The surprising reason birds sing - Partha P. Mitra

Translator: Anush Movsisyan Reviewer: Sona Martirossian

This is a song sung by a brown thrasher.

Սա շագանակագույն կեռնեխի երգն է,

But that’s just one of the thousand or more that it knows,

նրա արտաբերած հազարավոր հնչյուններից մեկը:

and it’s not the only avian virtuoso.

Այս շնորհը միայն նրան չէ տրված:

A wood thrush can sing two pitches at once.

Անտառային կեռնեխը կարող է երգել միանգամից երկու տոնայնությամբ:

A mockingbird can match the sounds around it, including car alarms.

Ծաղրասարյակը կարող է ընդօրինակել շրջապատի՝

այդ թվում, մեքենաների ազդանշանների ձայներ:

And the Australian superb lyrebird

Իսկ ավստրալական հրաշագեղ քնարահավը

has an incredible, elaborate song and dance ritual.

օժտված է երգելու և պարելու աներևակայելի կարողությամբ:

These are just a few of the 4,000 species of songbirds.

Վերոնշյալ թռչունները երգեցիկ թռչունների 4,000 տեսակներից ընդամենը մի քանիսն են:

Most birds produce short, simple calls,

Շատ թռչուններ կարճ, պարզ ձայներ են արձակում,

but songbirds also have a repertoire of complex vocal patterns

իսկ երգեցիկ թռչունները կարող են տիրապետել նաև ձայնային բարդ հնչյունների,

that help them attract mates,

որոնց շնորհիվ գրավում են կողակցին,

defend territory,

պաշտպանում անձնական տարածքը

and strengthen their social bonds.

և ամրապնդում իրենց սոցիալական կապերը:

Each songbird species has its own distinct song patterns,

Յուրաքանչյուր երգեցիկ թռչուն ունի իրեն հատուկ ձայնային ելևէջներ,

some with characteristic regional dialects.

որոնցից մի քանիսն ունեն տվյալ տարածքին բնորոշ հնչերանգներ:

Experienced listeners can even distinguish individual birds by their unique songs.

Մասնագետները թռչուններին ճանաչում են՝ ըստ դրանց արձակած հնչյունների:

So how do birds learn these songs in the first place?

Եվ, ուրեմն, ինչպե՞ս են թռչունները սովորում երգել:

How do they know to mimic the songs of their own species?

Ինչպե՞ս են երգում նույն տեսակի թռչնի որևէ մի երգ:

Are they born knowing how to sing?

Արդյո՞ք նրանք ի ծնե գիտեն երգել:

A lot of what scientists know about bird song comes from studying zebra finches.

Սերինոսների միջոցով գիտնականները ուսումնասիրում են թռչնի երգը:

A baby male zebra finch typically learns to sing from its father or other males,

Փոքր արու սերինոսը սովորում է երգել հորից կամ այլ արու սերինոսից՝

starting while it’s still a fledgling in the nest.

ձվից նոր դուրս գալուց հետո:

First comes a sensory learning phase,

Առաջինը զգայարանների միջոցով սովորելու փուլն է,

when the baby finch hears the songs sung around it and commits them to memory.

երբ փոքր սերինոսը լսում է իր շրջապատի ձայները և մտապահում դրանք:

The bird starts to vocalize during the motor learning phase,

Թռչունը սկսում է երգել սովորելու վերջին փուլում՝

practicing until it can match the song it memorized.

փորձելով այնքան,մինչև կարողանա

վերարտադրել մտապահած հնչյունները:

As the bird learns, hearing the tutor’s song over and over again

Քանի որ թռչունը դեռ սովորելու փուլում է, «ուսուցչի» երգն անընդհատ,

is helpful— up to a point.

բայց չափավոր լսելն օգտակար է նրա համար:

If he hears it too many times, the imitation degrades—

Եթե փոքր սերինոսն այն լսի բազմիցս, ընդօրինակման նրա կարողությունը կթուլանա,

մինչդեռ շատ կարևոր է, թե թռչունն ինչ աղբյուրից է լսում հնչյունները:

and the source matters.

If the song is played through a loudspeaker,

Եթե թռչունն այդ նույն հնչյունները լսի բարձրախոսի միջոցով,

he can’t pick it up as easily.

ապա չի կարողանա այն շուտ ընկալել:

But hide the same loudspeaker inside a toy painted to look like a zebra finch,

Բայց եթե այն թաքցնենք մի խաղալիքի մեջ, որ նման կլինի սերինոսի,

and his learning improves.

սովորելու նրա ունակությունները կվերականգնվեն:

What if the baby never hears another zebra finch’s song?

Իսկ ի՞նչ,եթե փոքրիկ սերինոսը երբեք չլսի այլ սերինոսի երգ:

Interestingly enough, it’ll sing anyway.

Որքան էլ զարմանալի է, բայց, այնուամենայնիվ, սերինոսը կերգի:

Isolated finches still produce what are called innate or isolate songs.

Հեռու գտնվող թռչունները արձակում են բնածին կամ մեկուսացված հնչյուններ:

Որոշ հնչյուններ նրանք կարող են ժամանակի ընթացքում սովորել,

A specific tune might be taught,

but the instinct to sing seems to be hardwired into a songbird’s brain.

բայց երգելու բնազդը կարծես թռչնի էության մի մասը կազմի:

Innate songs sound different from the “cultured” songs

Բնածին հնչյունները տարբերվում են այն հնչյուններից,

learned from other finches—at first.

որոնք սերինոսները սկզբնապես սովորում են մյուսներից:

If isolated zebra finches start a new colony,

Երբ մեկուսացած սերինոսը նոր խումբ է կազմում,

the young birds pick up the isolate song from their parents.

երիտասարդ թռչունները մեկուսացված հնչյունները իրենց ծնողներից են սովորում:

But the song changes from generation to generation.

Բայց երգը սերնդեսերունդ փոխվում է:

And after a few iterations,

Մի քանի անգամ կրկնելուց հետո

the melody actually starts to resemble

մեղեդին սկսում է նմանվել

the cultured songs sung by zebra finches in the wild.

վայրի բնության մեջ ապրող սերինոսների արձակած հիմնական հնչյուններին:

Something about the learning process must be hardwired, too,

Սովորելու ընթացքը նույնպես բնածին է,

drawing the birds towards the same song patterns again and again.

քանի որ այն ստիպում է թռչուններին անընդհատ երգել նույն հնչյունները:

This means that basic information about the zebra finch song

Սա նշանակում է, որ սերինոսի երաժշտական առանձնահատկությունները

must be stored somewhere in its genome,

թաքնված են թռչնի գենոմում,

imprinted there by millions of years of evolution.

որն էլ առաջացել է էվոլյուցիայի միլիոնավոր տարիների ընթացքում:

At first, this might seem odd,

Սկզբում սա կարող է տարօրինակ թվալ, քանի որ

as we usually think of genetic code as a source of biochemical or physical traits,

սովորաբար գենետիկ կոդը բիոքիմիական կամ ֆիզիկական վարքագծի արդյունք ենք դիտում,

not something like a behavior or action.

այլ ոչ վարքագծի կամ գործելակերպի պես մի բան:

But the two aren’t fundamentally different;

Բայց այդ երկուսը լիովին տարբեր չեն.

we can connect genomes to behavior through brain circuitry.

մենք կարող ենք գենոմը կապել վարքագծի հետ ուղեղի շրջանառության միջոցով:

The connection is noisy and quite complex.

Այդ կապը բավական բարդ է:

It doesn’t simply map single genes to single behaviors, but it exists.

Այն չի կապում մի գենը առանձին վարքագծի հետ, այլ պարզապես գոյություն ունի:

Genomes contain codes for proteins that guide brain development,

Գենոմները պրոտեինի կոդեր ունեն, որոնք ապահովում են ուղեղի զարգացումը,

such as molecules that guide the pathways of developing axons,

ինչպիսիք են մոլեկուլները, որոնք ապահովում են աքսոնների զարգացումը՝

shaping distinct circuits.

առաջացնելով առանձին օղակներ:

Birds’ brains have so-called “song circuits”

Թռչնի ուղեղն ունի այսպես կոչված «երաժշտական օղակ»,

that are active when the birds sing.

որն ակտիվանում է, երբ թռչունը սկսում է երգել:

These circuits also respond to the song of a bird’s own species

Այս օղակը ավելի շուտ է արձագանքում,

more strongly than to other species’ songs.

երբ թռչունը լսում է միևնույն տեսակի թռչնի երգ:

So the theory is that a bird’s genes guide development of brain circuits

Եվ, ըստ տեսության՝ թռչնի գեները ապահովում են ուղեղի շրջանառության զարգացումը,

that relate to singing and the ability to learn songs.

որոնք կապ ունեն երգելու և երգերը սովորելու կարողության հետ:

Then, exposure to songs shapes those neural circuits

Երգեր սովորելու կարողությունը ձևավորում է երգելու նյարդային այն օղակները,

to produce the songs that are typical to that species.

որոնք հատուկ են այդ տեսակին պատկանող թռչուններին:

Genetically encoded or innate behaviors aren’t unique to songbirds.

Գենետիկորեն կոդավորված կամ բնածին վարքագիծը բնորոշ չէ երգեցիկ թռչուններին:

They’re widespread in the animal kingdom.

Դրանք տարածված են կենդանական աշխարհում:

Spectacular examples include

Արտառոց դեպքերից են

the long-distance migrations of monarch butterflies and salmon.

մոնարխ թիթեռների և սաղմոնների հեռավոր միգրացիան:

Եվ ուրեմն, ի՞նչ է սա նշանակում մարդկանց համար:

So what does this mean for humans?

Արդյո՞ք մենք ունենք բնածին տեղեկություններ,

Are we also born with innate information written into our genomes

որ ամրագրված են մեր գենոմում,

և որի միջոցով ձևավորվում են մեր նյարդային օղակները՝

that helps shape our neural circuits,

and ultimately results in something we know?

հանգեցնելով մեզ քաջ հայտնի որևէ բանի:

Կարո՞ղ է արդյոք լինել որևէ մի տեղեկություն,

Could there be some knowledge

that is unique and intrinsic to humans as a species?

որ հատուկ է միայն և միայն մարդկանց՝ որպես տեսակ: