The rise and fall of the Maya Empire’s most powerful city - Geoffrey E. Braswell

294,426 views

2024-04-25 ・ TED-Ed


New videos

The rise and fall of the Maya Empire’s most powerful city - Geoffrey E. Braswell

294,426 views ・ 2024-04-25

TED-Ed


Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους παρακάτω για να αναπαραγάγετε το βίντεο.

Μετάφραση: Maria Fragkiskou Επιμέλεια: Chryssa Rapessi
00:07
During an important calendrical celebration in 889 CE,
0
7128
4713
Κατά τη διάρκεια μιας σημαντικής ημερολογιακής γιορτής το 889 μ.Χ.,
00:11
Lord K’ak’ Upakal may have sat atop his ornate palace
1
11841
3837
ο άρχοντας Κακ Ουπακάλ ίσως στεκόταν στην κορυφή του περίτεχνου παλατιού του
00:15
and observed the bustling hub he’d helped Chichen Itza become.
2
15678
4505
παρατηρώντας το Τσιτσέν Ιτζά,
που με τη βοήθειά του είχε γίνει ένα πολύβουο κέντρο.
00:20
The Maya city’s golden age would outlast K’ak’ Upakal’s own life,
3
20349
4922
Η χρυσή εποχή της πόλης θα συνεχιζόταν και μετά τον θάνατο του Κακ Ουπακάλ
00:25
but he couldn’t have known the crises that lay ahead.
4
25271
3337
αν και εκείνος δεν γνώριζε τότε τις κρίσεις που θα ακολουθούσαν.
00:29
A century before, warfare and failing agriculture forced Maya people
5
29358
4880
Έναν αιώνα πριν, οι πόλεμοι και η αποτυχημένη γεωργία ανάγκασαν τους Μάγια
00:34
to abandon numerous Central American settlements.
6
34238
3087
να εγκαταλείψουν πολλούς οικισμούς της Κεντρικής Αμερικής.
00:37
This shifted the center of their civilization north,
7
37325
2961
Αυτό μετατόπισε το κέντρο του πολιτισμού τους βόρεια,
00:40
to hotter, drier Yucatan.
8
40286
2211
στο θερμότερο και ξηρότερο Γιουκατάν.
00:42
During the early 800s,
9
42663
2086
Στις αρχές του 9ου αιώνα
00:44
cities like Chichen Itza, Izamal, and Uxmal expanded.
10
44749
5047
κάποιες πόλεις, όπως το Τσιτσέν Ιτζά, το Ισαμάλ και το Ουσμάλ, επεκτάθηκαν.
00:49
But Yucatan presented its own challenges.
11
49796
2419
Όμως το Γιουκατάν παρουσίαζε τις δικές του προκλήσεις.
00:52
Surface water was scarce
12
52215
1543
Το επιφανειακό νερό ήταν λιγοστό
00:53
and the region’s limestone bedrock rapidly absorbed rain.
13
53758
3462
και το ασβεστολιθικό υπόστρωμα απορροφούσε γρήγορα τη βροχή.
00:57
This forced many Yucatecan cities to collect rainwater in cisterns.
14
57220
4421
Αυτό ανάγκασε πολλές πόλεις του Γιουκατάν να συλλέγουν το βρόχινο νερό σε δεξαμενές.
01:01
But the land surrounding Chichen Itza is pocked with sinkholes,
15
61641
4171
Όμως το έδαφος γύρω από το Τσίτσεν Ίτσα είναι γεμάτο με δολίνες,
01:05
where collapsed bedrock reveals an abundant supply of fresh groundwater.
16
65812
4879
όπου το υπόστρωμα έχει καταρρεύσει αποκαλύπτοντας άφθονο φρέσκο εδαφικό νερό.
01:10
Because of this freshwater access, when drought seized Yucatan in the early 900s,
17
70817
5505
Χάρη σε αυτή την πρόσβαση στο γλυκό νερό,
όταν η ξηρασία έπληξε το Γιουκατάν στις αρχές του 10ου αιώνα,
01:16
Chichen Itza survived to become the most powerful Maya city.
18
76322
4338
το Τσιτσέν Ιτζά επέζησε και μετατράπηκε στην πιο ισχυρή πόλη των Μάγια.
01:21
People immigrated from hundreds of kilometers away,
19
81035
3128
Οι άνθρωποι μετανάστευαν εκεί από εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά
01:24
and, at its height, Chichen Itza’s population possibly reached 50,000.
20
84163
5464
και στο απόγειό του ο πληθυσμός έφτασε πιθανώς τους 50.000 κατοίκους.
01:29
The city came to reflect a diverse international culture
21
89710
3754
Η πόλη εξέφραζε έναν ποικιλόμορφο, διεθνή πολιτισμό
01:33
in all spheres of life.
22
93464
1835
σε όλους τους τομείς της ζωής.
01:35
Its challenge then became sustaining a large population
23
95424
3921
Η πρόκληση στη συνέχεια ήταν να συντηρηθεί ένας μεγάλος πληθυσμός
01:39
in an unpredictable environment.
24
99345
2377
σε ένα απρόβλεπτο περιβάλλον.
01:42
During the 10th century, following K’ak’ Upakal’s death,
25
102014
3546
Κατά τη διάρκεια του 10ου αιώνα, μετά τον θάνατο του Κακ Ουπακάλ,
01:45
Chichen Itza’s government shifted from a focus solely on the king
26
105560
4212
η κυβέρνηση του Τσιτσέν Ιτζά σταμάτησε να εστιάζει αποκλειστικά στον βασιλιά
01:49
to a more flexible system
27
109772
1585
και μετατοπίστηκε προς ένα πιο ευέλικτο σύστημα
01:51
that also included ruling councils of the city’s elite.
28
111357
3504
που συμπεριελάμβανε κυβερνητικά συμβούλια με την ελίτ της πόλης.
01:54
Unlike traditional Maya kings,
29
114861
1960
Αντίθετα με τους παραδοσιακούς βασιλιάδες,
01:56
who reinforced their legitimacy with destructive wars and costly monuments,
30
116821
4713
που ενίσχυαν τη νομιμότητά τους
με καταστροφικούς πολέμους και ακριβά μνημεία,
02:01
the new rulers focused largely on economic growth.
31
121534
3295
οι νέοι ηγέτες επικεντρώθηκαν κυρίως στην οικονομική ανάπτυξη.
02:04
They channeled the city’s military might into establishing long-distance trade
32
124829
4421
Χρησιμοποίησαν τη στρατιωτική δύναμη της πόλης
για να επεκτείνουν το εμπόριο και να κυριαρχήσουν πολιτικά.
02:09
and political dominance.
33
129250
1543
02:10
Merchant-warriors traveled from coastal ports and captured valuable goods.
34
130793
4546
Έμποροι-πολεμιστές ταξίδευαν μέσω των λιμανιών
και συνέλεγαν πολύτιμα αγαθά.
02:15
Using obsidian, gold, copper, turquoise, and jade
35
135339
3879
Χρησιμοποιώντας οψιδιανό, χρυσό, χαλκό, τυρκουάζ και νεφρίτη
02:19
from various parts of Central and North America,
36
139218
3045
από διάφορα μέρη της Κεντρικής και Βόρειας Αμερικής,
02:22
Chichen Itza’s inhabitants crafted sharp tools and precious ornaments.
37
142263
4963
οι κάτοικοι του Τσιτσέν Ιτζά κατασκεύαζαν αιχμηρά εργαλεία και πολύτιμα στολίδια.
02:27
They traded food, textiles, feathers, minerals, and metals,
38
147226
3921
Εμπορεύονταν τρόφιμα, υφάσματα, φτερά, ορυκτά και μέταλλα,
μερικές φορές χρησιμοποιώντας τους κόκκους του κακάο ως νόμισμα.
02:31
sometimes using cacao beans as currency.
39
151147
2753
02:33
And they transported seafood from the coast
40
153900
2419
Και μετέφεραν θαλασσινά από την ακτή
02:36
to supplement the city’s locally grown staple crops.
41
156319
3628
για να συμπληρώσουν τις βασικές καλλιέργειες της πόλης.
02:39
Farming was essential to Chichen Itza’s survival.
42
159989
3378
Η γεωργία ήταν απαραίτητη για την επιβίωση του Τσιτσέν Ιτζά.
02:43
The city’s architecture and religious practices reflected this importance
43
163367
3921
Η αρχιτεκτονική του και οι θρησκευτικές πρακτικές
αντανακλούσαν αυτή τη σημασία
02:47
by keeping track of time, the transit of celestial bodies,
44
167288
3879
μέσω της καταγραφής του χρόνου, της διέλευσης των ουράνιων σωμάτων
02:51
and agricultural cycles.
45
171167
2085
και των γεωργικών κύκλων.
02:53
As the city grew, its citizens built a vast platform
46
173419
3670
Καθώς η πόλη μεγάλωνε, οι πολίτες της έχτισαν μια τεράστια εξέδρα
02:57
to support new temples, pyramids, altars, ballcourts, and colonnades.
47
177089
4797
που θα στήριζε νέους ναούς, πυραμίδες, βωμούς, στάδια και περιστύλια.
03:01
Builders carefully aligned a round temple to mark solstices, equinoxes,
48
181928
5255
Οι οικοδόμοι ευθυγράμμισαν προσεκτικά έναν στρογγυλό ναό
απ′ όπου θα παρατηρούνταν τα ηλιοστάσια, οι ισημερίες
03:07
and the passing of the planet Venus,
49
187183
2210
και το πέρασμα του πλανήτη Αφροδίτη,
03:09
an avatar of K’uk’ulkan, the feathered serpent god.
50
189393
3838
που συνδεόταν με τον θεό Κουκουλκάν, ο οποίος είχε τη μορφή φτερωτού φιδιού.
03:13
K’uk’ulkan became Chichen Itza’s central deity,
51
193648
3753
Ο Κουκουλκάν έγινε η κεντρική θεότητα του Τσιτσέν Ιτζά
03:17
and his worship transformed the city into a center of religious pilgrimage.
52
197401
4630
και η λατρεία του μετέτρεψε την πόλη σε κέντρο προσκυνήματος.
03:22
Architects designed a stepped pyramid and temple dedicated to K’uk’ulkan
53
202156
4963
Οι αρχιτέκτονες σχεδίασαν μια κλιμακωτή πυραμίδα - ναό
αφιερωμένη στον Κουκουλκάν,
03:27
that towers 30 meters high,
54
207286
2086
που έχει ύψος 30 μέτρα
03:29
and features four stairs with a total of 365 steps,
55
209372
5088
και διαθέτει τέσσερις σκάλες με 365 σκαλοπάτια συνολικά,
03:34
each representing a day in the solar year.
56
214460
2878
καθένα από τα οποία αντιπροσωπεύει μια ημέρα στο ηλιακό έτος.
03:37
It’s oriented so that, around each equinox,
57
217380
3003
Είναι προσανατολισμένη έτσι ώστε σε κάθε ισημερία
03:40
the setting sun creates snake-like shadows that slither down the balustrades,
58
220383
5463
ο ήλιος κατά τη δύση του να δημιουργεί σκιές
οι οποίες μοιάζουν με φίδια που γλιστρούν από τα κιγκλιδώματα,
03:45
evoking the serpent god.
59
225846
1961
κάτι που παραπέμπει στον θεό-φίδι.
03:47
Several buildings feature representations of Flower Mountain,
60
227932
4087
Πολλά κτήρια τα κοσμούν αναπαραστάσεις του Βουνού των Λουλουδιών,
03:52
the sacred paradise realm inhabited by gods and ancestors.
61
232019
4672
του ιερού παραδείσου που κατοικούνταν από τους θεούς και τους προγόνους.
03:56
And rulers from far and wide
62
236774
2336
Και ηγεμόνες από κάθε άκρη
03:59
were inaugurated at Chichen Itza’s Great Ballcourt
63
239110
3670
ανέλαβαν τα καθήκοντά τους στο Μεγάλο Στάδιο του Τσιτσέν Ιτζά
04:02
under the auspices of K’uk’ulkan
64
242780
2461
υπό την αιγίδα του Κουκαλκάν
04:05
and in the presence of thousands of spectators.
65
245241
2878
και παρουσία χιλιάδων θεατών.
04:08
However, Chichen Itza’s golden age wouldn’t last forever.
66
248160
4171
Ωστόσο, η χρυσή εποχή του Τσιτσέν Ιτζά δεν θα διαρκούσε για πάντα.
04:12
Around 1020 CE, an intense drought hit and lasted nearly a century.
67
252581
5923
Γύρω στο 1020 μ.Χ. ξεκίνησε μια έντονη ξηρασία
που διήρκεσε σχεδόν έναν αιώνα.
04:18
In an effort to end the disaster,
68
258504
1752
Στην προσπάθειά τους να σταματήσουν την καταστροφή
04:20
people made offerings to rain deities in nearby caves and sinkholes,
69
260256
4463
οι άνθρωποι έκαναν προσφορές στους θεούς της βροχής
σε κοντινά σπήλαια και δολίνες,
04:24
which were seen as entrances to the watery underworld realm of the gods.
70
264719
4796
οι οποίες θεωρούνταν οι είσοδοι στον υδάτινο κάτω κόσμο των θεών.
04:29
Despite Chichen Itza’s natural advantages and the ingenuity of its people,
71
269682
4630
Παρά τα φυσικά της πλεονεκτήματα και την εφευρετικότητα των κατοίκων της,
04:34
the city couldn't support itself through this extended drought.
72
274312
3420
η πόλη δεν μπορούσε να συντηρηθεί μέσα σε αυτήν την παρατεταμένη ξηρασία.
04:37
Population plummeted during the 11th century,
73
277773
2670
Ο πληθυσμός μειώθηκε κατακόρυφα κατά τον 11ο αιώνα,
04:40
and many people resettled on the coast.
74
280443
2544
και πολλοί άνθρωποι μετεγκαταστάθηκαν στις ακτές.
04:42
At the end of the drought,
75
282987
1293
Μετά το τέλος της ξηρασίας,
04:44
the new city of Mayapan emerged
76
284280
2627
η νέα πόλη Μαγιαπάν εμφανίστηκε
04:46
and replaced Chichen Itza as the principal city of Yucatan.
77
286907
3796
αντικαθιστώντας το Τσιτσέν Ιτζά ως κύρια πόλη του Γιουκατάν.
04:50
Yet, Chichen Itza was never fully abandoned or forgotten.
78
290745
3962
Ωστόσο, το Τσιτσέν Ιτζά ποτέ δεν εγκαταλείφθηκε ούτε ξεχάστηκε εντελώς.
04:54
When the Spanish arrived centuries later,
79
294790
2628
Όταν οι Ισπανοί έφτασαν αιώνες αργότερα,
04:57
it was still a small, local capital of a Maya province.
80
297418
4004
αποτελούσε ακόμα μια μικρή, τοπική πρωτεύουσα μιας επαρχίας των Μάγια.
05:01
Chichen Itza’s original name was preserved,
81
301464
3211
Το αρχικό όνομα του Τσιτσέν Ιτζά διατηρήθηκε
05:04
and its ancient stone constructions were still standing,
82
304759
3837
και οι αρχαίες πέτρινες κατασκευές του στέκονταν ακόμα όρθιες,
05:08
as they do to this day.
83
308721
2169
όπως άλλωστε κάνουν μέχρι και σήμερα.
Σχετικά με αυτόν τον ιστότοπο

Αυτός ο ιστότοπος θα σας παρουσιάσει βίντεο στο YouTube που είναι χρήσιμα για την εκμάθηση της αγγλικής γλώσσας. Θα δείτε μαθήματα αγγλικών που διδάσκουν κορυφαίοι καθηγητές από όλο τον κόσμο. Κάντε διπλό κλικ στους αγγλικούς υπότιτλους που εμφανίζονται σε κάθε σελίδα βίντεο για να αναπαράγετε το βίντεο από εκεί. Οι υπότιτλοι μετακινούνται συγχρονισμένα με την αναπαραγωγή του βίντεο. Εάν έχετε οποιαδήποτε σχόλια ή αιτήματα, παρακαλούμε επικοινωνήστε μαζί μας χρησιμοποιώντας αυτή τη φόρμα επικοινωνίας.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7