An Olympic Champion's Mindset for Overcoming Fear | Allyson Felix | TED

Translator: Lê Thị Hoa Reviewer: Nhu PHAM

One of the scariest moments of my career

Một trong những thời điểm đáng sợ nhất trong sự nghiệp của tôi

started on a dark October morning in 2018.

bắt đầu vào một buổi sáng tháng 10 còn chập tối năm 2018

I’m a professional athlete, and my training schedule can be a lot.

Tôi là một vận động viên chuyên nghiệp, và có lịch trình tập luyện rất nhiều.

Six days a week, five hours a day.

Sáu ngày một tuần, năm tiếng một ngày. Rất khốc liệt.

It's intense.

Still, I never train that early.

Dù vậy, tôi chưa từng tập sớm như vậy.

But on this day,

Nhưng vào ngày hôm đó

a special type of fear brought me out at 4am before the sun.

có một nỗi sợ đặc biệt khiến tôi phải ra ngoài lúc 4 giờ sáng.

A fear that someone might discover a secret I'd been keeping.

Sợ rằng ai đó có thể tìm ra bí mật mà tôi vẫn luôn giấu kín.

I was six months pregnant.

Tôi đang mang thai sáu tháng.

I was pregnant, and I was scared enough to train in the dark

Tôi đã mang thai và sợ đến nỗi phải tập luyện trong bóng tối

so that no one would see the life that was growing inside of me.

để không ai nhìn thấy được sự sống đang lớn dần trong tôi.

I feared that if a fan or someone posted a photo,

Tôi sợ rằng nếu như một fan hoặc ai đó đăng ảnh,

that my sponsor would immediately change their mind

nhà tài trợ sẽ lập tức đổi ý

about wanting to work with me.

muốn ngưng hợp tác với tôi.

I feared that I would be forced to choose between motherhood

Tôi đã sợ bị ép buộc chọn lựa giữa việc làm mẹ

and being a competitive athlete.

và trở thành một vận động viên tranh tài.

I feared that the career I worked so hard to build

Tôi sợ rằng sự nghiệp mà tôi khó khăn gây dựng

would disappear just like that.

sẽ sụp đổ như thế.

You think I'm exaggerating, right?

Bạn nghĩ tôi đang làm quá lên, phải không?

How could a six-time Olympic champion, a 16-time world champion,

Làm sao một nhà vô địch Olympic sáu lần, 16 lần vô địch thế giới,

a world record holder,

một người nắm kỷ lục thế giới,

possibly think that her career might be over by doing something

lại có thể nghĩ rằng sự nghiệp của cô ấy sẽ kết thúc

as natural as having a baby?

vì một việc quá đỗi bình thường như là có con chứ?

Well, I'm not exaggerating.

Nhưng, tôi không nói quá đâu.

Mang thai trong điền kinh được gọi là “nụ hôn giã từ”.

Getting pregnant in track and field has been called the “kiss of death.”

And it comes with a lot of fear,

Và kéo theo nhiều nỗi e ngại,

just like for women in many professions.

như phụ nữ trong rất nhiều ngành nghề.

Tôi đã nhìn thấy những phụ nữ mà tôi ngưỡng mộ

I have been watching women that I respect

and teammates of mine hide pregnancies

và đồng nghiệp che giấu việc mang thai

since I was 19 years old.

từ khi tôi 19 tuổi.

I've seen women have to make gut-wrenching decisions

Tôi đã từng nhìn thấy họ phải đưa ra những quyết định đau lòng

like deciding whether to recover their health

như việc nên quyết định phục hồi sức khoẻ

or return to the sport.

hay quay trở lại tập luyện.

Deciding whether to stay in the hospital with a sick child or go to a race

Quyết định giữa việc ở lại bệnh viện với con thơ hay đến đường đua

so that they don't receive a further pay reduction.

để không bị cắt giảm thêm tiền lương.

I know what some of you might be thinking.

Tôi biết điều mà một số các bạn đang nghĩ.

We all choose to get pregnant, right?

Chúng ta đều chọn việc có con, đúng chứ?

If a sponsor doesn't want to pay an athlete

Nếu nhà tài trợ không muốn trả tiền cho vận động viên

who's not out on the track winning,

người không có khả năng giành chiến thắng

that's just part of the deal, right?

là điều hiển nhiên, đúng chứ?

Well, I think the deal's rigged.

Chà, tôi nghĩ giao kèo ấy là gian lận.

I think that companies want to have it both ways.

Tôi nghĩ rằng các công ty muốn được lợi cả đôi bên.

And I think it's time we change.

Và tôi nghĩ đã đến lúc phải thay đổi.

Sports companies love to tell women that they can have it all.

Các doanh nghiệp thể thao thích nói với phụ nữ rằng họ có thể có tất cả.

They can do it all, they can be it all.

Họ có thể làm tất cả, là tất cả.

We've all seen those inspirational ads.

Chúng ta đều thấy những quảng cáo truyền cảm hứng.

I remember meeting with Nike leadership in 2010,

Tôi nhớ đã gặp nhà điều hành Nike vào năm 2010,

and they told me about an initiative they sponsored called the Girl Effect.

và họ nói với tôi về một sáng kiến mà họ tài trợ, tên là “Girl Effect”

Họ gây dựng hình ảnh các cô gái trẻ như là nhân tố thúc đẩy xã hội

They promoted adolescent girls as the key to improving societies

around the globe.

trên toàn thế giới.

They said they believed in women and girls.

Họ nói rằng họ tin vào phụ nữ và trẻ em gái.

And if I joined Nike,

Và nếu gia nhập Nike,

I could empower them.

tôi có thể tiếp sức mạnh cho họ.

And I believed that.

Và tôi đã tin.

But guess what?

Nhưng đoán xem?

Girls come from somewhere.

Trẻ em gái thì đến từ đâu.

(Laughter)

(Tiếng cười)

And women having babies during childrearing years

Và phụ nữ có con trong độ tuổi mang thai

is something that should be celebrated, not punished.

là một điều đáng ra phải ăn mừng, thay vì trừng phạt.

It should be a part of a normal, thriving, professional, athletic career.

Đó nên là một phần bình thường của sự nghiệp điền kinh.

And women in all fields should never feel the need

Và phụ nữ trong mọi lĩnh vực không cần

to hide a pregnancy, at 4am, in the dark,

phải giấu bụng bầu, vào lúc 4 giờ sáng, trong bóng tối,

so that they won't be photographed doing that thing that they love.

để họ không bị chụp ảnh khi làm điều mà họ yêu thích.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

Remember how scared I told you I was when I was on the track that day?

Tôi đã nói với bạn tôi sợ đến nhường nào trên đường chạy ngày hôm đó?

My mind was racing with the consequences of my decision to start a family.

Tâm trí tôi chạy đua với những hậu quả về quyết định tạo dựng một gia đình.

I had already been going through

Tôi đã trải qua

a difficult renegotiation period with Nike,

một quá trình đàm phán khó khăn với Nike,

and they were already offering me 70 percent less

và họ đã trả tôi ít hơn 70%

than what I had previously been making.

so với những gì tôi kiếm được trước đó.

And that was even before they knew about the baby.

Và thậm chí trước cả lúc họ biết về đứa bé.

Don't even get me started with the ageism

Chưa bàn đến việc phân biệt tuổi tác,

that is embedded in the capitalist dream.

thứ gắn liền với giấc mơ tư bản.

So when I told them about my pregnancy,

Vì thế, khi nói với họ về cái thai,

I asked for a clause in the contract

tôi đã yêu cầu một điều khoản trong hợp đồng

that specified they wouldn't reduce my pay

chỉ định rằng họ sẽ không giảm lương của tôi

within 12 months of giving birth.

trong vòng 12 tháng sinh con.

They said yes.

Họ đồng ý.

But -- you knew there was going to be a "but", right?

Nhưng -- bạn biết sẽ có từ “nhưng” mà nhỉ?

But it was only a yes for me.

Nhưng chỉ là đồng ý cho riêng tôi thôi.

They weren't ready to offer that same protection for all female athletes.

Họ chưa sãn sàng để cung cấp sự bảo vệ đó cho tất cả những vận động viên nữ khác.

They weren't ready to set the precedent.

Họ chưa sẵn sàng thiết lập tiền lệ.

A couple of days later, my agent called me.

Vài ngày sau, công ty đại diện đã gọi cho tôi.

Nike wanted to use me in a commercial for the Women's World Cup.

Nike muốn dùng tôi trong một quảng cáo cho Giải vô địch bóng đá nữ thế giới.

Tôi đã không thể tin được.

I couldn't believe it.

Nike wanted to use me to tell women and girls

Nike muốn dùng tôi để nói với phụ nữ và các cô gái

rằng họ có thể làm bất cứ điều gì,

that they could do anything,

even though the contract before me said the exact opposite.

dù hợp đồng trước đó thì hoàn toàn ngược lại.

I knew what I had to do.

Tôi biết mình cần phải làm gì.

I knew I had to leave.

Tôi biết mình cần phải ra đi.

I knew I was afraid,

Tôi biết tôi đã sợ,

but I did it anyways.

Nhưng thế nào đi nữa, tôi đã làm.

I wrote an op-ed in "The New York Times"

Tôi đã viết một đoạn trên “The New York Times”

calling out Nike's maternity policy,

lên tiếng về chính sách thai sản của Nike,

and I wasn't the only one.

và tôi không phải là người duy nhất.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

My teammates and I, we helped turn the tide.

Đồng đội tôi và tôi, chúng tôi đảo ngược tình thế.

Now, Nike offers eighteen months maternity protection

Bây giờ, Nike cung cấp sự bảo vệ cho mười tám tháng thai sản.

and other sponsors --

và các nhà tài trợ khác --

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

And other sponsors like Altra, Nuun, Brooks and Burton,

như Altra, Nuun, Brooks và Burton,

they came forward and they announced their new guarantees for female athletes

Họ thông qua và thông báo những đảm bảo mới cho vận động viên nữ

who start families while being sponsored.

những người lập gia đình trong khi đang được tài trợ.

Too late for me,

Quá trễ với tôi,

but amazing for the women coming up now.

nhưng thật tuyệt cho những phụ nữ kế tiếp.

I didn't resign with Nike, and I'm here to tell the tale.

Tôi đã không chấm dứt với Nike, và tôi ở đây để kể lại câu chuyện.

But more than that,

Nhưng hơn hết,

I'm here to tell you that you can do it, too.

tôi đứng đây để nói với bạn rằng bạn cũng có thể làm được.

Once you find the courage to believe in yourself,

Một khi bạn có dũng khí tin vào bản thân,

your own worth, your own values,

điều bạn xứng đáng, giá trị của bạn,

it gets easier.

mọi thứ sẽ dễ dàng hơn.

It's when you take a stand

Khi đứng lên,

that you start to understand how to overcome that fear

bạn bắt đầu hiểu ra cách để vượt qua nỗi sợ

and how to make a change for yourself and sometimes for others.

và tạo ra thay đổi cho chính mình và đôi khi cho cả nguời khác.

I went on to find a new sponsor

Tôi tìm kiếm sự tài trợ mới

in the female-led, female-focused Athleta,

từ Athleta, do phụ nữ dẫn dắt, tập trung vào phụ nữ,

and they helped me --

và họ đã giúp đỡ tôi --

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

And they helped me challenge

Và họ đã giúp tôi thách thức

the International Olympic Committee's childcare policy.

chính sách chăm sóc trẻ em của ủy ban Olympic quốc tế.

Together, we raised 200,000 dollars

Cùng nhau, chúng tôi quyên góp được 200.000 đô la

for female athletes to be able to afford childcare when they go to races.

để các vận động viên nữ có đủ khả năng chăm sóc con cái trong lúc thi đấu.

Because women have babies,

Bởi có con là thiên chức của phụ nữ,

and these children don't disappear when the races begin.

và những đứa trẻ không biến mất kể cả khi cuộc đua bắt đầu.

Tôi quay trở lại Olympics sau hai năm sinh con.

I made it back to the Olympics two years after giving birth.

Tôi đã giành được một huy chương vàng và một huy chương đồng.

I won a gold and a bronze.

(Applause and cheers)

(Tiếng vỗ tay và tán thưởng)

Và tôi đã trở thành vận động viên điền kinh

And I became the most decorated American track and field athlete of all time.

giành được nhiều huy chương nhất trong lịch sử tại Mỹ.

All while my daughter was watching.

Trong lúc con gái tôi luôn dõi theo.

Audience: Aww.

(Tiếng vỗ tay và tán thưởng)

AF: I was running for so much more than for medals

Tôi chạy không chỉ vì huy chương

hay vì khoảng thời gian trên đường đua.

or for a time on the track.

I was running as a representation for women and for mothers

Tôi chạy để đại diện cho phụ nữ và cho những người mẹ

and for anybody who had been told that their story was over.

và bất kỳ ai bị ngừời khác nói rằng câu chuyện của họ đã kết thúc.

I remember crossing that line in Tokyo and having such a sense of fulfillment.

Tôi còn nhớ đã về đích ở Tokyo và có một cảm giác đầy thỏa mãn.

I looked down at my feet

Tôi đã nhìn xuống đôi chân mình

and for the first time in my entire career,

và lần đầu tiên trong sự nghiệp của tôi,

I wasn't wearing Adidas,

Tôi không mang Adidas,

I wasn't wearing Nike.

Tôi không mang Nike.

I was wearing Saysh,

Tôi mang giày của Saysh,

the women's footwear brand that I founded,

hãng giày dép dành cho phụ nữ do tôi sáng lập,

designed for and by women,

được thiết kế cho phụ nữ, vì phụ nữ,

when I was left without a footwear sponsor.

khi không một nhà tài trợ giày nào chịu làm việc với tôi.

Because I was tired of not being valued or able to show up fully as myself.

Bởi tôi đã mệt mỏi với việc không được nhìn nhận hay thể hiện hết sức.

I learned that my voice has power,

Tôi biết rằng tiếng nói của tôi mang sức mạnh,

and when I bet on myself, change is possible.

và khi đặt niềm tin vào bản thân, tôi có thể tạo ra thay đổi.

During the pandemic,

Trong suốt đại dịch,

chúng ta đều thấy điều gì diễn ra khi ranh giới mỏng manh

we all saw what happens when that thin line

between our professional and personal lives permanently blurs.

giữa cuộc sống nghề nghiệp và cá nhân mờ nhạt đi vĩnh viễn.

We have seen women step back, give up, drop out,

Chúng ta từng thấy phụ nữ lùi lại, từ bỏ, rời đi,

vì có tất cả đồng nghĩa với việc phải cáng đáng hết tất cả,

as having it all became doing it all,

and doing it all became impossible.

và điều đó là bất khả thi.

We have got to stop forcing people to choose between parenting

Chúng ta cần dừng việc ép buộc phụ nữ phải chọn giữa việc làm mẹ

and doing the work that they love.

và theo đuổi đam mê.

And we've got to stop pretending that we're not making those decisions

Và chúng ta cần ngưng giả vờ rằng mình không đưa ra những quyết định đó

bởi vì hậu quả ảnh hưởng đến tất cả chúng ta.

because the results affect us all.

Not just women, but men and our children, too.

Không chỉ phụ nữ, mà đàn ông hay con trẻ cũng vậy.

By creating the environment that we all live, work,

Bằng cách tạo nên môi trường mà chúng ta sống, làm việc,

love and raise our families in.

yêu thương và chăm sóc gia đình.

Isn't it past time that we call out the hypocrisy

Không phải thời gian qua chúng ta đã lên án sự đạo đức giả

and create a new normal?

và kêu gọi tạo ra một bình thường mới ư?

One with real generosity, humanity and truth at the center,

Một bình thường mới lấy bao dung, nhân văn và chân thật làm cốt lõi,

not some misplaced sense of what business is or does.

chứ không phải là kinh doanh hay lợi nhuận.

We should say what we will tolerate.

Chúng ta nên nói ra những gì mình có thể chịu đựng.

And as we all recover from the pandemic that has flattened us,

Và sau tất cả những bài học ta học được từ đại dịch,

let's just not rebuild the same version of the broken system that we had before.

đừng xây dựng lại một phiên bản hệ thống lỗi y hệt như trước.

But let's learn and create something new.

Nhưng hãy học hỏi và tạo ra điều mới mẻ.

Mỗi chúng ta đều đóng một vai trò.

Each one of us has a role to play.

Và bạn không cần phải trở thành một vận động viên Olympic

And you don’t have to be an Olympian

to create change for yourself or for others.

để tạo ra thay đổi cho chính bạn hay người khác.

Mọi người trong căn phòng này đều có thể đặt niềm tin vào chính mình.

Everyone in this room can bet on themselves.

It will typically happen in moments of fear

Nó thường xảy ra trong những khoảnh khắc sợ hãi

when you don't see the path forward.

khi bạn không nhìn thấy con đường phía trước.

In my own experience, it was a terrifying decision,

Theo kinh nghiệm của tôi, đó là một quyết định đáng sợ.

but that will be your first clue.

nhưng đó sẽ là ánh đèn soi đường cho bạn.

That feeling of being terrified is your invitation to create change.

Cảm giác kinh hãi đó là lời mời chào bạn tạo ra thay đổi.

You have to acknowledge those feelings,

Bạn cần chấp nhận những cảm xúc đó,

you have to brave them, and you have to fight to move forward.

bạn cần can đảm lên, và chiến đấu tiến về phía trước.

It won't be easy.

Sẽ không dễ dàng gì.

You will be afraid.

Bạn có thể sợ hãi.

Your voice will shake.

Giọng của bạn có thể run lên.

But what I can absolutely promise you

Nhưng điều tôi có thể chắc chắn với bạn

is that it will be worth it.

là tất cả đều xứng đáng.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)

Translator: Lê Thị Huyền Thảo