Iqbal Quadir: The power of the mobile phone to end poverty

Translator: Trà My Lương Nguyễn Reviewer: Hien Lam

I'll just take you to Bangladesh for a minute.

Tôi sẽ đưa quí vị đến Bangladesh trong giây phút.

Before I tell that story, we should ask ourselves the question:

Trước khi kể câu chuyện này, tôi muốn chúng ta nên tự hỏi:

Why does poverty exist?

Tại sao cái nghèo lại tồn tại?

I mean, there is plenty of knowledge and scientific breakthroughs.

Ý tôi là, chúng ta có nhiều kiến thức và những đột phá về khoa học.

We all live in the same planet,

Chúng ta đều sống trên một hành tinh,

but there's still a great deal of poverty in the world.

nhưng trên thế giới có rất nhiều những người nghèo khổ

And I think -- so I want to throw a perspective that I have,

Và tôi nghĩ -- vì tôi muốn cho ra quan điểm của tôi

so that we can assess this project, or any other project, for that matter,

để chúng ta có thể đánh giá dự án này, hoặc bất cứ dự án nào, đối với vấn đề này

to see whether it's contributing or --

để thấy được nó đã đóng góp được gì hoặc --

contributing to poverty or trying to alleviate it.

góp phần vào nghèo đói hay đang cố gắng giảm bớt điều đó,

Rich countries have been sending aid to poor countries for the last 60 years.

Những nước phát triển đã từng cứu trợ những nước nghèo trong 60 năm qua.̉̉

And by and large, this has failed.

Và nói chung, cứu trợ đã thất bại.

And you can see this book,

Và mọi người có thể thấy trong cuốn sách này

written by someone who worked in the World Bank for 20 years,

tác giả là người đã làm việc 20 năm tại Ngân Hàng Thế Giới,

and he finds economic growth in this country to be elusive.

ông ấy thấy sự phát triển kinh tế của đất nước này rất mơ hồ.

By and large, it did not work.

Hơn nữa, điều đó không hiệu quả.

So the question is, why is that?

Vậy câu hỏi đặt ra, tại sao lại thế ?

In my mind, there is something to learn from the history of Europe.

Ý kiến của tôi là, ta nên rút bài học từ lịch sử của Châu Âu

I mean, even here, yesterday I was walking across the street,

Ý tôi là, ngay tại đây, mới ngày hôm qua khi tôi đi bộ trên phố

and they showed three bishops were executed 500 years ago,

và thấy ba vị giám mục bị hành hình 500 năm trước

right across the street from here.

ngay con phố gần đây.

So my point is, there's a lot of struggle has gone in Europe,

Ý tôi là, Châu Âu đã trải qua rất nhiều khó khăn,

where citizens were empowered by technologies.

nơi công dân được trao quyền bởi công nghệ

And they demanded authorities from --

Và họ yêu cầu chính quyền --

to come down from their high horses.

bước xuống từ trên yên ngựa.

And in the end, there's better bargaining

Và cuối cùng, đạt được sự thương lượng tốt hơn

between the authorities and citizens,

giữa chính quyền và người dân,

and democracies, capitalism -- everything else flourished.

và nền dân chủ, chủ nghĩa tư bản -- tất cả mọi thứ khác phát triển mạnh mẽ.

And so you can see, the real process of --

Và quí vị có thể thấy, quá trình --

and this is backed up by this 500-page book --

và được chứng minh trong cuốn sách 500 trang này --

that the authorities came down and citizens got up.

rằng chính quyền đi xuống và người dân đứng lên.

But if you look, if you have that perspective,

Nhưng nếu mọi người nhìn, nếu mọi người hiểu được điều này,

then you can see what happened in the last 60 years.

mọi người có thể thấy điều gì đã diễn ra trong 60 năm.

Aid actually did the opposite.

Sự cứu trợ thực sự đã làm điều ngược lại.

It empowered authorities,

Là trao quyền cho chính quyền,

and, as a result, marginalized citizens.

và, kết quả là người dân chịu thiệt.

The authorities did not have the reason to make economic growth happen

Chính quyền không có lí do gì để thúc đẩy sự phát triển kinh tế

so that they could tax people

như vậy họ có thể đánh thuế người dân

and make more money for to run their business.

và kiếm lợi nhuận để thực hiện việc kinh doanh của mình.

Because they were getting it from abroad.

Bởi vì chính quyền được lợi từ nước ngoài

And in fact, if you see oil-rich countries,

Và trên thực tế, nếu bạn nhìn những nước có dầu mỏ

where citizens are not yet empowered, the same thing goes --

nơi mà người dân không có tiếng nói, điều tương tự cũng diễn ra --

Nigeria, Saudi Arabia, all sorts of countries.

Nigeria, Ả Rập, và những nước tương tự.

Because the aid and oil or mineral money acts the same way.

Bởi vì sự cứu trợ và dầu mỏ hoặc khoáng chất cũng dẫn đến điều như vậy.

It empowers authorities, without activating the citizens --

Quyền lực thuộc về chính quyền, người dân không có tiếng nói --

their hands, legs, brains, what have you.

tay, chân, bộ não, những gì họ có.

And if you agree with that, then I think the best way to improve these countries

Và nếu quí vị đồng ý như vậy, tôi nghĩ cách tốt nhất để giúp đỡ những nước nầy

is to recognize that economic development is of the people,

là nhận ra rằng kinh tế phát triển là từ con người

by the people, for the people.

bởi con người, cho con người.

And that is the real network effect.

Và đó là hiệu ứng thật của mạng lưới.

If citizens can network and make themselves more organized and productive,

Nếu người dân có thể kết nối và làm bản thân trở nên có tổ chức và hữu ích,

so that their voices are heard,

như vậy tiếng nói của họ sẽ có trọng lượng,

so then things would improve.

vậy thì mọi thứ sẽ được cải thiện.

And to contrast that, you can see the most important institution in the world,

Nói cách khác, ví dụ từ một tổ chức quan trọng nhất thế giới,

the World Bank, is an organization of the government,

Ngân Hàng Thế Giới, là tổ chức chính phủ,

by the government, for the governments.

bởi chính phủ, cho chính phủ.

Just see the contrast.

Hãy cùng nhìn điều ngược lại.

And that is the perspective I have, and then I can start my story.

Và đó là quan điểm của tôi, giờ tôi sẽ bắt đầu câu chuyện của mình.

Of course, how would you empower citizens?

Tất nhiên, trao quyền cho người dân như nào?

There could be all sorts of technologies. And one is cell phones.

Có rất nhiều phát minh công nghệ. Một trong đó là điện thoại di động.

Recently "The Economist" recognized this,

Gần đây, tạp chí "The Economist" cũng công nhận điều này,

but I stumbled upon the idea 12 years ago,

Nhưng tôi đã tình cờ có ý tưởng này 12 năm trước,

and that's what I've been working on.

và đó cũng là điều tôi vẫn đang thực hành.

So 12 years ago, I was trying to be an investment banker in New York.

Vậy 12 năm trước, tôi đã từng cố gắng trở thành nhân viên ngân hàng đầu tư ở New York.

We had -- quite a few our colleagues were connected by a computer network.

Hồi đấy -- một số ít nhân viên được kết nối bang mạng lưới máy tính.

And we got more productive because we didn't have to exchange floppy disks;

Và chúng tôi thực sự là làm việc năng suất hơn vì không phải trao đổi đĩa mềm;

we could update each other more often.

chúng tôi có thể cập nhật thường xuyên hơn.

But one time it broke down.

Nhưng một lần sập mạng.

And it reminded me of a day in 1971.

Chuyện ấy nhắc tôi nhớ lại một ngày năm 1971.

There was a war going on in my country.

Có chiến tranh xảy ra ở nước tôi.

And my family moved out of an urban place, where we used to live,

Và cả gia đình tôi chuyển ra khỏi thành phố, nơi chúng tôi từng sinh sống,

to a remote rural area where it was safer.

để chuyển về nông thôi nơi mà sẽ an toàn hơn.

And one time my mother asked me to get some medicine for a younger sibling.

Và một lần mẹ bảo tôi đi kiếm thuốc cho em.

And I walked 10 miles or so, all morning, to get there, to the medicine man.

Tôi đã phải đi bộ hơn 10 dặm, mất cả buổi sáng để tìm người bán thuốc.

And he wasn't there, so I walked all afternoon back.

Nhưng anh ta không có đó, vậy tôi lại mất cả buổi chiều để quay lại.

So I had another unproductive day.

Vậy tôi có thêm một ngày không hiệu quả.

So while I was sitting in a tall building in New York,

Khi mà tôi ngồi trong những tòa nhà cao tầng ở New York,

I put those two experiences together side by side,

Tôi đã nhận ra từ 2 kinh nghiệm này,

and basically concluded that connectivity is productivity --

và cơ bản chỉ ra rằng sự kết nối tạo nên sự năng suất --

whether it's in a modern office or an underdeveloped village.

dù đó là văn phòng hiện đại hay là ngôi làng không phát triển.

So naturally, I -- the implication of that is

Tất nhiên, tôi-- dẩn đến ý kiến là

that the telephone is a weapon against poverty.

điện thoại chính là công cụ chống lại nghèo đói.

And if that's the case, then the question is

Và nếu với trường hợp này, câu hỏi đặt ra sẽ là

how many telephones did we have at that time?

Bao nhiêu điện thoại chúng ta có vào lúc đó ?

And it turns out, that there was one telephone in Bangladesh

Và sự thật là, trung bình 1 điện thoại tại Bangladesh

for every 500 people.

cho khoảng 500 người.

And all those phones were in the few urban places.

Và tất cả điện thoại đó đều ở khu vực thành thị.

The vast rural areas, where 100 million people lived,

Những khu vực nông thôn, nơi có khoảng 100 triệu người sinh sống,

there were no telephones.

thì lại không có điện thoại nào.

So just imagine how many man-months or man-years are wasted,

Vậy có thể hình dung ra đã bao nhiêu tháng hoặc bao nhiêu năm của con người đã bị lãng phí,

just like I wasted a day.

cũng như tôi đã bị lãng phí một ngày.

If you just multiply by 100 million people, let's say losing one day a month,

Nếu ta nhân với 100 triệu người, cứ cho rằng mất một ngày mỗi tháng,

whatever, and you see a vast amount of resource wasted.

như vậy, và quí vị có thể thấy nguồn tài nguyên khổng lồ đã bị phí phạm.

And after all, poor countries, like rich countries, one thing we've got equal,

Nói tóm, những nước nghèo, cũng như những nước giàu, có một thứ mà chúng ta đều bình đẳng

is their days are the same length: 24 hours.

đó là mỗi ngày đều có 24 giờ như nhau.

So if you lose that precious resource,

Vậy nếu ta làm mất nguồn tài nguyên quý giá đó,

where you are somewhat equal to the richer countries,

điều làm ta bình đẳng với các nước phát triển,

that's a huge waste.

thì đó là sự lãng phí to lớn.

So I started looking for any evidence that --

Vậy tôi đã bắt đầu tìm bất cứ minh chứng nào --

does connectivity really increase productivity?

sự kết nối thực sự làm tăng năng suất làm việc?

And I couldn't find much, really, but I found this graph produced by the ITU,

Và tôi đã không tìm thấy nhiều, thực sự , nhưng tôi đã tìm thấy biểu đồ này bới ITU

which is the International Telecommunication Union, based in Geneva.

đó là Tổ Chức Viễn Thông Quốc Tế, được đặt tại Geneva.

They show an interesting thing.

Họ đã chỉ ra một điều rất thú vị.

That you see, the horizontal axis is where you place your country.

Mọi người có thể thấy, trục hoành là tên các nước.

So the United States or the UK would be here, outside.

Vậy Mỹ hoặc Anh, sẽ là ở đây, bên ngoài.

And so the impact of one new telephone,

Và sự ảnh hưởng của 1 chiếc điện thoại mới,

which is on the vertical axis, is very little.

được thể hiện ở trục tung, rất nhỏ.

But if you come back to a poorer country, where the GNP per capita is,

Nhưng nếu bạn nhìn vào những nước nghèo hơn, nơi mà tổng sản lượng quốc gia bình quân đầu người là,

let's say, 500 dollars, or 300 dollars,

vào khoảng 500 đô, hoặc 300 đô,

then the impact is huge: 6,000 dollars. Or 5,000 dollars.

thì sự ảnh hưởng rất lớn: 6,000 đô hoặc 5,000 đô.

The question was,

Câu hỏi là,

how much did it cost to install a new telephone in Bangladesh?

Mất bao nhiêu tiền để lắp đặt một chiếc điện thoại mới ở Bangladesh?

Thì ra là: 2,000 đô .

It turns out: 2,000 dollars.

Vậy nếu bạn bỏ ra 2,000 đô, cứ cho rằng điện thoại có thể sử dụng được 10 năm,

So if you spend 2,000 dollars, and let's say the telephone lasts 10 years,

và nếu ước tính là 5,000 đô mỗi năm -- vậy ta có 50,000 đô.

and if 5,000 dollars every year -- so that's 50,000 dollars.

Vậy rõ ràng đó là công cụ cần phải có.

So obviously this was a gadget to have.

Và tất nhiên, nếu chi phí lắp đặt điện thoại giảm xuống,

And of course, if the cost of installing a telephone is going down,

vì giờ chúng ta đang có cuộc cách mạng công nghệ,

because there's a digital revolution going on,

sau này có thể giá sẽ còn giảm nhiều hơn nữa.

then it would be even more dramatic.

Và tôi có hiểu biết chút ít về kinh tế --

And I knew a little economics by then --

Adam Smith đã chỉ ra cho chúng ta rằng sự chuyên môn hóa dẫn tới sự năng suất.

it says Adam Smith taught us that specialization leads to productivity.

Nhưng chúng ta chuyên môn hóa như nào?

But how would you specialize?

Hãy lấy vị dụ tôi là ngư dân và nông dân.

Let's say I'm a fisherman and a farmer.

Và Chris cũng là ngư dân và nông nhân. Cả 2 đều không chuyên môn.

And Chris is a fisherman farmer. Both are generalists.

Vậy vấn đề là chúng tôi chỉ có thể -- cách duy nhất là chúng tôi dựa vào nhau.

So the point is that we could only -- the only way we could depend on each other,

là nếu chúng tôi kết nối với nhau.

is if we can connect with each other.

Và nếu chúng tôi là hàng xóm, tôi có thể chỉ cần sang nhà anh ấy.

And if we are neighbors, I could just walk over to his house.

Như thế chúng tôi chỉ giới hạn kinh tế của mình trong phạm vi nhỏ.

But then we are limiting our economic sphere to something very small area.

Nhưng để mở rộng, ta sẽ cần có sông,

But in order to expand that, you need a river,

hoặc ta sẽ cần có đường cao tốc, hoặc đường dây điện thoại

or you need a highway, or you need telephone lines.

Nhưng với bất kì trường hợp nào, sự kết nối đều dẫn đến sự phụ thuộc.

But in any event, it's connectivity that leads to dependability.

Và điều đó dẫn đến sự chuyên môn hóa.

And that leads to specialization.

Và dẫn đến sự năng suất.

That leads to productivity.

Vậy câu hỏi đặt ra, tôi bắt đầu nhìn vào vấn đề,

So the question was, I started looking at this issue,

và đặt ra sự so sánh giữa Bangladesh và New York.

and going back and forth between Bangladesh and New York.

Có rất nhiều lý do mà mọi người nói với tôi

There were a lot of reasons people told me

về việc vì sao chúng ta không có đủ điện thoại.

why we don't have enough telephones.

Và một trong số họ đã đưa ra lý do là thiếu sức mua.

And one of them is the lacking buying power.

Người nghèo hiển nhiên là không có đủ tiền mua.

Poor people apparently don't have the power to buy.

Nhưng có thể thấy rắng, nếu đó là công cụ cho sản xuất, vậy sao chúng ta phải lo lắng về điều đó?

But the point is, if it's a production tool, why do we have to worry about that?

Ý tôi rằng, ở Mỹ, mọi người mua ô tô,

I mean, in America, people buy cars,

và họ trả rất ít tiền đặc cộc.

and they put very little money down.

Họ mua xe, và họ đi làm.

They get a car, and they go to work.

Đi làm thì họ có lương;

The work pays them a salary;

Có lương giúp họ có thể trả góp cho chiếc xe.

the salary allows them to pay for the car over time.

Vậy là ô tô tự trả tiền cho nó.

The car pays for itself.

Vậy, nếu điện thoại là công cụ sản xuất,

So if the telephone is a production tool,

vậy chúng ra không cần phải lo lắng về sức mua.

then we don't quite have to worry about the purchasing power.

Và tất nhiên, nếu đó là sự thật, vậy còn sức mua ban đầu?

And of course, even if that's true, then what about initial buying power?

Vậy câu hỏi đặt ra, tại sao chúng ta không thể dùng sự tiếp cận chia sẻ?

So then the question is, why can't we have some kind of shared access?

Tại Mỹ, chúng ta có -- mọi người cần dịch vụ ngân hàng,

In the United States, we have -- everybody needs a banking service,

nhưng rất ít người trong chúng ta cố gắng mua ngân hàng.

but very few of us are trying to buy a bank.

Vậy đó là -- một ngân hàng dường như phục vụ cả một cộng đồng.

So it's -- a bank tends to serve a whole community.

Vậy chúng ta cũng có thể làm vậy với điện thoại.

So we could do that for telephones.

Và mọi người cũng nói với tôi rằng chúng ta có nhiều thứ quan trọng cần có hơn:

And also people told me that we have a lot of important primary needs to meet:

thức ăn, quần áo, chỗ ngủ, bất cứ thứ gì.

food, clothing, shelter, whatever.

nhưng lại một lần nữa, điều đó rất thiển cận

But again, it's very paternalistic.

Việc ta nên làm là tăng thu nhập

You should be raising income

và để mọi người quyết định là họ muốn làm gì với tiền của mình.

and let people decide what they want to do with their money.

Nhưng vấn đề thật sự là chúng ta đang thiếu hạ tầng cơ sở.

But the real problem is the lack of other infrastructures.

Có thể thấy rằng, chúng ta cần nhiều cơ sở để tạo ra các thứ mới.

See, you need some kind of infrastructure to bring a new thing.

Ví dụ, Internet đã phát triển mạnh mẽ ở Mỹ.

For instance, the Internet was booming in the U.S.

bởi vì ở đó -- ở đó những người mà có máyvi tính.

because there were -- there were people who had computers.

Họ có modems.

They had modems.

Họ có đường dây điện thoại. vậy dễ dàng hơn để đem đến ý tưởng mới, cũng như là internet vậy.

They had telephone lines, so it's very easy to bring in a new idea, like the Internet.

Nhưng đó là điều mà những nước nghèo lại thiếu.

But that's what's lacking in a poor country.

Ví dụ, chúng ta không có cách nào để kiểm tra tín dụng,

So for example, we didn't have ways to have credit checks,

có ít ngân hàng để thanh toán hóa đơn, v.v..

few banks to collect bills, etc.

Nhưng tôi thấy rằng ngân hàng Grameen, một ngân hàng dành cho người nghèo,

But that's why I noticed Grameen Bank, which is a bank for poor people,

có 1100 chi nhánh, 12000 nhân viên và 2,3 triệu khách hàng vay.

and had 1,100 branches, 12,000 employees, 2.3 million borrowers.

Và họ có những chi nhánh này.

And they had these branches.

Tôi nghĩ là mình có thể đặt những tòa tháp di động và tạo mạng lưới.

I thought I could put cell towers and create a network.

Và, để giảm thời gian -- vậy tôi đã bắt đầu --

And anyway, to cut the time short -- so I started --

Đầu tiên tôi đến gặp họ và nói,

I first went to them and said,

"Bạn biết không, tôi có thể kết nối toàn bộ chi nhánh của bạn và làm hoạt động của bạn hiệu quả hơn."

"You know, perhaps I could connect all your branches and make you more efficient."

Nhưng mọi người biết không, họ đã, đã phát triển tại một đất nước không có điện thoại,

But you know, they have, after all, evolved in a country without telephones,

vậy họ phi tập trung, ý tôi là, tất nhiên cũng có thể có những lý do khác,

so they are decentralized. I mean, of course there might be other good reasons,

nhưng một trong những lý do là -- họ phải làm vậy.

but this was one of the reasons -- they had to be.

Và vậy họ không hề thấy hứng thú với chuyện kết nối các chi nhánh,

And so they were not that interested to connect all their branches,

và vậy là -- để làm điều khác biệt.

and then to be -- and rock the boat.

Vậy là tôi đã bắt đầu chú ý. Rằng họ thực sự làm gì ?

So I started focusing. What is it that they really do?

Vậy điều gì diễn ra khi có ai đó mượn tiền từ ngân hàng.

So what happens is that somebody borrows money from the bank.

Cô ấy sẽ mua một con bò. Bò thì cho sữa.

She typically buys a cow. The cow gives milk.

Và cô ấy bán sữa cho người trong làng, và có khả năng trả được khoản nợ.

And she sells the milk to the villagers, and pays off the loan.

Và đó là việc kinh doanh của cô ấy, nhưng mọi người thì có sữa.

And this is a business for her, but it's milk for everybody else.

Và đột nhiên tôi nhận ra là điện thoại có thể thay cho con bò.

And suddenly I realized that a cell phone could be a cow.

Bỏi vì theo lý nào đó cô ấy có thể vay 200 đô từ ngân hàng,

Because some way she could borrow 200 dollars from the bank,

mua điện thoại và bán cho mọi người.

get a phone and have the phone for everybody.

Và đó là việc kinh doanh của cô ấy.

And it's a business for her.

Vậy tôi đã đề nghị với ngân hàng, và họ đã phân vân nhưng cuối cùng họ trả lời,

So I wrote to the bank, and they thought for a while, and they said,

"Điều đó hơi điên rồ, nhưng lại có lý.

"It's a little crazy, but logical.

Nếu anh cho rằng có thể thực hiện được, vậy hãy thực hiện nó."

If you think it can be done, come and make it happen."

Vậy là tôi bỏ việc, quay lại Bangladesh.

So I quit my job; I went back to Bangladesh.

Tôi đã tạo môt công ty tên là Gonofone ở Mỹ,

I created a company in America called Gonofone,

mà theo tiếng Bengali nghĩa là "điện thoại của mọi người",

which in Bengali means "people's phone."

Và có nhiều nhà đầu tư hảo tâm ở Mỹ đã đầu tư vào đó.

And angel investors in America put in money into that.

Tôi bay vòng quanh thế giới.

I flew around the world.

Sau khoảng triệu -- ý tôi là, tôi đã bị từ chối ở rất nhiều nơi,

After about a million -- I mean, I got rejected from lots of places,

bởi vì tôi không chỉ cố gắng đơn thuần ở những nước nghèo,

because I was not only trying to go to a poor country,

tôi còn cố gắng hướng đến những người nghèo ở những nước nghèo.

I was trying to go to the poor of the poor country.

Sau khoảng một triệu dặm, điều đó thật ý nghĩa --

After about a million miles, and a meaningful --

sự mất mát đáng kể về lượng tóc, tôi thậm chí đã hợp với một doanh nghiệp, và --

a substantial loss of hair, I eventually put together a consortium, and --

có liên quan đến một công ty điện thoại của Na Uy,

which involved the Norwegian telephone company,

cung cấp công nghệ,

which provided the know-how,

và ngân hàng Grameen cung cấp hạ tầng để phát triển dịch vụ.

and the Grameen Bank provided the infrastructure to spread the service.

Để tóm tắt câu chuyện, đây là độ phủ sóng của đất nước.

To make the story short, here is the coverage of the country.

Mọi người có thể thấy là nó được tương đối bao phủ.

You can see it's pretty much covered.

Ngay tại Bangladesh, còn một vài chỗ trống.

Even in Bangladesh, there are some empty places.

Nhưng chúng tôi cũng đầu tư thêm khoảng 300 triệu đô khác trong năm nay

But we are also investing around another 300 million dollars this year

để tăng sự phủ sóng.

to extend that coverage.

Hiện giờ, về ví dụ con bò mà tôi đã nhắc tới.

Now, about that cow model I talked about.

Có khoảng 115 nghìn người bán lẻ điện thoại

There are about 115,000 people who are retailing telephone services

ở trong khu vực sinh sống.

in their neighborhoods.

Và dịch vụ đó phục vụ tại 52 nghìn ngôi làng, đại diện cho khỏang 80 triệu người.

And it's serving 52,000 villages, which represent about 80 million people.

Và những chiếc điện thoại này đang tạo ra

And these phones are generating

khoảng 100 triệu đô cho công ty.

about 100 million dollars for the company.

Và lợi nhuận 2 đô cho mỗi doanh nghiệp mỗi ngày, nghĩa là 700 đô mỗi năm.

And two dollars profit per entrepreneur per day, which is like 700 dollars per year.

Và tất nhiên, còn nhiều lợi ích khác.

And of course, it's very beneficial in a lot of ways.

Đó tăng thu nhập, cải thiệu phúc lợi, v.v..

It increases income, improves welfare, etc.

Và kết quả là, hiện giờ, công ty này là công ty điện thoại lớn nhất,

And the result is, right now, this company is the largest telephone company,

với 3,5 triệu người đăng ký,

with 3.5 million subscribers,

115 nghìn chiếc điện thoại mà tôi đã nói --

115,000 of these phones I talked about --

đóng góp khỏang 1 phần 3 mạng lưới.

that produces about a third of the traffic in the network.

Và năm 2004, lợi nhuận ròng, sau thuế --

And 2004, the net profit, after taxes --

thuế cao -- là 120 triệu đô.

very serious taxes -- was 120 million dollars.

Và công ty đã đóng góp khoảng 190 triệu đô cho chính quyền.

And the company contributed about 190 million dollars to the government coffers.

Lần nữa, đây là vài bài học.

And again, here are some of the lessons.

"Chính phủ cần cung cấp các dịch vụ có hiệu quả về kinh tế."

"The government needs to provide economically viable services."

Thực tế, đây là một ví dụ công ty tư nhân có thể cung cấp.

Actually, this is an instance where private companies can provide that.

"Chính phủ cần trợ cấp cho các công ty tư nhân."

"Governments need to subsidize private companies."

Đó là những gì vài người nghĩ.

This is what some people think.

Và thực chất, các công ty tư nhân đóng thuế cho chính phủ.

And actually, private companies help governments with taxes.

"Người nghèo là người tiếp nhận."

"Poor people are recipients."

Người nghèo chính là tài nguyên.

Poor people are a resource.

"Chi phí dịch vụ quá cao đối với người nghèo."

"Services cost too much for the poor."

Sự dính líu của họ giúp giảm chi phí.

Their involvement reduces the cost.

"Người nghèo không có học thức và không thể làm được gì nhiều."

"The poor are uneducated and cannot do much."

Họ lại là những người học rất háo hức và có khả năng sống sót.

They are very eager learners and very capable survivors.

Tôi đã rất ngạc nhiên.

I've been very surprised.

Hầu hết họ học được cách sử dụng điện thoại trong 1 ngày.

Most of them learn how to operate a telephone within a day.

"Nước nghèo cần sự trợ giúp."

"Poor countries need aid."

Việc kinh doanh -- việc công ty đã phát triển --

Businesses -- this one company has raised the --

nếu con số lý tưởng chỉ là 5 phần trăm, công ty

if the ideal figures are even five percent true, this one company

tăng GNP của đất nước nhiều hơn cẩ những những gì đất nước được cứu trợ.

is raising the GNP of the country much more than the aid the country receives.

Và như những gì tôi đang cố gắng trình bày cho mọi người, theo tôi nghĩ,

And as I was trying to show you, as far as I'm concerned,

cứu trợ gây nên thiệt hại vì điều đó tách chính phủ khỏi người dân.

aid does damages because it removes the government from its citizens.

Và dự án mới tôi thực hiện với Dean Kamen, một nhà phát minh nổi tiếng ở Mỹ.

And this is a new project I have with Dean Kamen, the famous inventor in America.

Ông ấy đã sản xuất một vài máy phát điện,

He has produced some power generators,

những cái chúng ta đang thử nghiệm tại Bangladesh,

which we are now doing an experiment in Bangladesh,

tại 2 ngôi làng nơi phân bò đang được sử dụng để tạo khí sinh học,

in two villages where cow manure is producing biogas,

được dùng để chạy máy phát điện.

which is running these generators.

Và mỗi máy phát điện đang bán điện cho 20 hộ gia đình.

And each of these generators is selling electricity to 20 houses each.

Đây mới chỉ là thử nghiệm.

It's just an experiment.

Chúng tôi không biết điều đó sẽ tiến xa đến thế nào,

We don't know how far it will go,

nhưng nó sẽ làm được.

but it's going on.

Cảm ơn.

Thank you.