What soccer can teach us about freedom | Marc Bamuthi Joseph

Translator: Linh Lê Reviewer: Quỳnh Anh

The two places

Hai nơi

where I feel most free

khiến tôi cảm thấy tự do nhất

aren't actually places.

không phải là một địa điểm cụ thể.

They're moments.

Mà là những khoảnh khắc.

The first is inside of dance.

Đầu tiên là trong một điệu nhảy

Somewhere between rising up against gravity

Đâu đó giữa cảm giác tung người chống lại lực hấp dẫn

and the feeling that the air beneath me

và cảm nhận khoảng không bên dưới

is falling in love with my body's weight.

đang hòa vào trọng lượng cơ thể.

I'm dancing and the air is carrying me

Tôi nhảy và không khí nâng lấy tôi

like I might never come down.

như thể tôi sẽ không bao giờ tiếp đất.

The second place that I feel free

Nơi thứ hai khiến tôi cảm thấy tự do

is after scoring a goal on the soccer pitch.

đó là sau khi ghi bàn trên sân bóng.

My body floods with the chemical

Cơ thể tôi ngập tràn trong loại hóa chất

that they put inside of EpiPens to revive the dead,

mà họ đổ vào EpiPen để hồi sinh người chết

and I am weightless,

và tôi trở nên vô trọng lượng,

raceless.

vô chủng tộc.

My story is this: I'm a curator at a contemporary arts center,

Chuyện là thế này: Làm quản lí ở một trường nghệ thuật đương đại,

but I don't really believe in art that doesn't bleed or sweat or cry.

nhưng tôi không thật sự tin vào nghệ thuật mà không đổ máu, mồ hôi hay nước mắt.

Tôi tưởng tượng con cháu mình sẽ sống trong thời đại

I imagine that my kids are going to live in a time

when the most valuable commodities are fresh water and empathy.

khi mà những mặt hàng có giá trị nhất là nước sạch và sự đồng cảm.

I love pretty dances and majestic sculpture

Tôi yêu những vũ điệu đẹp và tác phẩm điêu khắc kì vĩ

nhiều như chàng trai bên cạnh,

as much as the next guy,

but give me something else to go with it.

nhưng hãy cho tôi thứ gì đó để đồng hành.

Lift me up with the aesthetic sublime

Nâng tôi dậy với tính thẩm mỹ cao cả

and give me a practice or some tools to turn that inspiration

và cho tôi một thực tế hay công cụ để biến cảm hứng đó

into understanding and action.

thành thấu hiểu và hành động.

For instance, I'm a theater maker who loves sports.

Ví dụ, tôi là biên kịch thích thể thao

Khi đang hoàn thành bài diễn mới nhất, /peh-LO-tah/

When I was making my latest piece /peh-LO-tah/

I thought a lot about how soccer was a means for my own immigrant family

tôi đã nghĩ rất nhiều về việc bóng đá là cách để gia đình nhập cư của tôi

to foster a sense of continuity and normality and community

nuôi dưỡng cảm giác gắng gượng và bình thường hoá và hoà nhập cộng đồng

within the new context of the US.

trong bối cảnh mới ở Mỹ.

In this heightened moment of xenophobia and assault on immigrant identity,

Trong thời điểm cao trào của bài ngoại và tấn công vào danh tính người nhập cư,

I wanted to think through

tôi muốn có cái nhìn sáng suốt

how the game could serve as an affirmational tool

về cách mà môn thể thao có thể được coi như một công cụ để khẳng định

for first-generation Americans and immigrant kids,

cho thế hệ người Mỹ đầu tiên và trẻ nhập cư

to ask them to consider movement patterns on the field

để đề nghị họ xem các chiến thuật di chuyển trên sân

as kin to migratory patterns across social and political borders.

là gần gũi tới các mô hình di cư qua các biên giới xã hội và chính trị.

Whether footballers or not,

Là cầu thủ hay không,

immigrants in the US play on endangered ground.

người nhập cư ở Mỹ luôn trong tình thế nguy hiểm.

I wanted to help the kids understand

Tôi muốn giúp lũ trẻ hiểu rằng

that the same muscle that they use to plan the next goal

cùng một lực chúng dùng để lên kế hoạch cho mục tiêu tiếp theo

can also be used to navigate the next block.

cũng có thể được dùng để định hướng cho khối địn kiến kế tiếp.

For me, freedom exists in the body.

Với tôi, tự do tồn tại ngay trong cơ thể.

We talk about it abstractly and even divisively,

Chúng ta nói về nó một cách trừu tượng và riêng rẽ,

like "protect our freedom," "build this wall,"

như "bảo vệ tự do", "xây bức tường này lên",

"they hate us because of our freedom."

"họ ghét ta vì ta tự do."

We have all these systems that are beautifully designed

Chúng ta đều có các hệ thống được thiết kế đẹp đẽ

to incarcerate us or deport us,

để giam giữ hoặc trục xuất chính chúng ta,

but how do we design freedom?

nhưng làm thế nào thiết kế được tự do?

For these kids, I wanted to track the idea back to something that exists inside

Với những đứa trẻ này, tôi muốn nói về ý tưởng tồn tại trong mỗi chúng ta

that no one could take away,

mà không ai có thể lấy đi, tôi phát triển giáo trình này

so I developed this curriculum

that's part poli-sci class, part soccer tournament,

là một phần của lớp chính trị-khoa học, phần là về giải bóng đá,

inside of an arts festival.

bên trong một lễ hội nghệ thuật.

It accesses /peh-LO-tah/'s field of inquiry

Nó tiếp cận lĩnh vực /peh-LO-tah/

to create a sports-based political action for young people.

để tạo ra các hoạt động chính trị dựa trên thể thao cho người trẻ

The project is called "Moving and Passing."

Dự án được gọi là "Moving and Passing". (Chuyển động và Chuyền)

It intersects curriculum development, site-specific performance

là sự giao thoa của phát triển giáo trình, trình diễn tại địa điểm cụ thể

and the politics of joy,

và chính trị về hạnh phúc,

while using soccer as a metaphor for the urgent question

trong khi dùng bóng đá như phép ẩn dụ cho câu hỏi cấp thiết

of enfranchisement among immigrant youth.

về sự giải phóng giữa những người trẻ nhập cư.

Imagine that you are a 15-year-old kid from Honduras

Tưởng tượng bạn là đứa trẻ 15 tuổi từ Honduras

now living in Harlem,

giờ sống ở Harlem,

or you're a 13-year-old girl born in DC to two Nigerian immigrants.

hoặc là cô bé 13 tuổi sinh ra ở DC bởi hai người nhập cư Nigeria.

You love the game.

Bạn yêu thích trận đấu. Bạn ở trên sân với bạn bè.

You're on the field with your folks.

You've just been practicing dribbling through cones

Bạn đã luyện tập luồn bóng qua cột trong vòng khoảng 15 phút,

for, like, 15 minutes,

and then, all of a sudden, a marching band comes down the field.

và đột nhiên, một đội diễu hành kéo xuống sân.

I want to associate the joy of the game with the exuberance of culture,

Tôi muốn kết nối niềm vui của trận đấu với sự phong phú của văn hóa,

to locate the site of joy in the game

để định vị được vị trí vui vẻ trong trận đấu

at the same physical coordinate

ở cùng tọa độ vật lý

as being politically informed by art,

như khi được nghê thuật truyền tải thông tin chính trị,

a grass-laden theater for liberation.

một sân khấu đầy cỏ cho tự do.

We spend a week

Chúng tôi dành một tuần

looking at how the midfielder would explain Black Lives Matter,

xem cách các tiền vệ giải thích vấn đề về cuộc sống của người da đen,

or how the goalkeeper would explain gun control,

hay cách thủ môn giải thích về kiểm soát súng đạn,

or how a defender's style is the perfect metaphor

hay phong cách của một hậu vệ là phép ẩn dụ hoàn hảo

for the limits of American exceptionalism.

cho các giới hạn của chủ nghĩa ngoại lệ Mỹ.

As we study positions on the field,

Khi nghiên cứu các vị trí trên sân,

we also name and imagine our own freedoms.

chúng tôi cũng đặt tên và tưởng tượng ra tự do của riêng mình.

I don't know, man, soccer is, like,

Tôi không biết nữa, bóng đá, như là,

the only thing on this planet that we can all agree to do together.

thứ duy nhất trên hành tinh này ta có thể đồng ý cùng chơi.

You know? It's like the official sport of this spinning ball.

Bạn biết không? Nó như là môn thể thao chính thức trên quả địa cầu này.

I want to be able to connect the joy of the game

Tôi muốn kết nối niềm vui của môn thể thao

to the ever-moving footballer,

tới cầu thủ bóng đá,

to connect that moving footballer

để kết nối cầu thủ đó

to immigrants who also moved in sight of a better position.

với những người nhập cư cũng đã rời đi tìm cuộc sống tốt hơn.

Among these kids, I want to connect their families' histories

Giữa những đứa trẻ này, tôi muốn kết nối lịch sử của các gia đình

to the bliss of a goal-scorer's run,

tới niềm hạnh phúc trên đường chạy ghi bàn,

family like that feeling after the ball beats the goalie,

gia đình yêu cái cảm giác sau khi bóng lọt lưới,

the closest thing going to freedom.

thứ gần nhất với tự do.

Xin cảm ơn.

Thank you.

(Applause)

(Tiếng vỗ tay)