Why the "wrong side of the tracks" is usually the east side of cities | Stephen DeBerry

Translator: 24 Anh Reviewer: My Den

Tôi đến để nói về những nguyên tắc cơ bản

và những cộng đồng mà tôi yêu mến--

đặc biệt là Đông Palo Alto, California,

I came to talk about first principles

nơi có đông đảo những con người tuyệt vời.

and communities that I love --

Đó cũng là cộng đồng bị chia cắt một cách kỳ quặc

especially East Palo Alto, California,

bởi đường cao tốc 101 chạy dọc Thung lũng Silicon.

which is full of amazing people.

Phía tây của cao tốc tại Palo Alto là vùng đất của “những người giàu”

It's also a community that's oddly separated

trong bất kỳ phương diện nào mà bạn nghĩ tới:

by the 101 freeway that runs through Silicon Valley.

giáo dục, thu nhập, nguồn nước.

On the west side of the freeway in Palo Alto are the "haves,"

Phía đông của cao tốc là vùng đất của “những người nghèo“.

on just about any dimension you can think of:

Thậm chí nếu bạn không biết Đông Palo Alto,

education, income, access to water.

bạn có thể biết sự chênh lệch về phía đông,

có thể nó chính là sự chia sắt của đường tàu ở phía Đông Pittsburgh

On the east side of the freeway are the "have-nots."

And even if you don't know East Palo Alto,

hoặc Cổng Grosse Pointe tại Đông Detroit

you might know the story of eastside disparity,

hoặc Đông St. Louis, Đông Oakland, Đông Philly.

whether it's the separation of the railroad tracks in East Pittsburgh

Tại sao các cộng đồng đứng bên lề xã hội, kinh tế và môi trường

or the Grosse Pointe Gate in East Detroit

or East St. Louis, East Oakland, East Philly.

có xu hướng nằm ở phía đông?

Why is it that communities on the social, economic and environmental margin

Hóa ra,

là vì hướng gió.

Nếu nhìn vào Trái Đất từ cực Bắc,

tend to be on the east sides of places?

bạn sẽ thấy nó quay ngược chiều kim đồng hồ.

Turns out,

Tác động của việc này

it's the wind.

chính là gió ở bắc bán cầu và nam bán cầu

If you look at the Earth from the North Pole,

thổi theo hướng cùng chiều quay của Trái Đất---

you'd see that it rotates counterclockwise.

về hướng Đông.

The impact of this

Một cách để nghĩ về việc này

is that the winds in the northern and the southern hemispheres

là tưởng tượng bạn ngồi quanh lửa trại.

Bạn phải xếp chỗ cho 10 người, và giữ ấm cho tất cả họ.

blow in the same direction as the rotation of the Earth --

Câu hỏi đặt ra: Ai sẽ phải ngồi ở nơi có khói bay vào mặt?

to the east.

A way to think about this is:

imagine you're sitting around a campfire.

Và câu trả lời là:

You've got to seat 10 people, you've got to keep everyone warm.

những người ít quyền lực.

Động thái lửa trại này đang diễn ra tại các thành phố,

The question is: Who sits with the smoky wind blowing in their face?

không chỉ tại Mỹ, mà là khắp thế giới:

And the answer is:

Đông London; miền đông của Paris cũng vậy;

people with less power.

Đông Jerusalem.

This campfire dynamic is what's playing out in cities,

Thậm chí trên những con đường nơi chúng ta đang ngồi,

not just in the US, but all around the world:

cộng đồng bị thiệt thòi là Đông Vancouver.

East London; the east side of Paris is this way;

Không phải chỉ có tôi để ý điều này.

East Jerusalem.

Tôi nghiên cứu kỹ điều này, trong nhiều năm liền.

Even down the street from where we're sitting right now,

Và cuối cùng tôi đã tìm thấy một nhóm sử gia kinh tế tại Anh Quốc

the marginalized community is East Vancouver.

những người đã lập mô hình phân tán khí thải công nghiệp.

I'm not the only one to notice this.

I nerded on this hard, for years.

Họ cũng có kết luận về mặt toán học giống hệt tôi

And I finally found a group of economic historians in the UK

theo góc nhìn của nhà nhân chủng học,

rằng gió và sự ô nhiễm dịch chuyển các cộng đồng thiệt thòi về phía đông.

who modeled industrial-era smokestack dispersion.

And they came to the same conclusion mathematically

Lý luận chủ đạo của thời kỳ công nghiệp

that I'd come to as an anthropologist,

chính là về sự chênh lệch.

which is: wind and pollution are driving marginalized communities to the east.

Chuyện giàu nghèo dần đã trở thành một phần văn hóa của chúng ta.

The dominant logic of the industrial era

Bởi thế nên bạn chắc chắn sẽ hiểu ý tôi

khi tôi bảo rằng ai đó đến từ “khu nhà nghèo”.

is about disparity.

It's about haves and have-nots, and that's become part of our culture.

Cụm từ đó bắt nguồn từ hướng mà gió thường thổi những làn khói tàu ô nhiễm

That's why you know exactly what I'm talking about

về phía đông.

if I tell you someone's from the "wrong side of the tracks."

Tôi không hề nói rằng tất cả cộng đồng phía đông đều thua thiệt hơn,

That phrase comes from the direction that wind would blow dirty train smoke --

hay các cộng đồng thiệt thòi đều nằm ở phía đông,

to the east, usually.

mà tôi đang cố nhấn mạnh vào sự chênh lệch được tạo ra bởi cách thiết kế.

I'm not saying every single community in the east is on the margin,

Nếu các bạn nói đến phương hướng chính yếu

or every community on the margin is in the east,

của đường cao tốc, sông, đường ray,

but I'm trying to make a bigger point about disparity by design.

thì bạn đang nói về cộng đồng ở phía đông.

So if you find yourself talking about any cardinal direction

Gió hiển nhiên là một hiện tượng tự nhiên.

of a freeway, a river, some train tracks,

Nhưng việc con người đưa ra quyết định khiến chúng ta xa rời nhau

you're talking about an eastside community.

lại không hề tự nhiên.

Now, the wind is obviously a natural phenomenon.

Sự thật rằng từng cộng đồng phía đông tại nước Mỹ

But the human design decisions that we make to separate ourselves

đều được kiến tạo trong thời kỳ pháp luật phân quyền.

is not natural.

Rõ ràng ta không cố gắng thiết kế hướng đến lợi ích của mọi người,

Consider the fact that every eastside community in the United States

thành ra ta phải đối mặt với vấn đề như gạch đỏ (redlining).

was built during the era of legal segregation.

Đây là khi chính phủ tạo ra những bản đồ để

We clearly weren't even trying to design for the benefit of everyone,

báo cho chủ ngân hàng các nơi không nên cho vay.

so we ended up dealing with issues like redlining.

Đây là một vài bản đồ thực tế.

Và bạn sẽ nhận thấy màu đỏ có xu hướng tập trung

This is where the government literally created maps

ở phía đông của các thành phố này.

to tell bankers where they shouldn't lend.

These are some of those actual maps.

Những quyết định thiết đặt tài chính đó đã trở thành lời tiên tri tự hoàn thành:

And you'll notice how the red tends to be clustered

không có khoản vay nào trở thành nền thuế tài sản thấp

on the east sides of these cities.

và điều đó dẫn đến trường học tồi tệ hơn, nhân lực được chuẩn bị kém hơn,

Those financial design decisions became a self-fulfilling prophecy:

và ... bùm ... thu nhập thấp hơn.

no loans turned into low property tax base

Nghĩa là bạn không đủ điều kiện để vay tiền.

and that bled into worse schools and a less well-prepared workforce,

Một vòng xoáy luẩn quẩn hướng về đáy.

Và đó chỉ mới là về cho vay.

and -- lo and behold -- lower incomes.

Ta đã đưa ra các quyết định thiết kế hiểm độc tương tự trong nhiều vấn đề,

It means that you can't qualify for a loan.

Just a vicious downward spiral.

từ cơ sở hạ tầng nước

đến việc ta quyết định đặt tiệm tạp hóa so với quán rượu,

And that's just the case with lending.

We've made similarly sinister design decisions on any number of issues,

hoặc thậm chí là đối tượng và cách thức ta thiết kế và gây quỹ sản phẩm công nghệ.

from water infrastructure

to where we decide to place grocery stores versus liquor stores,

Nói chung, danh sách tác hại này

or even for whom and how we design and fund technology products.

là cổ vật của con người thời nguyên thủy.

Collectively, this list of harms

Tôi không nghĩ đây là cách chúng ta muốn được nhớ đến,

nhưng đây rõ ràng là những gì ta đã làm

is the artifact of our more primitive selves.

đối với các cộng đồng phía đông suốt thế kỷ qua.

I don't think this is how we'd want to be remembered,

Tin tốt lành là chuyện không đáng phải đến mức này.

but this is basically what we've been doing

Ta tự đưa mình vào tình thế phía đông oái ăm

to eastside communities for the last century.

bởi cách thiết kế tồi,

và ta có thể thoát khỏi nó với thiết kế tốt.

The good news is, it doesn't have to be this way.

Tôi tin rằng nguyên tắc cơ bản của thiết kế tốt thật ra rất đơn giản:

We got ourselves into this eastside dilemma

through bad design,

ta phải bắt đầu với cam kết thiết kế vì lợi ích của tất cả mọi người.

and so we can get out of it with good design.

And I believe the first principle of good design is actually really simple:

Hãy nhớ đến ẩn dụ lửa trại.

Muốn tất cả có lợi, ta chỉ cần ngồi theo hình vành móng ngựa,

we have to start with the commitment to design for the benefit of everyone.

vậy thì không ai bị khói bay vào mặt.

So, remember the campfire metaphor.

Tôi phải lưu ý với các nhà cải cách,

thông điệp của bức ảnh này không phải là

If we want to benefit everyone, maybe we just sit in a horseshoe,

ta phải cuộn các cộng đồng phía đông lại và di chuyển mọi người đi,

so nobody gets the smoke in their face.

vì ta sẽ không làm thế.

I've got to make a note to the gentrifiers,

(Vỗ tay)

because the point of this image is not to say

Nhưng mấu chốt là,

nếu bắt đầu từ nguyên tắc cơ bản là đem lại lợi ích cho mọi người,

you get to roll into eastside communities and just move people out of the way,

thì giải pháp hữu ích sẽ trở nên rõ rệt hơn bạn tưởng.

because you don't.

(Applause)

But the point is,

if you start with this first principle of benefiting everyone,

Đâu là giải pháp hữu hiệu để thu hẹp khoảng cách

giữa Palo Alto và Đông Palo Alto tại Thung lũng Silicon?

then elegant solutions may become more obvious than you assume.

Tôi muốn tận dụng cơ hội bắt đầu với Đông Palo Alto.

What are the elegant solutions to close this gap

Nơi đây nằm giữa Thung lũng Silicon, trung tâm của sự đổi mới

between Palo Alto and East Palo Alto in Silicon Valley?

và tạo ra của cải.

I've got to like the odds of starting with EPA [East Palo Alto].

Nếu muốn xử lý vấn đề ở mọi nơi, ta phải giải quyết tại đây.

It's in the middle of Silicon Valley, the epicenter of innovation

Và nếu có thể xử lý tại Đông Palo Alto,

ta có thể áp dụng cách này cho các cộng đồng phía đông khác.

and wealth creation.

If we can solve this problem anywhere, it ought to be here.

Suy nghĩ kỹ thì đây là cơ hội đầu tư khổng lồ

And if we can solve the problems for EPA,

và là cơ hội thúc đẩy thay đổi chính sách và hoạt động từ thiện.

we could apply those solutions to other eastside communities.

If you think about it, it's actually a massive investment opportunity

Nhưng cốt lõi vẫn là nguyên tắc thiết kế cơ bản này,

and an opportunity to drive policy change and philanthropy.

lựa chọn xem liệu ta có quyết định quan tâm đến tất cả mọi người hay không.

But at the core, it's this fundamental design principle,

Và thưa các bạn đó là lựa chọn ta có thể làm được.

this choice of whether we're going to decide to take care of everyone.

Chúng ta có thủ đô.

Chúng ta có công nghệ đồng hành,

và công nghệ ngày càng tiên tiến.

And it's a choice we can make, loved ones.

Ta có một số doanh nhân giỏi nhất thế giới trong tòa nhà này

We've got the capital.

và trong các cộng đồng này ngay lúc này.

We've got technology on our side,

and it keeps getting better.

Nhưng câu hỏi chủ chốt là: Ta sẽ thiết kế vì điều gì?

We've got some of the best entrepreneurs in the world in this building

Vì giàu và nghèo? Nhiều sự chênh lệch hơn?

and in these communities right now.

Hay là sự bình đẳng,

lựa chọn sẽ đồng hành cùng nhau.

But the fundamental question is: What are we designing for?

Bởi vì sự thật là đây chẳng phải thời kỳ công nghiệp.

More haves and have-nots? More disparity?

Or parity,

the choice to come together.

Ta không sống ở thời kỳ pháp luật phân quyền.

Because the reality is, this is not the industrial era.

Vậy nên mấu chốt là chẳng có khu dân nghèo nào cả.

We don't live in the era of legal segregation.

Và tôi muốn chỉ muốn nói,

chúng ta nên thiết lập nền kinh tế và xã hội bằng chính tư tưởng đó.

So the punchline is, there is no wrong side of the tracks.

Xin cảm ơn.

And all I'm saying is,

(Vỗ tay)

we should design our economy and our communities with that in mind.

Thank you.

(Applause)