Historical role models - Amy Bissetta

Translator: Azhin Hassan Reviewer: Daban Q Jaff

هەموان دەزانیین کە هەندێک ڕەوشتی دیار هەن

We all know that there are certain virtues

کە بۆ ئێمە باشن،

that are good for us.

Intelligence,

زیرەکی،

wisdom,

دانایی،

مەردایەتی،

bravery,

justice,

دادپەروەری،

respect,

ڕێز،

responsibility,

بەرپرسیاریەتی،

honesty,

ڕاستگۆیی،

unselfishness,

بێ فیزی،

compassion,

patience,

میهرەبانی،

ئارامگرتن،

and perseverance

هەروەها کۆڵ نەدان

always have been and always will be positive virtues.

هەمیشە ڕەوشت بەرزی ئەرێنی بوون و بەردەوامیش دەبن.

Think of some people who have those traits.

بیر لە هەندێک کەس بکەرە کە ئەو تایبەتماندیانەیان هەیە.

Maybe it's Martin Luther King

لەوانەیە ئەو کەسە مارتین لوتەر کینگ بێت

or Abraham Lincoln

یاخود ئەبراهام لینکۆڵن

or George Washington.

یان جۆرج واشنتۆن.

I bet you know a lot of facts

گرەو دەکەم تۆ زۆر ڕاستی دەزانی

about these historical figures,

دەربارەی ئەو کەسایەتییە مێژووییانە،

but maybe you've never taken the time

لەوانەیە هەرگیز کاتت تەرخان نەکرد ببێت

to think about their character.

بۆ بیرکردنەوە دەربارەی کەسایەتییان.

Let's talk about Sybil Ludington.

با دەربارەی سیبیل لەدینگتەنەوە قسە بکەین.

She's a little-known revolutionary figure,

کەسایەتتییەکی کەمێک ناسراوی شۆڕشگێڕانەیە،

but boy, was she something!

بەڵام کوڕە، ئەو هیچ بوو!

She rode 40 miles through the damp, cold night

ئەو ٤٠ میلی بە ئەسپ بڕی لە شەوێکی ساردوو شێداردا

of April 26, 1777

لە ٢٦ی نیسانی ١٧٧٧

to alert the colonial militia of a British attack.

بۆ ئاگادار کردنەوەی سوپای داگیرکاری لە هێرشێکی بەریتانیا.

Her action was similar to that of Paul Revere,

ئەم کارەی یەکسان بوو بە کارەکەی پۆڵ ڕیڤەر،

only she rode twice as far

ئەو دوو ئەوەندە دوورتر بە ئەسپ رۆیشت

and was only 16 years old.

لە کاتێکدا ١٦ ساڵان بوو.

That takes some real guts!

ئەوە ئازایەتییەکی ڕاستەقینەی دەوێت.

Beriah Green?

برایا گرین؟

Anyone ever heard of Beriah Green?

تا ئێستا کەس گوێبیستی برایا گرین بووە؟

He was president of the first integrated school

سەرۆکی یەکەمین قوتابخانەی یەکخستن بووە

in the United States.

لە ویلایەتە یەکگرتووەکان.

He also spent the majority of his life

هەروەها زۆربەی کاتەکانی ژیانی بەسەر بردووە

fighting for the immediate abolition of slavery.

بۆ جەنگان لە پێناو نەهیشتنی کۆیلایەتی.

He used his voice,

بە بەکارهێنانی بیر و ڕاو

pen,

قەڵمەکەی،

and good deed to fight slavery.

کاری باشی کردووە بۆ نەهێشتنی کۆیلایەتی.

Beriah Green was fiercely devoted to abolition

برایا گرین دڵسۆزانە خۆی تەرخان کرد بۆ نەهێشتنی

before it was popular

پێش ئەوەی ببێتە دیاردەیەکی باو

because he believed it was the right thing to do.

چوونکە پێیوا بوو ئەوە باشترین شتە کە بیکات.

And then there's Abraham Lincoln.

دواتر ئەبراهام لینکۆڵنمان هەیە.

You know he was president during the Civil War.

دەزانی ئەو سەرۆک بووە لە ماوەی شەڕی ناوخۆدا.

He wrote the Emancipation Proclaimation

بەیاننامەی ئازادکردنی نووسی

and is credited with freeing the slaves.

لە پاڵیدا ئازاد کردنی کۆیلەکانیشی تێدا بوو.

He went to war with the South to save the Union.

ڕۆیشت بۆ جانگ لەگەڵ باشوور بۆ پاراستنی یەکێتییەکە.

He helped the country get through

ئەو یارمەتی وڵاتەکەیدا

one of its most difficult times.

دژوارترین کاتەکانی تێ بپەڕێنێت.

He kept the United States united.

ولایەتە یەکگرتووەکانی بە یەکگرتووی پاراست.

But, above all that,

لە سەروی هەموو ئەوانەشەوە

Abraham Lincoln showed great leadership.

ئەبراهام لینکۆڵن سەرکردایەتییەکی مەزنی پێشاندا.

Could any of these people

ئایا هیچ کام لەم کەسانە

have done the deeds they're famous for

ئەو کارە باشانەیان ئەنجام داوە کە پێی ناسراون

without bravery,

بەبێ مەردایەتی،

compassion,

میهرەبانی،

dedication,

خۆ تەرخان کردن،

or wisdom?

یان دانایی؟

No!

نەخێر!

History can teach us much more than just the facts.

مێژوو دەتوانێت زیاتر لە ڕاستییەکانمان فێر بکات.

It's full of examples of how to live better.

مێژوو پڕە لە نموونە بۆ چۆنیەتی ژیانێکی باش.

And for you,

even if you're not freeing the slaves

هەروەها بۆ تۆش،

تەنانەت ئەگەر کۆیلەش ئازاد نەکەیت

or riding 40 miles on horseback,

یاخوود ٤٠ میل بە ئەسپ نەڕۆییت،

bravery and wisdom will help you get an A on that test,

چاونەترسی و ژیری یارمەتیت دەدەن لە ێک لەم تاقیکردنەوەدا A دەستکەوتنی

ask out that cute boy,

بانگێشتی ئەم کوڕە زیرەکە بکە،

and get that great job.

ئەم ئیشيە نایابە بە دەست بهێنە.