The Chinese myth of the meddling monk - Shunan Teng

2,697,662 views ・ 2019-05-23

TED-Ed


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: Daban Q Jaff Reviewer: Ayan Organization
00:07
Xu Xian had just received yet another invitation
0
7164
2980
جو جیان داوەتنامەیەکی بە دەست دەگات
00:10
to the opening ceremony of the new Jin Shan Temple.
1
10144
3560
بۆ بەشداری کردن لە ئاهەنگی کردنەوەی پەرستگەی جین شان.
00:13
His wife, Bai Su Zhen,
2
13704
1890
هاوسەرەکەی، بای سو ژین،
00:15
had warned him not to attend.
3
15594
1980
ئاگاداری دەکات کە بەشدار نەبێت.
00:17
Since she was in fact a benevolent white snake spirit in human form,
4
17574
3490
بەهۆی ئەوەی مارێکی سپی بوو شێوەی ژنێکی چاک وەردەگرێت،
هاوسەرگیریان لە تێکشکان بەهۆی دەست تێوەردانی پیاوێکی ئاینی تازە ڕزگاری بووە.
00:21
their marriage had already weathered attacks by meddling monks.
5
21064
3130
00:24
But devout Buddhist that he was,
6
24194
1810
چونکە جو بودییەکی ئیماندار بوو،
هەستی دەکات هیچ چارەی نییە و پێویستە لە ئاهەنگەکە بەشدار بێت.
00:26
Xu Xian felt obligated to make an appearance.
7
26004
2770
00:28
What they didn’t know
8
28774
1140
ئاگادار نەبوون کە ئەم
00:29
was that these invitations had come from none other than Fa Hai–
9
29914
3780
داوەتنامەیە لە لایەن فا های نێردرابوو
00:33
the misguided monk who had tried to separate the young lovers,
10
33694
3330
کە پیاوێکی ئاینی بوو و هەوڵی دەدە دوو خۆشەویستە گەنجەکە لێک بکات،
00:37
almost killing Xu Xian in the process.
11
37024
2770
کە لە ئەنجامدا کەمێکی مابوو جو جیان بمرێت.
00:39
The monk confronted Xu Xian,
12
39794
1790
پیاوە ئاینییەکە ڕووبەڕووی جو دەبێتەوە،
00:41
telling him that because he consorted with a demon,
13
41584
2530
ئاگاداری دەکاتەوە، چونکە لەگەڵ ئەهریمەنێک تێکەڵاو بویت،
00:44
he must remain at the monastery and cleanse his soul.
14
44114
3370
پێویستە لە پەرستگە بمێنێتەوە تا روحی پاک دەبێتەوە.
00:47
Xu Xian protested,
15
47484
1290
جو جیان ناڕازی بوو،
00:48
but Fa Hai would not let him escape.
16
48774
2690
بەڵام فا های ڕێگەی نەدا جو بچێتە دەرەوەی پەرستگە.
00:51
At home, Bai Su Zhen was uneasy.
17
51464
2440
لە ماڵەوە، بای سو ژین بێ ئارام بوو.
00:53
Her husband had departed so quickly
18
53904
1990
هاوسەرەکەی ئەوەندە بە پەلە ماڵی جێهیشت
00:55
that she hadn’t been able to tell him she was pregnant with his child.
19
55894
3370
فریا نەکەوت ئاگاداری بکەتەوە دووگیانە و منداڵیان دەبێت.
00:59
And now he had been gone so long she sensed something must be wrong.
20
59264
4120
و ماوەیک بەسەر نەهاتنەوەی جو تێپەڕدەبێت و هاوسەرەکەی هەست دەکات شتێک ڕویداوە.
01:03
She made her way to the temple,
21
63384
1480
بەرەو پەرستگە ملی ڕێگەی دەگرێت،
01:04
and upon encountering Fa Hai the monk threw his prayer mat,
22
64864
3380
کاتێک تووشی فا های دەبێت، بەڕماڵەکەی بەسەر بای ژین دادەت،
01:08
which erupted into fire and smoke.
23
68244
2200
کە دەبێتە ئاگر و دووکەڵ.
01:10
Weakened from her pregnancy,
24
70444
1530
بەهۆی بێهێزی دووگیانییەوە،
01:11
Bai Su Zhen desperately summoned a fleet of shrimp soldiers and crab generals
25
71974
3970
بای سو ژین بانگی سەربازە قڕژاڵ و ڕۆبیانەکانی دەکات
01:15
to subdue the monk, and waves to put out the blaze.
26
75944
3560
بۆ ئەوەی پیاوە ئاینییەکە ڕابگرن و ئاگرەکە بکوژێننەوە.
01:19
But the water also flooded the surrounding area,
27
79504
2470
بەڵام لافاو ئەو ناوجەیەش دەگرێتەوە،
01:21
drowning many innocent villagers.
28
81974
2640
چەندین گوندنشین دەخنکێنێت.
01:24
For the first time, Bai Su Zhen had harmed humans,
29
84614
3250
بۆ یەکم جار، بای سو ژین، مرۆڤی ئازار دا
01:27
and she fell out of the gods’ favor.
30
87864
3000
بۆیە ڕازی بوونی خواوەندەکان لە دەست دەدات.
01:30
With their blessing retracted,
31
90864
1630
بەهۆی نەمانی ڕازی بوونی خواوەندەکان،
01:32
Fa Hai attempted to trap her in his magical alms bowl.
32
92494
3490
فا های هەوڵ دەدات لە ناو قاپی جادووی پاراستنی پارە حەپسی بکات.
01:35
But just when all hope seemed lost,
33
95984
2110
بەڵام لەو کاتەی هەیچ هیوایەک نییە،
01:38
a bright glow came from within her belly,
34
98094
2470
شەبەقێکی ڕووناک لە سکی بای ژین دەردەچێت،
01:40
saving her from the mad monk’s magic.
35
100564
2610
لە جادووی پیاوە ئاینییە شێتەکە دەیپارێزێت.
هەردووکیان بەرەو ماڵەوە ڕادەکەن،
01:43
The couple fled home,
36
103174
1190
01:44
grateful to the mysterious power that had saved them,
37
104364
2740
سوپاسگوزار دەبن بۆ ئەو هێزە نەناسراوەی ڕزگاری کردن،
01:47
and soon after, Bai Su Zhen gave birth to their son, Xu Shi Lin.
38
107104
4550
دواتر، جو شی لین لە دایک دەبێت.
01:51
Yet despite this joyous occasion,
39
111654
1850
سەڕەڕایی ئەم خۆشییە،
01:53
Xu Xian was uneasy.
40
113504
2150
جو جیان هیچ سۆراغێکی نییە.
01:55
He was shaken by his wife’s accidental act of destruction,
41
115654
3100
بەهۆی ئیشە خۆپارستنەکانی هاوسەرەکەی جو جیان دەلەرێتەوە،
01:58
and he feared the misfortune it might bring upon their home.
42
118754
3510
دەترسێت کە شتێکی ناخۆش بە سەر خێزانەکەی دابێت.
02:02
Not a month later,
43
122264
1100
کەمتر لە مانگێک،
02:03
Fa Hai appeared at their doorstep.
44
123364
2140
فا های دێتە بەر دەرگەیان.
02:05
He offered Xu Xian an alms bowl to ensure good fortune for his newborn son.
45
125504
4580
فا های قاپێکی هەڵگرتنی پارە وەک دیاری منداڵەکەی بە جو جیان دەبەخشێت.
02:10
Still wary of the monk,
46
130084
1322
سەڕەڕای ئەوەی فا های دەناسێت،
02:11
but also remembering Bai Su Zhen’s destructive act,
47
131406
3200
بەڵام لە هەمان کاتدا، کارە تێکدەرانەکانی ژنەکەشی لە یادە،
02:14
Xu Xian accepted the gift.
48
134606
2080
جو جیان دیارییەکە وەردەگرێت.
02:16
But as soon as the bowl entered their home,
49
136686
2070
بەڵام هەر کە قاپەکە دەچێتە ناو ماڵ،
02:18
it flew to Bai Su Zhen’s head and trapped her inside.
50
138756
4930
دەفڕێت و لەسەر بای سو ژین دەنیشێتەوە و زیندانی دەکات.
02:23
Against the family’s wishes,
51
143686
1598
بەپێچەوانەی ویستی خێزانەکە،
02:25
Fa Hai buried the bowl beneath the Lei Feng Pagoda.
52
145284
3030
فا های قاپەکە لە ژێر لی فیگ پاگۆدە دەنێژێت.
02:28
And when Xu Xian begged him to release his wife,
53
148314
2380
کاتێک جو جیان تکای لێدەکات هاوسەرەکەی ئازاد بکات،
02:30
the monk sternly replied:
54
150694
1620
فا های بە توندی وەڵام دەداتەوە:
02:32
“She will be free when the iron tree blooms.”
55
152314
3520
هاوسەرەکەت کاتێک ئازاد دەبێت ئەگەر درەختێکی ئاسنین گەشە بکات.
02:35
Overcome with guilt,
56
155834
1340
جو جیان هەست بە تاوانباری دەکات،
02:37
Xu Xian ran away to a monastery,
57
157174
1880
جو جیان ڕوو لە خوێندگەی ئایانی دەکات،
02:39
leaving Shi Lin in the care of his aunt.
58
159054
2030
شی لین لای پووری جێدەهێڵێت.
02:41
But there was something neither of them knew.
59
161084
2970
بەڵام شتێک هەبوو کەسیان درکیان پێ نەکردبوو.
02:44
The boy was the reincarnation of Wen Qu Xing,
60
164054
3000
کوڕەکە زیندووکردنەوەی وین کو زینگ دەبێت،
02:47
the wisdom god,
61
167054
1160
خواوەندی ژیری،
02:48
sent to the family to reward Xu Xian’s devotion.
62
168214
3090
کە بە خێزانەکی بەخشرا بوو لە پای بەوەفایی جو جیان.
02:51
It was this power that had protected Bai Su Zhen at the temple,
63
171304
3900
ئەم هێزە بوو کە بای سو ژینی لە پەرستگەکە پاراست،
02:55
and as he grew, so did his wisdom.
64
175204
2270
کاتێک منداڵەکە گەورە دەبوو، ژیریشی گەشەی دەکرد.
02:57
At age 19, Shi Lin went to the capital city to take the nation-wide imperial exam
65
177474
5320
لە تەمەنی 19 ساڵێدا، منداڵەکە ڕوو دەکاتە پایتەخت بۆ بەشداری کردن لە تاقیکردنەوەی
03:02
and obtained the highest score in all the empire.
66
182794
5111
شاهانە و بەرزترین نمرە لە مێژوو بەدەست دەهێنێت.
03:07
The Emperor himself bestowed Shi Lin’s prize:
67
187905
3990
ئیمپراتۆر خۆی خەڵات بە شی لین دەبەخشێت:
03:11
an ornate hat decorated with jewel-encrusted flowers.
68
191895
4390
کڵاوێکی جوانی بە گوڵ دروستکراو لە گەوهەر.
بەڵام سەرەڕای ئەوەی وەک پاڵەوان دەگەڕێتەوە ماڵ،
03:16
But though he returned home in glory,
69
196285
1999
03:18
the fate of his parents still weighed heavy on his mind.
70
198284
3290
چارەنوسی دایک و باوکی وەک بارێکی قورس لە سەر مێشکی دەمێنێتەوە.
03:21
Coaxing his father from exile,
71
201574
2070
باوکی لە غوربەت دەگێرێتەوە،
03:23
Shi Lin took him to visit the Lei Feng Pagoda to pay respects to his mother.
72
203644
4910
شین لین باوکی دەباتە لی فینگ پاگۆدە بۆ سەردانی گۆڕی دایکی.
03:28
Kneeling before it,
73
208554
1161
لە کاتی کوڕنۆش بردن،
03:29
he placed his jeweled prize on the iron tree as an offering.
74
209715
3420
کڵاوە لە گەوهەر دروستکراوەکە وەک ڕێز لە سەر دارە ئاسنینەکە دادەنێت.
03:33
Suddenly, the ground opened and Bai Su Zhen stepped out.
75
213135
3320
لە ناکاو زەوی دەلەرێتەوە و بای سو ژین دێتە دەرەوە.
03:36
With her sins absolved by the tribute of a god,
76
216455
2520
دوای ئەوەی لە تاوانەکانی دەبوردرێت بە هۆی بەخشینی خواوەندێک،
03:38
and a blossom on the iron tree,
77
218975
1930
درەختێکی ئاسنین گەشە دەکات،
03:40
Shi Lin had freed his mother,
78
220905
1450
شین لین دایکی ئازاد دەکات،
03:42
and reunited his family–
79
222355
1683
خێزانەکەی بە یەک دەگەینێتەوە
03:44
both mortal and divine.
80
224038
2760
کە مرۆڤ و خواوەندن.
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7