Solid, liquid, gas and … plasma? - Michael Murillo

स्थायू द्रव व वायू आणि प्लाझमा मायकेल मुरील्लो

Translator: Arvind Patil Reviewer: Abhinav Garule

Have you ever seen static electricity cause a spark of light?

तुम्ही कधी स्थितीक विद्युतमुळे निर्माण झालेला अग्नी पाहिलाय ?

What is that spark?

कसा असतो तो अग्नी ?

What about lightning,

आणि वीज म्हणजे आहे तरी काय ?

the Northern Lights,

आकाशातील प्रकाश

or the tail of a comet?

का धूमकेतूची शेपटी

All of those things, and many others,

असेच काही बऱ्याच गोष्टी

in fact 99.9% of the universe, are made of plasma.

९९.९९% विश्व हे प्लाझमा या द्रव्याने बनले आहे.

Plasma is a state of matter

ही पदार्थाची एक अवस्था आहे

drastically different from the more familiar forms.

आपल्या नेहमीच्या माहितीहून वेगळी

Take ice, for example.

उदाहरणार्थ बर्फ घ्या .

Ice, a solid, melts to become water, a liquid,

बर्फ वितळतो ,त्याचे पाणी होते तो द्रवरुपात जातो .

which, when heated, vaporizes into steam, a gas.

त्यास उष्णता मिळाली म्हणजे तो वाफेत परिवर्तित होतो .

Continued heating of the steam at a high enough temperature

आणखी उष्णता देत राहिल्यावर पुरेश्या तापमानावर

causes the water molecules in it to separate

पाण्याचे रेणू मुक्त होतात .

into freely roaming hydrogen and oxygen atoms.

हैद्रोजन व ऑक्सिजनच्या रेणूत.

With a little more heat, the ionization process occurs

आणखी उष्णता उर्जा दिल्यावर त्यांचे आयन बनतात.

and the negatively charged electrons escape the atoms,

आणि ॠण भारीत इलेक्टोंन्स निसटतात अणूंच्या बंधनातून.

leaving behind positively charged ions.

आणि शेवटी अणूत राहतात धनप्रभारित आयन

This mixture of freely roaming negative and positive charges is plasma,

हे धन व ॠण आयन प्लाझमा द्रव्यास प्रभारित करतात.

and at a high enough temperature, any gas can be made into one.

आणि उच्च तापमानाला कोणताही वायू एकवटतो.

These freely moving charged particles behave very differently

हे प्रभारित कण वेगळ्या प्रकारचे वर्तन करतात.

from the particles in other types of matter.

अन्य पदार्थातील कणांपेक्षा

When a doorknob, a solid, has static electricity on it,

घन पदार्थात यांना स्थितीक विद्युत असते.

it doesn't look or behave any differently.

त्यात या कणांना स्वातंत्र्य नसते मुक्त वागण्याचे.

And with the exception of a compass or other magnetic object,

चुंबकीय पदार्थाचा अपवाद वगळता,

we rarely see matter respond to a magnetic field.

आपण आपण द्रव्य पाहू शकत नाही.

But put a plasma in an electric field or magnetic field,

पण प्लाझम हे द्रव्य मात्र आपण विद्युत वा चुंबकीय क्षेत्रात ठेऊ शकतो.

and you'll get a very different reaction.

आणि तेवढ्याने तुम्हाला वेगळी प्रतिक्रिया दिसते

Because plasmas are charged,

प्लाझमा प्रभारित झाल्यावर,

electric fields accelerate them,

विद्युत क्षेत्र त्यास गती देते.

and magnetic fields steer them in circular orbits.

आणि चुंबकीय क्षेत्र त्यास वर्तुळाकार फिरविते.

And when the particles within plasma collide,

आणि जेव्हा प्लाझमा मधील कण एकमेकांवर आपटतात,

or accelerated by electricity or magnetism,

किवा त्यांना गती मिळते विद्युत अथवा चुंबकीय क्षेत्राने

light is generated,

तेव्हा प्रकाशाची निर्मिती होते.

which is what we see when we look at plasmas

आणि आपल्याला दिसते ही वीज प्लाझ्मा कडे पाहिल्यावर

like the Aurora Borealis.

सुर्योदयाप्रमाणे

Plasmas aren't just beautiful, celestial phenomena, though.

प्लाझ्मा केवळ सुंदरच नसतात तर ते आकाशात काही घटना दर्शवितात.

Imagine a tiny cube made of normal gas with a very high voltage across it.

समजा,एका घनाकृती आकारात वायू कोंडला आहे आणि त्यावर उच्च विद्युत दाब कार्य करितो

The resulting electric field

त्यातून विद्युत क्षेत्राची निर्मिती होते.

pushes some of the electrons off the atoms and accelerates them to high speeds

त्यायोगे अणूतील इलेक्ट्रोन्स तीव्र गतीने वाहतात

causing the ionization of other atoms.

अशावेळी ते अन्य अणूंचे आयन बनवितात

Imbedded impurities in the tiny cube of gas

त्या वायुने भरलेल्या घनात जर काही अशुद्ध पदार्थ मिसळले तर

cause it to gain and release a precise amount of energy

खूपच इलेक्ट्रोन मुक्त होतात आणि खूप उर्जा मिळते

in the form of ultraviolet radiation.

जी अतिनील किरणांचे उत्सर्जन असते.

Attached to each tiny cube,

त्या घ्नाकृतीतून भर पडणारे

a fluorescent material glows with a specific color

जर स्फुर्दीप्ती पदार्थ त्या घनाकृतीच्या आतून लावलं असेल तर ते चमकतात.

when ultraviolet light at just the right intensity reaches it.

त्यासाठी अतिनील किरणांची विशिष्ट तीव्रता लागते.

Now, make a rectangle out of a million of these tiny cubes,

अशा लक्षावधी घनाचा तुम्ही एक आयात केला तर

each separately controlled by sophisticated electronics.

आणि प्रत्येक घन हा इलेक्ट्रोंननी नियंत्रित केल्यास

You may be looking at one now.

तुम्हाला जो दिसतो तो आहे प्लाझमा टीव्ही

This is called a plasma TV.

यालाच प्लाझमा टीव्ही म्हणतात

Plasmas also have implications for health care.

प्लाझामाचे आरोग्य्साठी उपयोग आहेत.

Plasma chemists create highly specific plasmas

विशिष्ट प्रकारचे प्लाझमा तयार करून

that can destroy or alter targeted chemicals,

अन्य हानिकारक रसायनांचा करता येतो.

thereby killing pathogenic organisms on food or hospital surfaces.

काही जीव व दवाखान्यातील जमीन स्वच्छ करण्यासाठी याचा वापर करतात.

Plasmas are all around us,

प्लाझमा आपल्याभोवती सर्वत्र असतात.

in forms that are both spectacular and practical.

ते व्यवहारात उपयोगी आहेत काही उपयोग प्रेक्षणीय आहेत

And in the future, plasma could be used

भविष्यात त्याचा वापर होईल

to permanently rid landfills of their waste,

खोल भागातील केर कचरा नष्ट करण्यास

efficiently remove toxins from our air and water,

तसेच हवा आणि पाण्यातील दुषित पदार्थ कार्यक्षमतेने नष्ट करण्यास

and provide us with a potentially unlimited supply

आणि त्याचा अखंड पुरवठा करण्यास

of renewable clean energy.

पुन्हा पुन्हा वापरली जाणारी अखंड उर्जा मिळविण्यास.