Why do we see illusions? - Mark Changizi

126,628 views ・ 2013-03-20

TED-Ed


ဗီဒီယိုကိုဖွင့်ရန် အောက်ပါ အင်္ဂလိပ်စာတန်းများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။

00:00
Translator: Andrea McDonough Reviewer: Bedirhan Cinar
0
0
7000
Translator: Sanntint Tint Reviewer: Kanhaiya Verma
00:15
Why do we see illusions?
1
15386
1565
အာရုံမှားတွေကို ဘာကြောင့် မြင်တာလဲ။
00:16
I'm going to tell you about some of my research,
2
16975
2656
ကျွန်တော့်ရဲ့ သုသေသန တချို့အကြောင်း ပြောပြပါမယ်၊
00:19
where I provided evidence for a different kind of hypothesis
3
19655
3280
ဒီမှာ ခင်ဗျားတို့ရဲ့ ကော်ဖီစင်ပေါ်က စာအုပ်တစ်အုပ်ထဲမှာ ရှိလောက်တာနဲ့
00:22
than the one that might be in the book
4
22959
2437
မတူတဲ့ ယူဆချက်မျိုးတစ်ခုအတွက်
00:25
on your coffee stand.
5
25420
2378
အထောက်အထား ပေးထားပါတယ်။
00:28
Alright, so let's look at one of the illusions here.
6
28330
2741
ဒီတော့ ဒီမှာ အာရုံမှားတွေထဲက တစ်ခုကို ကြည့်ရအောင်။
00:31
And this is a stand-in for many, many kinds of illusions
7
31412
2744
ဒါက ဒီအယူအဆက ရှင်းပြထားတဲ့ များစွာသော အာရုံမှား
00:34
that are explained by this hypothesis.
8
34180
1826
မျိုးစုံအတွက် အစားထိုးတစ်ခုပါ။
00:36
I'm just going to walk through it for this particular one.
9
36030
2741
ဒီထူးခြားတဲ့ တစ်ခုအတွက် ဒါကို ကျွန်တော် ရှင်းပြမှာပါ။
00:38
As usual in these things,
10
38795
1208
ဒီအရာတွေမှာ ပုံမှန်ဆို
00:40
these two lines are, in fact, parallel,
11
40027
1881
ဒီမျဉ်းနှစ်ကြောင်းက ပြိုင်နေပေမဲ့၊
00:41
but you perceive them to bow outwards at their centers.
12
41932
3057
ဒါတွေရဲ့ ဗဟိုတွေမှာ အပြင်ကို ကိုင်းနေတယ်လို့ ထင်မြင်ရတယ်။
00:45
At the center where those radial lines are,
13
45402
2653
ဒီဗဟိုဖြာ မျဉ်းတွေရှိတဲ့ ဗဟိုမှာ အမြင်ပိုင်း နယ်ပယ်က
00:48
it's wider in your visual field than the parts above and below.
14
48079
3277
အထက်နဲ့ အောက်ပိုင်းတွေထက် ပိုကျယ်တယ်။
ဒါက ထူးခြားတာက
00:52
And this is remarkable,
15
52182
1174
00:53
because it's a remarkably simple stimulus.
16
53380
2292
ထူးခြား၊ ရိုးရှင်းတဲ့ လှုံ့ဆော်မှုတစ်ခုဖြစ်လို့ပါ။
00:55
It's just a bunch of straight lines.
17
55696
1715
ဒါက မျဉ်းဖြောင့်တစ်စုပါ။
00:57
Why should one of the most complicated objects in the universe
18
57435
2953
စကြဝဠာထဲက ရှုပ်ထွေးဆုံး အရာဝတ္ထုတွေထဲက တစ်ခုက
01:00
be unable to render this incredibly simple image?
19
60412
3231
ဘာကြောင့် ဒီအံ့ဩစရာ ရိုးရှင်းတဲ့ ပုံရိပ်ကို မပေးနိုင်တာလဲ။
01:04
When you want to answer questions like this,
20
64484
2302
ဒီလိုမေးခွန်းတွေကို ဖြေချင်တဲ့အခါ၊
01:06
you need to ask,
21
66810
1238
ဒါက ဦးနှောက်အတွက်
01:08
well, what might this mean to your brain?
22
68072
3122
ဘာအဓိပ္ပာယ်ရှိနိုင်သလဲလို့ မေးဖို့လိုတယ်။
01:11
And what your brain is going to think this is,
23
71633
2144
ဒါကို ဦးနှောက်က ထင်နေမှာက
01:13
is not some lines on a page.
24
73801
1773
စာမျက်နှာပေါ်က မျဉ်းတချို့ မဟုတ်ဘူး။
01:15
Your brain has evolved to handle the kinds of natural stimuli
25
75598
2928
ဦးနှောက်ဟာ လက်တွေ့ဘဝမှာ ကြုံရတဲ့ သဘာဝ လှုံ့ဆော်မှုမျိုးကို
01:18
that it encounters in real life.
26
78550
1991
ကိုင်တွယ်ဖို့ ဆင့်ကဲပြောင်းလဲလာတယ်။
01:20
So when does the brain encounter stimuli like this?
27
80565
3300
ဒီတော့ ဦးနှောက်က ဘယ်အချိန်မှာ ဒီလို လှုံ့ဆော်မှုမျိုး ကြုံတွေ့ရသလဲ။
01:24
Well, it seems a bit odd, but in fact,
28
84444
1930
နည်းနည်း ထူးဆန်းနေပုံရပေမဲ့၊ တကယ်တော့
01:26
you've been encountering this stimulus all day long.
29
86398
2717
ဒီလှုံ့ဆော်မှုကို တစ်နေ့လုံး ကြုံတွေ့နေခဲ့တာပါ။
01:29
Whenever you move,
30
89139
1178
သင် ရွှေ့လိုက်တိုင်း၊
01:30
whenever you move forward, in particular.
31
90341
2174
အထူးသဖြင့် ရှေ့ကို ရွှေ့တဲ့အခါတိုင်းပါ။
01:32
When you move forward, you get optic flow,
32
92539
3453
ရှေ့ကို ရွှေ့တဲ့အခါ၊ သင်ဟာ အမြင်ကွင်းထဲကို
စီးဆင်းလာတဲ့ အမြင်အာရုံ စီးဆင်းမှုရတယ်၊
01:36
flowing outwards in your visual field,
33
96016
1944
01:37
like when the Enterprise goes into warp.
34
97984
2012
Enterprise ယုံရွဲ့သွားတဲ့အခါလိုပါ၊
အရာဝတ္ထုအားလုံးက အပြင်ဘက်ကို စီးသွားပြီး
01:40
All of these objects flow outwards
35
100020
1964
လမ်းကြောင်းတွေ ချန်ခဲ့တယ် ဒါမှမဟုတ် မြင်လွှာမှာ မျဉ်းတွေကို မှုန်ဝါးစေတယ်။
01:42
and they leave trails, or blur lines, on your retina.
36
102008
3846
01:45
They're activating mini-neurons all in a row.
37
105878
2610
ဒါတွေက အတန်းလိုက်ရှိတဲ့ အသေးစား နျူရွန်းတွေကို လှုံ့ဆော်နေတယ်။
01:49
So, this is a version of what happens in real life
38
109424
2971
ဒီတော့ ဒါက လက်တွေ့ဘဝမှာ ဖြစ်ပျက်တာတွေရဲ့ ပုံစံတစ်ခုဖြစ်ပြီး
01:52
and this another version of what happens in real life all the time.
39
112419
3225
လက်တွေ့ဘဝမှာ ဖြစ်ပျက်တာတွေရဲ့ နောက်ထပ်ပုံစံတစ်ခုပါ။
01:55
In fact, cartoonists know about this.
40
115668
2352
အမှန်တော့ ကာတွန်းဆွဲသူတွေက ဒါအကြောင်း သိကြတယ်။
01:58
They put these blur lines in their cartoons
41
118044
2048
မျဉ်းမှုန်တွေကို ကာတွန်းမှာ ထည့်တယ်၊
02:00
and it means to your brain: motion.
42
120116
1971
ဦးနှောက်အတွက်တော့ လှုပ်ရှားမှုပါ။
02:02
Now, it's not that in real life you see blur lines.
43
122111
2552
လက်တွေ့ဘဝမှာ မြင်ရတာက မှုန်ဝါးတဲ့ မျဉ်းတွေမဟုတ်ဘူး။
02:04
The point is that it's the stimulus at the back of your eye
44
124687
3182
အဓိကအချက်က ဒါတွေထဲက ဒီအမြင်ပိုင်း မှုန်ဝါးမှုတွေ ရှိတဲ့
02:07
that has these optic blurs in them,
45
127893
2235
မျက်လုံးရဲ့ အနောက်ဘက်က လှုံ့ဆော်မှုပါ၊
02:10
and that's what tells your brain that you're moving.
46
130152
2617
ဒါက ဦးနှောက်ဟာ ရွေ့နေတယ်လို့ ပြောတာပါ။
02:12
When you move forward, your eyes fixate like cameras,
47
132793
2569
ရှေ့ကို ရွှေ့လိုက်တဲ့အခါ၊ မျက်လုံးတွေက ကင်မရာတွေလို၊
02:15
like snapshot cameras,
48
135386
1841
လျှပ်တစ်ပြက် ကင်မရာတွေလို စူးစိုက်တယ်၊
02:17
it fixates, it fixates, little (Snapshot sound) camera shots,
49
137251
2865
ဒါက စူးစိုက်တယ်၊ (လျှပ်တစ်ပြက် ကင်မရာသံ) ရိုက်တယ်၊
02:20
and each time it fixates when you're moving forward,
50
140140
2447
ရှေ့ကို ရွှေ့လိုက်တိုင်း
02:22
you get all this flowing outwards.
51
142611
1643
အပြင်ကို စီးနေတာ အားလုံးကို ရတယ်။
02:24
So when you take a fixation,
52
144278
2134
ဒီတော့ အစွဲတစ်ခု ယူလိုက်တဲ့အခါ
02:26
you end up with this weird optic blur stuff,
53
146436
2218
ထူးဆန်း၊ အမြင်ပိုင်း မှုန်ဝါးတာတွေဖြစ်သွားတယ်၊
02:28
and it tells you the direction you're moving.
54
148678
2143
ဒါက သင် ရွေ့နေတဲ့ ဦးတည်ရာကို ပြောပြတယ်။
02:30
Alright, that's half the story.
55
150845
1595
ဒါက ဇာတ်လမ်းရဲ့ တစ်ဝက်ပါ။
02:32
That's what this stimulus means.
56
152464
1540
ဒါက ဒီ လှုံ့ဆော်မှုက ဆိုလိုတာပါ။
02:34
It means that your brain thinks,
57
154028
1593
ပထမပုံကို ကြည့်တဲ့အခါ၊
02:35
when it's looking at the first image,
58
155645
1773
တကယ်တော့ သင်က လမ်းကြောင်းမှာ၊
02:37
that you're actually on your way, moving towards the center.
59
157442
2845
ဗဟိုဆီ ရွေ့နေတာလို့ ဦးနှောက်က စဉ်းစားတာကို ဆိုလိုတာပါ။
02:40
It still doesn't explain
60
160311
1158
ဒါက အပြင်ကို ကွေးတာအဖြစ်
02:41
why you should perceive these straight lines as bowed outwards.
61
161493
3299
ဒီမျဉ်းဖြောင့်တွေကို ဘာကြောင့် မြင်သင့်တာကို ရှင်းမပြသေးဘူး။
02:44
To understand the rest of the story,
62
164816
1730
ကျန်တဲ့ ဇာတ်လမ်းကို နားလည်ဖို့
02:46
you have to understand that our brains are slow.
63
166570
2690
ဦးနှောက်က နှေးကွေးတာကို နားလည်ဖို့လိုပါတယ်။
02:50
What you would like is that when light hits your eye,
64
170212
3441
သင် လိုချင်တာက အလင်းက မျက်စိကို ထိလိုက်ရင် --
02:53
then -- ping! -- immediately you have a perception
65
173677
2810
နောက်တော့ ဒေါင်ခနဲ၊ -- ချက်ချင်း ကမ္ဘာကြီးက
02:56
of what the world is like.
66
176511
1562
ဘယ်လိုဆိုတာကို သိမြင်တယ်။
02:58
But it doesn't work that way.
67
178097
1391
ဒါပေမဲ့ ဒီလို အလုပ်မလုပ်ဘူး။
02:59
It takes about a tenth of a second for your perception to be created.
68
179512
3683
ဖန်တီးဖို့ တစ်စက္ကန့်ရဲ့ ဆယ်ပုံတစ်ပုံလောက် လိုတယ်။
03:03
And a tenth of a second doesn't sound very long,
69
183219
2256
တစ်စက္ကန့်ရဲ့ ဆယ်ပုံတစ်ပုံက သိပ်မကြာပေမဲ့၊
03:05
but it's a long time in normal behaviors.
70
185499
1958
သာမန် အမူအကျင့်တွေမှာတော့ အကြာကြီးပါ။
03:07
If you're moving just at one meter per second, which is fairly slow,
71
187481
3540
သင်ဟာ တစ်စက္ကန့်မှာ တစ် မီတာပဲ ရွေ့ရင်၊ ဒါက အတော်လေး နှေးပါတယ်၊
03:11
then in a tenth of second, you've moved 10 centimeters.
72
191045
2597
တစ်စက္ကန့် ဆယ်ပုံတစ်ပုံမှာ၊ ၁၀ စင်တီမီတာ ရွေ့မှာပါ။
03:13
So if you didn't correct for this delay,
73
193666
2474
ဒီတော့ ဒီနှောင့်နှေးမှုအတွက် မပြင်ဆင်ရင်၊
03:16
then anything that you perceived to be within 10 centimeters of you,
74
196164
3830
၁၀ စင်တီမီတာအတွင်းမှာ ရှိနေတယ်လို့ ထင်မြင်တာတိုင်းက၊
ဒါကို ထင်မြင်တဲ့အချိန်မှာ၊
03:20
by the time you perceived it,
75
200018
1390
03:21
you would have bumped into it or just passed it.
76
201432
2259
ဒါကို တိုက်မိမယ် ဒါမှမဟုတ် ကျော်သွားမှာပါ။
03:23
And of course, this is going to be much worse --
77
203715
2300
တကယ်တော့ ဒါက အများကြီ’ပိုဆိုးလာမှာပါ၊
03:26
(Laughter)
78
206039
1341
(ရယ်သံများ)
03:27
it's going to be much worse in a situation like this.
79
207404
2497
ဒီလို အခြေအနေမျိုးမှာ အများကြီးပိုဆိုးလာမှာပါ။
03:29
Your perception is behind.
80
209925
2530
သင့်ရဲ့အမြင်က နောက်ကျနေတယ်။
03:32
What you want is that your perception should look like this.
81
212479
3059
သင်လိုချင်တာက သင့်ရဲ့ အမြင်က ဒီလို ဖြစ်သင့်တယ်လို့ပါ။
03:35
You want your perceptions at any time T
82
215562
2533
အချိန် T မှာ ကမ္ဘာကို T အချိန်တိုင်းမှာ ရှိနေတဲ့
03:38
to be of the world at time T.
83
218119
2513
အမြင်တွေကို သင် လိုချင်တယ်။
03:41
But the only way your brain can do that, is that it has to,
84
221466
3361
ဒါပေမဲ့ ဦးနှောက်က ဒီလိုလုပ်နိုင်တဲ့ တစ်ခုတည်းသော နည်းလမ်းက
03:44
instead of generating a perception of the way the world was
85
224851
3177
မြင်လွှာကို အလင်း ထိတဲ့အခါ၊ ကမ္ဘာ ဖြစ်နေတာရဲ့
03:48
when light hit your retina,
86
228052
1433
အမြင်ကို ဖန်တီးတာအစား၊
03:49
it has to do something fancier.
87
229509
1597
ပိုဆန်းပြားတာတစ်ခုခု လုပ်ဖို့တာပါ။
03:51
It can't passively respond and create a best guess,
88
231614
3468
မလှုက်မယှက် တုံ့ပြန်ပြီး၊ အကောင်းဆုံး ခန့်မှန်းချက်တစ်ခု ဖန်တီးလို့မရဘဲ
03:55
it has to create a best guess about the next moment.
89
235106
3158
နောက်တစ်ခဏမှာ အကောင်းဆုံး ခန့်မှန်းချက်ဖန်တီးဖို့လိုတယ်။
03:58
What will the world look like in a tenth of a second?
90
238677
2735
ကမ္ဘာက တစ်စက္ကန့်ရဲ့ ဆယ်ပုံတစ်ပုံမှာ ဘယ်လိုဖြစ်မှာလဲ။
04:01
Build a perception of that,
91
241436
1594
ဦးနှောက်ထဲမှာ ဖြစ်ပျက်တဲ့ အနီးက
04:03
because by the time your perception of the near future occurs in your brain,
92
243054
4804
အနာဂတ်ကို မြင်လာတဲ့အခါ၊ အနီးက အနာဂတ်က ရောက်လာပြီး၊
04:07
the near future will have arrived
93
247882
1572
ပစ္စုပ္ပန် အမြင်ကို ရမှာကြောင့်၊
04:09
and you'll have a perception of the present,
94
249478
2631
အမြင်တစ်ခုကို တည်ဆောာက်တာပါ၊
04:12
which is what you want.
95
252133
1442
ဒါက သင်လိုချင်တဲ့ အမြင်ပါ။
04:13
In my research,
96
253599
1155
ကျွန်တော့ရဲ့ သုတေသနမှာ၊
04:14
I provided a lot of evidence -- and there's other research areas
97
254778
3017
အထောက်အထား အမြောက်အမြား ပေးထားပြီး၊ ဦးနှောက်ဟာ
04:17
that have provided evidence --
98
257819
1435
၎င်းရဲ့ နှေးတာကို ထေမိစေဖို့
04:19
that the brain is filled with mechanisms
99
259278
1929
ကြိုးစားတဲ့ ယန္တရားတွေနဲ့ ပြည့်နေတာကို
04:21
that try to compensate for its slowness.
100
261231
1914
ထောက်ပံ့တဲ့ အခြားသုတေသန နယ်တွေရှိတယ်။
04:23
And I've shown that huge swaths of illusions are explained by this,
101
263169
3179
ဒါကနေ ရှင်းပြတဲ့ အာရုံမှာတွေရဲ့ ဧရာမ အခင်းတွေကို ပြသလိုက်တာပါ၊
04:26
this just being one example.
102
266372
1349
ဒါက နမူနာတစ်ခုပါ။
04:27
But let me finish by saying,
103
267745
1389
ဒါပေမဲ့ ဒီထူးခြားတဲ့
04:29
how exactly does this explain this particular example?
104
269158
2929
နမူနာကို အတိအကျ ရှင်းပြပုံကို ပြောရင်း အဆုံးသတ်ပါရစေ။
04:32
So, the question, really, we have to ask
105
272987
2205
ဒီတော့ မေးဖို့လိုတဲ့ မေးခွန်းက
04:35
is: how do those two vertical lines in that first stimulus,
106
275216
4668
ဒီပထမ လှုံ့ဆော်မှုထဲက ဒေါင်လိုက် မျဉ်းနှစ်ကြောင်း ဘယ်လို လုပ်ဆောင်လဲ၊
04:39
how do they change in the next moment
107
279908
2359
ကျွန်တော် ဗဟိုဆီ ရွေ့သွားတဲ့ နောက်တစ်ခဏမှာ
04:42
were I moving towards the center,
108
282291
2425
ဒါတွေက ဘယ်လို ပြောင်းလဲသွားမလဲ၊
04:44
that all those optical lines are suggesting that I'm moving.
109
284740
2833
ဒီအမြင်ပိုင်း မျဉ်းအားလုံးက ကျွန်တော် ရွေ့နေတယ်လို့ ညွှန်းတာပါ။
04:47
What happens to them?
110
287597
1362
ဒါတွေ ဘာဖြစ်သွားလဲ။
04:48
Well, let's imagine.
111
288983
1151
စိတ်ကူးကြည့်ရအောင်။
04:50
Imagine you've got a doorway.
112
290158
1570
တံခါးဝမှာရှိတယ်လို့ စိတ်ကူးကြည့်ပါ။
04:52
You've got a doorway.
113
292149
1509
တံခါးဝမှာရှိနေတယ်။
04:53
Imagine it's a cathedral doorway, to make it more concrete --
114
293682
2950
ပိုတိကျ ဖို့ ဘုရားကျောင်း တံခါးဝတစ်ခုကို မြင်ယောင်ကြည့်ပါ
04:56
it'll be helpful in a second.
115
296656
1387
ဒါက ခဏမှာ အထောက်အကူဖြစ်မှာပါ။
04:58
When you're very far away from it,
116
298067
1643
သင်က ဒါနဲ့ သိပ်ဝေးနေတဲ့အခါ၊
04:59
the sides are perfectly parallel.
117
299734
2195
ဘေးဘက်တွေကတော့ လုံးဝ ပြိုင်နေတယ်။
05:02
But now imagine what happens when you get closer.
118
302433
2318
ဒါပေမဲ့ အခု နီးလာတဲ့အခါ၊ ဖြစ်တာကို မြင်ကြည့်ပါ။
05:04
It all flows outwards in your visual field,
119
304775
2517
ဒါအားလုံးက သင့်မြင်ကွင်းထဲမှာ အပြင်ကို စီးနေတယ်၊
05:07
flowing outwards.
120
307316
1181
အပြင်ကို စီးဆင်းနေတယ်။
05:08
But when you're really close --
121
308521
1567
ဒါပေမဲ့ တကယ် နီးလာတဲ့အခါ၊
05:10
imagine the sides of the doorway are here and here,
122
310112
2389
ဒီမှာနဲ့ ဒီနေရာက တံခါးရဲ့ ဘေးဘက်တွေ မြင်ကြည့်ပါ၊
05:12
but if you look up at this cathedral doorway and do your fingers like this,
123
312525
3702
ဒါပေမဲ့ ဒီဘုရားကျောင်းတံခါးဝကို မော့ကြည့် ကာ၊ လက်ချောင်းတွေကို ဒီလိုလုပ်ရင်၊
05:16
the sides of the doorway are going up,
124
316251
1955
တံခါးရဲ့ ဘေးဘက်တွေဟာ ကောင်းကင်က
05:18
like railroad tracks in the sky.
125
318230
2038
ရထားလမ်းတွေလိုပဲ တက်သွားတယ်။
05:20
What started off as two parallel lines,
126
320292
2055
အပြိုင်မျဉ်း နှစ်ကြောင်းအဖြစ် စတင်ခဲ့တာက၊
05:22
in fact, bows outwards at eye level,
127
322371
2433
တကယ်တော့၊ မျက်လုံးနဲ့တစ်တန်းတည်းမှာ
05:24
and doesn't go outwards nearly as much above.
128
324828
2694
အပြင်ဘက်ကို ကွေးပြီး၊ အထက်လို သိပ် အပြင်မထွက်သွားဘူး။
05:27
So in the next moment,
129
327546
1155
ဒီတော့ နောက်တစ်ခဏမှာ
05:28
you have a shape that's more like this next picture.
130
328725
2626
ဒီနောက်ပုံနဲ့ ပိုတူတဲ့ ပုံစံတစ်ခု ရှိတယ်။
05:32
The projective geometry -- that is, the way the things project,
131
332440
3790
projective geometry ပါ၊ ဆိုလိုတာက အရာဝတ္ထုတွေ အရိပ်ထိုးပုံက
05:36
in fact, change in this way in the next moment.
132
336254
2315
တကယ်တော့ နောက်တစ်ခဏမှာ ဒီနည်းနဲ့ ပြောင်းလဲတာပါ။
05:38
So when you have a stimulus like this, well, your brain has no problem,
133
338593
3349
ဒီတော့ ဒီလို လှုံ့ဆော်မှုတစ်ခု ရှိရင်၊ ဦးနှောက်မှာ ပြဿနာမရှိဘူး၊
05:41
there's just two vertical lines
134
341966
1522
ဒေါင်လိုက် မျဉ်နှစ်ခုရှိပြီး
05:43
and no cues that there'll be a change in the next moment,
135
343512
2828
နောက်တစ်ခဏမှာ ပြောင်းလဲမှုတစ်ခု ရှိမယ်ဆိုတဲ့ အချက်ပြတွေ
05:46
so just render it as it is.
136
346364
1560
မရှိတော့ ဒီအတိုင်း ဖြစ်စေတာပါ။
05:47
But if you add cues --
137
347948
1600
ဒါပေမဲ့ အချက်ပြတွေ ဖြည့်ရင်တော့၊
05:49
and this is just one of many kinds of cues
138
349572
2153
ဒါက ဒီလို အာရုံမှားမှုမျိုးဆီ
05:51
that can lead to these kinds of illusions,
139
351749
2042
ဦးတည်စေနိုင်တဲ့ အချက်ပြတွေထဲက တစ်ခုပါ၊
05:53
this very strong optic blur cue --
140
353815
2233
ဒါက ပြင်းထန်တဲ့ အမြင်ပိုင်း မှုန်ဝါးမှုပါ၊
05:56
then you're going to perceive instead
141
356072
2093
နောက်တစ်ခဏမှာ
05:58
exactly how it will appear in the next moment.
142
358189
2554
ဘယ်လိုပေါ်လာမယ် ဆိုတာ အတိအကျ သိရမှာပါ။
06:00
All of our perceptions are always trying to be about the present,
143
360767
3945
အမြင်တွေ အားလုံးက လက်ရှိမှာဖြစ်ဖို့ အ မြဲ ကြိုးစားနေပေမဲ့၊
06:04
but you have to perceive the future to, in fact, perceive the present.
144
364736
4184
တကယ်တော့ လက်ရှိကို သိမြင်ဖို့ အနာဂတ်ကို သိမြင်ဖို့လိုပါတယ်။
06:08
And these illusions are failed perceptions of the future,
145
368944
2699
ဒါတွေက စာမျက်နှာပေါ်က ရုပ်ငြိမ်တွေဖြစ်ပြီး၊ လက်တွေ့
06:11
because they're just static images on the page,
146
371667
2220
ဘဝမှာလို ပြောင်းလဲမနေတော့၊ ဒီအာရုံမှားတွေဟာ
06:13
they're not changing like in real life.
147
373911
2375
အနာဂတ်ရဲ့ မအောင်မြင်တဲ့ အမြင်တွေပါ။
06:16
And let me just end by showing one illusion here.
148
376310
2621
ဒီမှာ အာရုံမှားတစ်ခုကို ပြသရင်း အဆုံးသတ်ပါရစေ။
06:18
If I can, I'll quickly show two.
149
378955
1543
တတ်နိုင်ရင်၊ နှစ်ခု အမြန် ပြမယ်။
06:20
This one's fun.
150
380522
1166
ဒီတစ်ခုက ပျော်စရာပါ။
06:21
If you just fixate at the middle there,
151
381712
2102
သင်ဟာ အဲဒီက အလယ်ကို စူးစိုက်နေပြီး
06:23
and make stabbing motions with your head,
152
383838
2345
ခေါင်းနဲ့ ထိုးနေတဲ့ ရွေ့လျားမှုတွေ လုပ်ရင်၊
06:26
looming towards it like this.
153
386207
1664
ဒီလို ရှေ့ကို လွန်းထိုးနေပါတယ်။
လူတိုင်း ဒါကို လုပ်ကြတယ်။
06:28
Everybody do that.
154
388561
1649
ထိုးနေတဲ့ ရွေ့လျားမှုတွေ တိုအောင်လုပ်ပါ။
06:30
Make short, stabbing motions.
155
390234
1392
06:31
Because I've added blur to these optic flow lines,
156
391650
2346
ဒီအမြင်စီးဆင်းမှု မျဉ်းတွေမှာ မှုန်တာကို ထည့်ထားတော့
06:34
your brain says, "They're probably already moving,
157
394020
2482
ဦးနှောက်က “ဒါတွေ ရွေ့နေတာ ဖြစ်နိုင်တယ်၊ ဒါကြောင့်
06:36
that's why they're blurry."
158
396526
1287
မှုန်နေတာ” လို့ပြောတယ်။
06:37
When you do it, they should be bursting out in your visual field
159
397837
3053
ဒီလိုလုပ်တဲ့အခါ ဒါတွေက သင့်မြင်ကွင်းထဲမှာ ပေါက်ကွဲသင့်တာထက်
06:40
faster than they should.
160
400914
1157
ပိုမြန်သင့်တယ်။
06:42
They shouldn't be moving that much.
161
402095
1683
ဒီလောက်ကြီး ရွေ့မနေသင့်ဘူး။
06:43
And a final one I'll just leave in the background is this.
162
403802
2770
နောက်ခံမှာပဲ ကျွန်တော် ထားမယ့် နောက်ဆုံး တစ်ခုကတော့ ဒါပါ။
06:46
Here are the cues of motion,
163
406596
2384
ဒီမှ, လှုပ်ရှားမှုရဲ့ အချက်ပြတွေ၊ အရာတွေက
ရွေ့နေတဲ့အခါ မြင်လွှာမှာ ရတဲ့ အချက်ပြတွေပါ။
06:49
the kinds of cues that you get on your retina when things are moving.
164
409004
3254
06:52
You don't have to do anything -- just look at it.
165
412282
2321
ဘာမှ လုပ်စရာမလိုဘဲ ဒါကို ကြည့်ရုံပါ။
06:54
Raise your hand if things are moving when they shouldn't be.
166
414627
3051
အရာတွေ မရွေ့သင့်တဲ့ အချိန်မှာ ရွေ့နေရင်၊ လက်မြှောက်ပြပါ။
ဒါက ထူဆန်းတယ်၊ မဟုတ်လား။
06:59
It's weird, right?
167
419003
1151
07:00
But what you have now are the cues that, from your brain's point of view,
168
420178
3448
ဒါပေမဲ့ အခု သင်တို့ဆီမှာရှိတဲ့ အချက်ပြတွေက ဦးနှောက်ရဲ့ရှုထောင့်ကနေဆို၊
07:03
you have the stimulus on your eyes, like, "Oh, these things are moving."
169
423650
3391
မျက်စိပေါ်မှာ လှုံ့ဆော်မှုတွေ ရှိတယ်၊ ၊ “အိုး၊ ဒါတွေက ရွေ့နေပါလား”ပေါ့။
07:07
Render a perception of what they'll do in the next moment --
170
427065
2826
နောက်တစ်ခဏမှာ ဒါတွေက ဘာလုပ်မယ်ဆိုတဲ့ အမြင်ကိုဖြစ်စေတာပါ၊
07:09
they should be moving and they should have shifted.
171
429915
2402
ဒါတွေက ရွေ့လျားနေသင့်ပြီး ပြောင်းရွှေ့သင့်တယ်။
07:12
Alright, thank you very much.
172
432341
1468
ကောင်းပါပြီ၊ ကျေးဇူးတင်ပါတယ်။
07:13
(Applause)
173
433833
2523
(လက်ခုပ်သံများ)
ဤဝဘ်ဆိုဒ်အကြောင်း

ဤဆိုက်သည် သင့်အား အင်္ဂလိပ်စာလေ့လာရန်အတွက် အသုံးဝင်သော YouTube ဗီဒီယိုများနှင့် မိတ်ဆက်ပေးပါမည်။ ကမ္ဘာတစ်ဝှမ်းမှ ထိပ်တန်းဆရာများ သင်ကြားပေးသော အင်္ဂလိပ်စာသင်ခန်းစာများကို သင်တွေ့မြင်ရပါမည်။ ဗီဒီယိုစာမျက်နှာတစ်ခုစီတွင် ပြသထားသည့် အင်္ဂလိပ်စာတန်းထိုးများကို နှစ်ချက်နှိပ်ပါ။ စာတန်းထိုးများသည် ဗီဒီယိုပြန်ဖွင့်ခြင်းနှင့်အတူ ထပ်တူပြု၍ လှိမ့်သွားနိုင်သည်။ သင့်တွင် မှတ်ချက်များ သို့မဟုတ် တောင်းဆိုမှုများရှိပါက ဤဆက်သွယ်ရန်ပုံစံကို အသုံးပြု၍ ကျွန်ုပ်တို့ထံ ဆက်သွယ်ပါ။

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7