Iqbal Quadir: The power of the mobile phone to end poverty

Tłumaczenie: Monika Sulima Korekta: Martyna Bajek

I'll just take you to Bangladesh for a minute.

Zabiorę was na moment do Bangladeszu.

Before I tell that story, we should ask ourselves the question:

Zanim opowiem tę historię, powinniśmy zadać sobie pytanie:

Why does poverty exist?

Dlaczego bieda istnieje?

I mean, there is plenty of knowledge and scientific breakthroughs.

Oczywiście istnieje mnóstwo naukowych wytłumaczeń...

We all live in the same planet,

Wszyscy żyjemy na tej samej planecie

but there's still a great deal of poverty in the world.

ale nadal jest mnóstwo biedy na świecie.

And I think -- so I want to throw a perspective that I have,

Chcę wam ukazać moją perspektywę,

so that we can assess this project, or any other project, for that matter,

abyśmy mogli ocenić ten i każdy inny projekt

to see whether it's contributing or --

pod kątem tego, czy wzmaga ubóstwo,

contributing to poverty or trying to alleviate it.

czy stara się je eliminować.

Rich countries have been sending aid to poor countries for the last 60 years.

Bogate kraje wysyłają pomoc do biednych krajów od 60 lat.

And by and large, this has failed.

W większości wypadków to porażka.

And you can see this book,

Ta książka

written by someone who worked in the World Bank for 20 years,

napisana przez kogoś, kto pracował dla Banku Światowego przez 20 lat

and he finds economic growth in this country to be elusive.

twierdzi, że kwestia wzrostu gospodarczego w tym kraju jest nieuchwytna.

By and large, it did not work.

Ogólnie to porażka.

So the question is, why is that?

Pytanie: dlaczego?

In my mind, there is something to learn from the history of Europe.

Sądzę, że możemy nauczyć się czegoś z historii Europy.

I mean, even here, yesterday I was walking across the street,

Nawet tutaj jest historia. Wczoraj, kiedy szedłem ulicą,

and they showed three bishops were executed 500 years ago,

pokazano mi miejsce, gdzie 500 lat temu stracono 3 biskupów,

right across the street from here.

tuż za rogiem.

So my point is, there's a lot of struggle has gone in Europe,

Europa musiała wiele przejść,

where citizens were empowered by technologies.

ale obywateli wspierała technika.

And they demanded authorities from --

Zażądali, aby władze

to come down from their high horses.

zstąpiły ze swoich wyżyn.

And in the end, there's better bargaining

W rezultacie relacja między władzą

between the authorities and citizens,

a obywatelami jest o wiele lepsza,

and democracies, capitalism -- everything else flourished.

a demokaracja i kapitalizm zakwitły.

And so you can see, the real process of --

Prawdziwy proces,

and this is backed up by this 500-page book --

poparty przez tę 500-stronicową książkę,

that the authorities came down and citizens got up.

to ten w którym rządzący i obywatele spotykają się w pół drogi.

But if you look, if you have that perspective,

Jeśli spojrzycie z odpowiedniej perspektywy,

then you can see what happened in the last 60 years.

zobaczycie, co się stało w ciągu ostatnich 60 lat.

Aid actually did the opposite.

Pomoc zrobiła coś zupełnie odwrotnego.

It empowered authorities,

Wzmocniła władze.

and, as a result, marginalized citizens.

W rezultacie zmarginalizowała obywateli.

The authorities did not have the reason to make economic growth happen

Władze nie miały już powodu, aby wspierać wzrost gospodarczy,

so that they could tax people

by móc opodatkować obywateli

and make more money for to run their business.

i zarobić więcej na prowadzenie własnych biznesów.

Because they were getting it from abroad.

Dostawali te pieniądze z zagranicy.

And in fact, if you see oil-rich countries,

Gospodarki bogate w ropę,

where citizens are not yet empowered, the same thing goes --

gdzie obywatele nie mają nic do powiedzenia, wyglądają tak samo.

Nigeria, Saudi Arabia, all sorts of countries.

Nigeria, Arabia Saudyjska, inne państwa.

Because the aid and oil or mineral money acts the same way.

Pomoc i pieniądze z ropy i minerałów działają w ten sam sposób.

It empowers authorities, without activating the citizens --

Wzmacniają władze bez aktywowania obywateli,

their hands, legs, brains, what have you.

ich rąk, nóg, umysłów, cokolwiek posiadają.

And if you agree with that, then I think the best way to improve these countries

Jeśli się z tym zgadzacie, wówczas najlepszy sposób poprawy tych państw

is to recognize that economic development is of the people,

to uznanie, że rozwój gospodarczy należy do ludzi,

by the people, for the people.

jest przez nich wypracowywany.

And that is the real network effect.

To jest prawdziwy efekt sieci.

If citizens can network and make themselves more organized and productive,

Jesli obywatele mogą się połączyć dla lepszej organizacji i produktywności,

so that their voices are heard,

po to, aby ich głosy zostały usłyszane,

so then things would improve.

wtedy rzeczywistość się poprawi.

And to contrast that, you can see the most important institution in the world,

Można to skontrastować ze Światowym Bankiem,

the World Bank, is an organization of the government,

najważniejszą instytucją świata

by the government, for the governments.

zorganizowaną przez rząd, dla rządów.

Just see the contrast.

Spójrzcie na kontrast.

And that is the perspective I have, and then I can start my story.

To właśnie jest moja perspektywa i teraz mogę zacząć moją historię.

Of course, how would you empower citizens?

W jaki sposób można umocnić obywateli?

There could be all sorts of technologies. And one is cell phones.

Można zrobić to przez różne technologie. Jedną z nich jest telefon komórkowy.

Recently "The Economist" recognized this,

Gazeta The Economist ostatnio to odkryła,

but I stumbled upon the idea 12 years ago,

ale ja przypadkiem natknąłem się na tę ideę 12 lat temu

and that's what I've been working on.

i nad tym właśnie pracowałem.

So 12 years ago, I was trying to be an investment banker in New York.

12 lat temu próbowałem zostać bankierem inwestycyjnym w Nowym Jorku.

We had -- quite a few our colleagues were connected by a computer network.

Wraz z kilkoma współpracownikami byliśmy połączeni przez sieć komputerową.

And we got more productive because we didn't have to exchange floppy disks;

Byliśmy bardziej produktywni, ponieważ nie musieliśmy wymieniać się dyskietkami;

we could update each other more often.

mogliśmy przekazywać sobie informacje znacznie częściej.

But one time it broke down.

Pewnego razu sieć padła.

And it reminded me of a day in 1971.

Przypomniało mi to o dniu z 1971 roku.

There was a war going on in my country.

W moim kraju szalała wojna.

And my family moved out of an urban place, where we used to live,

Moja rodzina wyprowadziła się z miasta

to a remote rural area where it was safer.

na oddalone tereny wiejskie, gdzie było bezpieczniej.

And one time my mother asked me to get some medicine for a younger sibling.

Pewnego razu moja matka poprosiła mnie o przyniesienie lekarstwa dla młodszego rodzeństwa.

And I walked 10 miles or so, all morning, to get there, to the medicine man.

Szedłem 10 mil, cały ranek, po to, żeby dojść do lekarza.

And he wasn't there, so I walked all afternoon back.

Nie było go, więc całe popołudnie wracałem.

So I had another unproductive day.

To był mój kolejny nieproduktywny dzień.

So while I was sitting in a tall building in New York,

Siedząc w wieżowcu w Nowym Jorku,

I put those two experiences together side by side,

skontrastowałem te dwa doświadczenia

and basically concluded that connectivity is productivity --

i stwierdziłem, że łączność oznacza produktywność,

whether it's in a modern office or an underdeveloped village.

niezależnie od tego, czy jest to nowoczesne biuro, czy biedna wioska.

So naturally, I -- the implication of that is

Naturalnie, implikacją tego jest

that the telephone is a weapon against poverty.

fakt, że telefon jest bronią przeciwko biedzie.

And if that's the case, then the question is

Jeśli tak rzeczywiście jest, pozostaje pytanie,

how many telephones did we have at that time?

ile telefonów posiadaliśmy w tamtym momencie?

And it turns out, that there was one telephone in Bangladesh

Wychodzi na to, że w Bangladeszu był 1 telefon

for every 500 people.

na każdych 500 ludzi.

And all those phones were in the few urban places.

Wszystkie te telefony były w niewielu rejonach miejskich.

The vast rural areas, where 100 million people lived,

Rozległe rejony wiejskie, zamieszkane przez 100 milionów ludzi,

there were no telephones.

nie posiadały telefonów.

So just imagine how many man-months or man-years are wasted,

Wybraźcie sobie ile miesięcy, lat jest zmarnowanych

just like I wasted a day.

w ten sam sposób, w jaki ja zmarnowałem swój dzień.

If you just multiply by 100 million people, let's say losing one day a month,

Jesli pomnożyć to przez 100 mln ludzi tracących 1 dzień miesięcznie,

whatever, and you see a vast amount of resource wasted.

zobaczycie niesamowitą ilość zmarnownych zasobów.

And after all, poor countries, like rich countries, one thing we've got equal,

Kraje biedne, jak i bogate dzielą ze sobą jedną rzecz -

is their days are the same length: 24 hours.

ich dzień trwa tyle samo, 24 godziny.

So if you lose that precious resource,

Jeśli utracimy ten cenny zasób,

where you are somewhat equal to the richer countries,

w którym jesteśmy równi krajom bogatym,

that's a huge waste.

utracimy bardzo dużo.

So I started looking for any evidence that --

Zacząłem szukać jakiegokolwiek dowodu na to,

does connectivity really increase productivity?

czy łączność naprawdę zwiększa produktywność.

And I couldn't find much, really, but I found this graph produced by the ITU,

Nie znalazłem wiele, oprócz tego wykresu od ITU,

which is the International Telecommunication Union, based in Geneva.

Międzynarodowej Unii Telekomunikacyjnej z siedzibą w Genwie.

They show an interesting thing.

Pokazali coś interesującego.

That you see, the horizontal axis is where you place your country.

Państwa znajdują się na osi poziomej.

So the United States or the UK would be here, outside.

Stany Zjednoczone i Wielka Brytania byłyby tutaj, na zewnątrz.

And so the impact of one new telephone,

Wpływ jednego telefonu,

which is on the vertical axis, is very little.

pokazany na osi pionowej, jest bardzo mały.

But if you come back to a poorer country, where the GNP per capita is,

Jeśli spojrzycie na biedniejsze państwa, gdzie dochód na głowę

let's say, 500 dollars, or 300 dollars,

wynosi powiedzmy 500 lub 300 dolarów,

then the impact is huge: 6,000 dollars. Or 5,000 dollars.

wówczas wpływ jest ogromny - 6 lub 5 tysięcy dolarów.

The question was,

Pytanie brzmiało:

how much did it cost to install a new telephone in Bangladesh?

ile kosztowało zainstalowanie nowego telefonu w Bangladeszu?

It turns out: 2,000 dollars.

Okazuje się, że 2 tysiące dolarów.

So if you spend 2,000 dollars, and let's say the telephone lasts 10 years,

Wydajecie więc 2 tys. dolarów na telefon, z którego korzystacie przez 10 lat.

and if 5,000 dollars every year -- so that's 50,000 dollars.

5 tysięcy dolarów każdego roku daje nam 50 tysięcy dolarów.

So obviously this was a gadget to have.

Z pewnością był to gadżet, który warto było mieć.

And of course, if the cost of installing a telephone is going down,

Koszt zainstalowania telefonu malaje

because there's a digital revolution going on,

odkąd cyfrowa rewolucja się rozpoczęła,

then it would be even more dramatic.

więc zysk byłby nawet większy.

And I knew a little economics by then --

Miałem wtedy nieco wiedzy ekonomicznej -

it says Adam Smith taught us that specialization leads to productivity.

Adam Smith uczył nas, że specjalizacja prowadzi do produktywności.

But how would you specialize?

Ale jak tu się specjalizować?

Let's say I'm a fisherman and a farmer.

Powiedzmy, że jestem rybakiem i farmerem.

And Chris is a fisherman farmer. Both are generalists.

Chris też jest farmerem-rybakiem.

So the point is that we could only -- the only way we could depend on each other,

Jedyny sposób, w jaki możemy na sobie polegać,

is if we can connect with each other.

to komunikowanie się ze sobą.

And if we are neighbors, I could just walk over to his house.

Jeśli jesteśmy sąsiadami, mogę po prostu się przejść do jego domu.

But then we are limiting our economic sphere to something very small area.

Ale wówczas ograniczamy naszą strefę gospodarczą do bardzo małego rejonu.

But in order to expand that, you need a river,

Żeby ją powiększyć, potrzebujemy rzeki,

or you need a highway, or you need telephone lines.

autostrady albo linii telefonicznych.

But in any event, it's connectivity that leads to dependability.

W każdym wypadku to łączność prowadzi do współpracy.

And that leads to specialization.

A ta prowadzi do specjalizacji.

That leads to productivity.

To prowadzi do produktywności.

So the question was, I started looking at this issue,

Zająłem się tym tematem podróżując

and going back and forth between Bangladesh and New York.

między Bangladeszem a Nowym Jorkiem.

There were a lot of reasons people told me

Ludzie mówili, że jest wiele przyczyn,

why we don't have enough telephones.

dla których nie posiadamy wystarczającej liczby telefonów.

And one of them is the lacking buying power.

Jedna z nich to brak kupujących.

Poor people apparently don't have the power to buy.

Biedni ludzie nie mają możlwości nabywczych.

But the point is, if it's a production tool, why do we have to worry about that?

Ale skoro jest to narzędzie produkcji, dlaczego ludzie mają się o nie martwić?

I mean, in America, people buy cars,

W Ameryce ludzie kupują auta,

and they put very little money down.

płacąc wstępnie małą kwotę.

They get a car, and they go to work.

Dostają auto i idą do pracy.

The work pays them a salary;

Pracodawca wypłaca im pensję,

the salary allows them to pay for the car over time.

a pensja pozwala im na spłacenie auta na przestrzeni czasu.

The car pays for itself.

Auto płaci samo za siebie.

So if the telephone is a production tool,

Jeśli więc telefon jest narzędziem produkcji,

then we don't quite have to worry about the purchasing power.

nie powinniśmy się martwić o jego moc nabywczą.

And of course, even if that's true, then what about initial buying power?

Jeśli jest to prawda, to co się dzieje z pierwotną siłą nabywczą?

So then the question is, why can't we have some kind of shared access?

Pytanie brzmi: czemu nie możemy dzielić się dostępem?

In the United States, we have -- everybody needs a banking service,

W Stanach każdy potrzebuje dostępu do banku,

but very few of us are trying to buy a bank.

ale niewielu próbuje go kupić.

So it's -- a bank tends to serve a whole community.

Bank służy całej wspólnocie.

So we could do that for telephones.

Moglibyśmy zrobić to samo z telefonami.

And also people told me that we have a lot of important primary needs to meet:

Ludzie mówią, że mamy wiele ważnych potrzeb pierwszego rzędu:

food, clothing, shelter, whatever.

jedzenie, ubrania, schornienie i tak dalej.

But again, it's very paternalistic.

Jest to bardzo paternalistyczny styl myślenia.

You should be raising income

Powinniśmy zwiększać dochody

and let people decide what they want to do with their money.

i pozwolić ludziom zadecydować, co chcą zrobić z pieniędzmi.

But the real problem is the lack of other infrastructures.

Prawdziwym problemem jest brak infrastruktury.

See, you need some kind of infrastructure to bring a new thing.

Potrzebujemy jakiejkolwiek infrastruktury, aby wprowadzać nowości.

For instance, the Internet was booming in the U.S.

Internet rozwijał się w Stanach,

because there were -- there were people who had computers.

ponieważ ludzie mieli komputery.

They had modems.

Mieli modemy.

They had telephone lines, so it's very easy to bring in a new idea, like the Internet.

Mieli linie telefoniczne, więc łatwo było wprowadzić nowe idee takie jak Internet.

But that's what's lacking in a poor country.

Tego właśnie brakuje w biednych państwach.

So for example, we didn't have ways to have credit checks,

Nie było możliwości, żeby banki mogły sprawdzać przeszłość kredytową,

few banks to collect bills, etc.

tylko kilka mogło zbierać rachunki i tak dalej.

But that's why I noticed Grameen Bank, which is a bank for poor people,

Dlatego też zwróciłem uwagę na Grameen Bank, bank dla ludzi biednych.

and had 1,100 branches, 12,000 employees, 2.3 million borrowers.

Miał on 1 100 oddziałów, 12 000 pracowników

And they had these branches.

i 2.3 miliona kredytobiorców.

I thought I could put cell towers and create a network.

Pomyślałem, że mogę zbudować wieże telefoniczne i stworzyć sieć telekomunikacyjną.

And anyway, to cut the time short -- so I started --

Mówiąc jak najkrócej: poszedłem do Banku

I first went to them and said,

i powiedziałem "Mogę połączyć

"You know, perhaps I could connect all your branches and make you more efficient."

wasze oddziały i sprawić, że będziecie bardziej wydajni".

But you know, they have, after all, evolved in a country without telephones,

Rozwijając się w państwie bez telefonów byli zdecenralizowani,

so they are decentralized. I mean, of course there might be other good reasons,

być może były na to inne powody, nieco lepsze,

but this was one of the reasons -- they had to be.

ale głównie zrobili tak bo nie mieli innego wyjścia.

And so they were not that interested to connect all their branches,

Nie byli zainteresowani połączeniem swoich oddziałów

and then to be -- and rock the boat.

i zmianą całej firmy.

So I started focusing. What is it that they really do?

Zastanawiałam się, czego oni naprawdę potrzebują ?

So what happens is that somebody borrows money from the bank.

Ktoś pożycza pieniądze od banku.

She typically buys a cow. The cow gives milk.

Zazwyczaj kupuje krowę. Krowa daje mleko.

And she sells the milk to the villagers, and pays off the loan.

Mleko zostaje sprzedane mieszkańcom wioski i spłaca kredyt.

And this is a business for her, but it's milk for everybody else.

Daje to pracę dla jednej osoby, ale mleko dla wszystkich.

And suddenly I realized that a cell phone could be a cow.

Zrozumiałem, że telefon komórkowy może być tą krową.

Because some way she could borrow 200 dollars from the bank,

W jakiś sposób można pożyczyć 200 $ z banku,

get a phone and have the phone for everybody.

kupić telefon i się nim dzielić.

And it's a business for her.

To jest biznes dla jednej osoby.

So I wrote to the bank, and they thought for a while, and they said,

Napisałem do banku, po jakimś czasie odpowiedzieli:

"It's a little crazy, but logical.

"Nieco szalone, ale logiczne.

If you think it can be done, come and make it happen."

Jeśli sądzisz, że się uda, przyjdź i zrób to."

So I quit my job; I went back to Bangladesh.

Rzuciłem więc pracę. Wróciłem do Bangladeszu.

I created a company in America called Gonofone,

Otworzyłem w Ameryce firmę Gonofone,

which in Bengali means "people's phone."

co po bengalsku oznacza "telefon ludzi".

And angel investors in America put in money into that.

Inwestor w Stanach wyłożył kapitał.

I flew around the world.

Przeleciałem cały świat.

After about a million -- I mean, I got rejected from lots of places,

Odmówiono mi w wielu miejscach,

because I was not only trying to go to a poor country,

ponieważ wybierałam kraje nie tylko biedne,

I was trying to go to the poor of the poor country.

ale wprost najbiedniejsze z biednych.

After about a million miles, and a meaningful --

Po przebyciu miliona mil i po znacznym ubytku włosów

a substantial loss of hair, I eventually put together a consortium, and --

założyłem konsorcjum, w skład którego wchodziła

which involved the Norwegian telephone company,

telefonia komórkowa z Norwegii,

which provided the know-how,

która zapewniła wiedzę i doświadczenie,

and the Grameen Bank provided the infrastructure to spread the service.

oraz Grameen Bank, który zapewnił infrastrukturę do rozszerzania działalności.

To make the story short, here is the coverage of the country.

Wracając do sedna - tutaj jest zasięg naszych działań w państwie.

You can see it's pretty much covered.

Możecie zauważyć, że prawie cały kraj jest obsługiwany.

Even in Bangladesh, there are some empty places.

Nawet w Bangladeszu nie wszędzie można dotrzeć.

But we are also investing around another 300 million dollars this year

Zainwestowaliśmy 300 milionów dolarów w tym roku,

to extend that coverage.

aby rozszerzyć naszą działalność.

Now, about that cow model I talked about.

Wracając do przykładu z krową.

There are about 115,000 people who are retailing telephone services

Jest około 115 000 ludzi sprzedających usługi telefoniczne

in their neighborhoods.

w swoich okolicach.

And it's serving 52,000 villages, which represent about 80 million people.

Usługują oni 52 000 wiosek, co daje 80 milionów ludzi.

And these phones are generating

Telefony te generują dochód

about 100 million dollars for the company.

rzędu 100 milionów dolarów dla firmy.

And two dollars profit per entrepreneur per day, which is like 700 dollars per year.

Profit 2 $ dla przedsiębiorcy każdego dnia daje 700 $ każdego roku.

And of course, it's very beneficial in a lot of ways.

Daje to korzyści na wiele sposobów.

It increases income, improves welfare, etc.

Zwiększa to przychód, wspomaga opiekę społeczą i tak dalej.

And the result is, right now, this company is the largest telephone company,

W rezultacie firma ta jest największą firmą telefoniczą,

with 3.5 million subscribers,

obsługująca 3,5 miliona klientów.

115,000 of these phones I talked about --

Wspomniane 115 000 telefonów

that produces about a third of the traffic in the network.

to 1/3 sieci.

And 2004, the net profit, after taxes --

W 2004 zysk firmy, po zapłaceniu podatków,

very serious taxes -- was 120 million dollars.

bardzo wysokich podatków, wynosił 120 milionów dolarów.

And the company contributed about 190 million dollars to the government coffers.

Firma oddała 190 milionów dolarów do skarbu państwa.

And again, here are some of the lessons.

Oto, jakie stereotypy obaliliśmy.

"The government needs to provide economically viable services."

"Rząd musi zapewnić ekonomicznie rentowne usługi."

Actually, this is an instance where private companies can provide that.

Właściwie to prywatna firma może je zapewniać.

"Governments need to subsidize private companies."

"Rząd musi wspomagać prywatne firmy."

This is what some people think.

Tak właśnie niektórzy ludzie sądzą.

And actually, private companies help governments with taxes.

A to prywatne firmy wspomagają rząd poprzez podatki.

"Poor people are recipients."

"Biedni ludzie są odbiorcami."

Poor people are a resource.

Biedni ludzie są zasobami.

"Services cost too much for the poor."

"Usługi dla biednych ludzi kosztują zbyt wiele."

Their involvement reduces the cost.

Zaangażowanie osób ubogich zmniejsza koszta.

"The poor are uneducated and cannot do much."

"Biedni są niewykształceni i niewiele mogą."

They are very eager learners and very capable survivors.

Ależ oni są chętni do nauki i wiedzą, jak przetrwać.

I've been very surprised.

Byłem zaskoczony,

Most of them learn how to operate a telephone within a day.

że większość z nich nauczyła się obsługi telefonu w ciągu jednego dnia.

"Poor countries need aid."

"Biedne państwa potrzebują pomocy."

Businesses -- this one company has raised the --

Jeśli liczby nie kłamią,

if the ideal figures are even five percent true, this one company

tylko ta jedna firma

is raising the GNP of the country much more than the aid the country receives.

wzmacnia PNB bardziej niż pomoc otrzymywana przez to państwo.

And as I was trying to show you, as far as I'm concerned,

Chciałem wam pokazać,

aid does damages because it removes the government from its citizens.

że pomoc szkodzi, bo zwiększa dystans między rządem a obywatelami.

And this is a new project I have with Dean Kamen, the famous inventor in America.

Oto nowy projekt mój i Deana Kamena, sławnego amerykańskiego inwestora.

He has produced some power generators,

Wyprodukował on generatory energii,

which we are now doing an experiment in Bangladesh,

z którymi teraz eksperymentujemy w Bangladeszu,

in two villages where cow manure is producing biogas,

w dwóch wioskach, gdzie krowi gnój generuje biogaz,

which is running these generators.

który napędza te generatory.

And each of these generators is selling electricity to 20 houses each.

Każdy z tych generatorów sprzedaje elektryczność 20 domom.

It's just an experiment.

To tylko eksperyment.

We don't know how far it will go,

Nie wiemy jak daleko to zajdzie,

but it's going on.

ale na razie idzie dobrze.

Thank you.

Dziękuję.