How one tree grows 40 different kinds of fruit | Sam Van Aken

Reviewer: Thu Ha Tran

100 years ago,

100 năm trước,

there were 2,000 varieties of peaches,

từng có 2000 giống đào,

nearly 2,000 different varieties of plums

gần 2000 giống mận khác nhau

and almost 800 named varieties of apples growing in the United States.

và gần 800 giống táo được trồng trên đất Mỹ.

Today, only a fraction of those remain,

Ngày nay, chỉ một phần nhỏ trong số đó còn tồn tại

and what is left is threatened by industrialization of agriculture,

và những gì còn lại đang bị đe dọa bởi nền nông nghiệp công nghiệp hóa,

disease and climate change.

bệnh tật và biến đổi khí hậu.

Those varieties that are threatened include the Blood Cling,

Những giống đang bị đe dọa bao gồm đào Blood Cling,

a red-flesh peach brought by Spanish missionaries to the Americas,

một giống đào ruột đỏ được các nhà truyền giáo Tây Ban Nha mang đến Mỹ,

then cultivated by Native Americans for centuries;

rồi được trồng bởi người bản địa Mỹ hàng thế kỷ;

an apricot that was brought by Chinese immigrants

một giống mơ được những người nhập cư Trung Quốc

who came to work on the Transcontinental Railroad;

sang xây dựng Tuyến Đường sắt Xuyên lục địa mang đến;

and countless varieties of plums that originated in the Middle East

và vô số giống mận có nguồn gốc từ Trung Đông

and were then brought by Italian, French and German immigrants.

được mang tới bởi người nhập cư Ý, Pháp và Đức.

None of these varieties are indigenous.

Không có giống nào trong số này là bản địa.

In fact, almost all of our fruit trees were brought here,

Thực tế đa phần tất cả các loại cây ăn quả của chúng ta đều được đưa đến,

including apples and peaches and cherries.

bao gồm cả táo, đào và anh đào.

So more than just food,

Vậy nên không chỉ là thức ăn,

embedded within these fruit is our culture.

những loại quả này thấm đẫm văn hóa của chúng ta.

It's the people who cared for and cultivated them,

Đó là những người chăm sóc và nuôi dưỡng chúng,

who valued them so much that they brought them here with them

những người trân trọng chúng nhiều đến mức mang chúng đến đây cùng với họ

as a connection to their home,

để giữ một mối liên kết với quê nhà,

and it's the way that they've passed them on and shared them.

và đó là cách họ đã lưu truyền và chia sẻ chúng.

In many ways, these fruit are our story.

Theo rất nhiều cách, những quả này là câu chuyện của chúng ta.

And I was fortunate enough to learn about it

Và tôi đã đủ may mắn để tìm hiểu về nó

through an artwork that I created entitled the "Tree of 40 Fruit."

qua một tác phẩm nghệ thuật tôi tạo ra với tên “Cây có 40 loại quả“.

The Tree of 40 Fruit is a single tree

Cây với 40 loại quả chỉ là một cây

that grows 40 different varieties of stone fruit.

được ghép với 40 giống quả hạch khác nhau.

So that's peaches, plums, apricots, nectarines and cherries

Vậy những quả đào, mận, mơ, xuân đào và anh đào đó

all growing on one tree.

đều mọc ra từ một cây.

It's designed to be a normal-looking tree throughout the majority of the year,

Nó được thiết kế để trông giống một cây bình thường trong hầu hết cả năm,

until spring, when it blossoms in pink and white

cho đến khi xuân đến, nó nở hoa màu hồng và trắng

and then in summer, bears a multitude of different fruit.

và rồi mùa hạ, nó mọc vô số loại quả khác nhau.

I began the project for purely artistic reasons:

Tôi đã bắt đầu dự án với lý do nghệ thuật thuần túy:

I wanted to change the reality of the everyday,

tôi muốn thay đổi thực tế hàng ngày,

and to be honest,

và thành thật mà nói,

create this startling moment when people would see this tree

tạo ra khoảnh ngạc nhiên khi mọi người thấy cái cây

blossom in all these different colors

nở rộ với vô vàn sắc màu khác nhau

and bear all of these different fruit.

và mọc các loại quả không giống nhau.

I created the Tree of 40 Fruit through the process of grafting.

Tôi đã tạo ra Cây với 40 loại quả nhờ quá trình ghép cành.

I'll collect cuttings in winter, store them,

Tôi thu thập cành ghép vào mùa đông, lưu giữ chúng

and then graft them onto the ends of branches in spring.

rồi ghép chúng lên đầu cành vào mùa xuân.

In fact, almost all fruit trees are grafted,

Thực tế, đa phần tất cả cây ăn quả đều là cây ghép

bởi vì hạt của cây ăn quả là một biến dị di truyền của cây cha mẹ.

because the seed of a fruit tree is a genetic variant of the parent.

So when we find a variety that we really like,

Vậy nên khi chúng ta tìm ra một giống chúng ta rất thích,

the way that we propagate it is by taking a cutting off of one tree

cách mà chúng ta nhân giống nó là cắt một cây

and putting it onto another --

và đặt nó lên một cây khác --

which is kind of crazy to think

thật là điên rồ khi nghĩ rằng

that every single Macintosh apple came from one tree

từng quả táo Macintosh đều đến từ cùng một cây

that's been grafted over and over from generation to generation.

mà đã được ghép đi ghép lại từ thế hệ này qua thế hệ khác.

But it also means that fruit trees can't be preserved by seed.

Nhưng nó cũng có nghĩa là cây ăn quả không thể được bảo tồn bằng hạt giống.

I've known about grafting as long as I can remember.

Tôi đã biết về ghép cành từ khi tôi có thể nhớ mọi sự vật.

My great-grandfather made a living grafting peach orchards

Ông cố nội của tôi sống bằng nghề ghép cây trong các vườn đào

in Southeastern Pennsylvania.

ở Đông Nam Pennsylvania.

And although I never met him,

Và dù tôi không gặp ông,

any time anyone would mention his name,

bất cứ khi nào ai đó nhắc đến ông

they were quick to note

họ đều nhanh chóng biết

that he knew how to graft as if he had a magical or mystical capability.

rằng ông biết ghép cành như thể ông có ma thuật hoặc khả năng thần bí.

I decided on the number 40 for the Tree of 40 Fruit

Tôi quyết định số 40 cho Cây với 40 loại quả

because it's found throughout Western religion

vì nó được thấy ở khắp các tôn giáo phương Tây

as not the quantifiable dozen and not the infinite

không phải là hàng tá và cũng không vô hạn

but a number that's beyond counting.

nhưng số lần xuất hiện không đếm xuể.

Đó là một số lượng lớn.

It's a bounty or a multitude.

But the problem was that when I started,

Nhưng vấn đề là khi tôi bắt đầu,

I couldn't find 40 different varieties of these fruit,

tôi không tìm được 40 loại giống quả hạch khác nhau,

and this is despite the fact that I live in New York state,

điều này bất chấp sự thật là tôi sống ở tiểu bang New York,

which, a century ago,

nơi mà một thế kỷ trước

was one of the leading producers of these fruit.

là một trong những nơi sản xuất quả hạch hàng đầu.

So as they were tearing out research orchards

Vậy là vì họ đá phá các vườn nghiên cứu

and old, vintage orchards,

và những vườn cây lâu năm,

I would collect branches off them

tôi sẽ thu thập những cành ghép

and graft them onto trees in my nursery.

và ghép chúng lên cây trong vườn ươm của tôi.

So this is what the Tree of 40 Fruit look like when they were first planted,

Vậy đây là hình dáng của các Cây với 40 loại quả khi lần đầu được trồng

and this is what they look like six years later.

và đây là chúng sau sáu năm.

This is definitely not a sport of immediate gratification --

Đây chắc chắn không phải môn thể thao gây thỏa mãn tức thì --

(Laughter)

(Tiếng cười)

It takes a year to know if a graft has succeeded;

Mất một năm để biết ghép cành có thành công hay không;

it takes two to three years to know if it produces fruit;

Mất hai đến ba năm để biết nó có cho quả hay không;

and it takes up to eight years to create just one of the trees.

và có thể mất đến tám năm để tạo ra chỉ một cây.

Each of the varieties grafted to the Tree of 40 Fruit

Mỗi giống được ghép lên Cây với 40 loại quả

has a slightly different form and a slightly different color.

có một hình dạng hơi khác và một màu sắc hơi khác.

And I realized that by creating a timeline of when all these blossomed

Và tôi nhận ra là bằng cách tạo một thời gian biểu khi tất cả nở hoa

in relationship to each other,

trong mối liên hệ với nhau,

I can essentially shape or design how the tree appears during spring.

Tôi có thể định hình hoặc thiết kế cơ bản hình thái của cây trong suốt mùa xuân.

And this is how they appear during summer.

Và đây là cách chúng xuất hiện suốt mùa hạ.

They produce fruit from June through September.

Chúng tạo quả từ tháng sáu đến tháng chín.

First is cherries, then apricots,

Đầu tiên là anh đào, rồi đến mơ,

Asian plums, nectarines and peaches,

mận châu Á, xuân đào và đào,

and I think I forgot one in there, somewhere ...

và tôi nghĩ đã quên một thứ trong đây, đâu đó...

(Laughter)

(Tiếng cười)

Although it's an artwork that exists outside of the gallery,

Dù nó là một tác phẩm nghệ thuật tồn tại ngoài phòng trưng bày,

as the project continues,

khi dự án còn tiếp tục,

it's been conservation by way of the art world.

nó còn được bảo tồn bằng con đường nghệ thuật.

As I've been asked to create these in different locations,

Vì tôi được yêu cầu tạo ra chúng ở nhiều địa điểm khác nhau,

what I'll do is I'll research varieties

những gì tôi làm là nghiên cứu các giống

that originated or were historically grown in that area,

có nguồn gốc hoặc có lịch sử phát triển ở vùng đó.

I'll source them locally and graft them to the tree

Tôi sẽ lấy chúng từ địa phương và ghép chúng lên một cái cây

so that it becomes an agricultural history of the area where they're located.

thế là cây đó trở thành một phần lịch sử nông nghiệp của khu vực nơi nó được trồng.

And then the project got picked up online,

Và sau đó dự án được chọn trực tuyến,

which was horrifying and humbling.

điều đó thật khủng khiếp và khiêm nhường.

The horrifying part was all of the tattoos that I saw

Phần khủng khiếp là những hình xăm tôi đã thấy

of images of the Tree of 40 Fruit.

của hình Cây với 40 loại quả.

(Laughter)

(Tiếng cười)

Which I was like, "Why would you do that to your body?"

Tôi kiểu “Sao mấy bạn lại muốn làm thế với cơ thể mình?”

(Laughter)

(Tiếng cười)

And the humbling part was all of the requests that I received

Và phần khiêm nhường là tất cả những yêu cầu tôi nhận được

from pastors, from rabbis and priests

từ các mục sư, các giáo sĩ và các linh mục

who asked to use the tree as a central part within their service.

yêu cầu dùng cây như một phần trung tâm trong buổi lễ của họ.

And then it became a meme --

Và rồi nó trở thành một cái meme --

and the answer to that question is "I hope not?"

và câu trả lời cho câu hỏi đấy là: “Mong là không?”

[Hôn nhân của bạn có giống Cây với 40 loại quả không?]

[Is your marriage like the Tree of 40 Fruit?]

(Laughter)

(Tiếng cười)

Like all good memes,

Như tất cả các meme chất lượng,

this has led to an interview on NPR's "Weekend Edition,"

điều này dẫn đến cuộc phỏng vấn trên “Ấn bản cuối tuần” của đài NPR,

and as a college professor, I thought I peaked --

và là một giáo sư đại học, tôi nghĩ tôi đã đến đỉnh điểm --

like, that was the pinnacle of my career --

kiểu đó là đỉnh cao trong sự nghiệp của tôi --

but you never know who's listening to NPR.

nhưng bạn không bao giờ biết được ai nghe đài NPR.

And several weeks after the NPR interview,

Và vài tuần sau cuộc phỏng vấn với NPR,

I received an email from the Department of Defense.

tôi nhận được email từ Bộ Quốc phòng.

The Defense Advanced Research Project Administration invited me

Ban quản lý Dự án Nghiên cứu Quốc phòng Tiên tiến mời tôi

to come talk about innovation and creativity,

đến nói về cải tiến và sáng tạo,

and it's a conversation that quickly shifted to a discussion of food security.

và cuộc trò chuyện nhanh chóng đổi thành thảo luận về an ninh lương thực.

You see, our national security is dependent upon our food security.

Bạn thấy là an ninh quốc gia của chúng ta phụ thuộc vào an ninh lương thực.

Now that we've created these monocultures

Giờ đây chúng ta canh tác độc canh

that only grow a few varieties of each crop,

chỉ trồng vài giống trên mỗi cánh đồng,

if something happens to just one of those varieties,

nếu có chuyện xảy ra với chỉ một trong những giống đó,

it can have a dramatic impact upon our food supply.

nó có thể tác động mạnh lên chuỗi cung ứng thực phẩm của chúng ta.

And the key to maintaining our food security

Và chìa khóa để duy trì an ninh lương thực

is preserving our biodiversity.

là bảo tồn đa dạng sinh học.

100 years ago, this was done by everybody that had a garden

100 năm trước, điều này được thực hiện bởi ai cũng có một khu vườn

or a small stand of trees in their backyard,

hay một mảnh đất trồng cây ở sân sau,

and grew varieties that were passed down through their family.

và trồng các giống được truyền lại từ gia đình.

These are plums from just one Tree of 40 Fruit in one week in August.

Đây là những quả mận chỉ từ một Cây với 40 loại quả trong một tuần tháng tám.

Several years into the project,

Sau vài năm tham gia dự án,

I was told that I have one of the largest collections of these fruit

tôi được nói là tôi có một trong những bộ sưu tập quả hạch lớn nhất

in the Eastern United States,

ở miền Đông nước Mỹ,

which, as an artist, is absolutely terrifying.

điều này với một nghệ sĩ là vô cùng đáng sợ.

(Laughter)

(Tiếng cười)

But in many ways, I didn't know what I had.

Nhưng theo nhiều cách, tôi không biết mình có gì.

I discovered that the majority of the varieties I had

Tôi khám phá ra rằng phần lớn các giống tôi có

were heirloom varieties,

là giống gia truyền,

so those that were grown before 1945,

nên chúng đã được trồng từ trước năm 1945,

which is seen as the dawn of the industrialization of agriculture.

thời điểm được coi là bình minh của nền nông nghiệp công nghiệp hóa.

Several of the varieties dated back thousands and thousands of years.

Một số giống đã có niên đại hàng ngàn năm.

And finding out how rare they were,

Và tìm ra chúng hiếm đến thế nào,

I became obsessed with trying to preserve them,

tôi bị ám ảnh với việc cố gắng bảo tồn chúng,

and the vehicle for this became art.

và phương tiện để làm thế là nghệ thuật.

I would go into old, vintage orchards before they were torn out

Tôi đi đến các vườn xưa cổ điển lâu năm trước khi chúng bị phá hủy

and I would save the bowl or the trunk section

và tôi sẽ cứu phần lõi hay thân

that possessed the original graft union.

mà sẽ đỡ tập hợp ghép ban đầu.

I started doing pressings of flowers and the leaves

Tôi bắt đầu thúc cây ra hoa và lá

to create herbarium specimens.

để tạo ra mẫu thực vật.

I started to sequence the DNA.

Tôi bắt đầu sắp xếp chuỗi ADN.

But ultimately, I set out to preserve the story

Nhưng cuối cùng, tôi bắt đầu bảo tồn câu chuyện

through these copper-plate etchings and letterpress descriptions.

thông qua các mô tả trên các bản khắc đồng và in dập.

To tell the story of the George IV peach,

Để kể câu chuyện về đào George IV,

which took root between two buildings in New York City --

giống bắt rễ giữa hai tòa nhà ở thành phố New York --

someone walks by, tastes it,

ai đó đi ngang qua, nếm thử,

it becomes a major commercial variety in the 19th century

nó trở thành một giống thương mại lớn trong thế kỷ 19

because it tastes just that good.

bởi vì nó quá ngon.

Then all but vanishes,

Rồi nó biến mất,

because it doesn't ship well

vì không thể vận chuyển tốt

and it doesn't conform to modern agriculture.

và không phù hợp với nền nông nghiệp hiện đại.

But I realize that as a story, it needs to be told.

Nhưng tôi nhận ra vì đó là một câu chuyện cần được kể.

And in the telling of that story,

Và để kể câu chuyện này

cần phải có trải nghiệm chạm vào,

it has to include the experience of being able to touch,

to smell and to taste those varieties.

ngửi và nếm các giống đó.

So I set out to create an orchard

Vậy nên tôi bắt đầu tạo nên một vườn cây

to make these fruit available to the public,

để mang những quả này đến gần công chúng,

and have the aim of placing them in the highest density of people

và mục đích là đặt chúng ở những nơi có mật độ dân cư đông nhất

that I could possibly find.

mà tôi có thể tìm được.

Naturally, I started looking for an acre of land in New York City --

Một cách tự nhiên, tôi bắt đầu tìm một mẫu đất ở thành phố New York --

(Laughter)

(Tiếng cười)

which, in retrospect, seemed, like, rather ambitious,

việc mà khi nhìn lại, có vẻ, khá tham vọng,

and probably the reason why nobody was returning my phone calls or emails --

và có lẽ là lý do tại sao không ai trả lời các cuộc điện thoại và email của tôi --

(Laughter)

(Tiếng cười)

until eventually, four years later, I heard back from Governors Island.

cho đến cuối cùng, bốn năm sau, tôi nhận được phản hồi từ đảo Governors.

So Governors Island is a former naval base

Đảo Governors là một căn cứ hải quân cũ

that was given to the City of New York in 2000.

đã được trao lại cho thành phố New York năm 2000.

And it opened up all of this land

Và để đến được vùng đất này

just a five-minute ferry ride from New York.

chỉ mất năm phút đi phà từ New York.

And they invited me to create a project that we're calling the "Open Orchard"

Và họ mời tôi tạo một dự án mà chúng tôi gọi là “Khu vườn mở”

that will bring back fruit varieties

để mang trở lại các giống cây ăn quả

that haven't been grown in New York for over a century.

đã không còn được trồng ở New York qua hơn một thế kỷ.

Currently in progress,

Dự án đang tiến hành,

The Open Orchard will be 50 multigrafted trees

khu vườn mở sẽ gồm 50 cây ghép

that possess 200 heirloom and antique fruit varieties.

chứa 200 giống cây ăn quả gia truyền và cổ xưa.

So these are varieties that originated or were historically grown in the region.

Vậy nên đó là những giống bản địa hoặc có lịch sử được trồng trong khu vực.

Varieties like the Early Strawberry apple,

Những giống như táo Early Strawberry,

which originated on 13th Street and Third Avenue.

nguồn gốc từ giao lộ 13 và Đại lộ Ba.

Since a fruit tree can't be preserved by seed,

Bởi vì một cây ăn quả không thể được bảo tồn nhờ hạt,

The Open Orchard will act like a living gene bank,

khu vườn mở sẽ hoạt động như một ngân hàng gen sống,

or an archive of these fruit.

hay khu vườn về các loại quả đó.

Like the Tree of 40 Fruit,

Giống cây với 40 loại quả,

nó sẽ là một trải nghiệm;

it will be experiential;

it will also be symbolic.

nó cũng sẽ mang tính biểu tượng.

Most importantly, it's going to invite people to participate in conservation

Quan trọng nhất, nó sẽ mời mọi người đến tham gia bảo tồn

and to learn more about their food.

và học nhiều hơn về thực phẩm của họ.

Through the Tree of 40 Fruit,

Thông qua Cây với 40 loại quả,

I've received thousands and thousands of emails from people,

tôi đã nhận đến hàng ngàn email từ mọi người,

asking basic questions about "How do you plant a tree?"

hỏi câu hỏi cơ bản: “Làm thế nào để trồng một cái cây?”

With less than three percent of the population

Với ít hơn ba phần trăm dân số

having any direct tie to agriculture,

có bất kỳ ràng buộc nào trực tiếp với nông nghiệp,

the Open Orchard is going to invite people

khu vườn mở sẽ mời mọi người đến

to come take part in public programming and to take part in workshops,

để tham gia chương trình cộng đồng và tham gia vào các buổi hội thảo,

to learn how to graft, to grow, to prune and to harvest a tree;

để học làm sao ghép, trồng, cắt tỉa và thu hoạch cây;

to take part in fresh eating and blossom tours;

để tham gia các chuyến nếm hoa quả tươi và ngắm hoa;

to work with local chefs to learn how to use these fruit

để học từ các đầu bếp địa phương cách dùng các loại quả

and to recreate centuries-old dishes

và để tái tạo các món ăn đã có hàng thế kỷ

that many of these varieties were grown specifically for.

mà rất nhiều các giống đã được trồng đặc biệt chỉ để làm món đó.

Extending beyond the physical site of the orchard,

Mở rộng ra khỏi phạm vi vật lý của khu vườn,

it will be a cookbook that compiles all of those recipes.

nó sẽ là một cuốn sách nấu ăn chứa tất cả các công thức.

It will be a field guide

Nó sẽ là một hướng dẫn thực địa

that talks about the characteristics and traits of those fruit,

nói về những đặc tính riêng và đặc điểm của những loại quả này,

their origin and their story.

nguồn gốc và câu chuyện của chúng.

Growing up on a farm, I thought I understood agriculture,

Lớn lên trong một nông trại, tôi đã nghĩ mình hiểu nông nghiệp,

and I didn't want anything to do with it.

và tôi không muốn làm bất kỳ điều gì liên quan đến nó.

So I became an artist --

Vậy nên tôi trở thành một nghệ sĩ --

(Laughter)

(Tiếng cười)

But I have to admit that it's something within my own DNA.

Nhưng tôi phải chấp nhận có điều gì đó trong ADN của tôi.

And I don't think that I'm the only one.

Và tôi không nghĩ tôi là người duy nhất.

100 years ago, we were all much more closely tied to the culture,

100 năm trước, tất cả chúng ta có ràng buộc gần gũi hơn với việc trồng trọt,

the cultivation and the story of our food,

canh tác và câu chuyện về thức ăn của chúng ta,

and we've been separated from that.

chúng ta đã bị chia cắt khỏi điều đó.

The Open Orchard creates the opportunity

Khu vườn mở tạo ra cơ hội

not just to reconnect to this unknown past,

không chỉ để tái kết nối với quá khứ chưa biết này,

but a way for us to consider what the future of our food could be.

mà còn là cách để chúng ta xem xét thức ăn tương lai của chúng ta là gì.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)