A new weapon in the fight against superbugs | David Brenner

Translator: Nguyen Linh Reviewer: Ai Van Tran

Vậy là... ta đang trong một cuộc chiến thực sự,

So ... we're in a real live war at the moment,

and it's a war that we're truly losing.

và đó là trận chiến mà ta sắp thua trước mắt.

It's a war on superbugs.

Một cuộc chiến chống lại siêu khuẩn.

So you might wonder,

Vậy bạn có thể tự hỏi,

if I'm going to talk about superbugs,

nếu tôi đang chuẩn bị nói về siêu khuẩn,

why I'm showing you a photograph of some soccer fans --

vậy tại sao tôi lại cho bạn xem tấm hình có các fan bóng đá--

Liverpool soccer fans celebrating a famous victory

Fan của Liverpool đang mừng một chiến thắng nổi danh

in Istanbul, a decade ago.

ở Istanbul, một thập kỉ trước.

In the back, in the red shirt,

Phía xa xa bức hình, người mang áo thun đỏ,

well, that's me,

vâng, tôi đấy,

and next to me in the red hat, that's my friend Paul Rice.

và bạn tôi Paul Rice, người đứng cạnh tôi và mang nón đỏ

So a couple of years after this picture was taken,

Vài năm sau khi tấm hình này được chụp,

Paul went into hospital for some minor surgery,

Paul nhập viện để tiến hành vài cuộc phẫu thuật nho nhỏ,

and he developed a superbug-related infection,

và phát triển một loại nhiễm trùng siêu khuẩn,

and he died.

và ông ấy qua đời.

And I was truly shocked.

Tôi thưc sự sốc.

He was a healthy guy in the prime of life.

Ông ấy là một người khỏe mạnh suốt thời trai trẻ.

So there and then,

Và rồi,

and actually with a lot of encouragement from a couple of TEDsters,

thực sự với rất nhiều lời động viên từ một vài TEDsters,

I declared my own personal war on superbugs.

Tôi tuyên bố cuộc chiến của mình với đám siêu khuẩn.

So let's talk about superbugs for a moment.

Giờ ta hãy nói đôi chút về siêu khuẩn.

The story actually starts in the 1940s

Câu chuyện đã bắt đầu từ thập niên 40 rồi cơ

with the widespread introduction of antibiotics.

với sự ra đời của kháng sinh

And since then,

Và kể từ đó,

drug-resistant bacteria have continued to emerge,

vi khuẩn kháng thuốc tiếp tục phát triển,

and so we've been forced to develop newer and newer drugs

và ta bắt buộc phải phát triển nhiều loại thuốc mới hơn nữa

to fight these new bacteria.

để chống lại vi khuẩn mới sinh sôi này.

And this vicious cycle actually is the origin of superbugs,

Và cái vòng oan nghiệt này chính là căn nguyên cho ra đời siêu khuẩn,

which is simply bacteria for which we don't have effective drugs.

là loại vi trùng đơn giản ta không có thuốc kháng hiệu quả.

I'm sure you'll recognize at least some of these superbugs.

Tôi chắc rằng bạn có thể nhận ra ít nhất vài con siêu trùng này.

These are the more common ones around today.

Đây là những con phổ biến trên thế giới hiện nay.

Last year, around 700,000 people died

Năm rồi, khoảng 70 vạn người chết

from superbug-related diseases.

liên quan đến siêu khuẩn.

Looking to the future,

Nhìn đến tương lai,

if we carry on on the path we're going,

nếu ta cứ tiếp tục lối mòn hiện tại,

which is basically a drugs-based approach to the problem,

với cách tiếp cận vấn đề cơ bản dựa trên thuốc,

the best estimate by the middle of this century

thì ước lượng chuẩn xác nhất là khoảng giữa thế kỉ này

is that the worldwide death toll from superbugs will be 10 million.

trên thế giới siêu khuẩn sẽ gây ra 10 triệu cái chết.

10 million.

10 triệu.

Just to put that in context, that's actually more

Đặt vô bối cảnh, thực sự thì

than the number of people that died of cancer worldwide last year.

nó còn hơn số người chết vì ung thư trên toàn thế giới vào năm ngoái.

So it seems pretty clear that we're not on a good road,

Vậy hẳn rõ là ta đang đi sai đường,

and the drugs-based approach to this problem is not working.

và cách giải quyết vấn đề dựa trên thuốc thì không khả thi

I'm a physicist,

Tôi là một nhà vật lý,

and so I wondered, could we take a physics-based approach --

và tôi tự hỏi, ta có thể phát triển dựa trên vật lý--

a different approach to this problem.

Một cách tiếp cận khác với vấn để này

And in that context,

Và nếu là như vậy

the first thing we know for sure,

điều đầu tiên ta biết chắc

is that we actually know how to kill every kind of microbe,

chính là ta biết cách giết mọi loại vi khuẩn,

every kind of virus,

từng loại một,

every kind of bacteria.

từng loại một.

And that's with ultraviolet light.

Cùng với tia cực tím.

We've actually known this for more than 100 years.

thực ra chúng ta biết điều này cả 100 năm trước rồi.

I think you all know what ultraviolet light is.

tôi nghĩ ai cũng biết tia cực tím là gì.

It's part of a spectrum that includes infrared,

Nó là một phần của quang phổ bao gồm tia hồng ngoại,

it includes visible light,

có những tia sáng thấy được,

and the short-wavelength part of this group is ultraviolet light.

và phần sóng ngắn của nhóm này là tia cực tím.

The key thing from our perspective here

Điểm mấu chốt với cách ta nhìn nhận

is that ultraviolet light kills bacteria by a completely different mechanism

đó là tia cực tím giết vi khuẩn bằng một cơ chế khác hoàn toàn

from the way drugs kill bacteria.

so với cách thuốc diệt vi khuẩn.

So ultraviolet light is just as capable of killing a drug-resistant bacteria

Vậy tia cực tím có khả năng diệt vi khuẩn kháng thuốc

as any other bacteria,

như bao vi khuẩn khác,

and because ultraviolet light is so good at killing all bugs,

và bởi vì tia cực tím diệt mọi loại trùng rất tốt,

it's actually used a lot these days to sterilize rooms,

nó bây giờ thực sự được dùng rất nhiều để khử trùng phòng ốc,

sterilize working surfaces.

bề mặt làm việc.

What you see here is a surgical theater

Cái bạn thấy đây là một căn phòng phẫu thuật

being sterilized with germicidal ultraviolet light.

được khử trùng bằng tia cực tím.

But what you don't see in this picture, actually,

Nhưng cái bạn chưa thấy trong hình, thực ra,

is any people,

là không có ai trong đó cả.

and there's a very good reason for that.

Có lý do đấy.

Ultraviolet light is actually a health hazard,

Tia cực tím thực ra nguy hại cho sức khỏe,

so it can damage cells in our skin,

nó gây tổn thương tế bào da,

cause skin cancer,

gây ung thư da,

it can damage cells in our eye,

gây hại cho các tế bào mắt,

cause eye diseases like cataract.

gây ra bệnh lý về mắt như đục thủy tinh thể.

So you can't use conventional, germicidal, ultraviolet light

Nên ta không thể nào sử dụng ánh sáng cực tím nguyên thủy để khử trùng

when there are people are around.

khi có con người xung quanh.

And of course,

và tất nhiên,

we want to sterilize mostly when there are people around.

ta lại muốn khử trùng nhất khi có con người xung quanh.

So the ideal ultraviolet light

Vậy ánh sáng lý tưởng

would actually be able to kill all bacteria,

sẽ thực sự diệt được mọi vi khuẩn,

including superbugs,

gồm cả siêu khuẩn,

but would be safe for human exposure.

và sẽ an toàn hơn khi phơi nhiễm trên con người.

And actually that's where my physics background kicked into this story.

và đây chính là đoạn mà tôi tham gia với tư cách là nhà vật lý học.

Together with my physics colleagues,

Cùng với các bạn đồng nghiệp,

we realized there actually is a particular wavelength of ultraviolet light

chúng tôi nhận ra có một bước sóng cụ thể của tia cực tím

that should kill all bacteria,

mà có thể diệt mọi vi khuẩn,

but should be safe for human exposure.

nhưng an toàn hơn cho con người.

That wavelength is called far-UVC light,

Bước sóng đó gọi là ánh sáng UVC xa.

and it's just the short-wavelength part of the ultraviolet spectrum.

và nó chỉ là một phần của bước sóng ngắn trong quang phổ cực tím.

So let's see how that would work.

Vậy ta xem xem nó hoạt động ra sao.

What you're seeing here is the surface of our skin,

cái bạn thấy đây là bề mặt da của ta.

and I'm going to superimpose on that some bacteria in the air above the skin.

và tôi sẽ chồng lên vài con khuẩn tại khoảng không phía trên da.

Now we're going to see what happens

giờ ta xem chuyện gì xảy ra nhé

when conventional, germicidal, ultraviolet light impinges on this.

khi tia cực tím nguyên thủy chạm vô ,

So what you see is,

cái bạn thấy là,

as we know, germicidal light is really good at killing bacteria,

như ta biết, ánh sáng nguyên thủy diệt vi khuẩn rất tốt,

but what you also see

nhưng bạn cũng thấy

is that it penetrates into the upper layers of our skin,

nó thấm vô lớp da trên cùng,

and it can damage those key cells in our skin

và gây tổn thương các tế bào chính của da.

which ultimately, when damaged, can lead to skin cancer.

sau cùng, dẫn tới ung thư da

So let's compare now with far-UVC light --

giờ hãy cùng so sánh với ánh sánh UVC xa--

same situation,

cùng bối cảnh,

skin and some bacteria in the air above them.

da và vài vi khuẩn trên da,

So what you're seeing now

Vậy bạn thấy đó

is that again, far-UVC light's perfectly fine at killing bacteria,

một lần nữa ánh sáng UVC xa diệt vi khuẩn hoàn hảo,

but what far-UVC light can't do is penetrate into our skin.

nhưng cái nó không làm là thâm nhập vô da ta.

And there's a good, solid physics reason for that:

Và có cách lý giải vật lý thỏa đáng:

far-UVC light is incredibly, strongly absorbed by all biological materials,

UVC xa bị hấp thụ cực mạnh bởi mọi chất liệu sinh học,

so it simply can't go very far.

nên đơn giản nó không thể đi xa như vậy.

Now, viruses and bacteria are really, really, really small,

Giờ nhé, vi rút và vi khuẩn vô cùng, vô cùng, vô cùng bé,

so the far-UVC light can certainly penetrate them and kill them,

nên UVC xa có thể thâm nhập và xử đẹp hết chúng nó,

but what it can't do is penetrate into skin,

nhưng cái nó sẽ không làm là thâm nhập vô da,

and it can't even penetrate the dead-cell area

và thậm chí là vùng da chết

right at the very surface of our skin.

ngay tại bề mặt da ta.

So far-UVC light should be able to kill bacteria,

vậy UVC xa có thể giết vi khuẩn,

but kill them safely.

nhưng diệt một cách an toàn.

So that's the theory.

Đó là lý thuyết.

It should work, should be safe.

Nó hoạt động được và an toàn.

What about in practice?

Thế còn trong thực tiễn?

Does it really work?

Nó có hiệu quả không?

Is it really safe?

Nó có thực sự an toàn?

So that's actually what our lab has been working on

Đó chính là những gì phòng tôi đang nghiên cứu

the past five or six years,

5, 6 năm qua,

and I'm delighted to say the answer to both these questions

tôi hết sức phấn khởi nói rẳng có đáp án cho cả 2 câu hỏi.

is an emphatic yes.

một từ vâng to bự.

Yes, it does work,

Vâng, nó hiệu quả đó.

but yes, it is safe.

và vâng, nó an toàn luôn đó.

So I'm delighted to say that,

nên tôi vui mừng khi nói vậy,

but actually I'm not very surprised to say that,

nhưng thực ra không quá ngạc nhiên để nói thế,

because it's purely the laws of physics at work.

vì nó hoàn toàn là quy luật vật lý mà thôi.

So let's look to the future.

vậy ta hãy cùng nhìn về tương lai,

I'm thrilled that we now have a completely new weapon,

tôi kinh ngạc khi ta có một vũ khí hoàn toàn mới

and I should say an inexpensive weapon,

và một vũ khí đắt giá

in our fight against superbugs.

trong công cuộc chống lại siêu khuẩn.

For example,

ví dụ,

I see far-UVC lights in surgical theaters.

tôi thấy UVC xa trong phòng phẫu thuật.

I see far-UVC lights in food preparation areas.

tôi thấy nó trong khu chuẩn bị thực phẩm.

And in terms of preventing the spread of viruses,

và trong cuộc phòng ngừa lây lan virus

I see far-UVC lights in schools,

tôi thấy UVC tại trường học,

preventing the spread of influenza,

ngăn chặn sự lây lan của cúm,

preventing the spread of measles,

mề đay,

and I see far-UVC lights in airports or airplanes,

tôi thấy UVC tại sân bay hay trên máy bay

preventing the global spread of viruses like H1N1 virus.

ngăn chặn sự lây lan quốc tế của cúm H!N1.

So back to my friend Paul Rice.

vậy quay trở về bạn tôi, Paul Rice.

He was actually a well-known and well-loved local politician

Ông ấy là một chính trị gia nổi tiếng và được yêu mến tại địa phương

in his and my hometown of Liverpool,

ở thành phố của tôi và ông ấy tại Liverpool,

and they put up a statue in his memory in the center of Liverpool,

và người dân đặt 1 bức tượng tưởng niệm giữa trung tâm thành phố,

and there it is.

đây, nó đây.

But me,

Nhưng tôi,

I want Paul's legacy to be a major advance in this war against superbugs.

Tôi mong di sản của Paul sẽ thành bước đột phá lớn trong cuộc chiến này,

Armed with the power of light,

Trang bị bởi sức mạnh ánh sáng,

that's actually within our grasp.

điều đó hoàn toàn trong tầm với của ta.

Thank you.

Xin cảm ơn.

(Applause)

( Applause)

Chris Anderson: Stay up here, David, I've got a question for you.

David à, tôi có một câu hỏi muốn dành cho ông.

(Applause)

( Applause)

David, tell us where you're up to in developing this,

David, hãy cho chúng tôi biết động lực của ông

and what are the remaining obstacles to trying to roll out

cũng như những khó khăn tồn đọng khi đưa ra

and realize this dream?

và nhận ra giấc mơ này?

David Brenner: Well, I think we now know that it kills all bacteria,

Vâng, tôi nghĩ giờ chúng tôi đã biết nó có thể diệt mọi vi khuẩn,

but we sort of knew that before we started,

chúng tôi đã phần nào biết về điều đó khi chưa bắt đầu.

but we certainly tested that.

nhưng chúng tôi đã thí nghiệm chắc chắn rồi.

So we have to do lots and lots of tests about safety,

Ta phải tiến hành nhiều thử nghiệm an toàn nữa.

and so it's more about safety than it is about efficacy.

và an toàn thì quan trọng hơn hiệu quả.

And we need to do short-term tests,

và chúng tôi cũng làm thử nghiệm ngắn hạn,

and we need to do long-term tests

và dài hạn

to make sure you can't develop melanoma many years on.

để đảm bảo bạn không phát triển u ác tính nhiều năm sau đó.

So those studies are pretty well done at this point.

Những nghiên cứu này đã thỏa mãn yêu cầu trên.

The FDA of course is something we have to deal with,

tất nhiên FDA là thứ gì đó ta phải giải quyết (US Food and Drugs Administration)

and rightly so,

và đúng là vậy,

because we certainly can't use this in the real world without FDA approval.

bởi chúng tôi không thể sự dụng nó thực tiễn mà không có chứng nhận từ FDA.

CA: Are you trying to launch first in the US,

Ông có dự định bắt đầu thử nghiệm ở Mỹ không,

or somewhere else?

hay ở nơi nào khác?

DB: Actually, in a couple of countries.

Thực ra sẽ là một vài nước.

In Japan and in the US, both.

Nhật bản và Mỹ, cả hai.

CA: Have you been able to persuade biologists, doctors,

Ông có bao giờ thuyết phục được các nhà sinh vật, bác sĩ,

that this is a safe approach?

rằng đây là liệu pháp an toàn chưa?

DB: Well, as you can imagine, there is a certain skepticism

vâng, các bạn có thể thấy, sẽ có sự hoài nghi nhất định

because everybody knows that UV light is not safe.

bởi ai cũng đều biết tia UV không an toàn

So when somebody comes along and says,

Nên khi một ai tới và nói,

"Well, this particular UV light is safe,"

'' Ừm, tia UV đặc biệt này an toàn,''

there is a barrier to be crossed,

Có những chướng ngại phải được vượt qua,

but the data are there,

nhưng các thông tin đó

and I think that's what we're going to be standing on.

tôi nghĩ đó là cái chúng tôi tin vào.

CA: Well, we wish you well.

Vâng, chúng tôi chúc ông sức khỏe.

This is potentially such important work.

Đây thực là một công cuộc quan trọng tiềm năng.

Thank you so much for sharing this with us.

cảm ơn Ông vì đã chia sẻ với chúng tôi.

Thank you, David.

cảm ơn, David.

(Applause)

( Applause)