How your digestive system works - Emma Bryce

Translator: Snehal Neel Reviewer: Arvind Patil

Across the whole planet,

संपूर्ण पृथ्वी ग्रहावर,

humans eat on average between one and 2.7 kilograms of food a day.

मनुष्य प्राणी साधारणपणे एका दिवसात 2.7 किलोग्राम एवढं अन्न खातो.

That's over 365 kilograms a year per person,

थोडक्यात, एका वर्षामध्ये माणशी 365 किलोग्रामपेक्षा जास्त अन्न,

and more than 28,800 kilograms over the course of a lifetime.

म्हणजे संपूर्ण आयुष्यभरात 28,800 किलोग्रामपेक्षाही जास्त अन्न खातो .

And every last scrap makes its way through the digestive system.

या अन्नाचा प्रत्येक कण जात असतो पचन संस्थेमधून...

Comprised of ten organs covering nine meters,

दहा अवयवांनी बनलेली नऊ मीटर एवढी लांब,

and containing over 20 specialized cell types,

आणि जिच्यामध्ये 20 पेक्षा जास्त विशेष पेशी आहेत,

this is one of the most diverse and complicated systems in the human body.

ही पचन संस्था म्हणजे मानवी शरीरातील वैविध्यपूर्ण आणि गुंतागुंतीची संस्था आहे.

Its parts continuously work in unison to fulfill a singular task:

तिचे सर्व भाग सातत्याने एकत्र काम करतात कारण त्यांना एक काम पूर्ण करायचे असते;

transforming the raw materials of your food

तुमच्या अन्नातील गुंतागुंतीच्या घटकद्रव्यांचे रुपांतर

into the nutrients and energy that keep you alive.

तुम्हाला जिवंत राहण्यासाठी आवश्यक पोषक घटक आणि ऊर्जा यामध्ये करणे.

Spanning the entire length of your torso,

तुमच्या धडाची अवघी लांबी व्यापणाऱ्या,

the digestive system has four main components.

या पचन संस्थेचे चार मुख्य भाग आहेत.

First, there's the gastrointestinal tract,

पहिला भाग म्हणजे जठरांत्र मार्ग,

a twisting channel that transports your food

शरीरात अन्नाची वाहतूक करणारी वळणदार अशी पचन नलिका.

and has an internal surface area of between 30 and 40 square meters,

या मार्गाच्या आतील भागाचे क्षेत्रफळ काढले तर ते साधारण 30 ते 40 मीटर वर्ग एवढे असेल,

enough to cover half a badminton court.

बॅडमिंटन कोर्टच्या निम्मा भाग याने सहज व्यापला जाईल.

Second, there's the pancreas,

दुसरा भाग म्हणजे स्वादुपिंड,

gallbladder,

पित्ताशय,

and liver,

यकृत,हे तीन्ही

a trio of organs that break down food using an array of special juices.

विशिष्ट पाचकरसांच्या मदतीने अन्नाचे साध्या घटकांमध्ये विघटन घडवितात

Third, the body's enzymes,

तिसरा भाग म्हणजे विकरे (एन्झाइम),

hormones,

संप्रेरके (हॉर्मोन),

nerves,

and blood

चेतातंतू,

आणि रक्त

all work together to break down food,

अन्नाचे विघटन करण्यासाठी हे सर्व एकत्रितपणे कार्य करतात,

modulate the digestive process,

पचन कार्य सुलभ होण्यासाठी मदत करतात

and deliver its final products.

आणि या कार्यात तयार होणारे पोषक पदार्थ योग्य ठिकाणी पोहोचवतात.

Finally, there's the mesentery,

शेवटचा चौथा भाग म्हणजे मेसेंटरी,

a large stretch of tissue that supports

उतींचा ताणलेला मोठा भाग, जो पचन संस्थेच्या अवयवांना आधार देतो

and positions all your digestive organs in the abdomen,

आणि उदर गुहेत त्यांना त्यांच्या जागी व्यवस्थित राहण्यास मदत करतो,

enabling them to do their jobs.

यामुळे ते व्यवस्थित कार्य करू शकतात.

The digestive process begins before food even hits your tongue.

अन्न जिभेपर्यंत पोहोचण्यापूर्वीच पचन क्रियेची सुरुवात होत असते.

Anticipating a tasty morsel,

चविष्ट घासाच्या फक्त कल्पनेनेच

glands in your mouth start to pump out saliva.

तुमच्या तोंडातील लाळ ग्रंथींमधून लालास्त्राव व्हायला लागतो.

We produce about 1.5 liters of this liquid each day.

दर दिवशी आपण साधारण 1.5 लिटर लाळ तयार करत असतो.

Once inside your mouth,

एकदा अन्नाचा घास तोंडात आला की,

chewing combines with the sloshing saliva

चावणे आणि लाळ मिसळणे या क्रियांमुळे

to turn food into a moist lump called the bolus.

अन्नाचे रुपांतर चिकट गोळ्यामध्ये होते, याला बोलस (bolus) म्हणतात.

Enzymes present in the saliva break down any starch.

लाळेमध्ये असलेली विकरे स्टार्चचे रुपांतर ग्लुकोजमध्ये करतात.

Then, your food finds itself

त्यानंतर तुम्ही ग्रहण केलेले अन्न

at the rim of a 25-centimeter-long tube called the esophagus,

25 सेंटीमीटर लांबी असलेल्या अन्ननलिकेच्या तोंडाशी पोहोचते..

down which it must plunge to reach the stomach.

जिथून ते खाली-खाली सरकत जठरामध्येच जाणार असते.

Nerves in the surrounding esophageal tissue

अन्ननलिकेच्या आसपासच्या चेतातंतूना

sense the bolus's presence and trigger peristalsis,

बोलस आल्याचा संदेश मिळतो ज्यामुळे अन्न ढकलण्यासाठी विशिष्ट हालचाल सुरु होते

a series of defined muscular contractions.

ही असते तिथल्या स्नायूंची विशिष्ट संकोच पावण्याची पद्धत...

That propels the food into the stomach,

यामुळे अन्न जठरापर्यंत पोहोचते.

where it's left at the mercy of the muscular stomach walls,

इथे अन्नाला जठराच्या भित्तींचा सामना करावा लागतो

which bound the bolus, breaking it into chunks.

या भित्तिका बोलसचे अगदी बारीक तुकडे करतात.

Hormones, secreted by cells in the lining, trigger the release of acids

जठर भित्तिकांमधील पेशींची संप्रेरके आम्लस्त्राव सुरु होण्यास

and enzyme-rich juices from the stomach wall

आणि विकरबहुल पाचक रस स्रवण्यास उत्तेजन देतात.

that start to dissolve the food and break down its proteins.

जे अन्नातील प्रथिनांचे साध्या घटकांत रुपांतर करण्यास सुरुवात करतात.

These hormones also alert the pancreas,

हीच संप्रेरके स्वादुपिंडाला संदेश देतात,

liver,

यकृताला

and gallbladder

आणि पित्ताशयाला

to produce digestive juices

त्यांनी त्यांचे पाचक स्त्रवावेत

and transfer bile, a yellowish-green liquid that digests fat,

मेदाच्या पचनासाठी पिवळसर हिरव्या रंगाचा द्रव पित्त रस पाठवावा,

in preparation for the next stage.

ज्याचा उपयोग पचनाच्या पुढच्या टप्प्यासाठी होतो.

After three hours inside the stomach,

जठरामध्ये तीन तास व्यतीत केल्यानंतर

the once shapely bolus is now a frothy liquid called chyme,

बोलस स्वरुपात आलेल्या अन्नाचे रुपांतर फेसाळ द्रवात (chyme) होते.

and it's ready to move into the small intestine.

आणि आता लहान आतड्यात जाण्यासाठी ते तयार असते.

The liver sends bile to the gallbladder,

यकृताकडून पित्त रस पित्ताशयामध्ये येतो

which secretes it into the first portion of the small intestine called the duodenum.

तिथून तो लहान आतड्याच्या सुरुवातीच्या भागात (duodenum) येतो.

Here, it dissolves the fats floating in the slurry of chyme

इथे chyme मधील स्निग्ध पदार्थांचे रुपांतर साध्या घटकांमध्ये केले जाते.

so they can be easily digested by the pancreatic and intestinal juices

स्वादुपिंड आणि आतड्यामधून आलेले पाचक रस

that have leached onto the scene.

सहजतेने त्यांचे पाचन करू शकतात.

These enzyme-rich juices break the fat molecules down into fatty acids

हे विकरबहुल पाचक रस मेदाचे रुपांतर मेदाम्ले आणि

and glycerol for easier absorption into the body.

ग्लिसरॉलमध्ये करतात, जेणेकरून शरीरात ते सहजपणे शोषले जावे.

The enzymes also carry out the final deconstruction

विकरे इतर घटकांच्या विघटनासाठी मदत करतात,

of proteins into amino acids

प्रथिनांचे रुपांतर अमिनो आम्लात आणि

and carbohydrates into glucose.

पिष्टमय पदार्थांचे रुपांतर ग्लुकोजमध्ये करून.

This happens in the small intestine's lower regions,

हे सर्व लहान आतड्याच्या खालच्या भागात घडते,

the jejunum and ileum,

जेज्युनम आणि इलियम,

which are coated in millions of tiny projections called villi.

यांच्या आतल्या भागावर बोटांसारखे लहान उंचवटे असतात त्यांना उद्वर्ध म्हणतात.

These create a huge surface area to maximize molecule absorption

यांच्यामुळे खूप जास्त क्षेत्र पोषक तत्वांच्या शोषणासाठी तयार होते

and transference into the blood stream.

ते रक्तात मिसळले जातात. रक्ताद्वारे ही पोषकतत्वे

The blood takes them on the final leg of their journey

त्यांच्या प्रवासाच्या शेवटच्या टप्प्यात येऊन

to feed the body's organs and tissues.

शरीराच्या सर्व भागात पोहोचवली जातात.

But it's not over quite yet.

पण इथेच सगळी प्रक्रिया संपली असे नाही.

Leftover fiber,

शिल्लक राहिलेला चोथा,

water,

पाणी

and dead cells sloughed off during digestion

आणि पचन प्रक्रियेत मृत झालेल्या काही पेशी पेशी

make it into the large intestine, also known as the colon.

हा भाग मोठ्या आतड्याकडे आणला जातो. याला बृहदांत्र असेही म्हणतात.

The body drains out most of the remaining fluid through the intestinal wall.

याठिकाणी आतड्याच्या भित्तिंद्वारे द्रवाचे अवशोषण केले जाते.

What's left is a soft mass called stool.

आणि उरलेला भाग म्हणजे मलभाग.

The colon squeezes this byproduct into a pouch called the rectum,

पचन प्रक्रियेतील हा टाकाऊ भाग मलाशयाकडे आणला जातो.

where nerves sense it expanding

तेथील चेतातंतूना ते प्रसरण होत असल्याचे समजते.

and tell the body when it's time to expel the waste.

ते शरीराला प्रतिसाद देतात की, कधी हा टाकाऊ भाग बाहेर टाकायचा .

The byproducts of digestion exit through the anus

पचन प्रक्रियेत तयार झालेला मल गुदद्वारावाटे बाहेर फेकला जातो

and the food's long journey,

आणि अन्नाचा हा लांबलचक प्रवास

typically lasting between 30 and 40 hours,

साधारण 30-40 तासानंतर

is finally complete.

शेवटी संपूर्ण होतो.