A day in the life of a teenage samurai - Constantine N. Vaporis

Translator: mabbast chato Reviewer: Daban Q Jaff

It’s just after sunrise, and 16-year-old Mori Banshirô

دەمەوە بەیانییە، و مۆری بانشیرۆی تەمەن ١٦ ساڵ

is already hard at work practicing drills with his long sword.

زۆر بەسەختی بە شمشێرە درێژەکەی ڕاهێنان دەکەت.

Banshirô is an ambitious samurai in training,

بانشیرۆی لە ڕاهێنان کردن سامۆڕایەکی بەرزخوازە،

and today he must impress his teachers more than ever.

و ئەمڕۆ پێویستە زیاتر لە هەموو ڕۆژەکانی تر سەرنجی مامۆستاکانی ڕابکێشێت.

Today he’ll make his request to travel to the capital city of Edo

ئەمڕۆ دەتوانێت داوای گەشتکردن بۆ پایتەخت کە شاری ئیدۆیە بکات

for a year of martial and scholarly studies,

بۆ سەربازیکردنی ساڵانە و خوێندن بابەتە زانستیەکان،

and he needs their support, along with his father’s.

و ئەو پێویستی بە پاڵپشتتی مامۆستاکانیەتی، و پاڵپشتی باوکیشی.

The year is 1800 in the castle town of Kôchi,

ساڵێ ١٨٠٠ لە شارۆچکەی قەڵای کۆچی،

capital of the Tosa domain in Japan.

پایتەختی ناوچەی تۆسایە لە یابان.

The daimyo rules the domain, and about 1,500 samurai retainers serve him.

سەرۆکی سامۆڕایەکان فەرمانڕەوەی ناوچەکە دەکات و نزیکەی ١٥٠٠ سامۆڕای ڕاهێنان پێکراوە خزمەتی دەکەن.

For 200 years, Japan has been at peace,

بۆ ماوەی ٢٠٠ ساڵە یابان لە ئاشتی دایە،

and the samurai, once primarily warriors, now play a much wider range of roles—

و سامۆڕایەکان جەنگاوەرە لە مێژینەکانن، ئێستا دەستێکی باڵایان هەیە

they are also government officials,

سامۆڕایەکان کاربەدەستی حکومەتن،،

scholars,

زانان،

teachers,

مامۆستان،

and even masters of the tea ceremony

و تەنانەت وەستایی ئاهەنکی چاشن

or artists.

یاخود هونەرمەندن.

To prepare for these diverse responsibilities,

خۆ ئاماد ەکردن بۆ ئەو هەموو بەرپرسیاریەتیە هەمەجۆرانە،

young samurai like Banshirô study the “twin paths”

سامۆڕا لاوەکان وەکو بانشیرۆی پێویستە" ڕێکەی دووانە" بخوێنێت

of literary learning and the martial arts.

و ئەدەب و هونەرە جەنگیەکان فێر بێت.

At 15, he went through the rites of adulthood and received the daishô—

لە تەمەنی ١٥ ساڵی خوێندنی ئاینی و گەنجی تێپەڕاندوە و بڕاوانامەی

a pair of swords.

هەڵگرتنی جووتە شمشێری وەرگرتوە.

The long sword is for training and combat,

شمشێرێکی درێژە بۆ ڕاهێنان کردن و شەڕ بەکاردێت.

while the short sword has a sole, solemn purpose—

لە کاتێکدا شمشێری کورت موڵکی یەک کەسە، بۆ مەبەستێکی پیرۆز و ئاینی بەکار دێت

to commit ritual suicide, or seppuku,

وەکو نەریتی خۆکوشتن کە نەریتێکی کۆنی یابانیەکانە،

if he dishonors himself, his family, or the daimyo.

ئەگەر سامۆڕایەک خۆی، خانەوادەکەی یاخود سەرۆکەکەی شەرمەزارکرد.

Banshirô idolizes the legendary samurai Miyamoto Musashi,

بانشیڕۆ سامۆڕای ئەفسانە میامۆتۆ موساشی کردبووە بە نوخبەی خۆی،

a renowned swordsman who lived 150 years earlier.

بە شمێربازی بەناوباگ بوو ١٥٠ ساڵ پێش بانشیرۆ ژیاوە

But Banshirô doesn’t admire his swordsmanship alone.

بەڵام بانشیڕۆ دان بەوە دانانێ کە میامۆتۆ تەنها شمشێربازی کرد بێت.

Miyamoto Musashi was also a master calligrapher and painter.

میامۆتۆ موساشی هەروەها خۆشنووس و نیگارکێش بووە.

That’s the real reason Banshirô wants to go to Edo—

ئەوە تاکە هۆکاری ڕاستەقینەبوو کە بانشیرۆی دەیوسیت بۆ ئیدۆ بچێت

he secretly wants to be a painter, too.

بەنهێنی دەیوسیت ببێت بە نیگارکێش.

After finishing his practice at home, he bids his father goodbye

دوای ئەوەی کۆتای بە ڕاهێنانەکانی ماڵەوە دەهێنێت ماڵئاوای لە باوکی دەکات

and walks to school.

و بەرەوەی خوێندنگە دەکەوێتە ڕێ.

His father is preparing to accompany the daimyo to the capital.

و باوکیشی خۆی ئامادە دەکات بۆ یاوەری کردنی سەرۆکی سامۆڕایەکان بۆ پایتەخت.

The Tokugawa shogun, head of the Japanese military government,

سەرۆک تۆکوگاوە، سەرۆکی حکومەتی سەربازی یابانە.

requires all the regional rulers to alternate years

داوای کردوە هەموو فەرمان ڕەوەی هەرێمەکان جێگۆڕکەی ساڵانە بکەن

between their castle town in the home domain and the capital city.

لە نێوان قەڵاکانیان لە ناوچەکان و پایتەخت.

The costly treks back and forth keep the daimyo subordinate

پارە و گالیسکە بە سەرۆکی سامۆڕای دەدا و سەرۆکی سامۆڕایەکانیش ملکەچ دەبێت

and prevent them from building up their own military forces

و ڕێکری لە دروست کردنی هێزی سەربازی سامۆڕای دەکات

to challenge the shogunate.

نەوەکو بەگژ دەسەڵاتی سەرۆک دا بچنەوە.

The daimyo’s wife and children live in the capital full time,

ژن و منداڵی سەرۆکی سامۆڕایەکان لە پایتەخت دەژین،

where they serve as hostages to ensure his loyalty.

هەرەوەکو بارمتە خزمەت دەکردێن بۆ ئەوەی لە دڵسۆزی سەرۆکی سامۆڕایەکان دڵنیابن.

But the practice doesn’t just affect the daimyo—

بەڵام ڕاهێنان کردن تەنها کاریگەری لەىسەرۆکی سامۆڕایەکان ناکات

it determines much of the rhythm of life in Japan.

بەڵکو ژیانی چەندەها کەس لە یابان دەکەوێت ژێر مەترسییەوە.

Samurai must accompany the daimyo to Edo.

سامۆڕاکان پێویستە یاوەری سەرۆکی سامۆڕایەکان بۆ ئیدۆ بکەن.

This year it’s Banshirô’s father’s turn to go,

ئەم ساڵ باوکی بانشیرۆ سرەیەتی

and Banshirô is desperate to go with him;

و بانشیرۆ بە پەرۆشە تا لەگەڵ باوکی بڕوات

but given that he’s still in training, he’ll need permission

بەڵام ئەو هێشتا لە قۆناخی ڕاهێنان کردن پێویستی ڕێگە پێدان

from both his father and the domain.

لە باوکی و کەسانی ناوچەکە وەربگرێت.

At school, Banshirô’s first lesson is in swordfighting.

لە خوێندنگە، یەکەم وانەی بانشیرۆ شەڕ کردنە بە شـمشێر.

Under his teacher’s stern eye, he pairs up with his classmates

لەبەردەم مامۆستاکەی، شەڕ کردن بە شمشێر لەگەڵ هاوڕێکانی پۆلەکەی

and goes through the routines he’s been practicing.

و لە چالاکیەکانی ڕۆژانەی بەردەوامە و ڕاهێنانیش دەکات.

At the end of the lesson, he reminds the instructor of his request to go to Edo.

لە کۆتای وانەکە دا، دەمێنێتەوە تاوەکو داوا لە مامۆستایەکەی بکات بۆ ڕۆشتن بۆ ئیدۆ.

The instructor cracks his first smile of the day,

مامۆستاکەش یەکەم زەردەخەنی ڕۆژەکە دەکات،

and Banshirô feels confident he will gain his support.

و بانشیرۆ باوڕی بەوە هەیە کە پاڵپشتی مامۆستاکەی بە دەست دەهێنێت.

Next, Banshirô practices archery, horsemanship, and swimming

دواتر، بانشیرۆ ڕاهێناینی تیر و کەوان ئەسپ سواری و مەلەوانی دەکات

before his academic courses in the afternoon.

و خولە ئەکادیمیەکەی لە نیوەڕۆ دەست پێ دەکات.

Courses cover Confucian philosophy, morality, and history.

خولانێک کە بە ڕێبازی فەلسەفە، ئاکاری ڕەوشتی و مێژو داپۆشراوە.

When the instructor calls on him, he has the response on the tip of his tongue,

کاتێک مامۆستاکە ناوی ئەو دێنێت وڵامەکان لەسەر زاریەتی،

ensuring another supporter for his campaign.

بۆ ئەوەی پاڵپشتی کارێکی دیکە بەدەست بێنێت بۆ خەباتەکەی.

By the end of the day, Banshirô feels confident that his formal request

لە کۆتای ڕۆژەکە، بانشیرۆ باوڕی وایە کەوا داوا ڕەسمیەکەی

will be approved, but the greatest challenge is still ahead of him:

قبووڵ دەکرێت، بەڵام هێشتا مەزنترین ڕووبەڕووبوونەوەی لە پێش ماوە:

convincing his father.

ئەویش قایل کردنی باوکیەتی.

His father believes the martial arts are more important than the literary arts,

باوکی باوەڕی وایە کە هونەر جەنگیەکان لە هونەر ئەدەبیەکان زۆر گرینگترن.

so Banshirô doesn’t mention his artistic ambitions.

هەر بۆیە بانشیرۆ هەرگیز باسی ویستە هونەریەکانی نەکردوە.

Instead, he talks about renowned sword instructors he can train with,

لەجێگەی ئەوە، لەگەڵ مامۆستا بەناوبانگەکانی شمشێر قسە دەکات تا ڕاهێنانیان لەگەڵ بکات

and teaching certifications he can earn to improve his professional prospects

و دەتوانێت مۆڵەتاکانی فێرکردن بە دەست بهێنێت تا سەرکەوتنی لە کارەکەی بسەلمێنێت

back in Kôchi.

لە کۆچی.

Then, he makes his final, strongest argument:

دواتر. کۆتا بەهێزترین دەمە تەقێ ئەنجام دەدا:

if he goes this time and succeeds, his father can retire and send him instead

ئەگەر ئەو جارە بڕوات و سەرکەوتوو بێت باوکی خانەنشی دەبێت و لەجێی باوکی ئەو دەنێردرێت

in the future.

لە داهاتوو.

It’s this last point that finally sells him—

ئەوە کۆتا مەبەستە بوو کە کە لە کۆتایەکەی قایلی کرد

Banshirô’s father agrees to take him on his tour of duty.

باوکی بانشیرۆ ڕازی بوو تا بۆ گەشتی ئەرکەکەی لەگەڵ خۆی بیبات.

In the bustle of the capital city, Banshirô will finally have the opportunity

لە بێسەرە و بەری پایتەخت، لە کۆتایەکەی بانشیرۆ هەڵی ئەوەی هەبوو

to pursue his secret ambition to become a painter.

تا بە دوای ویستە نهێنیەکەی بکەوێت ببێت بە نیگارکێش.