Iain Hutchison: Saving faces

Iain Hutchison: Bảo toàn những khuôn mặt

Translator: Trinh thi-thu-tam Reviewer: Thach Thao Nguyen Phuc

Our face is hugely important

Khuôn mặt của chúng ta đặc biệt quan trọng

because it's the external, visual part

vì đó là vẻ ngoài của chúng ta

that everybody else sees.

mà ai cũng có thể nhìn thấy được.

Let's not forget it's a functional entity.

Nhưng chúng ta cũng đừng nên quên một điều rằng nó có chức năng khác.

We have strong skull bones

Chúng ta có một bộ sọ cứng

that protect the most important organ in our body: the brain.

bảo vệ cơ quan quan trọng nhất trong mỗi cơ thể chúng ta: não.

It's where our senses are located, our special senses --

Đó là nơi mà các giác quan của chúng ta tụ tập, những giác quan đặc biệt của chúng ta --

our vision, our speech,

nhìn, nói

our hearing, our smell, our taste.

nghe, ngửi và nếm.

And this bone

Và phần xương này

is peppered, as you can see, with the light shining through the skull

giống muối tiêu, như chúng ta có thể thấy, ánh sáng chiếu xuyên qua hộp sọ

with cavities, the sinuses,

với các hốc và các xoang,

which warm and moisten the air we breathe.

làm ấm và ẩm không khí chúng ta hít vào.

But also imagine if they were filled with solid bone --

Nhưng cũng tưởng tượng, nếu không khí được luồn vào khối xương đặc,

our head would be dead weight,

thì đầu của chúng ta sẽ trở nên chết đặc

we wouldn't be able to hold it erect,

chúng ta sẽ không thể nào ngước lên trời

we wouldn't be able to look at the world around us.

chúng ta cũng không thể nào nhìn thấy được thế giới xung quanh.

This woman is slowly dying

Người phụ nữ này đang chết dần

because the benign tumors in her facial bones

vì khối u trên xương mặt của cô ấy

have completely obliterated her mouth and her nose

đang ăn dần miệng và mũi của khuôn mặt cô ấy,

so she can't breathe and eat.

nên cô ta không thể thở và ăn được.

Attached to the facial bones

Những phần liên kết với các xương mặt

that define our face's structure

mà tạo ra được kết cấu mặt của chúng ta

are the muscles that deliver our facial expression,

là những phần cơ truyền đạt cảm xúc trên khuôn mặt,

our universal language of expression,

truyền tải ngôn ngữ,

our social-signaling system.

và cả hệ thống tín hiệu xã hội của chúng ta.

And overlying this is the skin drape,

Và phủ lên các phần này là lớp da,

which is a hugely complex

và lớp da rất phức tạp

three-dimensional structure --

ba lớp tế bào

taking right-angled bends here and there,

phải gập cong đúng góc độ chổ này và chổ nọ,

having thin areas like the eyelids,

và một lớp da mỏng tại khu vực mắt,

thick areas like the cheek, different colors.

và da dày hơn tại những vùng như gò má, và khác màu.

And then we have the sensual factor of the face.

Nên tạo ra những giác quan trên vùng mặt.

Where do we like to kiss people?

Chúng ta muốn hôn ở đâu trên khuôn mặt?

On the lips. Nibble the ears maybe.

Môi. Hoặc có thể là những đốt ngấn ở tai.

It's the face where we're attracted to with that.

Là khuôn mặt mà chúng ta bị hấp dẫn.

But let's not forget the hair.

Nhưng cũng đừng quên lông.

You're looking at the image on your left-hand side --

Các bạn hãy nhìn vào hình bên tay trái

that's my son with his eyebrows present.

đó là hình con trai tôi với hàng lông mày.

Look how odd he looks with the eyebrows missing.

Nhìn xem thằng bé trông kỳ dị thế nào nếu không có hàng lông mày.

There's a definite difference.

Đó hiển nhiên là điều khác biệt.

And imagine if he had hair sprouting from the middle of his nose,

Và thử tưởng tượng ra lông mọc giữa mũi của thằng bé,

he'd look even odder still.

nhìn còn dị hợm hơn.

Dysmorphophobia

Chứng tự ti bề ngoài

is an extreme version

là một dạng

of the fact that we don't see ourselves

của thực tế là chúng ta không nhìn thấy mình

as others see us.

như những người khác.

It's a shocking truth

Đó là sự thật rất khó chịu

that we only see mirror images of ourselves,

khi mà chúng ta chỉ nhìn thấy mình trong gương,

and we only see ourselves

và chúng ta chỉ nhìn thấy chính mình

in freeze-frame photographic images

trong những khung hình

that capture a mere fraction of the time that we live.

ghi lại một thời điểm của một khoảnh khoắc mà chúng ta sống.

Dysmorphophobia

Chứng tự ti về hình thức

is a perversion of this

là một chứng

where people who may be very good looking

mà những người có thể được xem là dễ nhìn

regard themselves as hideously ugly

thì coi bản thân mình như một người xấu xí dị hợm

and are constantly seeking surgery

và phải luôn dựa vào phẫu thuật thẩm mỹ.

to correct their facial appearance.

để chỉnh sửa lại hình dạng của khuôn mặt mình.

They don't need this. They need psychiatric help.

Thực ra họ không cần điều này, họ cần được trợ giúp về tinh thần.

Max has kindly donated his photograph to me.

Max rất tử tế khi đưa bức hình này cho tôi.

He doesn't have dysmorphophobia, but I'm using his photograph

Anh ta không có chứng tự ti, nhưng tôi vẫn dùng bức hình của anh ấy

to illustrate the fact that he looks exactly like a dysmorphophobic.

để chứng minh rằng anh ấy nhìn giống như một người tự ti.

In other words, he looks entirely normal.

Cách khác là anh ấy hoàn toàn bình thường.

Age is another thing

Tuổi tác là một chuyện

when our attitude toward our appearance changes.

khi thái độ của chúng ta đối với những thay đổi bề ngoài của mình.

So children judge themselves, learn to judge themselves,

Nên trẻ em tự nhận xét mình, học cách nhận xét mình

by the behavior of adults around them.

bằng thái độ của những người lớn xung quanh chúng.

Here's a classic example: Rebecca has a benign blood vessel tumor

Đây là một ví dụ điển hành: Rebbecca bị chứng u ác tính về máu

that's growing out through her skull, has obliterated her nose,

chứng bệnh này phát triển trong họp sọ, làm mất chức năng cơ quan mũi,

and she's having difficulty seeing.

và cô ấy gặp khó khăn về thị giác.

As you can see, it's blocking her vision.

Như chúng ta thấy đó, nó che khả năng nhìn của cô.

She's also in danger, when she damages this,

Cô ấy sẽ gặp nguy hiểm, trong trường hợp cô ấy làm hư cái gì,

of bleeding profusely.

thì máu sẽ chảy ào ạt ra.

Our research has shown

Nghiên cứu của chúng tôi cho thấy

that the parents and close loved ones of these children

bố mẹ hoặc những người họ hàng thân của trẻ

adore them.

tỏ ra thương yêu chúng.

They've grown used to their face; they think they're special.

Trẻ lớn lên và quen dần với khuôn mặt của mình; chúng nghĩ chúng rất đặc biệt.

Actually, sometimes the parents argue

Thật ra, thỉnh thoảng bố mẹ cãi nhau

about whether these children should have the lesion removed.

về việc là những em bé này có nên lấy phần da chết ra hay không.

And occasionally they suffer intense grief reactions

Và thường thì họ phản ứng hơi dữ dội

because the child they've grown to love

vì đứa trẻ mà họ yêu mến

has changed so dramatically and they don't recognize them.

thay đổi một cách hoàn toàn mà họ không còn nhận ra.

But other adults

Nhưng những người lớn khác

say incredibly painful things.

thì nói những lời rất đau đớn.

They say, "How dare you take this child out of the house

Họ nghĩ rằng "sao mà dám đem thằng bé ra khỏi nhà

and terrify other people.

và làm những người khác sợ.

Shouldn't you be doing something about this? Why haven't you had it removed?"

Tại sao anh không làm chuyện gì đó? Sao anh không lột bỏ nó đi?"

And other children in curiosity come up and poke the lesion,

Và những đứa trẻ khác vì tò mò mà đến và chọc vào lớp da hư đó,

because -- a natural curiosity.

bởi vì - tò mò một cách tự nhiên.

And that obviously alerts the child

Và điều đó rõ ràng làm dấy lên một điều ở đứa trẻ

to their unusual nature.

đối với phần tự nhiên không bình thường của chúng.

After surgery, everything normalizes.

Sau phẩu thuật, mọi thứ trở nên bình thường.

The adults behave more naturally,

Người lớn cư xử tự nhiên hơn.,

and the children play more readily with other children.

và những đứa trẻ này chơi với những em bé khác hòa đồng hơn.

As teenagers --

Đối với những thanh thiếu niên --

just think back to your teenage years --

chỉ cần nghĩ về những năm thanh thiếu niên của mình --

we're going through a dramatic

chúng ta phải trải qua những lúc thay đổi bi hài

and often disproportionate change

và quá lố

in our facial appearance.

trên khuôn mặt của chúng ta.

We're trying to struggle to find our identity.

Chúng ta cố gắng để tìm kiếm chính mình.

We crave the approval of our peers.

Chúng ta mong chờ sự đồng tình từ bạn của mình.

So our facial appearance is vital to us

Nên khuôn mặt của chúng ta rất quan trọng đối với chúng ta

as we're trying to project ourselves to the world.

khi chúng ta cố gắng giới thiệu mình với thế giới.

Just remember that single acne spot

Nên nhớ rằng chỉ có một hạt mụn nhỏ

that crippled you for several days.

có thể làm chúng ta điêu đứng vài ngày.

How long did you spend looking in the mirror every day,

mỗi ngày chúng ta đứng trước gương bao lâu để ngắm nhìn mình trong gương

practicing your sardonic look, practicing your serious look,

luyện tập cái nhìn kiêu ngạo, cái nhìn nghiêm chỉnh

trying to look like Sean Connery, as I did,

cố làm cho giống với Sean Connery, như tôi từng làm,

trying to raise one eyebrow?

cố vướng một bên chân mày.

It's a crippling time.

Đó chắc là một khoảng thời gian kinh khủng.

I've chosen to show this profile view of Sue

Tôi chọn hình của Sue để đưa ra

because what it shows is her lower jaw jutting forward

vì hình này cho thấy hàm dưới của cô hơi trồi ra ngoài

and her lower lip jutting forward.

và môi dưới hơi trồi ra theo.

I'd like you all in the audience now to push your lower jaw forward.

Tôi xin đề nghị là tất cả chúng ta thử đẩy hàm dưới của mình về phía trước,

Turn to the person next to you,

và quay về phía người kế mình,

push your lower jaws forward. Turn to the person next to you

đẩy hàm dưới về phía trước, quay người về hướng người kế bên

and look at them -- they look miserable.

và nhìn họ -- họ trông rất là khó chịu.

That's exactly what people used to say to Sue.

Đó chính xác là điều mà người khác hay nói với Sue.

She wasn't miserable at all.

Cô ấy chưa bao giờ nhìn khó chịu.

But people used to say to her, "Why are you so miserable?"

Nhưng mọi người hay nói với cô ấy "sao trông cô khó chịu thế"

People were making misjudgments all the time

Mọi người cứ đưa ra ý kiến sai

on her mood.

về thần thái của cô ấy.

Teachers and peers were underestimating her; she was teased at school.

Giáo viên và bạn bè luôn đánh giá thấp cô ấy, cô luôn bị trêu ghẹo ở tưoờng.

So she chose to have facial surgery.

Nên cô quyết định phẫu thuật thẩm mỹ khuôn mặt mình.

After the facial surgery,

Sau cuộc phẫu thuật,

she said, "My face now reflects my personality.

cô ấy nói "khuôn mặt tôi phản ánh tính cách tôi.

People know now that I'm enthusiastic,

Bây giờ mọi người hiểu rằng tôi là người lạc quan,

that I'm a happy person."

rằng tôi là một người vui vẻ."

And that's the change that can be achieved for teenagers.

Và điều thay đổi này có thể đạt được đối với những thanh thiếu niên.

Is this change, though, a real change,

Có phải đây là một sự thay đổi thật sự,

or is it a figment of the imagination

hay nó chỉ là một ảo giác

of the patient themselves?

của chính bản thân mình.

Well we studied teenagers' attitudes

Thật ra chúng tôi nghiên cứu về thái độ hành vi của thanh thiếu niên

to photographs of patients having this corrective facial surgery.

để nhận dạng được các bệnh nhân có một cuộc phẫu thuật khuôn mặt theo cách đúng nhất.

And what we found was --

Và điều mà chúng tôi nhận thấy là --

we jumbled up the photographs

chúng tôi trộn các tấm hình lại với nhau

so they couldn't recognize the before and after --

để họ không thể nhận ra trước và sau --

what we found was that the patients were regarded

mà điều chúng tôi nhận ra là các bệnh nhân cho rằng

as being more attractive after the surgery.

mình đẹp hơn sau khi phẫu thuật.

Well that's not surprising, but we also asked them to judge them

Điều này thì không đáng ngạc nhiên, nhưng chúng tôi cũng hỏi họ nhận xét về mình

on honesty, intelligence,

một cách chân thành, thông minh,

friendliness, violence.

hòa đồng, và thẳng thắn.

They were all perceived as being

Họ đều được nhận thấy là

less than normal in all those characteristics --

ít bình thường hơn ở mọi góc độ --

more violent, etc. -- before the surgery.

dữ dội hơn, v..v - trước phẫu thuật.

After the surgery,

Sau phẫu thuật,

they were perceived as being more intelligent,

họ được nhìn nhận là thông minh hơn,

more friendly, more honest, less violent --

thân thiện hơn, chân thành hơn, và ít dữ dội --

and yet we hadn't operated on their intellect

và chúng ta chưa tiến hành phẫu thuật tố chất

or their character.

hay tính cách của họ.

When people get older,

Khi con người già hơn,

they don't necessarily choose to follow this kind of surgery.

họ không chọn các phẫu thuật này.

Their presence in the consultation suite

Sự hiện diện của họ trong phòng tư vấn

is a result of the slings and arrows of outrageous fortune.

là kết quả của dây và cây đỡ của vận đen.

What happens to them

Điều xảy ra với họ

is that they may have suffered cancer or trauma.

là họ phải chịu đựng căn bệnh ung thư hoặc bệnh trầm cảm.

So this is a photograph of Henry,

Và đây là bức hình của Henry

two weeks after he had a malignant cancer removed

sau vài tuần cậu ấy phẫu thuật loại bỏ khối u ung thư

from the left side of his face -- his cheekbone,

từ phần trái của khuôn mặt - xương má,

his upper jaw, his eye-socket.

đến hàm trên, đuôi mặt.

He looks pretty good at this stage.

Anh ấy trông khá ổn vào thời điểm này.

But over the course of the next 15 years he had 14 more operations,

Nhưng trong vòng hơn 15 năm sau đó, anh phải có thêm 14 cuộc phẫu thuật,

as the disease ravaged his face

như một chứng bệnh phá hủy khuôn mặt của anh ấy

and destroyed my reconstruction regularly.

và phá hủy cả những dự tính của tôi.

I learned a huge amount from Henry.

Tôi học rất nhiều từ Henry.

Henry taught me

Henry dạy tôi rằng

that you can carry on working.

chúng ta có thể tiếp tục làm việc.

He worked as an advocate. He continued to play cricket.

Anh ấy làm việc như một người chủ nhiệm. Anh tiếp tục chơi cricket

He enjoyed life to the full,

Anh ấy tận hưởng cuộc sống một cách trọn vẹn.

and this was probably because he had a successful, fulfilling job

Và có thế là vì anh ta có một công việc thàng công và ổn định

and a caring family

và một gia đình đầy tình thương

and was able to participate socially.

và anh có khả năng hòa nhập vào xã hội.

He maintained a calm insouciance.

Anh ấy giữ được thái độ ôn hòa.

I don't say he overcame this; he didn't overcome it.

Tôi không có ý là anh ấy đã vượt qua được điều này; anh ấy không vượt qua điều gì cả.

This was something more than that. He ignored it.

Có một điều còn hơn cả thế. Anh ấy phớt lờ nó.

He ignored the disfigurement that was happening in his life

Anh ấy phớt lờ về những lộn xộn xảy ra trong cuộc đời của anh

and carried on oblivious to it.

và không nhận thức về nó.

And that's what these people can do.

Đó là điều mà những người này có thể làm.

Henriapi illustrates this phenomenon as well.

Henriapi cũng là một ví dụ cho hiện tường này.

This is a man in his 20s

Đây là một cậu thanh niên ở độ tuổi 20

whose first visit out of Nigeria was with this malignant cancer

mà chuyến đi đầu tiên khỏi Nigeria của cậu là cùng với khối u ung thư

that he came to the United Kingdom to have operated on.

mà cậu phải đến Anh để phẫu thuật.

It was my longest operation.

Đó là cuộc phẫu thuật dài nhất của tôi.

It took 23 hours. I did it with my neurosurgeon.

Phải mất tới 23 tiếng. Tôi tiến hành phẫu thuật cùng với bác sỹ giải phẫu thần kinh.

We removed all the bones at the right side of his face --

Chúng tôi phải lấy hết xương từ phần bên phải của khuôn mặt --

his eye, his nose,

mắt, mũi,

the skull bones, the facial skin --

xương sọ, da mặt --

and reconstructed him with tissue from the back.

và cấy lại từ các tuyến từ phía sau.

He continued to work as a psychiatric nurse.

Cậu ta tiếp tục làm việc với vị trí là y tá khoa thần kinh.

He got married. He had a son called Jeremiah.

Cậu lập gia đình. Có một con trai tên là Jeremiah.

And again, he said,

Và cậu ấy lại nói,

"This painting of me with my son Jeremiah

"bức hình của tôi với con tôi Jeramial

shows me as the successful man that I feel that I am."

cho tôi thấy rằng tôi là một người đàn ông thành công như tôi cảm nhận"

His facial disfigurement

Khiếm khuyến trên khuôn mặt cậu ta

did not affect him

không hề ảnh hưởng đến cầu ta,

because he had the support of a family;

vì cậu ta có được sự hổ trợ từ gia đình,

he had a successful, fulfilling job.

và cậu ấy có một công việc đang hoàng và thành công.

So we've seen that we can change people's faces.

Chúng ta cũng thấy được rằng chúng ta có thể thay đổi khuôn mặt mọi người.

But when we change people's faces,

Nhưng khi chúng ta thay đổi khuôn mặt,

are we changing their identity --

liệu chúng ta có thay đổi được chính chúng ta,

for better or for worse?

để trở nên tốt hơn hoặc xấu hơn?

For instance,

Ví dụ,

there are two different types of facial surgery.

có hai dạng phẫu thuật mặt.

We can categorize it like that.

Chúng ta có thể phân loại như sau.

We can say there are patients who choose to have facial surgery --

Có thể nói là chúng ta có các bệnh nhân những người chọn để phẫu thuật khuôn mặt --

like Sue.

như Sue.

When they have facial surgery,

Khi họ phẫu thuật khuôn mặt,

they feel their lives have changed

họ cảm thấy là cuộc đời của họ thay đổi,

because other people perceive them

vì theo cách mà những người khác nhìn nhận họ

as better people.

như những người tốt hơn.

They don't feel different.

Họ không cảm thấy khác biệt.

They feel that they've actually gained

Họ cảm thấy là họ đạt được gì đó

what they never had,

những điều mà họ chưa bao giờ có được

that their face now reflects their personality.

rằng khuôn mặt họ phản ảnh tình khi họ.

And actually that's probably the difference between cosmetic surgery

và thức dự thì sự khác biệt giữa phẫu thuật thẩm mỹ

and this kind of surgery.

và kiểu phẫu thuật này.

Because you might say, "Well, this type of surgery

Vì chính chúng ta có thể nói, "Kiểu phẫu thuật này

might be regarded as cosmetic."

có thể được xem như là thẩm mỹ."

If you do cosmetic surgery, patients are often less happy.

Nếu chúng ta tiến hành phẫu thuật thẩm mỹ, bệnh nhân thường không vui.

They're trying to achieve difference in their lives.

Họ cố để đạt được sự khác biệt trong cuộc đời họ.

Sue wasn't trying to achieve difference in her life.

Cô ấy không cố đạt được sự khác biệt nào trong cuộc đời của cô ấy,

She was just trying to achieve the face

cô ấy chỉ muốn có được một khuôn mặt

that matched her personality.

phù hợp với tính cách của cô.

But then we have other people

Nhưng sau đó chúng ta có những người khác

who don't choose to have facial surgery.

những người không chọn phẫu thuật khuôn mặt.

They're people who have their face shot off.

Họ là những người muốn bỏ bớt phần mặt của mình.

I'll move it off, and we'll have a blank slide for those who are squeamish amongst you.

Tôi sẽ bỏ nó đi, và chúng ta sẽ chỉ có một lớp phẳng cho những người ủy mỵ trong chính chúng ta,

They have it forced upon them.

Họ tự ép mình.

And again, as I told you,

Và một lần nữa, tôi xin nhắc lại,

if they have a caring family

nếu chúng ta có một gia đình biết quan tâm

and good work life,

và một công việc tốt,

then they can lead normal and fulfilled lives.

thì chúng ta có thể có được một cuộc sống bình thường và vẹn toàn.

Their identity doesn't change.

Bản chất của mình sẽ không thay đổi.

Is this business

Đó có phải thật sự

about appearance and preoccupation with it

là về bề ngoài và những lo lắng về nó

a Western phenomenon?

một hiện tượng rất Tây?

Muzetta's family give the lie to this.

Gia đình Muzetta phản biện lại điều này.

This is a little Bangladeshi girl from the east end of London

Đây là cô bé nhỏ người Bangladesh đến từ đỉnh hương Tây của London

who's got a huge malignant tumor on the right side of her face,

đang mang trong mình khối u bên mặt phải của mình,

which has already made her blind

mà chính khối u này làm cho cô bé mù,

and which is rapidly growing and is going to kill her shortly.

khối u đang lớn dần và sẽ sớm giết cô bé.

After she had surgery to remove the tumor,

Sau khi cô bé phẫu thuật để loại bỏ khối u,

her parents dressed her in this beautiful green velvet dress,

bố mẹ cô bé mặc cho cô bé áo đầm màu tím xanh rất đẹp,

a pink ribbon in her hair,

với một nơ cài tóc,

and they wanted the painting to be shown around the world,

và họ muốn có được một bức hình để khoe với cả thế giới,

despite the fact that they were orthodox Muslims

mặc dù họ là những người Muslim gốc

and the mother wore a full burqa.

và người mẹ mặc đồ truyền thống.

So it's not simply a Western phenomenon.

Nên nó không đơn giản là hiện tượng bên Tây.

We make judgments on people's faces

Chúng ta nhận xét trên khuôn mặt của người khác

all the time.

lúc nào cũng vậy.

It's been going on since we can think of Lombroso

Việc này tiếp tục xảy ra từ khi chúng ta có thể nghĩ về Lombrosso

and the way he would define criminal faces.

và cách mà ông ta ứng dụng để định dạng những khuôn mặt tội phạm.

He said you could see criminal faces,

Ông ấy từng nói chúng ta có thể thấy những khuôn mặt tội phạm,

judging them just on the photographs that were showed.

nhận xét về họ dựa trên những bức hình được đưa ra.

Good-looking people

Những người đẹp

are always judged as being more friendly.

thường được nhận xét rằng họ có vẻ thân thiện hơn.

We look at O.J. --

Chúng ta thử nhìn O.J --

he's a good-looking guy.

một người đẹp trai.

We'd like to spend time with him. He looks friendly.

Chúng ta thích đi chơi cùng anh ta. Anh ta nhìn rất thân thiện.

Now we know that he's a convicted wife-batterer,

Hiện nay chúng ta đều biết anh ta bị buộc tội đánh vợ,

and actually he's not the good guy.

và thực sự không phải là một anh chàng tốt.

And beauty doesn't equate to goodness,

Mà đẹp thường không đi đôi với tốt,

and certainly doesn't equate to contentment.

và tất nhiên là không đi đôi với hạnh phúc.

So we've talked about the static face

Nên chúng ta nói về khuôn mặt nguyên trạng

and judging the static face,

và đưa ra ý kiến về khuôn mặt không di động,

but actually, we're more comfortable

nhưng thực ra, chúng ta thấy thỏa mái hơn

with judging the moving face.

khi bình luận về những khuôn mặt di động.

We think we can judge people on their expressions.

Chúng ta cho rằng chúng ta có thể bình luận lên các biểu hiện của khuôn mặt người khác.

U.K. jurors in the U.K. justice system

Những thành viên trong bồi thẩm đoàn của Anh trong hệ thống pháp lý Anh

like to see a live witness

thích nhìn nhân chứng trực tiếp

to see whether they can pick up the telltale signs of mendacity --

để xem là họ có thể nhận biết được dấu hiệu nói dối nào không --

the blink, the hesitation.

một nháy mắt, một sự ngại ngùng.

And so they want to see live witnesses.

Nên họ muốn được nhìn trực tiếp nhân chứng.

Todorov tells us that, in a tenth of a second,

Todorov đã nói cho chúng tôi rằng, trong một phần mười của một giây,

we can make a judgment on somebody's face.

chúng ta có thể đưa ra nhận xét trên khuôn mặt của một người nào đó.

Are we uncomfortable with this image? Yes, we are.

Liệu chúng ta có thỏa mái với hình ảnh này không? Có.

Would we be happy if our doctor's face, our lawyer's face,

Liệu chúng ta có vui không nếu khuôn mặt của bác sỹ mình, luật sư,

our financial adviser's face was covered?

và khuôn mặt của người hổ trợ tài chính bị bao bọc?

We'd be pretty uncomfortable.

Chắc chắn là chúng ta không thấy thỏa mái.

But are we good at making the judgments

Nhưng chúng ta rất giỏi khi đưa ra nhận xét

on facial appearance and movement?

trên các chuyển động và bề ngoài của khuôn mặt?

The truth is that there's a five-minute rule,

Sự thật là có qui định là một luật năm phút --

not the tenth-of-a-second rule like Todorov, but a five-minute rule.

không phải là lần thứ mười của một giây như Todorov, nhưng là một luật năm giây.

If you spend five minutes with somebody,

Nếu bạn tiếp xúc với một ai đó trong vòng năm phút,

you start looking beyond their facial appearance,

Bạn bắt đầu nhìn sâu hơn bề mặt khuôn mặt của họ,

and the people who you're initially attracted to

và người mà ngay từ đầu bạn bị cuốn hút

may seem boring and you lose interest in them,

có thể trở nên rất chán và bạn không còn hứng thú với người ta,

and the people who you didn't immediately seek out,

và những người mà bạn không tìm kiếm tức thì,

because you didn't find them particularly attractive,

vì bạn không thấy người ta hấp dẫn,

become attractive people

trở nên hấp dần hơn

because of their personality.

vì vẻ đẹp tính cách của họ.

So we've talked a lot about facial appearance.

Nên khi chúng ta nói nhiều về hình thức khuôn mặt.

I now want to share

Chúng ta muốn chia sẽ

a little bit of the surgery that we do --

một ít thẩm mỹ mà chúng ta làm --

where we're at and where we're going.

nơi chúng ta làm và nơi chúng ta đang làm.

This is an image of Ann

Đây là hình ảnh của Ann

who's had her right jaw removed and the base of her skull removed.

người đã bỏ hàm phải của mình và phần sọ.

And you can see in the images afterward,

Chúng ta có thể thấy hình ảnh sau khi phẩu thuật,

we've managed to reconstruct her successfully.

chúng tôi đã cố gắng để sửa lại cho cô ấy một cách thành công.

But that's not good enough.

Nhưng cũng chưa tốt được.

This is what Ann wants. She wants to be out kayaking,

Đây là những điều Ann muốn. Cô ấy muốn đi vượt thác,

she wants to be out climbing mountains.

muốn leo núi.

And that's what she achieved, and that's what we have to get to.

Và đó là những gì cô ấy muốn đạt được, và đó là những gì chúng tôi phải hoàn thành.

This is a horrific image,

Bức hình này rất sợ,

so I'm putting my hand up now.

nên tôi đặt tay tôi lên trên.

This is a photograph of Adi,

Đây là hình ảnh của Adi,

a Nigerian bank manager who had his face shot off

một giám đốc ngân hàng người Nigerian người có khuôn mặt bị bỏ đi

in an armed robbery.

trong một lần bị cướp.

And he lost his lower jaw, his lip, his chin

Và anh ta mất cả phần hàm dưới, môi và cảm

and his upper jaw and teeth.

và hàm trên và cả răng.

This is the bar that he set for us.

Và đây là hình ảnh mà anh ấy đã đưa cho chúng tôi.

"I want to look like this. This is how I looked before."

"Tôi muốn giống như thế này. Còn đây là khuôn mặt của tôi trước đó."

So with modern technology,

Và với kỹ thuật hiện đại,

we used computers to make models.

chúng tôi dùng máy tính để tạo hình mẫu.

We made a model of the jaw without bone in it.

Chúng tôi tạo một cái hàm mẫu không xương.

We then bent a plate up to it.

Sau đó chúng tôi bẻ cong cái dĩa đặt lên nó.

We put it in place

Chúng tôi đặt nó ở chổ

so we knew it was an accurate position.

mà chúng tôi nghĩ rằng đặt đúng vị trí.

We then put bone and tissue from the back.

Sau đó chúng tôi đặt xương và khăn giấy từ đằng sau.

Here you can see the plate holding it,

Các bạn có thể nhìn thấy cái dĩa đang có những gì.

and you can see the implants being put in --

và có thể nhìn luôn cả mô cấy trong đó --

so that in one operation

để trong một cuộc phẫu thuật

we achieve this

chúng ta đạt được điều này

and this.

và điều này.

So the patient's life is restored.

Và cuộc sống của bệnh nhân được hồi phục.

That's the good news.

Đó là một tin tốt.

However, his chin skin

Tuy nhiên, da cằm

doesn't look the same as it did before.

không nhìn giống như trước.

It's skin from his back.

Đó là phần da từ lưng của anh ta.

It's thicker, it's darker, it's coarser, it doesn't have the contours.

Nó dày hơn, xẩm màu hơn, khô hơn, nó không có những đường viền.

And that's where we're failing,

Và đó là điều mà chúng tôi đang thất bại.

and that's where we need the face transplant.

Và đó là phần mà chúng tôi cần cấy mặt.

The face transplant has a role

Cấy da mặt có một vai trò

probably in burns patients to replace the skin.

có lẽ đối với những bệnh nhân bị cháy để thay da.

We can replace the underlying skeletal structure,

Chúng tôi có thể thay cấu trúc lớp sọ dưới,

but we're still not good at replacing the facial skin.

nhưng chúng tôi vẫn chưa giỏi về thay da mặt.

So it's very valuable

Nên nó rất giá trị

to have that tool in our armamentarium.

để có được công cụ trong bộ trang thiết bị của chúng tôi.

But the patients are going to have to take drugs

Nhưng bệnh nhân phải dùng thuốc mê

that suppress their immune system for the rest of their lives.

mà điều này sẽ hạn chế khả năng đề kháng của cơ thể trong suốt quãng đời còn lại của họ.

What does that mean?

Điều này có nghĩa là gì?

They have an increased risk of infection, an increased risk of malignancy.

Họ dễ bị rủi ro về nhiểm bệnh, tăng lên về tính ác tính.

This is not a life-saving transplant --

Điều này không phải là một cuộc phẫu thuật cứu vãn cuộc đời --

like a heart, or liver, or lung transplant --

giống như tim, hoặc gan, hoặc phổi.

it is a quality-of-life transplant,

mà nó là chất lượng của cuộc đời,

and as a result,

kết quả là,

are the patients going to say, if they get a malignant cancer 10 or 15 years on,

là những điều mà những bệnh nhân sẽ nói nếu họ mắc bệnh ung thư ác tính trong vòng 10 hoặc 15 năm sau,

"I wish I'd had conventional reconstructive techniques rather than this

"Tôi mong rằng tôi được dùng kỹ thuật chữa bệnh truyền thống hơn là cái này,

because I'm now dying of a malignant cancer"? We don't know yet.

vì tôi đang chết bởi ung thử ác tính?" Chúng ta chưa biết được.

We also don't know what they feel

Chúng tôi cũng không biết được cảm giác họ như thế nào

about recognition and identity.

về nhận thức và nhân dạng.

Bernard Devauchelle and Sylvie Testelin, who did the first operation,

Bernard Devauchelle và Sylvie Testelin người có cuộc phẫu thuật đầu tiên

are studying that.

đang nghiên cứu về vấn đề này.

Donors are going to be short on the ground,

Những tình nguyện cũng trở nên ít dần trên mặt đất,

because how many people want to have their loved one's face

vì sẽ có bao nhiêu người muốn khuôn mặt yêu quí của mình

removed at the point of death?

bị cắt đi tại thời điểm chết.

So there are going to be problems

Nên có rất nhiều vấn đề

with face transplantation.

về phẫu thuật cấy da mặt.

So the better news is

Mà tin tốt lành là

the future's almost here --

tương lại hoàn toàn ở đây --

and the future is tissue engineering.

và tương lai là tái tạo lớp màn.

Just imagine,

Chỉ cần tưởng tượng,

I can make a biologically-degradable template.

tôi có thể tạo ra lớp sinh vật.

I can put it in place where it's meant to be.

Tôi có thể bỏ nó vào đúng vị trí.

I can sprinkle a few cells,

Tôi có thể cho vào một vài tế bào,

stem cells from the patient's own hip,

các nhân tế bào từ mông của bệnh nhân,

a little bit of genetically engineered protein,

một ít chất hữu có được lập trình theo gen

and lo and behold, leave it for four months and the face is grown.

và giữ nguyên trạng, để khoảng bốn tháng và khuôn mặt phát triển lại.

This is a bit like a Julia Child recipe.

Cái này giống như phương thức Julia Child.

But we've still got problems.

Nhưng chúng tôi vẫn gặp vấn đề.

We've got mouth cancer to solve.

Chúng ta có ung thư miệng để giải quyết.

We're still not curing enough patients -- it's the most disfiguring cancer.

Chúng ta vẫn chưa chửa hết bệnh nhân - nó là loại bệnh ung thư rất khó chịu.

We're still not reconstructing them well enough.

Chúng tôi vẫn chưa làm tốt được.

In the U.K. we have an epidemic

Ở Anh, chúng tôi có một nhóm trường hợp

of facial injuries among young people.

bị thương mặt giữa những người trẻ.

We still can't get rid of scars.

Chúng tôi vẫn không thể nào loại bỏ các vết sẹo.

We need to do research.

Chúng tôi cần nghiên cứu.

And the best news of all

Và tin tốt nhất là

is that surgeons know

các bác sỹ phẫu thuật biết là

that we need to do research.

chúng tôi cần nghiên cứu

And we've set up charities

Và chúng tôi được thành lập hội từ thiện

that will help us fund

để giúp chúng tôi gây quỹ

the clinical research

nghiên cứu y tế

to determine the best treatment practice now

để đưa ra được cách thức chữa bệnh tốt nhất

and better treatment into the future,

và tốt hơn trong tương lại,

so we don't just sit on our laurels and say, "Okay, we're doing okay.

để mà chúng tôi không chỉ ngồi trên đám cỏ và nói "OK, chúng tôi ổn.

Let's leave it as it is."

Cứ để mọi chuyện như vậy đi."

Thank you very much indeed.

Cảm ơn rất nhiều.

(Applause)

(Vỗ tay)