Can you solve the unstoppable blob riddle? - Dan Finkel

7,999,340 views ・ 2019-03-18

TED-Ed


Please double-click on the English subtitles below to play the video.

Translator: Didar Omar Reviewer: Daban Q. Jaff
00:07
A shooting star crashes on Earth,
0
7789
2450
ئەستێرەیەک لە سەر زەوی تێکدەشکێت، و
00:10
and a hideous blob emerges.
1
10239
2900
هەوەسێکی شاراوە دەردەکەوێت.
00:13
It creeps and leaps, it glides and slides.
2
13139
3886
ئەوە دەدرەوشێتەوە و بازدەدات، دەدرەوشێتەوە وده‌جوڵێت.
00:17
It’s also unstoppable:
3
17025
2160
هه‌روه‌ها ناشوه‌ستێت:
00:19
weapons, fire, extreme temperatures…
4
19185
2460
چەک، ئاگر، پلەی گەرمی زۆر...
00:21
no matter what you throw at it,
5
21645
1740
گرنگ نیە چی بۆ فڕێ بدەیت،
00:23
it just regrows and continues its rampage.
6
23385
3890
ئەوە تەنها دووبارە درووست ئه‌بێته‌وه‌ و بەردەوام دەبێت لە گێچەڵەکەی.
00:27
Its expansion is breathtaking;
7
27275
2200
فراوانبوونەکەی زۆر گه‌وره‌یه‌;
00:29
it doubles in size every hour.
8
29475
2660
هەموو کاتژمێرێک قەبارە دەبێته‌ دوو ئه‌وه‌نده‌.
00:32
But there’s one opportunity:
9
32135
2080
بەڵام دەرفەتێک هەیە:
00:34
after each hour, it goes to sleep,
10
34215
2920
دوای هەر کاتژمێرێک، ده‌خەوێت،
00:37
forming itself into a flat triangle
11
37135
2500
خۆی دروست دەکات بۆ سێگۆشەیەکی تەخت
00:39
and resting for a few minutes
12
39635
2070
پشووده‌دات بۆ چەند خولەکێک
00:41
before it begins eating and growing again.
13
41705
3710
پێش ئەوەی دەست بکات بە خواردن و گەشەکردن.
00:45
Your only chance to save the planet
14
45415
2000
تاکە دەرفەتت بۆ ڕزگارکردنی هەسارەکە
00:47
involves a satellite-mounted nano-fission ray that can cut through the blob.
15
47415
5980
تێکەڵکردنی پارچەی نانۆی سەتەلایت تیشکێک کە دەتوانێت ناو پەڕەکە ببڕێت.
00:53
When the blog is active
16
53395
1476
کاتێک بلۆگەکە چالاکە
00:54
it heals itself within seconds.
17
54871
2230
لە چەند چرکەیەکدا خۆی چاک دەکاتەوە.
00:57
However, when you break the sleeping blob into two triangles,
18
57101
3780
هەرچۆنێک بێت، کاتێک دەیشکێنیت بۆ دوو سێگۆشە،
01:00
you make a critical discovery.
19
60881
2130
تۆ شتێكی گرنگت دۆزیوه‌ته‌وه.
بەشی سێگۆشەیی تیژ،
01:03
The acute triangle portion,
20
63011
2410
01:05
with all angles less than 90 degrees, is inert.
21
65421
4330
لەگەڵ هەموو گۆشەکان کەمتر لە 90 پلە بێ جووڵه‌یه‌.
01:09
It never “wakes up.”
22
69751
1838
هەرگیز “هەلناستێ“.
01:11
The obtuse triangle,
23
71589
1370
سێگۆشەی گۆشه‌كراوه‌،
01:12
which has an angle greater than 90 degrees,
24
72959
2580
کە گۆشەیەکی گەورەتری هەیە زیاتر لە 90 پلە،
01:15
wakes up as usual and keeps growing.
25
75539
2680
وەک هەمیشە لە خەو هەڵدەستێت و بەردەوام گەشە دەکات
01:18
Similar experiments show that all shapes other than acute triangles,
26
78219
4300
تاقیکردنەوە هاوشێوەکان ئەوە پیشان دەدەن کە هەموو شێوەکان جگە لە سێگۆشەی گەورە،
01:22
including right triangles, will also wake up.
27
82519
3617
سێگۆشەی ڕاستیش به‌هه‌مانشێوه‌ ڕاست ده‌بێته‌وه‌.
01:26
For the next few minutes,
28
86136
1370
بۆ چەند خولەکێکی تر،
01:27
the blob is sleeping in its obtuse triangle form.
29
87506
3960
تۆپه‌ڵه‌كه‌ لە فۆرمی سێگۆشەیی گۆشه‌كراوه‌كه‌ دایه‌.
01:31
You can make clean, straight-line cuts
30
91466
2660
دەتوانیت خاوێنی بکەیتەوە، هێڵی ڕاست ببڕیت
01:34
between any two points on or inside the triangle.
31
94126
3570
لە نێوان هەر دوو خاڵێکدا لەسەر یان له‌ناو سێگۆشەکە.
01:37
But you’ll only have time to make 7 cuts while the satellite is above you.
32
97696
4660
تۆ تەنها کاتت دەبێت بۆ ئه‌وه‌ی 7 لا ببڕی لە کاتێکدا سەتەلایتەکە لە سەرەوەی تۆیە.
01:42
By the time it completes its orbit and returns,
33
102356
2910
تا ئەو کاتەی خولگەی خۆی تەواو دەبێت و دەگەڕێتەوە،
01:45
the blob will have consumed the entire world,
34
105266
2950
په‌ڵه‌كه‌ هەموو جیهان له‌ناو ده‌بات،
01:48
if even a single portion that will wake up remains.
35
108216
4540
تەنانەت بەشێکیش کە كه‌ هه‌ڵده‌ستێته‌وه‌ ده‌مێنێته‌وه‌.
01:52
How can you cut the blob entirely into acute triangles
36
112756
3698
چۆن دەتوانیت بە تەواوی لوتەکەكه‌ ببڕیت بۆ سێگۆشەی تیژ و
01:56
and stop it from destroying the planet?
37
116454
2630
ئەوە بوەستێنێ لە وێرانکردنی هەسارەکە؟
01:59
Pause the video now to figure out for yourself
38
119084
2190
ئێستا ڤیدیۆکە بوەستێنە بۆ ئەوەی بۆ خۆت تێبگەیت
02:01
Answer in 3
39
121274
1333
وه‌ڵا بده‌وه‌ له‌ 3
02:02
Answer in 2
40
122607
2700
2
02:05
Answer in 1
41
125307
2160
1
02:07
While this seems doable at first,
42
127467
2128
لە کاتێکدا ئەمە لە سەرەتادا گونجاو دیارە
02:09
there’s a hidden difficulty when it comes to avoiding obtuse and right angles.
43
129595
4910
زەحمەتیه‌كی شاراوە هەیە کاتێک دێت بۆ خۆلادان لە گۆشە ڕاستەکان.
02:14
Every time you make a cut that reaches an edge,
44
134505
3320
هەموو جارێک کە تۆ ئەوە دەبڕیت ئەگاتە لێوارێک،
02:17
it either makes an acute and an obtuse angle, or two right angles.
45
137825
4960
یان گۆشه‌یه‌كی كراوه‌ درووس ده‌كات یان دوو گۆشەی ڕاست.
02:22
That makes it seems like you’re doomed to keep creating obtuse angles.
46
142785
4890
وا دەرئەکەوێت کە تۆ لە ناوچوویت بۆ ئەوەی بەردەوام بن لە دروستکردنی گۆشەکانی ئۆبتۆس.
02:27
But as with so many of life’s problems,
47
147675
2680
بەڵام لەگەڵ زۆرێک لە کێشەکانی ژیاندا،
02:30
we can look to pizza for inspiration.
48
150355
3130
ئێمە دەتوانین بەدوای پیتزادا بگەڕێین بۆ ئیلهام.
02:33
Imagine squaring off the outside of a pizza,
49
153485
3350
بیهێنە پێش چاوت کە ده‌ره‌وه‌ی پیتزایه‌ك پێچه‌وانه‌ بكه‌یته‌وه‌،
02:36
so that instead of a circle, it’s an octagon.
50
156835
3140
بۆ ئەوەی لە جیاتی بازنێک، ئۆکتاگۆنێکە.
02:39
When we cut it into slices,
51
159975
1830
کاتێک پارچە پارچەی دەکەین،
02:41
each of the eight triangles is acute.
52
161805
2540
هەر یەک لە هەشت سێگۆشەکە تیژه‌.
02:44
This works with larger polygons too.
53
164345
2350
ئەمە بە فرەلایه‌كی گەورەتریش کار دەکات.
02:46
Importantly, it also works for some polygons with fewer sides,
54
166695
4960
گرنگ ئەوەیە بۆ هەندێکیش له‌ فرەگۆشەکان کاردەکات کە لای کەمتریان هەیە،
02:51
including heptagons, hexagons, and pentagons.
55
171655
4130
بە هێپتاگۆن و شەشگۆنیشەوە و پێنتاگۆن.
02:55
That’s good news,
56
175785
1007
ئه‌وه‌ هه‌واڵێكی باشه‌،
02:56
because if you cut off the sharp corners of the blob triangle,
57
176792
3950
چونکە ئەگەر گۆشە تیژەکان ببڕیت لە سێگۆشەی لوولەکە،
03:00
a pentagon is exactly what you’ll be left with.
58
180742
3650
پێنتاگۆنێک ڕێک ئەوەیە کە له‌گهڵت ده‌مێنێته‌وه‌.
03:04
And just like a pizza,
59
184392
1840
وه‌ك پیتزایه‌ك،
03:06
you can cut the blob pentagon into five acute triangles.
60
186232
4550
دەتوانیت پینتاگۆنەکە ببڕیت بۆ پێنج سێگۆشەی گەورە.
03:10
That’s 7 cuts, and it renders the blob completely inert.
61
190782
5026
ئه‌وه‌ 7 پارچه‌یه‌، ئه‌وه‌ په‌ڵه‌كه‌ به‌ته‌واوی سست ده‌كات.
03:15
You’ve saved the day!
62
195808
1500
تۆ ئەو ڕۆژەت به‌ سه‌لامه‌تی هێڵایه‌وه‌!
03:17
Now you just need to figure out what to do
63
197318
2000
ئێستا تۆ تەنها پێویستە بزانیت چی بکەیت
03:19
with all of these giant, practically indestructible triangles.
64
199318
3630
لەگەڵ هەموو ئەم زەبەلاحانە، بە کرداری سێگۆشەی تێکنەشکێنراو.
About this website

This site will introduce you to YouTube videos that are useful for learning English. You will see English lessons taught by top-notch teachers from around the world. Double-click on the English subtitles displayed on each video page to play the video from there. The subtitles scroll in sync with the video playback. If you have any comments or requests, please contact us using this contact form.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7