Jim Toomey: Learning from Sherman the shark

Translator: Ngọc Hứa Reviewer: quan tran

Cartoons are basically short stories.

Phim hoạt hình thường là những câu truyện ngắn.

I tried to find one that didn't have a whole lot of words.

Tôi cố tránh không tìm 1 truyện toàn chữ là chữ.

Not all of them have happy endings.

Và không phải tất cả đều kết thúc có hậu.

So how did I get started cartooning?

Tôi bắt đầu làm phim hoạt hình như nào nhỉ?

I doodled a lot as a kid,

Tôi thường hay vẽ rất nhiều khi còn nhỏ

and if you spend enough time doodling,

Và khi tôi..nếu bạn đã dành đủ thời gian cho nghệ thuật

sooner or later, something happens:

sớm hay muộn, điều gì đó rồi sẽ tới

all your career options run out.

Mọi sự lựa chọn công việc của bạn đều không còn nữa

So you have to make a living cartooning.

Và bạn phải sống với nghiệp hoạt hình

Actually, I fell in love with the ocean when I was a little boy,

Thật ra tôi rất yêu biển cả, từ khi còn là một cậu bé

when I was about eight or nine.

khi tôi chỉ khoảng tám, chín tuổi gì đó

And I was particularly fascinated with sharks.

và tôi thực sự rất thích cá mập

This is some of my early work.

đây là một trong số những tác phẩm đầu tay của tôi

Eventually, my mom took the red crayon away,

Ngay cả khi mẹ lấy lại cây sáp đỏ

so it was [unclear].

thì tôi đã kịp hoàn thành nó rồi

But I'd like to relay to you a childhood experience of mine

Nhưng điều tôi muốn chia sẻ với các bạn là một trải nghiệm tuổi thơ

that really made me see the ocean differently,

điều đó đã hướng tôi nhìn đại dương theo một cách khác

and it's become the foundation of my work

Và nó thực sự đã mở ra trang đầu cho sự nghiệp của tôi

because, I feel like, if in a day,

bởi tôi cảm thấy rằng, nếu trong một ngày,

I can see the ocean differently,

tôi có thể nhìn biển cả bằng cái nhìn khác

then I can evoke that same kind of change in others,

thì tôi cũng có thể tương tự nhìn mọi vật thay đổi theo một cách mới,

especially kids.

đặc biệt khi là trẻ con.

Before that day, this is how I saw the ocean.

Trước ngày hôm ấy, tôi đã từng nhìn biển cả như

It's just a big blue surface.

nó chỉ là một bề mặt xanh rộng lớn

And this is how we've seen the ocean since the beginning of time.

Và đó là cách nhận thức của tất cả chúng ta về biển ngay khi mới chào đời.

It's a mystery.

Biển là một bí ần

There's been a lot of folklore

Có rất nhiều câu chuyện được dệt nên

developed around the ocean,

về cách mà biển được tạo thành

mostly negative.

đa phần là những câu chuyện có chiều không tích cực

And that prompted people to make maps like this,

và nó mặc định cho chúng ta tạo ra bản đổ như thế này

with all kinds of wonderful detail on the land,

với tất cả những kỳ quan tạo hóa tuyệt đẹp trên đất liền,

but when you get to the waters edge,

nhưng khi đến rìa ranh giới với mặt nước

the ocean looks like one giant puddle of blue paint.

đại dương trông như thể một vũng nước khổng lồ được phết xanh

And this is the way I saw the ocean at school --

đây cũng là cách tôi được nhìn nhận về biển khi còn đi học

as if to say, "All geography and science lessons

có thể nói: "Tất cả các bài học địa lý và khoa học

stop at water's edge.

đều dừng lại ở mép nước"

This part's not going to be on the test."

đây sẽ là phần không có trong đề thi".

But that day I flew low over the islands --

Nhưng rồi cái ngày tôi được dịp bay lượn qua những hòn đảo

it was a family trip to the Caribbean,

trong một chuyến đi du lịch gia đình đến Caribê

and I flew in a small plane low over the islands.

và tôi được ngồi trên một máy bay nhỏ bay tầm thấp.

This is what I saw. I saw hills and valleys.

đây là những gì tôi được thấy, tôi đã thấy những dải đồi và thung lũng.

I saw forests and meadows.

Những cánh rừng và đồng cỏ

I saw grottoes and secret gardens

thậm chí có cả những hang động và khu vườn bí mật

and places I'd love to hide as a kid,

là những nơi trốn tìm thật lý tưởng khi tôi còn nhỏ,

if I could only breathe underwater.

nếu tôi có thể thở được dưới mặt nước.

And best of all, I saw the animals.

Và tuyệt vời hơn cả, tôi đã thấy các loài sinh vật biển.

I saw a manta ray that looked as big as the plane I was flying in.

Tôi nhìn thấy một con cá đuối to bằng cả chiếc máy bay đang chở tôi.

And I flew over a lagoon with a shark in it,

Tôi bay lướt qua một cái đầm nơi ở của một con cá mập,

and that was the day that my comic strip about a shark was born.

và đó là ngày truyện tranh biếm họa vui về cá mập của tôi ra đời.

So from that day on, I was an ordinary kid

Thế là từ đó ngày hôm đó, tôi vẫn là một cậu bé rất đỗi bình thường

walking around on dry land,

đi lại dạo quanh trên đất liền

but my head was down there, underwater.

nhưng những suy nghĩ của tôi đã lặn xuống kia, với biển cả

Up until that day,

Trước đó

these were the animals that were most common in my life.

đây là những động vật gần gũi nhất với cuộc sống của tôi.

These were the ones I'd like to draw --

Cùng một đặc điểm mà tôi thích vẽ...

all variations of four legs and fur.

tất cả đều là chủng loài có lông và bốn chân.

But when you got to the ocean,

Nhưng khi bạn đã biết đến đại dương

my imagination was no competition for nature.

trí tưởng tượng của tôi không thể cạnh tranh lại với thiên nhiên.

Every time I'd come up with a crazy cartoon character on the drawing board,

Mỗi lần tôi có một ý tưởng điên rồ nào đó cho nhân vật của mình trên bảng vẽ,

I'd find a critter in the ocean that was even crazier.

Tôi lại tìm thấy một sinh vật ở đại dương còn kỳ lạ và độc đáo hơn.

And the differences in scale between this tiny sea dragon

Và sự khác biệt về tỷ lệ giữa một con hải long nhỏ

and this enormous humpback whale

và một con cá voi lưng gù khổng lồ

was like something out of a science-fiction movie.

là một điều gì đó vượt xa tầm kiểm soát với cả thể loại phim khoa học giả tưởng

Whenever I talk to kids, I always like to tell them,

Bất cứ khi nào tôi trò chuyện với lũ trẻ, tôi luôn khẳng định rằng,

the biggest animal that ever lived is still alive.

sinh vật to lớn nhất vẫn còn tồn tại.

It's not a dinosaur; it's a whale,

Không phải là loài khủng long, mà là cá voi,

animals as big as office buildings

nó lớn như những tòa nhà cao tầng

still swimming around out there in our ocean.

vẫn bơi lội ngoài kia trong đại dương xanh của chúng ta.

Speaking of dinosaurs, sharks are basically

Nói về khủng long, cá mập hiện nay cũng cơ bản

the same fish they were 300 million years ago.

giống với hình hài của chúng từ 300 triệu năm về trước.

So if you ever fantasize about going back in time

Vì vậy nếu bạn mơ ước được du hành ngược thời gian

and seeing what a dinosaur looked like,

để xem hình dáng thật sự của một con khủng long như thế nào,

that's what a dinosaur looks like.

thì chúng cũng tương tự như thế đó.

So you have living dinosaurs

Thế nên bạn sở hữu được một con khủng long còn sống

and space aliens,

và sinh vật ngoài vũ trụ,

animals that evolved in zero gravity in harsh conditions.

loài vật đã tiến hóa ngoài không gian trong điều kiện khắc nghiệt.

It's just incredible; no Hollywood designer

điều đó thật phi thường mà không một nhà thiết kế phim bom tấn nào từ Hollywood

could come up with something more interesting than that.

có thể sáng tạo ra được những điều thú vị hơn thế

Or this fangtooth. The particles in the water

Hay như con cá răng nanh này. Những đốm nhỏ trong nước

make it look like it's floating in outer space.

làm ta có cảm giác nó đang bơi trôi nổi ngoài không gian.

Could you image if we looked through the Hubble Telescope

Liệu bạn có thể tưởng tượng nếu chúng ta quan sát qua kính thiên văn

and we saw that?

và nhìn thấy điều đó?

It would start a whole new space race.

Nó có thể sẽ trở thành một chủng loài ngoài không gian mới.

But instead, we stick a camera in the deep ocean,

Nhưng thay vào đó, chúng ta tự đưa máy ảnh vào đại dương,

and we see a fish, and it doesn't capture our imagination

chúng ta nhìn thấy một con cá, nó sẽ không thể bắt được hình ảnh như trong trí tưởng tượng của chúng ta

as a society.

giống như trên mạng xã hội.

We say to ourselves,

Và chúng ta tự nhủ rằng,

"Maybe we can make fish sticks with it or something."

" Có thể chúng ta nên đem nó đi lăn bột hay đại loại vậy" .

So, what I'd like to do now

Vì thế, điều mà tôi muốn làm ngay lúc này

is try a little drawing.

là cố gắng vẽ một bức tranh nhỏ.

So, I'm going to try to draw this fangtooth here.

Tôi đang cố vẽ lại con cá răng nanh ở đây.

I love to draw the deep sea fish,

Tôi thực sự thích vẽ những loài cá nơi tận cùng biển sâu,

because they are so ugly,

bởi vì chúng thật kì dị,

but beautiful in their own way.

nhưng đẹp theo cách riêng của chúng.

Maybe we can give him a little bioluminescence here --

Chúng ta sẽ vẽ một chút phát quang ở đây,

give him a headlight,

trên chùm đèn sáng ở đầu nó,

maybe a brake light,

như một cái đèn pha

turn signals.

phát tín hiệu.

But it's easy to see why these animals

Thật không khó để hiểu rằng tại sao loài vật

make such great cartoon characters,

lại là những hình tượng hoạt hình lý tưởng,

their shapes and sizes.

cả hình dáng và kích cỡ của chúng.

So some of them actually seem to have powers

Chúng ta có thể thấy một số trong chúng như có sức mạnh

like superheroes in a comic book.

của những siêu anh hùng trong truyện tranh.

For instance,

Trong ví dụ khác,

take these sea turtles.

những con rùa biển.

They kind of have a sixth sense

Nó là một loài có giác quan thứ sáu

like Superman's x-ray vision.

như tia x quang của Superman

They can sense the magnetic fields of the earth.

Chúng có thể cảm nhận được từ trường của Trái đất.

And they can use that sense

Và sử dụng giác quan đó

to navigate hundreds of miles of open ocean.

để xác định phương hướng xa hàng trăm dặm nơi biển cả.

I kind of give my turtle hands

Tôi vẽ thêm cho chú rùa của tôi hai đôi tay

just to make them an easier cartoon character to work with.

để làm chúng trông sinh động hơn.

Or take this sea cucumber.

Hay lấy ví dụ về con hải sâm này.

It's not an animal we draw cartoons of

Nó không hẳn là một loài động vật được vẽ hoạt hình

or draw at all.

hay vẽ hình mẫu,

He's like an underwater Spiderman.

Nó giống như một Spiderman dưới nước vậy.

He shoots out these sticky webs

Nó sẽ bắn ra những cái bẫy dính

to entangle his enemy.

để trói buộc con mồi.

Of course, sea cucumbers shoot them out their rears,

Tất nhiên, hải sâm bắn chúng từ đằng sau,

which, in my opinion, makes them much more interesting a superhero.

mà theo tôi nghĩ, đã làm cho chúng trở nên còn thú vị hơn là một vị anh hùng.

(Laughter)

(Cười lớn hơn )

He can't spin a web anytime; he's got to pull his pants down first.

Nó không thể tạo ra bẫy bất cứ lúc nào, nó phải cởi quần xuống trước.

(Laughter)

( cười lớn hơn)

Or the blowfish.

Hoặc những con cá nóc.

The blowfish is like the Incredible Hulk.

Chúng giống như Hulk khổng lồ xanh- một trong số các siêu anh hùng

It can change its body

Có thể biến đổi cơ thể

into a big, intimidating fish

thành một con cá to lớn và đáng sợ

in a matter of seconds.

chỉ trong vài giây.

I'm going to draw this blowfish uninflated.

Tôi sẽ vẽ con cá nó này khi nó chưa biến hình.

And then I'm going to attempt

Sau đó tôi cố gắng

onscreen animation here.

tạo ra một chuỗi ảnh động.

Let's see.

để xem.

Try and inflate it.

Làm phồng nó lên.

(Laughter)

(cười lớn )

"You talkin' to me?" See, he can inflate himself

" Các bạn thấy những gì tôi nói chứ? Xem này, nó có thể tự bơm phồng mình lên

when he wants to be intimidating.

bất cứ khi nào nó muốn cảnh báo các sinh vật khác.

Or take this swordfish.

Hay như con cá kiếm này.

Could you imagine being born with a tool for a nose?

Bạn có thể tưởng tượng được khi sinh ra với môt cái mũi là một công cụ thì sẽ như thế nào không?

Do you think he wakes up in the morning, looks in the mirror and says,

Bạn có nghĩ khi nó thức dậy vào buổi sáng, nhìn vào gương và thốt lên,

"Somebody's getting stabbed today."

" Ai đó sẽ phải bị đâm ngày hôm nay"

Or this lionfish for instance.

Hoặc với con cá mao tiên này.

Imagine trying to make friends

đang cố gắng kết bạn

covered with razor-sharp poisonous barbs.

nhưng lại bị cô lập bởi những cái gai nhọn có độc.

It's not something you want to put on your Facebook page, right?

Nó không hẳn là điều gì đó mà bạn muốn đăng tải lên Facebook của mình, đúng không?

My characters are --

Các nhân vật của tôi...

my lead character's a shark named Sherman.

Nhân vật chủ đạo của tôi là một con cá mập tên Sherman.

He's a great white shark.

Nó là một con cá mập trắng to lớn.

And I kind of broke the mold with Sherman.

Tôi phá vỡ các quy luật với Sherman.

I didn't want to go with this ruthless

Tôi không muốn vẽ nó với hình tượng

predator image.

loài động vật ăn thịt độc ác

He's kind of just out there making a living.

Nó chỉ đang bơi đây đó ở ngoài đại dương

He's sort of a Homer Simpson with fins.

Nó trông như Homer Simpson có thêm vây cá.

And then his sidekick

Và nó có thêm một bạn đồng hành bên cạnh

is a sea turtle, as I mentioned before, named Filmore.

chính là con rùa biển tôi đã vẽ trước đó, tên là Filmore.

He uses his wonderful skills at navigation

Nó sử dụng khả năng tuyệt với của mình vào việc điều hướng

to wander the oceans, looking for a mate.

khi ngao du khắp nơi, và tìm bạn đời cho mình.

And he does manage to find them,

Mặc dù có chuẩn bị kế hoạch để tìm kiếm,

but great navigation skills, lousy pick-up lines.

khả năng định vị tốt, nhưng lại không có kinh nghiệm mấy trong việc cưa cẩm.

He never seems

Nên dường như anh ta

to settle on

chẳng thể tiếp cận được

any particular girl.

bất cứ cô gái nào.

I have a hermit crab named Hawthorne,

Tôi có một con cua ẩn sĩ Hawthore,

who doesn't get a lot of respect as a hermit crab,

nó chẳng mấy tự hào là một con cua ẩn sĩ,

so he kind of wishes

thay vào đó, nó ước

he were a great white shark.

nó nên sinh ra là một con cá mập trằng thì hơn.

And then I'll introduce you to one more character,

Và tôi sẽ giới thiệu với bạn thêm một nhân vật nữa,

this guy, Ernest,

anh chàng này là Ernest,

who is basically a juvenile delinquent

là một trẻ phạm tội vị thành niên

in a fish body.

trong thân xác một con cá.

So with characters, you can make stories.

Với những nhân vật trên, bạn hoàn toàn có thể tạo dựng nhiều câu chuyện.

Sometimes making a story is as easy

đôi khi viết một kịch bản rất đơn giản

as putting two characters in a room

như là đưa các cặp nhân vật vào mỗi căn phòng

and seeing what happens.

và để mọi chuyện diễn ra thật tự nhiên.

So, imagine a great white shark and a giant squid in the same bathroom.

Giả như con cá mập trắng và con mực ống đang ở chung trong nhà vệ sinh.

(Laughter)

( cười lớn )

Or, sometimes I take them to places

Hay, đôi khi tôi đưa chúng vào một nơi

that people have never heard of because they're underwater.

mà mọi người chưa bao giờ nghe đến bởi vì nó nằm ở dưới đáy đại dương.

For instance, I took them skiing in the Mid-Atlantic Range,

Hoặc tôi cho chúng lướt nước ở sống núi giữa Đại Tây Dương ,

which is this range of mountains in the middle of the Atlantic.

nơi ranh giới của Đại Tây Dương và dãy núi cao nhất thế giới.

I've taken them to the Sea of Japan,

Tôi có thể đưa chúng qua vùng biển Nhật Bản,

where they met giant jellyfish.

nơi chúng có thể gặp những con sứa biển khổng lồ.

I've taken them camping in the kelp forests of California.

Hay đi cắm trại trong những khu rừng xanh rậm rạp ở California.

This next one here,

Cái tiếp theo ở đây,

I did a story on the census of marine life.

tôi đã viết một câu chuyện về việc điều tra dân số dưới đáy biển

And that was a lot of fun because, as most of you know,

Và nó có rất nhiều điều vui nhộn bởi, như chúng ta đều biết,

it's a real project we've heard about.

đó là một dự án thực tế trong cuộc sống mà chúng ta có thể đã nghe nói đến.

But it was a chance for me to introduce readers

Nhưng đó cũng là cơ hội để tôi giới thiệu đến người đọc

to a lot of crazy undersea characters.

đến với hàng loạt những nhân vật hoạt hình điên rồ khác.

So we start off the story with Ernest,

Nào, chúng ta hãy bắt đầu với Ernest,

who volunteers as a census taker.

người đã tình nguyện làm nhà điều tra viên dân số .

He goes down and he meets this famous anglerfish.

Anh ta lặn xuống và gặp con cá Hoàng đế nổi tiếng này.

Then he meets the yeti crab,

Sau đó anh ta hẹn gặp một con cua Tuyết gai,

the famous vampire squid -- elusive, hard to find --

một con mực ống hút máu- loại hiếm có khó tìm.

and the Dumbo octopus, which looks so much like a cartoon in real life

và một con bạch tuộc đầu voi, với phiên bản hoạt hình giống y như ngoài đời thật,

that really didn't have to change a thing when I drew it.

không có gì để biến tấu khi tôi vẽ nó.

I did another story on marine debris.

Tôi tạo ra một câu chuyện nữa về rác thải ở biển.

I was speaking to a lot of my friends

Tôi đã nói chuyện tham khảo với rất nhiều bạn bè

in the conservation business,

trong những buổi thảo luận về công việc,

and they --

và họ...

I asked them, "So what's one issue you would like everyone to know more about?"

Tôi hỏi họ, "Thế vấn nạn nào hiện nay mà bạn muốn mọi người phải hiểu biết rõ hơn về nó?"

And they said -- this one friend of mine said,

Và họ đáp---một trong số người bạn của tôi trả lời rằng,

"I've got one word for you: plastic."

"Tôi chỉ có một chữ : nhựa dẻo"

And I told him, "Well, I need something a little sexier than that.

Và tôi đã nói với anh ta rằng," Tôi cần một cái gì đó có vẻ thú vị hơn một chút.

Plastic just is not going to do it."

Nhựa dẻo không phải là điều mà tôi đang tìm kiếm".

We sort of worked things out.

Chúng tôi đã ngồi làm việc cùng nhau

He wanted me to use words like polyvinyl chloride,

Anh ấy muốn tôi sử dụng những từ chuyên ngành đại loại như PVC,

which doesn't really work in voice balloons very well.

nó thậm chí còn nghe không được hay khi tôi thử nói bằng giọng được bơm hơi bong bóng vào.

I couldn't fit them in.

Tôi không thể làm nó trở nên ấn tượng.

So what I did was I made an adventure strip.

Thế là tôi đã tự dệt nên một chuyến phiêu lưu.

Basically, this bottle travels a long way.

ý tưởng là cuộc hành trình dài của cái chai này.

What I'm trying to tell readers

điều mà tôi muốn truyền tải đến người đọc

is that plastic doesn't really go away;

rằng nhựa dẻo không thât sự bị phân hủy hay biến mất.

it just continues to wash downstream.

nó chỉ tiếp tục trôi theo dòng nước xuống những nơi thấp hơn.

And a lot of it ends up washing into the ocean,

Và nhiều trong số chúng đã trôi chảy ra tận đại dương,

which is a great story if you attach a couple characters to it,

sẽ là một câu chuyện khá hay nếu bạn thêm vào một vài nhân vật vào kịch bản,

especially if they can't stand each other, like these two.

và đặc biệt là họ không thể hòa hợp nhau, như thế này.

So, I sent them to Boise, Idaho,

Thế là tôi cho họ đến thành phố Boise, bang Idaho,

where they dropped a plastic bottle

nơi họ đi theo một chai nhựa

into the Boise sewer system.

xuống hệ thống ống nước của Boise.

And it ended up in the Boise River

Và chai nhựa bắt đầu trôi ra sông Boise

and then on to the Columbia River

lại qua thêm những con sông,

and then to the mouth of the Columbia

vượt qua các dãy núi ở Columbia

and to the Pacific Ocean

và ra tận vùng biển Thái Bình Dương

and then on to this place called the Great Pacific Garbage Patch --

và sau đó nó dừng lại ở một nơi gọi là" Bãi rác lớn trên biển Thái Bình Dương-

which is this giant Pacific gyre in the North Pacific,

nằm trong dòng hải lưu khổng lồ ở phía Bắc Thái Bình Dương,

where a lot of this plastic ends up floating around --

nơi có rất rất nhiều những đồ vật bằng nhựa dẻo trôi nổi xung quanh---

and then back onto the lagoon.

và kết thúc chuyến hành trình..nó trở về trong cái đầm.

So that was basically a buddy story

đây là một câu chuyện về tình bạn

with a plastic bottle following along.

với một cái chai nhựa trôi nổi theo suốt chuyến đi.

So a lot of people remember the plastic bottle anyway,

Sẽ có nhiều người sẽ nhớ được đến cái chai đó

but we really talked about marine debris and plastic

nhưng chúng ta nhấn mạnh một hàm ý lớn hơn trong đó về rác thải ở biển và nhựa dẻo

in the course of that one.

thông qua câu chuyện đó.

The third storyline I did about a year and a half ago

Câu chuyện thứ ba tôi đã viết vào khoảng một năm rưỡi trước

was probably my most difficult.

đó có thể là lần vẽ khó nhất của tôi.

It was on shark finning, and I felt really strongly

Nó đề cập đến việc lấy vây cá mập, và tôi có cảm xúc mãnh liệt

about this issue.

về vấn đề này.

And I felt like, since my main character was a shark,

Và tôi như thể, từ khi tôi quan tâm sâu sắc đến cá mập,

the comic strip was a perfect vehicle for telling the public about this.

những trang truyện là một phương tiện hưu ích tuyệt vời để truyền đạt đến công chúng về điều này.

Now, finning is the act

Lấy vây cá mập là một hành động

of taking a shark, cutting the valuable fins off

bắt cá mập và sau đó cắt vây của chúng đi, thứ được xem là có giá trị

and throwing the live animal back in the water.

và sau đó họ bỏ lại con vật xuống biển.

It's cruel, it's wasteful.

điều này thật độc ác và vô ích.

There's nothing funny or entertaining about it,

Chẳng có gì vui thú hay mang tính giải trí về nó

but I really wanted to take this issue on.

nhưng tôi thực sự muốn khơi gợi vấn đề này lên.

I had to kill my main character, who is a shark.

Tôi đã phải giết đi hình mẫu nhân vật chính của tôi, loài cá mập.

We start with Sherman in a Chinese restaurant,

Chúng ta sẽ bắt đầu mở bối cảnh Sherman ở một nhà hàng Trung Hoa,

who gets a fortune that he's about to get caught by a trawler,

nó nhận được một thông điệp từ trong bánh may mắn rằng nó sẽ bị bắt bởi thuyền đánh bắt,

which he does.

rồi nó bị bắt ngay sau đó

And then he dies.

và bị giết chết.

He gets finned, and then he gets thrown overboard.

Nó bị cắt vây và ném ra khỏi boong tàu.

Ostensibly, he's dead now.

Rõ ràng là nó không thể sống nổi.

And so I killed a character that's been in the newspaper for 15 years.

Và đó là lần tôi phải giết một nhân vật đã xuất hiện trên mặt báo suốt 15 năm qua.

So I got a lot of reader feedback on that one.

Tôi đã nhật được nhiều phản hồi của bạn đọc về nó.

Meanwhile, the other characters are talking about shark fin soup.

Trong khi đó, các nhân vật khác vẫn đang nói với nhau về món súp vi cá mập.

I do three or four strips after that

Tôi đã viết ba hay bốn trang truyện sau đó

where we explore the finning issue

về nơi ta có thể tìm thấy ngư dân vẫn đánh bắt lấy vây cá mập

and the shark fin soup issue.

và bán cả món súp vi cá.

Sherman's up in shark heaven.

Sherman được lên thiên đường của cá mập.

This is what I love about comic strips, you know.

Bạn biết đấy, đây là điều tôi thích ở những trang truyện.

You really don't have to worry about the audience suspending its sense of disbelief

Bạn không cần phải lo lắng khán giả sẽ phản đối tính phi lý trong câu chuyện.

because, if you start with a talking shark,

bởi vì, khi bạn bắt đầu bằng một con cá mập biết nói,

readers pretty much check their disbelief at the door.

người đọc nên bỏ lại sự hoài nghi của mình sang một bên

You can kind of do anything.

Bạn có thể sáng tạo mọi thứ.

It becomes a near-death experience for Sherman.

Nó trở thành một trải nghiệm suýt chết của Sherman

Meanwhile, Ernest finds his fins on the internet.

Trong thời gian đó, Ernest đã tìm thấy vây của Sherman trên mạng.

There was a real website based in China

đó là một trang web có thật ở Trung Quốc

that actually sold shark fins,

và rao bán vây của những con cá mập,

so I kind of exposed that.

tôi tình cờ khám phá ra nó.

And he clicks the "buy now" button.

Và Ernest nhấn nút "Mua".

And voila, next-day air, they show up,

Và đây rồi, linh hàng đã được vận chuyển đến vào hôm sau,

and they surgically reattach them.

và họ đã thực hiện một ca phẫu thuật nối lại vây.

I ended that series with a kind of a mail-in petition

Tôi kết thúc chuỗi truyện bằng một bức thư điện tử trong đơn khởi kiện

that encouraged our National Marine Fishery Service,

khuyến khích Viện hải dương học của chúng tôi

to force other countries

nên buộc các nước khác

to have a stronger stance with shark management.

có những biện pháp mạnh mẽ hơn trong việc bảo vệ và kiểm soát cá mập.

(Applause)

( Vỗ tay )

Thanks.

Xin cảm ơn.

I'd like to end with a little metaphor here.

Tôi muốn kết thúc với một chút ý ẩn dụ ở đây.

I've been trying to think of a metaphor to represent Mission Blue,

Tôi đã cố gắng nghĩ đến một ẩn dụ gì đó đại diện cho Nhiệm vụ Xanh,

and this is what I came up with.

Và đây là điều tôi nghĩ đến.

Imagine you're in an enormous room,

Thử tưởng tượng bạn đang ở trong một căn phòng khổng lồ,

and it's as dark as a cave.

nó tối tăm như trong một hang động.

And you can have anything in that room, anything you want,

Và bạn có thể có tất cả mọi thứ trong căn phòng đó, mọi thứ bạn muốn,

but you can't see anything.

nhưng bạn chẳng thể nhìn thấy gì cả.

You've been given one tool, a hammer.

Bạn chỉ có trong tay một công cụ duy nhất, cây búa.

So you wander around in the darkness, and you bump into something,

Thế là bạn lang thang khắp phòng trong bóng tối, và bạn đụng phải một cái gì đó,

and it feels like it's made of stone.

dường như nó được làm bằng đá.

It's big, it's heavy. You can't carry it away,

Nó rất to và nặng, bạn không thể di chuyển nó được,

so you bang it with your hammer, and you break off a piece.

thế là bạn bắt đầu đập nó vỡ ra từng mảnh bằng cây búa

And you take the piece out into the daylight.

Và khi bạn mang mảnh vỡ ra ngoài ánh sáng.

And you see you have a beautiful piece of white alabaster.

Bạn nhận ra bạn đang cầm trên tay một mảnh thạch cao trắng tuyệt đẹp .

So you say to yourself, "Well, that's worth something."

Bạn tự nhủ rằng, " Có lẽ nó có giá trị gì dó".

So you go back into the room,

Và bạn quay trở lại căn phòng,

and you break this thing to pieces, and you haul it away.

Cứ bạn đập vỡ hết các mảnh, bạn bán chúng đi.

And you find other things, and you break that up, and you haul those away.

Bạn tìm thấy những thứ khác, bạn cũng đập vỡ rồi bán đi.

And you're getting all kinds of cool stuff.

Và bạn nhận lại được rất nhiều vật dụng hữu ích.

And you hear other people doing the same thing.

Rồi bạn nghe được rằng những người khác cũng đang làm tương tự giống bạn.

So you get this sense of urgency,

Bạn cảm giác mình cần phải nhanh chóng khai thác hết những gì bạn đang có đi,

like you need to find as much stuff as possible as soon as possible.

như thể bạn cần tìm nhiều đồ giá trị nhiều nhất có thể.

And then some yells, "Stop!"

Và rồi bạn nghe nhiều tiếng hét, "Dừng lại!"

And they turn up the lights.

Căn phòng bật sáng.

And you realize where you are; you're in the Louvre.

Và bạn nhận ra nơi bạn đang đứng, bạn đang ở trong một viện bảo tàng

And you've taken all this complexity and beauty,

Bạn đã đập vỡ hết những tuyệt tác công phu và đẹp đẽ,

and you've turned it into a cheap commodity.

và biến chúng thành những thứ phế liệu rẻ tiền.

And that's what we're doing with the ocean.

Và đó chính xác là những gì chúng ta đang làm với đại dương.

And part of what Mission Blue is about

Một phần của Nhiệm vụ Xanh là về

is yelling, "Stop!"

việc hét lên, "Dừng lại!"

so that each of us --

để mỗi chúng ta--

explorer, scientist, cartoonist, singer, chef --

người khám phá, nhà khoa học, họa sĩ, ca sĩ, đầu bếp

can turn up the lights in their own way.

có thể soi rọi ánh sáng trên con đường của họ.

And that's what I hope my comic strip does in a small way.

đó là điều mà tôi hy vọng những trang truyện của tôi có thể truyền tải một phần nhỏ.

That's why I like what I do.

đó là lý do tôi yêu những gì tôi đang làm.

Thanks for listening.

Cảm ơn các bạn vì đã chú ý lắng nghe.

(Applause)