The Irish myth of Diarmuid’s betrayal - Iseult Gillespie

Translator: omer zrar Reviewer: Daban Q. Jaff

Gráinne, daughter of King Cormac mac Airt, princess of Tara, and bride-to-be,

گڕانیی کچی پاشا کۆرماک ماک ئەیرت، شازادەی تارا،

was furious.

زۆر توڕە بوو.

Fionn Mac Cumhaill, leader of the Fianna,

فایۆن ماک جوماهەیل، پاشای فیەنا،

Ireland’s most celebrated band of warriors,

کە یەکێک بوو لە گروپە سەربازیەکانی ئێرلەند،

had just arrived at her castle.

گەیشتە قەڵاکەی ئەو.

Gráinne had believed she was betrothed to a young soldier,

گڕانییی پێی وابوو کە چارەنوسی ئە لەگەڵ سەربازێکی گەنج بوو،

bold and brilliant enough to be her equal.

کە ئازا و زیرەک بوو تا ببێت بە هاوسەری.

Yet upon their arrival, it became clear she was expected to marry Fionn himself;

لە کاتێکدا کە چاوەڕوانی دەکرا هاوسەرگیری لەگەڵ شا فیۆن بکات؛

who, while once a legend, was far past his prime.

و ئەویش کەسێکی زۆر بەهێز و بە سەستهەڵات بوو.

Gráinne would not suffer this insult.

گرانیی ئەمەی نەدەویست.

Before the wedding, the King held a great banquet.

پێش هاوسەرگیریەکە پادشا ئاهەنگێکی گەورەی سازدا.

As the warriors told tales of Fionn’s strength and magical healing hands,

کاتێک کە جەنگاوەرەکان باسی چیرۆکی بەهێزی و دەستە سیحراویەکانی فایۆنیان دەکرد،

Gráinne waited to enact her revenge.

گڕانیی دەیویست پلانی تۆڵەسەندنەوەکەی جێبەجێ بکات.

But while scanning the room, her eyes locked on to one of the guests.

بەڵام لە کاتی پشکینینی ژورەکەدا، چاوەکانی کەوتنەسەر یەکێک لە میوانەکان.

Diarmuid, one of Fionn’s bravest soldiers

دایرمود، کە یەکێک بوو لە سەربازە هەرە بوێرەکانی فایۆن،

and foster child of the God of Love himself,

منداڵی هەڵگیراوەی خواوەندی خۆشەویستی بوو،

was renowned for his stunning beauty.

و بە جوانیەکەی ناوی ڕۆشتبوو.

Perhaps this was the bold warrior the princess had imagined?

دەشێت ئەمە ئەو سەربازە بوێرەبێت کە شازادەکە بیریلێکردبووەوە؟

Only one way to find out.

تەنیا یەک ڕێگە هەبوو تا ئەمە دەربخات.

Gráinne swept into action,

گڕانیی دەستی بە پلانەکەی کرد،

slipping a sleeping draught into the partygoers’ goblets.

و دەرمانی خەوی خستە ناو پەرداخی شەرابی سەربازەکان.

Soon the hall fell silent— save for two unenchanted guests.

دواتر هۆڵەکە کەوتە بێدەنگی، تەنیا دوو میوان بە خەبەر مانەوە.

The pair immediately felt a powerful connection.

دوو کەسەکە بە خێرایی هەستیان بە پەیوەندێکی بەهێز کرد.

But Diarmuid hesitated.

بەڵام دەیرمود دودڵ بوو.

He’d never put his interests before the Fianna’s.

هیچ کاتێک حەزەکانی نەخستۆتە پێش فایۆنەوە.

Seeing Diarmuid waver between duty and desire,

بینینی شڵەژانی دەیرمود لە نێوان حەز و ئەرکدا،

Gráinne took the decision out of his hands.

گرانیی بۆخۆی بڕیاڕێکی دا.

With a light kiss, she placed a geas on his brow—

ئەویش ماچێکی نێو چاوان بوو،

an ancient spell that bound them together, for better or worse.

کە وەک سیحرێک بوو تا ئەوان بە یەکەوە بێڵێتەوە لە باشە و خراپەدا. هەر کە

As the pair escaped, Diarmuid’s heart was racing.

دوو کەسەکە دەستیانکرد بە ڕاکردن، دڵی دەیرمود خێرا لێیدەدا.

Had he really betrayed Fionn for a woman he’d just met?

ئایە ئەو بەڕاستی خیانەتی لە فایۆن کردوە بۆ ئەفرەتێک کە تازە بینیویەتی؟

To answer his son’s questions, Angus Óg appeared beside them.

بۆ جوابدانەوەی پرسیارەکانی کوڕەکەی، ئانگاس ئۆگ لە نێوانیاندا دەرکەوت.

The God of Love blessed their union and eased his son’s concern.

خواوەندی خۆشەویستیەکە یەکگرتنەکەی پەسندکرد و کێشەکانی کوڕەکەی دامرکاندەوە.

But he also warned that endless difficulties lay ahead.

بەڵام ئاگاداریشی کردنەوە کە کێشەی بەردەامیان دێتە سەر ڕێ.

At the palace, Fionn awoke full of wrath.

لە کۆشکەکەدا، فایۆن لە خەو هەڵسا پڕ لە توڕەی.

He rallied an epic war band that quickly caught up to the lovers.

و بەخێرای گروپێکی سەبازی نارد بەدوای دوو خۆشەویستەکەدا.

To buy time, Diarmuid and Gráinne conjured a massive enclosure with seven doors.

تا کاتیان دەستبکەوێت، دەیرمود و گڕانیی جادوێکیانکرد

کە تێیدا قەڵاێکی حەوت دەرکەیی دەرکەوت.

While Gráinne escaped with Angus Óg, Diarmuid went door to door seeking Fionn.

لە کاتێکدا، گڕانیی لەگەڵ ئەنگەس ئۆگ ڕایکرد،

دەیرمود ژور بە ژور بەدوای فایۆن دەگەڕا.

Some of the Fianna sought peaceful surrender, others itched for combat.

هەندێک لە پیاوەکانی فایۆن بە هێمنیەوە وازیان هێنا، ئەوانیتر بەردەوامبون.

Diarmuid gave neither.

دەیرمود هیچانی نەدا بەدەستەوە.

But when he finally heard his leader’s voice calling for blood,

و لەکۆتایدا کاتێک گوێ لە دەنگی پادشاکەی بوو کە داوای خوێنیدەکرد،

he knew there was no turning back.

ئەو زانی کە هیچ ڕێگاێکی کشانەوە نییە.

Launching himself over the barricade, Diarmuid leapt to Gráinne’s side.

بۆیە بەسەر بەربەستەکەی دەمیدا بازیدا، دەرمود چوە لای گڕانیی.

The chase was on.

ڕاوەدونانەکە بەردەوام بوو.

The pair ventured west, where they soon encountered the giant Modan.

دوو خۆشەویستەکە بەرو ڕۆژ ئاوا ڕۆیشتن، تا دواتر مۆدانی زەبەلاحیان بینی.

Eager to help the lovers, he guarded them at night and carried them by day.

ئەو یارمەتیدەدان، لە شەودا پەسەوانی دەکردن، و لە ڕۆژیشدا هەڵیدەگرتن.

And once the pair had crossed countless rivers and hills,

و کاتێک دوو خۆشەویستەکە مەوداێکی زۆریان تێپەڕاند،

their fear began to ease.

ترسەکەیان دەستیکرد بە نەمان.

They left the forest’s cover, laughing, flirting, and growing bolder each day.

دارستانەکەیان تێپەڕاند، هەر ڕۆژێک بەهێزتر،

دڵداری، و خۆشبەختیشیان زیادی دەکرد.

But Fionn saw their contentment was an opportunity.

بەڵام فایۆن خۆشبەختی ئەوانی بە هەل زانی.

He enlisted three sea chiefs to capture the wandering lovers.

ئەو سێ کەشتیوانی دەریایی بەکرێگرت تا دوو خۆشەویستەکە بدۆزنەوە.

Diarmuid scared them off with mystifying sword tricks—

دەیرمود ئەوانی ترساند بە چەند فێڵێکی شمشێرەکەیەوە،

only for Fionn to send poisonous hounds.

تا فایۆن دەستە جادویەکانی بەکار‌هێنا.

Diarmuid and Gráinne fled yet again into an even more tangled forest—

دەیرمود و گڕانیی دووبارە هەڵهاتن بۆ ناو دارستانێکی چڕتر،

a sight which filled the Fianna with exhaustion.

ئەمەش وای لە پیاوەکانی فایۆن کرد تا لەمە بێزاربن.

They implored Fionn to give up the hunt, and at this, their leader grew quiet.

داوایان لە فایۆن کرد تا واز لەم ڕاوەدونانە بێنێت،

لەمەدا پاشاکەیان بێدەنگ بوو.

He’d already lost a dear friend—

ئەو هاوڕێکی ئازیزی لەدەستدا بوو،

now it seemed his wrath had cost him the respect of his men as well.

و ئێستاش وادیار بوو کە بەهۆی توڕەیەکەیەوە ڕێزی پیاوەکانی لەدەستبدات.

Swallowing his rage, he called off the chase.

توڕەیەکەی قوتدا و فرمانی وازهێنان لە ڕاوەدونانەکەی دا.

For years, Gráinne and Diarmuid lived in peace.

بۆ چەندساڵێک، گڕینیی و دەیرمود لە ئاشتیدا دەژیان.

In time, Angus Óg even brokered an agreement between the warriors,

تەنانەت دواتریش، ئەنگاس ۆگ ڕێکەوتنێکی سازدا لەنێوان سەربازەکان،

and their conflict faded into memory.

کێشەکانیان بۆ یادگاری گۆڕان. بەڵام

But Gráinne never forgot the love god’s warning.

گڕانیی هەرگیز ئاگادارکردنەوەکەی خواوەندی خۆشەویستی لەبیر نەکرد.

One day, Fionn invited Diarmuid on a boar hunt high in the mountains.

رۆژکیان فایۆن دیارموردی بۆ ڕاوە بەراز لە چیا بەرزەکاندا بانگەهێشتکرد.

While the two were riding, a venomous boar charged them

لەو کاتەدا بەرازێکی قۆچ ژەهراوی هێرشی کردە سەریان،

and mortally wounded Diarmuid.

و بەخراپی دیارموردی بریندارکرد.

As he bled, the old warrior begged his friend for water,

هەر کە خوێنی لێدەڕۆویشت، دیارمود داوای ئاوی لە هاوڕێکەی کرد،

as all the Fianna knew drinking from the hands of Fionn Mac Cumhaill

و ئەو دەیزانی خواردنەوەی ئاو بەدەستی فایۆن ماک کوماهیل

could save their lives.

دەکرێت ژیانی ڕزگار بکات.

But as Fionn turned to aid Diarmuid, his old resentments came rushing back.

هەر کە فایۆن دەیویست یارمەتی دیارمود بدات، ئەوا کێشە کۆنەکەی دووبارە بەبیردا هات.

For just a moment, his fingers parted, letting the water trickle to the ground.

بۆیە پەنجەکانی لێکردەوە، و ئاوەکە بەنێوانیاندا ڕژایە سەر زەویەکە.

And by the time Fionn realized his mistake,

ئەو کاتەی کە فایۆن درکی بە هەڵەکەی کرد،

it was too late.

زۆر درەنگ بوو.

And the embers of rage that long burned inside him were finally quenched by tears.

و ئەو رقەی چەندساڵێک هەڵیگرتبوو لە کۆتایدا بۆ فرمێسک ڕژان گۆڕا.