Mysteries of vernacular: Earwig - Jessica Oreck and Rachael Teel

Transcriber: Andrea McDonough Reviewer: Jessica Ruby

Translator: Daban Q Jaff Reviewer: zhila mawlood

Mysteries of vernacular:

نهێنی زمانی گشتی:

Earwig,

ئێرویگ،

an insect, generally classified

مێرووێکە، لەگەڵ ڕەچەڵەکی

within the order <i>dermaptera</i>.

dermaptera ڕێز دەکرێت.

The common name of the insects

ناوی باوی ئەو مێرووانه‌ی

we know as earwigs is exactly that,

بە ئێرویگز دەناسرێن

common,

،بەگشتی،

and is based mainly in folklore.

لە فۆلکلۆرەوە سەرچاوە دەگرێت.

It's rumored that these so-called earwigs

قسەیەک هەیە کە گوایە، ئێرویگز

crawl into your ear at night

لە شەوان دەچنە ناو گوێچکە

and tunnel into your brain,

و دواتر بۆ ناو مێشک،

but this is false.

بەڵام ئەمە ڕاست نییە.

Sure, an earwig may, on rare occasion,

بێ گومان، ئێرویگێك، لەوانەیە، بەشێوەیەکی دەگمەن،

climb into the ear of an unsuspecting sleeper,

بچێتە ناو گوێچکە لە کاتی خەوتن،

but, really, who can blame them?

بەڵام، کێ دەتوانێت لۆمەیان بکات؟

Ear canals are warm and dark,

ڕێڕەوه‌كانی گوێچکە گەرم و تاریکن،

the perfect home for a creepy-crawly like this one.

شوێنێکی نموونەیین بۆ بونەوەرێکی ترسێنەری لەم شێوەیە.

The important thing to remember

بەڵام ئەوەی گرنگە

is that even if an earwig found its way into your ear,

تەنانەت ئەگەر ئێرویگێك ڕێڕەوی گوێچکەشت بدۆزێتەوە،

it would never eat through your eardrum.

ناتوانێت پەردەی گوێچکەت بخوات.

Despite the erroneous origins

سەڕەڕایی سه‌رچاوه‌ پڕ له‌ هه‌ڵه‌كانی

of these trumped-up folk tales,

ئەم چیڕۆكه‌ فۆلکلۆریە هه‌ڵبه‌ستراوانه‌،

they've been in place a long time.

بۆماوەیەکی درێژ خەڵک باوەڕیان پێ کردووە.

The word earwig comes from the Old English word earwicga,

وشەی ئێرویگ لە وشەی ئینگلیزی کۆن earwicga دێت،

a compound of ear, meaning ear, of course,

کە لە لێکدانی وشەی ،ear بەواتایی گوێچکە

and wigca.

و wigca دروست دەبێت.

Scholars believe that wigca shares a root

توێژەران پێیان وایە، ویگکا هەمان ڕەگی وشەی

with words like wiggle

wiggle و

and wag,

wag ی هەیە.

and that it most likely referred

ئەمەش بێگومان بۆ ئاماژە کردن

to a creature that moves quickly.

بۆ بوونەوەرێکی خێرا بەکار هاتووە.

Unfortunately for this innocent little insect,

بەڵام بە داخەوە بۆ ئەم بوونەوەرە داماوە،

even its scientific name gives it a bad rap.

تەنانەت ناوە زانستیەکەیشی بەدناوە.

Because of the large, pencil-like cerci on the tail

بەهۆی بوونی دوو تەزووی شێوە-پێنووس لە کلکیدا،

and of its abdomen,

و بەهۆی سکی،

scientists associate earwigs

زاناکان ئەم بوونەوەرە بە

with a pair of scissors,

مەقەس دەشوبهێنن،

calling them <i>forficula auricularia<i>,

ناویان ناوە forficula auricularia

literally little scissors of the ear.

بەواتایی مەقەسی بچووکی گوێچکە.