Poison vs. venom: What's the difference? - Rose Eveleth

Δηλητήριο με δάγκωμα εναντίον δηλητηρίου με άγγιγμα: Ποια η διαφορά; - Ρόουζ Έβελεθ

Μετάφραση: Stefanos Reppas Επιμέλεια: Ioannis Leontaridis

Would you rather be bitten

Θα προτιμούσατε να σας δαγκώσει ένα δηλητηριώδες φίδι

by a venomous snake or touch a poisonous frog?

ή να αγγίξετε έναν δηλητηριώδη βάτραχο;

Wait, what's the difference

Περιμένετε, ποια είναι η διαφορά

between poison and venom, anyway?

μεταξύ των δύο τρόπων δηλητηρίασης;

Let's say you have the misfortune

Ας πούμε ότι έχετε την ατυχία

to be bitten by a venomous rattlesnake.

να σας δαγκώσει ένας δηλητηριώδης κροταλίας.

When it bites you,

Όταν σας δαγκώσει, θα εγχύσει δηλητήριο

the snake will eject venom

from little sacks behind its eyes,

από τους αδένες πίσω από τα μάτια του,

through its hollow fangs and into your flesh.

μέσω των κούφιων δοντιών του, στη σάρκα σας.

That venom will then travel through your bloodstream

Το δηλητήριο θα πάει σε όλο σας το σώμα μέσω του αίματος.

and all over your body.

Συνήθως, το δηλητήριο του φιδιού περιέχει νευροτοξίνες,

In most cases, snake venom contains neurotoxins,

proteins that can do all sorts of nasty stuff

πρωτεΐνες που μπορούν να κάνουν πολλά δυσάρεστα πράγματα,

like make your muscles fire uncontrollably,

όπως να προκαλέσουν έντονο πόνο στους μυς σας,

burst your blood cells,

να καταστρέψουν τα αιμοφόρα κύτταρά σας,

and make you go completely numb.

και να σας κάνουν να μουδιάσετε εντελώς.

But you might get lucky!

Όμως, μπορεί να είστε τυχεροί!

Τα φίδια δεν αποφασίζουν πάντα ότι αξίζετε να σπαταλήσουν δηλητήριο.

Snakes don't always decide

you're worth wasting venom on.

In fact, between 20 and 80% of snake bites

Στην πραγματικότητα, ένα ποσοστό δαγκωμάτων φιδιών μεταξύ 20 - 80 %

are so-called "dry bites,"

ονομάζονται «στεγνά δαγκώματα»,

where the snake is just trying

όπου το φίδι προσπαθεί απλώς

to send a message without actually killing you.

να στείλει ένα μήνυμα χωρίς να θέλει να σας σκοτώσει.

You see, venom takes energy and resources

Βλέπετε, το δηλητήριο χρειάζεται ενέργεια και πόρους

for the snake to make,

για να το δημιουργήσει το φίδι,

and they don't want to waste it on a warning shot.

έτσι δεν θέλουν να το σπαταλήσουν σε μια προειδοποιητική δαγκωνιά.

When it comes to poison,

Από την άλλη πλευρά,

on the other hand,

όταν πρόκειται να αγγίξετε ή να φάτε το δηλητήριο

there's no warning shot.

δεν υπάρχει καμιά προειδοποιητική δαγκωνιά.

If you pick up a poisonous dart frog

Εάν πιάσετε έναν δηλητηριώδη Δεντροβάτη

to admire its beautiful colors,

για να θαυμάσετε τα όμορφα χρώματά του

you've already gotten deadly poison

έχετε ήδη πάρει το θανατηφόρο δηλητήριο παντού πάνω στα χέρια σας.

all over your hands.

As it seeps into your skin

Καθώς διαρρέει μέσα στο δέρμα σας

and travels through your blood,

και ταξιδεύει μέσω του αίματός σας,

the poison starts to interfere with your nerves,

το δηλητήριο ξεκινά να παρεμβαίνει στα νεύρα σας

preventing your muscles from contracting.

εμποδίζοντας τους μύες να συσταλούν.

If the frog's poison reaches your heart,

Εάν το δηλητήριο του βατράχου φτάσει στην καρδιά σας

it can cause it to stop.

μπορεί να προκαλέσει καρδιακή ανακοπή.

Η διάκριση μεταξύ των δύο αυτών τρόπων δηλητηρίασης

The distinction between venom and poison

is purely in the method of delivery.

βρίσκεται αποκλειστικά στον τρόπο διανομής τους.

Poison has to be inhaled, ingested, or absorbed.

Το δηλητήριο του βατράχου πρέπει να εισπνευθεί, καταποθεί ή απορροφηθεί.

Venom has to be injected into a wound.

Το δηλητήριο του φιδιού πρέπει να εγχυθεί σε ένα τραύμα.

Chemically, venoms and poisons

Από χημικής άποψης, και οι δύο τρόποι δηλητηρίασης

are both considered toxins,

θεωρούνται τοξίνες,

so a snake bite is venomous.

έτσι ένα δάγκωμα φιδιού είναι δηλητηριώδες.

A poison dart frog is poisonous.

Η ουσία που εκκρίνει ο βάτραχος Δεντροβάτης είναι δηλητηριώδης.

Brown recluse spiders are venomous.

Οι καστανοί ερημίτες ή οι καφέ αράχνες είναι δηλητηριώδεις.

Lionfish and pufferfish are poisonous.

Το λιονταρόψαρο και το λαγόψαρο είναι δηλητηριώδη.

And some compounds can be poisons in one animal

Κάποιες ουσίες ίσως είναι δηλητηριώδεις λόγω κατάποσης σε ένα ζώο

and venoms in another.

και δηλητηριώδεις λόγω έκχυσης σε ένα άλλο.

Tetrodotoxin, a chemical 10,000 times more toxic than cyanide,

Η τετροδοτοξίνη, μια χημική ουσία, 10.000 φορές τοξικότερη από το κυάνιο,

βρίσκεται στα λαγόψαρα,

is found in pufferfish,

where it makes them poisonous.

η οποία τα κάνει δηλητηριώδη.

It's also found in the deadly blue-ringed octopus,

Βρίσκεται και στο θανάσιμο χταπόδι με τους μπλε δαχτυλίους,

where it's a venom delivered by bite.

όπου το δηλητήριο μεταδίδεται με το δάγκωμα.

Some animals can even be both poisonous and venomous.

Μερικά ζώα μπορεί να είναι δηλητηριώδη και αν τα αγγίξεις και αν σε δαγκώσουν.

Take the Asian tiger snake, for example.

Πάρτε για παράδειγμα την ασιατική κόμπρα.

Not only does it have venom in its fangs

Όχι μόνο έχει δηλητήριο στα δόντια της

but it also absorbs the toxins

αλλά επίσης απορροφά τις τοξίνες

from the poisonous toads it eats,

από τα δηλητηριώδη βατράχια που τρώει

and then secretes those toxins

και στη συνέχεια τις εκκρίνει

from special glands on its neck,

από ειδικούς αδένες στον λαιμό της,

rendering it poisonous, too.

καθιστώντας την επίσης δηλητηριώδη.

Scientists are constantly finding new animals

Οι επιστήμονες βρίσκουν συνεχώς νέα ζώα

that employ toxins in weird, interesting ways.

που χρησιμοποιούν τοξίνες με παράξενους, ενδιαφέροντες τρόπους.

Recently, researchers discovered

Πρόσφατα, οι ερευνητές ανακάλυψαν

the very first venomous crustacean.

το πρώτο δηλητηριώδες καρκινοειδές.

Out of 70,000 species of crustaceans,

Από τα 70.000 είδη καρκινοειδών

only this one little remipede is venomous.

μόνο αυτό της τάξης Remipedia είναι δηλητηριώδης.

Speleonectes tulumensis has figured out

Ο σπηλαιονύκτης της Τουλούμ έχει βρει

how to create a cocktail of toxins

πώς να κατασκευάζει ένα κοκτέιλ με τοξίνες

that it delivers through its tiny fangs.

το οποίο εγχέει μέσα από τα μικροσκοπικά του δόντια.

Scientists aren't totally sure how this venom works yet,

Οι επιστήμονες δεν είναι σίγουροι

για το πώς λειτουργεί αυτό το δηλητήριο

but they think that it causes the unwitting victims' neurons

αλλά πιστεύουν πως προκαλεί προοδευτική βλάβη των νευρών

to fire over and over and over again

στα ανυποψίαστα θύματα

until it becomes paralyzed.

μέχρι την τελική παράλυση τους.

Then, the little remipede closes in,

Μετά, αυτό το μικρό καρκινοειδές πλησιάζει

dissolving away the exoskeleton of its prey

διαλύοντας τον σκελετό του θηράματός του,

and sucking out the juices.

ώστε να ρουφήξει τους χυμούς του.

But poisons and venoms aren't always all bad.

Αλλά δεν είναι πάντα επικίνδυνα όλα τα είδη δηλητηρίων.

For thousands of years, humans have looked for

Για χιλιάδες χρόνια, οι άνθρωποι έχουν αναζητήσει

ways to harness the power of these toxic compounds for good.

τρόπους αξιοποίησης αυτών των τοξικών ουσιών για καλό σκοπό.

Today, we have all sorts of medicines

Σήμερα όλα τα είδη των φαρμάκων

that come from toxins.

προέρχονται από τοξίνες.

The poison from cone snails is used as a painkiller.

Το δηλητήριο από το σαλιγκάρι-κώνος χρησιμοποιείται ως παυσίπονο.

Many poisonous plants have been used

Πολλά δηλητηριώδη φυτά έχουν χρησιμοποιηθεί για να θεραπεύσουν,

to treat everything from malaria to irregular heartbeats.

από την ελονοσία μέχρι τις καρδιακές αρρυθμίες.

And scorpion venom might one day be used

Το δηλητήριο του σκορπιού μπορεί κάποτε να χρησιμοποιηθεί

to treat heart disease.

για τη θεραπεία της καρδιακής νόσου.

So, what should you do if something bites or poisons you?

Άρα, τι πρέπει να κάνετε εάν κάτι σας δαγκώσει ή το αγγίξετε;

Don't try any of the things you've seen

Μη δοκιμάσετε τίποτα απ' όσα έχετε δει

on the internet or in movies!

στο διαδίκτυο ή στις ταινίες!

Don't try to capture and kill the animal

Μην προσπαθήσετε να αιχμαλωτίσετε και σκοτώσετε το ζώο που σας δάγκωσε

that bit you,

and don't use a tourniquet or knife on your wound.

και μην χρησιμοποιήσετε αιμοστατικό επίδεσμο ή μαχαίρι στην πληγή σας.

Most importantly, don't panic!

Και το πιο σημαντικό, μην πανικοβληθείτε!

Stay calm, and seek medical attention.

Διατηρήστε την ψυχραιμία σας και ζητήστε ιατρική βοήθεια.

Treatment will mostly depend

Η θεραπεία θα εξαρτηθεί κυρίως

on what species you encountered.

από το είδος που συναντήσατε.

But if you forget the distinction

Αλλά εάν ξεχάσετε τη διαφορά

between poison and venom,

μεταξύ δαγκώματος και αγγίγματος δηλητηρίου

and tell the parademics

και πείτε στους τραυματιοφορείς

that you were poisoned by a viper,

ότι δηλητηριαστήκατε από μια οχιά

they'll probably forgive you and treat you anyway.

πιθανόν να σας συγχωρήσουν και να σας θεραπεύσουν έτσι κι αλλιώς.