Enric Sala: Glimpses of a pristine ocean

Translator: Trần Minh Hiền Reviewer: Mai Tran

I'm going to tell you two things today:

Hôm nay tôi sẽ nói với các bạn về hai điều

One is what we have lost,

Một là những gì chúng ta đã đánh mất

and two, a way to bring it back.

Và hai là cách đưa chúng quay trở lại

And let me start with this.

Và tôi sẽ bắt đầu bằng việc này.

Đây là cơ sở của tôi:

This is my baseline:

This is the Mediterranean coast

Đây là bờ biển Địa Trung Hải

with no fish, bare rock

ở đây không có cá, chỉ có đá

and lots of sea urchins that like to eat the algae.

và rất nhiều nhím biển thích ăn tảo.

Something like this is what I first saw

Đây là những thứ tôi thấy ngay

when I jumped in the water for the first time

khi lặn xuống nước lần đầu tiên

in the Mediterranean coast off Spain.

ở bờ biển Địa Trung Hải ở Tây Ban Nha.

Now, if an alien came to earth --

Nếu người ngoài hành tinh đến trái đất

let's call him Joe --

hãy gọi anh ta là Joe

what would Joe see?

Joe sẽ nhìn thấy gì?

If Joe jumped in a coral reef,

Nếu Joe lặn xuống một rặng san hô,

there are many things the alien could see.

anh ta có thể thấy rất nhiều thứ.

Very unlikely, Joe would jump

Rất khó xảy ra việc Joe sẽ nhảy

on a pristine coral reef,

vào một rặng san hô nguyên sơ,

a virgin coral reef with lots of coral, sharks, crocodiles,

với nhiều san hô, cá mập, cá sấu

manatees, groupers,

hải ngưu, cá mú,

turtles, etc.

rùa, v.v...

So, probably, what Joe would see

Có thể những gì Joe thấy

would be in this part, in the greenish part of the picture.

nằm ở phần này, phần màu xanh của bức ảnh.

Here we have the extreme with dead corals,

Ở góc này là những rặng san hô chết,

microbial soup and jellyfish.

súp vi sinh vật và sứa.

And where the diver is,

Và chỗ người thợ lặn, có thể là

this is probably where most of the reefs of the world are now,

hầu hết những rặng hiện nay trên thế giới,

with very few corals, algae overgrowing the corals,

với rất ít san hô, tảo lớn mau hơn san hô,

lots of bacteria,

rất nhiều vi khuẩn,

and where the large animals are gone.

và không có những loài động vật lớn.

And this is what most marine scientists have seen too.

Đa số các nhà khoa học biển cũng thấy điều này.

This is their baseline. This is what they think is natural

Đây là cơ sở của họ. Họ cho đó là tự nhiên

because we started modern science

vì chúng ta bắt đầu khoa học hiện đại

with scuba diving long after

với việc lặn rất lâu sau khi

we started degrading marine ecosystems.

ta làm suy thoái hệ sinh thái biển.

So I'm going to get us all on a time machine,

Tôi sẽ đưa chúng ta lên cỗ máy thời gian,

and we're going to the left; we're going to go back to the past

và ta sẽ rẽ trái; ta sẽ đi về quá khứ

to see what the ocean was like.

xem đại dương trước đây ra sao.

And let's start with this time machine, the Line Islands,

Hãy bắt đầu với Quần Đảo Line

where we have conducted a series

nơi chúng ta đã thực hiện hàng loạt

of National Geographic expeditions.

những cuộc thám hiểm Địa lý Quốc gia.

This sea is an archipelago belonging to Kiribati

Vùng biển này thuộc về quần đảo Kiribati

that spans across the equator

bắt ngang qua xích đạo

and it has several uninhabited,

và có vài quần đảo không người,

unfished, pristine islands

không ai đánh bắt cá, nguyên sơ

and a few inhabited islands.

và 1 vài đảo có người sinh sống.

So let's start with the first one: Christmas Island, over 5,000 people.

Hãy bắt đầu với hòn đảo đầu tiên:

Đảo Giáng sinh, hơn 5000 người sinh sống.

Most of the reefs are dead,

Hầu hết là các rặng chết,

most of the corals are dead -- overgrown by algae --

san hô chết, tảo sinh trưởng tốt hơn,

and most of the fish are smaller than

và hầu hết cá

the pencils we use to count them.

nhỏ hơn cây bút chì ta dùng để đếm chúng.

We did 250 hours of diving here

Chúng tôi đã lặn 250 giờ ở đây

in 2005.

vào năm 2005.

We didn't see a single shark.

Chúng tôi không thấy một con cá mập nào.

This is the place that Captain Cook discovered in 1777

Thuyền trưởng Cook đã phát hiện ra nơi này năm 1777

and he described a huge abundance of sharks

và ông tả lại là có rất nhiều cá mập

biting the rudders and the oars of their small boats

cắn bánh lái và mái chèo của các con thuyền nhỏ

while they were going ashore.

khi họ đang đi tiến về bờ.

Let's move the dial a little bit to the past.

Hãy chuyển sang hướng khác một chút.

Fanning Island, 2,500 people.

Đảo Fanning, 2500 dân sinh sống.

The corals are doing better here. Lots of small fish.

San hô phát triển tốt. Rất nhiều cá nhỏ.

This is what many divers would consider paradise.

Với nhiều thợ lặn, đây như là thiên đường.

This is where you can see most

Đây là nơi bạn có thể thấy phần lớn

of the Florida Keys National Marine Sanctuary.

Khu bảo tồn biển quốc gia Florida Keys.

And many people think this is really, really beautiful,

Và nhiều người cho rằng cảnh này rất đẹp,

if this is your baseline.

nếu đó là cơ sở của bạn.

If we go back to a place

Nếu ta quay lại một nơi

like Palmyra Atoll,

như Rạn san hô vòng Palmyra Atoll,

tôi và Jeremy Jackson đã ở đó vài năm trước,

where I was with Jeremy Jackson a few years ago,

the corals are doing better and there are sharks.

san hô phát triển tốt hơn và có cá mập.

You can see sharks in every single dive.

Bạn có thể thấy cá mập mỗi lần lặn xuống.

And this is something that is very unusual in today's coral reefs.

Và điều đó khá hiếm ở các rặng san hô hiện nay.

But then, if we shift the dial

Nhưng, nếu ta quay ngược lại

200, 500 years back,

200, 500 năm trước,

then we get to the places where the corals

thì ta sẽ đến những nơi mà san hô

are absolutely healthy and gorgeous,

hoàn toàn khỏe mạnh và lộng lẫy,

forming spectacular structures,

tạo nên những cấu trúc đẹp mắt,

and where the predators

và nơi những động vật ăn thịt

are the most conspicuous thing,

dễ được nhìn thấy nhất,

where you see between 25 and 50 sharks per dive.

nơi bạn thấy 25-50 con cá mập mỗi lần lặn.

What have we learned from these places?

Chúng ta học được gì từ những nơi đó?

This is what we thought was natural.

Đây là những gì chúng ta nghĩ là tự nhiên.

This is what we call the biomass pyramid.

Chúng tôi gọi đây là tháp sinh khối

If we get all of the fish of a coral reef together and weigh them,

Nếu ta tập trung tất cả cá từ một rặng san hô lại và cân chúng,

this is what we would expect.

đây là điều mà chúng ta mong đợi.

Most of the biomass is low on the food chain, the herbivores,

Hầu hết sinh khối đều thấp ở chuỗi thức ăn, động vật ăn cỏ

the parrotfish, the surgeonfish that eat the algae.

cá vẹt, cá đuôi gai ăn tảo.

Then the plankton feeders, these little damselfish,

Rồi sinh vật phù du, cá thia biển nhỏ,

the little animals floating in the water.

những động vật nhỏ nổi trên mặt nước.

And then we have a lower biomass of carnivores,

Và rồi chúng ta có sinh khối thấp hơn là động vật ăn thịt,

and a lower biomass of top head,

và tầng thấp hơn ở trên cùng

or the sharks, the large snappers, the large groupers.

là cá mập, cá hồng lớn, cá mú lớn.

But this is a consequence.

Nhưng đây là hệ quả

This view of the world is a consequence

Quan điểm của thế giới là hệ quả

of having studied degraded reefs.

từ việc nghiên cứu các rặng san hô suy thoái

When we went to pristine reefs,

Khi chúng tôi đến các rặng san hô nguyên sơ

we realized that the natural world

chúng tôi đã nhận ra rằng

was upside down;

thế giới tự nhiên ngược lại

this pyramid was inverted.

cái tháp bị đảo ngược.

The top head does account for most of the biomass,

Phía trên cùng chiếm phần lớn sinh khối

in some places up to 85 percent,

ở một vài nơi, chiếm đến 85%

like Kingman Reef, which is now protected.

như Rặng Kingman, bây giờ đã được bảo vệ,

The good news is that, in addition to having more predators,

Tin tốt là, bên cạnh việc có thêm nhiều vật ăn thịt

there's more of everything.

thì mọi thứ đều sẽ nhiều hơn.

The size of these boxes is bigger.

Kích cỡ của những cái hộp này lớn hơn.

We have more sharks, more biomass of snappers,

chúng tôi có nhiều cá mập hơn, lượng sinh khối của cá mú nhiều hơn,

more biomass of herbivores, too,

của động vật ăn cỏ cũng nhiều hơn

like these parrot fish that are like marine goats.

Ví dụ như cá vẹt, những con cừu của biển.

They clean the reef; everything that grows enough to be seen,

Chúng làm sạch rặng; mọi thứ lớn đến mức nhìn thấy được

they eat, and they keep the reef clean

thì chúng ăn và giữ rặng san hô sạch sẽ

and allow the corals to replenish.

và cho phép san hô phục hồi.

Not only do these places --

Không chỉ những nơi này-

these ancient, pristine places -- have lots of fish,

những vùng nguyên sơ, cổ xưa này - có nhiều cá

but they also have other important components

mà chúng còn có những thành phần quan trọng khác

of the ecosystem like the giant clams;

của hệ sinh thái như trai khổng lồ

pavements of giant clams in the lagoons,

những dãy trai khổng lồ trong các đầm phá

up to 20, 25 per square meter.

rộng đến 20 tới 25 con trên một mét vuông

These have disappeared from every inhabited reef in the world,

Chúng đã biến mất ở mọi rặng san hô bị xâm chiếm trên trái đất

and they filter the water;

và chúng lọc nước; chúng giữ nước sạch

they keep the water clean from

microbes and pathogens.

khỏi vi sinh vật và mầm bệnh

But still, now we have global warming.

Nhưng chúng ta vẫn còn vấn đề nóng lên toàn cầu

If we don't have fishing because these reefs are protected by law

nếu chúng ta không còn đánh bắt cá

-vì những rặng san hô này được pháp luật bảo vệ

or their remoteness, this is great.

hoặc vì vị trí hẻo lánh - thì thật tuyệt

But the water gets warmer for too long

Nhưng nước đã ấm lên quá lâu

and the corals die.

và những rặng san hô chết

So how are these fish,

Vậy những con cá,

these predators going to help?

những vật tiêu thụ này sẽ giúp đỡ thế nào?

Well, what we have seen is that

Những gì chúng tôi đã nhìn thấy là

in this particular area

ở khu vực đặc biệt này

trong El Nino, những năm 97,98

during El Nino, year '97, '98,

the water was too warm for too long,

nước đã quá ấm trong quá lâu

and many corals bleached

và nhiều rặng san hô bị tẩy trắng

nhiều nơi đã chết

and many died.

Vào Giáng sinh, khi lưới thức ăn suy giảm

In Christmas, where the food web is really trimmed down,

where the large animals are gone,

khi những con vật lớn đã đi

the corals have not recovered.

những rặng san hô không hồi phục

In Fanning Island, the corals are not recovered.

Ở đảo Fanning. những rặng san hô đã không hồi phục

But you see here

Nhưng bạn thấy ở đây

a big table coral that died and collapsed.

một bàn san hô đã chết và sụp đổ

And the fish have grazed the algae,

Và những con cá đã gặm tảo

so the turf of algae is a little lower.

nên mảng tảo thấp hơn một chút

Then you go to Palmyra Atoll

Rồi bạn tới Palmyra Atoll

that has more biomass of herbivores,

nơi có nhiều hơn sinh khối của động vật ăn thực vật hơn

and the dead corals are clean,

và những rặng san hô chết thì sạch

and the corals are coming back.

thì những rặng san hô đang trở lại.

And when you go to the pristine side,

Và khi bạn tới phía nguyên sinh

did this ever bleach?

cái này có bao giờ bị tẩy trắng chưa?

Những nơi này cũng từng bị tẩy trắng nhưng chúng phục hồi nhanh hơn.

These places bleached too, but they recovered faster.

The more intact, the more complete,

Càng nguyên vẹn thì càng hoàn thiện,

[and] the more complex your food web,

Lưới thức ăn của bạn càng phức tạp

the higher the resilience, [and] the more likely

thì sự phục hồi càng cao, và dường như

that the system is going to recover

hệ thống sẽ phục hồi

from the short-term impacts of warming events.

khỏi những tác động ngắn hạn từ những sự kiện ấm lên

And that's good news, so we need to recover that structure.

và đó là tin tốt, nên chúng ta cần phục hồi cấu trúc đó

We need to make sure that all of the pieces of the ecosystem are there

Chúng ta phải đảm bảo rằng mọi thành phần của hệ sinh thái ở đó

so the ecosystem can adapt

để hệ sinh thái có thể thích nghi

to the effects of global warming.

với hiệu ứng ấm lên toàn cầu

So if we have to reset the baseline,

Vậy nếu chúng ta phải đặt lại đường cơ sở

if we have to push the ecosystem back to the left,

nếu chúng ta phải đẩy hệ sinh thái ngược về bên trái

how can we do it?

thì ta có thể làm thế nào?

Well, there are several ways.

Có một vài cách.

Một cách rõ ràng là những khu vực biển được bảo vệ

One very clear way is the marine protected areas,

especially no-take reserves

đặc biệt là những khu bảo tồn không khai thác

that we set aside

mà ta đặt sang một bên

to allow for the recovery for marine life.

để cho phép sự sống ở biển phục hồi

And let me go back to that image

Và hãy cho tôi quay lại với hình ảnh

of the Mediterranean.

ở Địa Trung Hải

This was my baseline. This is what I saw when I was a kid.

Đây từng là đường cơ sở của tôi. Đây từng là cái tôi đã thấy khi còn nhỏ.

And at the same time I was watching

Cùng lúc đó, tôi đang xem

Jacques Cousteau's shows on TV,

các chương trình của Jacques Cousteau trên TV

with all this richness and abundance and diversity.

với mọi sự giàu đẹp, phong phú, đa dạng.

And I thought that this richness

Tôi đã nghĩ sự giàu có này

belonged to tropical seas,

thuộc về những vùng biển nhiệt đới,

and that the Mediterranean was a naturally poor sea.

rằng Địa Trung Hải là một vùng biển nghèo tự nhiên

But, little did I know,

Nhưng tôi đã không biết,

until I jumped for the first time in a marine reserve.

cho đến lần đầu khi tôi nhảy xuống một vùng biển được bảo tổn,

And this is what I saw, lots of fish.

Và đây là cái tôi thấy, rất nhiều cá.

After a few years, between five and seven years,

Sau vài năm, khoẳng năm đến bảy năm,

fish come back, they eat the urchins,

cá quay trở lại, chúng ăn nhím biển

and then the algae grow again.

và tảo mọc trở lại

So you have this little algal forest,

Vậy là bạn có rừng tảo nhỏ này,

and in the size of a laptop

trong cỡ một chiếc laptop

you can find more than 100 species of algae,

bạn có thể tìm thấy hơn 100 loài tảo

mostly microscopic fit

phần lớn vừa mức kính hiển vi

hundreds of species of little animals

hàng trăm loài động vật nhỏ

that then feed the fish,

làm thức ăn cho cá

so that the system recovers.

vậy là hệ thống được phục hồi.

And this particular place, the Medes Islands Marine Reserve,

Và địa điểm đặc biệt này, khu bảo tổn quần đảo Medes

is only 94 hectares,

chỉ có 94 hecta

mà mang lại 6 triệu euro cho kinh tế địa phương

and it brings 6 million euros to the local economy,

gấp 20 lần so với đánh cá

20 times more than fishing,

and it represents 88 percent

Nó chiếm 88%

of all the tourist revenue.

lợi nhuận du lịch

So these places not only help the ecosystem

Vậy là những địa điểm này không chỉ giúp hệ sinh thái

but also help the people

mà còn giúp con người

who can benefit from the ecosystem.

có thể thu lợi từ hệ sinh thái

So let me just give you a summary

Vậy hãy để tôi tóm tắt lại

những gì các khu bảo tồn không khai thác làm được

of what no-take reserves do.

These places, when we protect them,

Những nơi này, khi ta bảo vệ chúng,

if we compare them to unprotected areas nearby, this is what happens.

so sánh với các khu không được bảo vệ gần đó, đây là cái sẽ xảy ra

The number of species increases 21 percent;

Số loài tăng 21%

so if you have 1,000 species

tức là nếu bạn có 1000 loài

you would expect 200 more in a marine reserve.

thì bạn có thể hy vọng thêm 200 loài ở một khu bảo tổn biển

This is very substantial.

Điều này rất đáng kể

The size of organisms increases a third,

Kích cỡ các cá thể tăng một phần ba

so your fish are now this big.

tức là con cá của bạn sẽ to thế này

The abundance, how many fish you have per square meter,

Số lượng cá bạn có trên một mét vuông

increases almost 170 percent.

tăng gần 170%

And the biomass -- this is the most spectacular change --

Và sinh khối - sự thay đổi đáng kinh ngạc nhất -

4.5 times greater biomass

tăng 4,5 lần

on average, just after five to seven years.

trung bình, chỉ sau 5 đến 7 năm

In some places up to 10 times

Ở một vài nơi tăng đến 10 lần

larger biomass inside the reserves.

ở trong khu bảo tồn

So we have all these things

Vậy là chúng ta có mọi thứ

inside the reserve that grow, and what do they do?

trong một khu bảo tồn đang phát triển, thì chúng làm gì?

They reproduce. That's population biology 101.

Chúng sinh sản.

Đó là kiến thức cơ bản của sinh học quần thể

If you don't kill the fish, they take a longer time to die,

Nếu bạn không giết cá, chúng sẽ sống lâu hơn

they grow larger and they reproduce a lot.

chúng phát triển to hơn và sinh sản nhiều

And same thing for invertebrates. This is the example.

Điều tương tự với loài không xương sống, Ví dụ,

These are egg cases

đây là những bọc trứng

laid by a snail off the coast of Chile,

của một con ốc sên dọc bờ biển Chile,

and this is how many eggs they lay on the bottom.

và đây là số trứng chúng đẻ ở đáy.

Outside the reserve,

Ngoài khu bảo tồn,

you cannot even detect this.

bạn thậm chí không thể phát hiện ra chúng

One point three million eggs per square meter

1,3 triệu trứng mỗi mét vuông

inside the marine reserve where these snails are very abundant.

trong khu bảo tồn nơi có nhiều những con ốc sên này

So these organisms reproduce,

Vậy là những cá thể này sinh sản,

the little larvae juveniles spill over,

những con ấu trùng non này tràn ngập

they all spill over,

chúng tràn ngập mọi nơi,

and then people can benefit from them outside too.

và con người có thể hưởng lợi từ chúng từ bên ngoài

This is in the Bahamas: Nassau grouper.

Đây là ở Bahamas: loài cá mú Nassau

Huge abundance of groupers inside the reserve,

Một lượng lớn cá mú bên trong khu bào tồn

and the closer you get to the reserve,

và bạn càng đến gần khu bảo tồn,

the more fish you have.

bạn càng có nhiều cá

So the fishermen are catching more.

Vậy là những ngư dân đang đánh bắt nhiều hơn

You can see where the limits of the reserve are

Bạn có thể thấy những giới hạn của khu bảo tồn

because you see the boats lined up.

vì bạn thấy những con tàu xếp thành hàng

So there is spill over;

Vậy là có sự tràn sang;

có những lợi ích vượt ra ngoài giới hạn của các khu bảo tồn

there are benefits beyond the boundaries of these reserves

that help people around them,

giúp cho những người ở quanh chúng

while at the same time

cùng lúc đó

the reserve is protecting

khu bảo tồn cũng đang bảo vệ

the entire habitat. It is building resilience.

toàn bộ môi trường sống. Nó đang xây dựng khả năng phục hồi

So what we have now --

Vậy thì thứ mà ta đang có hiện nay -

or a world without reserves --

- một thế giới không có các khu bảo tồn -

is like a debit account

là một tài khoản nợ

where we withdraw all the time

mà ta suốt ngày rút tiền

and we never make any deposit.

và không bao giờ nạp

Các khu bảo tồn giống như những tài khoản tiết kiệm

Reserves are like savings accounts.

We have this principal that we don't touch;

Chúng ta có phần chính, không chạm vào

that produces returns,

mà ở ó tạo ra tiền lời

social, economic and ecological.

về mặt xã hội, kinh tế và sinh thái

And if we think about the increase of biomass inside the reserves,

Và nếu ta nghĩ về sự gia tăng sinh khối trong các khu bảo tồn

this is like compound interest.

thì nó giống như lãi suất kép vậy.

Two examples, again,

Lại thêm 2 ví dụ nữa

of how these reserves can benefit people.

về cách các khu bảo tồn này có thể tạo lợi ích cho con người

This is how much fishermen get

Đây là số tiền mà ngư dân kiếm được

everyday in Kenya, fishing

ở Kenya mỗi ngày

over a series of years,

qua nhiều năm

in a place where

ở nơi mà

không có sự bảo vệ; mở cửa tự do cho mọi người

there is no protection; it's a free-for-all.

Once the most degrading fishing gear,

Khi dụng cụ đánh cá tầm thường nhất -

seine nets, were removed,

-những cái lưới biển - bị gỡ bỏ

the fishermen were catching more.

các ngư dân đánh bắt được nhiều hơn

If you fish less, you're actually catching more.

Nếu bạn đánh bắt ít đi, bạn sẽ được nhiều hơn

But if we add the no-take reserve on top of that,

Nhưng nếu ta thêm việc bảo tồn không xâm lấn lên đầu

the fishermen are still making more money

thì các ngư dân vẫn kiếm được nhiều hơn

by fishing less around an area that is protected.

nhờ đánh bắt ít đi quanh khu vực được bảo vệ

Another example:

Ví dụ nữa:

Cá mú Nassau ở Belize trong Rặng Trung bộ châu Mỹ

Nassau groupers in Belize in the Mesoamerican Reef.

This is grouper sex,

Đây là sự sinh sản của cá mú

and the groupers aggregate around the full moons

chúng tụ tập lại vào ngày trăng tròn

of December and January for a week.

của tháng 12 và tháng 1 trong 1 tuần

They used to aggregate up to the

Chúng thường tụ tập hàng vạn con

tens of thousands, 30,000 groupers about this big

30 000 con cá mú lớn cỡ này

in one hectare, in one aggregation.

trong 1 hecta, trong một tập hợp

Fishermen knew about these things; they caught them, and they depleted them.

Ngư dân đã biết điều này, họ bắt hết chúng

When I went there for the first time in 2000,

Khi tôi đến đó lần đầu năm 2000

there were only 3,000 groupers left.

chỉ có 3000 con cá mú còn sót lại

And the fishermen were authorized to catch 30 percent

Các ngư dân đã được cho phép bắt 30%

of the entire spawning population every year.

của quần thể trong kì sinh sản mỗi năm

Vậy là chúng tôi đã làm một phân tích đơn giản

So we did a simple analysis,

and it doesn't take rocket science

chẳng cần tới khoa học tên lửa

to figure out that, if you take 30 percent every year,

để chỉ ra rằng, nếu bạn cứ lấy 30% mỗi năm

your fishery is going to collapse very quickly.

thì nghề cá của bạn sẽ sụp đổ nhanh chóng

And with the fishery, the entire reproductive ability

Rồi toàn bộ khả năng sinh sản của loài

of the species goes extinct.

đi tới tuyệt chủng

It happened in many places around the Caribbean.

Nó đã diễn ra nhiều nơi quanh Carribe

And they would make 4,000 dollars per year,

Họ kiếm được 4000 đô-la mỗi năm

total, for the entire fishery,

cho toàn bộ ngư nghiệp

several fishing boats.

rất nhiều tàu đánh cá

Now, if you do an economic analysis

Giờ, nếu bạn làm một phân tích kinh tế

and project what would happen

và dự án về điều sẽ xảy ra

if the fish were not cut,

nếu cá không bị cắt giảm

if we brought just 20 divers

nếu ta chỉ mang 20 thợ lặn

one month per year,

một tháng mỗi năm

the revenue would be more than 20 times higher

thì lợi nhuận sẽ cao hơn gấp 20 lần

and that would be sustainable over time.

và nó cũng bền vững theo thời gian

Vậy ta thực hiện được bao nhiêu?

So how much of this do we have?

If this is so good, if this is such a no-brainer, how much of this do we have?

Nếu chuyện này rất tốt, nếu không cần phải suy nghĩ gì,

And you already heard that

thì chúng ta thực hiện được bao nhiêu?

Hẳn bạn đã nghe nói

less than one percent of the ocean's protected.

chỉ ít hơn 1% đại dương được bảo vệ

We're getting closer to one percent now,

Chúng ta hiện đang tiến gần đến 1%

thanks to the protections of the Chagos Archipelago,

nhờ những sự bảo vệ của quần đảo Chagos

and only a fraction of this is fully protected from fishing.

và chỉ một phần của nơi này được hoàn toàn bảo vệ khỏi đánh cá

Scientific studies recommend that at least 20 percent

Các nghiên cứu khoa học đề xuất rằng ít nhất

of the ocean should be protected.

20% đại dương cần được bảo vệ

The estimated range is between 20 and 50 percent

Khoảng ước lượng từ 20 đến 50%

for a series of goals of biodiversity

cho một chuỗi mục tiêu về cân bằng sinh thái

and fishery enhancement and resilience.

cái thiện ngư nghiệp và khả năng phục hồi

Now, is this possible? People would ask: How much would that cost?

Giờ, liệu cái này có khả thi không?

Mọi người sẽ hỏi: Chuyện này tốn bao nhiêu tiền?

Well, let's think about

Hãy nghĩ về

how much we are paying now

số tiền ta đang trả

to subsidize fishing:

để đầu tư cho ngư nghiệp

35 billion dollars per year.

35 tỷ đô la mỗi năm

Many of these subsidies go to destructive fishing practices.

Rất nhiều tiền dành cho các giải pháp đánh cá mang tính hủy hoại

Well, there are a couple estimates

Có một vài ước tính

of how much it would cost to create

về chi phí để tạo ra

a network of protected areas

một mạng lưới khu bảo vệ

covering 20 percent of the ocean

che phủ 20% diện tích đại dương

that would be only a fraction

Đó sẽ chỉ là một phần

of what we are now paying;

của số tiền mà ta đang chi trả

the government hands out to a fishery

cho chính phủ để đầu tư vào một ngư nghiệp

that is collapsing.

đang sụp đổ

People are losing their jobs because the fisheries are collapsing.

Mọi người đang mất việc vì ngư nghiệp đang sụp đổ

A creation of a network of reserves

Tạo ra một mạng lưới các khu bảo tồn

would provide direct employment for more than a million people

sẽ cung cấp công việc trực tiếp cho hơn một triệu người

plus all the secondary jobs and all the secondary benefits.

cộng thêm tất cả những công việc thứ yếu và lợi ích thứ yếu

So how can we do that?

Vậy làm sao ta làm được điều đó?

If it's so clear that these savings accounts

Nếu những tài khoản tiết kiệm này rõ ràng

are good for the environment and for people,

tốt cho môi trường và con người

why don't we have 20, 50 percent of the ocean?

tại sao ta không bảo vệ được 20, 50% đại dương?

And how can we reach that goal?

Và làm sao ta đạt được mục tiêu đó?

Well, there are two ways of getting there.

Có 2 cách

The trivial solution is to create really large protected areas

Giải pháp không đáng kể là tạo ra những khu bảo tồn thật lớn

like the Chagos Archipelago.

như Quần đảo Chagos

The problem is that we can create these large reserves

Vấn đề là ta chỉ làm được như vậy

only in places where there are no people, where there is no social conflict,

ở những nơi không có người, không có mâu thuẫn xã hội

where the political cost is really low

nơi mà chi phí chính sách thật thấp

and the economic cost is also low.

và chi phí kinh tế cũng thấp

And a few of us, a few organizations in this room and elsewhere

Và một vài người trong chúng ta, một vài tổ chức ở ngay đây hay nơi khác

are working on this.

đang làm điều này

But what about the rest of the coast of the world,

Nhưng còn phần còn lại của các bờ biển trên thế giới

where people live and make a living out of fishing?

nơi con người sống và kiếm ăn nhờ đánh cá?

Well, there are three main reasons why

Có 3 lý do chính tại sao

we don't have tens of thousands of small reserves:

chúng ta không có hàng vạn khu bảo tồn nhỏ

The first one is that people have no idea

Đầu tiền là mọi người không biết

what marine reserves do,

khu bảo tồn đại dương làm gì

and fishermen tend to be really, really defensive

và các ngư dân có xu hướng rất, rất đề phòng

when it comes to regulating or closing

việc điều chỉnh hay đóng cửa một khu vực

an area, even if it's small.

dù là nhỏ

Second, the governance is not right

Thứ hai là chính quyền không đúng

because most coastal communities around the world

vì phần lớn cộng đồng ven biển trên thế giới

don't have the authority

không có chính quyền

to monitor the resources to create the reserve and enforce it.

để điều khiển tài nguyên để tạo ra khu bảo tồn và thực thi nó

It's a top down hierarchical structure

Đó là một cấu trúc phân cấp từ trên xuống

where people wait for

nơi mà mọi người đợi

government agents to come

các nhân viên chính phủ đến

and this is not effective. And the government doesn't have enough resources.

và nó không hiệu quả. Và chính phủ không có đủ nguồn lực

Which takes us to the third reason,

dẫn đến lý do thứ ba

tại sao ta không có nhiều khu bảo tồn hơn

why we don't have many more reserves,

là các mô hình gây quỹ đã sai

is that the funding models have been wrong.

NGOs and governments

Các NGO và các chính phủ

spend a lot of time and energy and resources

dành nhiều thời gian, công sức, tài nguyên

thường là cho một vài khu vực nhỏ

in a few small areas, usually.

So marine conservation and coastal protection

Vậy là việc bảo vệ biển và vùng bờ biển

has become a sink for government or philanthropic money,

đã trở thành một cái vũng của chính phủ và tiền tài trợ

and this is not sustainable.

Như thế không bền vững

So the solutions are just

Vậy là những giải pháp

fixing these three issues.

để giải quyết 3 vấn đề này là

First, we need to develop a global awareness campaign

Thứ nhất, ta cần phát triển 1 chiến dịch nhận thức toàn cầu

để thu hút các cộng đồng địa phương và các chính phủ

to inspire local communities and governments

to create no-take reserves

tạo ra các khu bảo tồn không xâm lấn

that are better than what we have now.

tốt hơn những gì ta đang có

It's the savings accounts

Nó là các tài khoản tiết kiệm

versus the debit accounts with no deposits.

chống lại những tài khoản nợ không có tiền gửi

Second, we need to redesign our governance

Thứ hai, ta cần tái thiết kế chính quyền

so conservation efforts can be decentralized,

để những nỗ lực bảo tồn được phân quyền

so conservation efforts don't depend on

để chúng không chỉ phụ thuộc vào

công việc của các NGO

work from NGOs

or from government agencies

hay các nhân viên chính phủ

and can be created by the local communities,

và có thể được tạo ra bởi các cộng đồng địa phương

like it happens in the Philippines and a few other places.

như ở Philipine hay một vài nơi khác

And third, and very important,

Điều thứ ba rất quan trọng

we need to develop new business models.

chúng ta cần phát triển những mô hình kinh doanh mới

The philanthropy sink as the only way to create reserves

Chỉ dùng tiền từ thiện để tạo ra các khu bảo tồn

is not sustainable.

là không bền vững

We really need to develop models, business models,

Chúng ta thật sự cần phát triển những mô hình kinh doanh

where coastal conservation

nơi mà khu bảo tồn bờ biển

is an investment,

là một sự đầu tư

because we already know

vì ta đã biết

that these marine reserves provide

những khu bảo tồn đại dương này cung cấp

social, ecological and economic benefits.

các lợi ích xã hội, sinh thái và kinh tế

And I'd like to finish with one thought,

Và tôi muốn kết thúc với một ý nghĩ

which is that no one

rằng sẽ không một tổ chức nào có thể một mình

organization alone

is going to save the ocean.

cứu được đại dương

There has been a lot of competition in the past,

Đã có nhiều cuộc đua trong quá khứ

and we need to develop

và chúng ta cần phát triển

a new model of partnership,

một mô hình hợp tác mới

truly collaborative,

thực sự hợp tác

khi ta kiếm tìm sự bổ trợ

where we are looking for complementing,

not substituting.

chứ không phải sự thay thế

The stakes are just too high

Giải thưởng rất cao

to continue the way we are going.

để tiếp tục con đường ta đang đi

So let's do that. Thank you very much.

Vậy hãy làm điều đó. Cảm ơn rất nhiều

(Applause)

Chris Anderson: Thank you Enric.

Cảm ơn!

Enric Sala: Thank you.

Cảm ơn Eric!

CA: That was a masterful job

Đó là một công việc bậc thầy

khi đặt mọi thứ lại cùng nhau

of pulling things together.

First of all, your pyramid, your inverted pyramid,

Đầu tiên là cái tháp ngược của anh

showing 85 percent biomass in the predators,

biểu diễn 85% sinh khối trong vật ăn thịt

that seems impossible.

dường như bất khả thi

How could 85 percent

Làm sao mà 85%

survive on 15 percent?

có thể tồn tại nhờ 15%?

ES: Well, imagine that you have two gears

Hãy tưởng tượng anh có 2 bánh xe

trong 1 cái đồng hồ, 1 lớn 1 nhỏ

of a watch, a big one and a small one.

The big one is moving very slowly, and the small one is moving fast.

Cái lớn di chuyển rất chậm, cái nhỏ thì rất nhanh

That's basically it.

Đơn giản như vậy thôi!

Những con vật ở phía dưới trong chuỗi thức ăn

The animals at the lower parts of the food chain,

they reproduce very fast; they grow really fast; they produce millions of eggs.

sinh sản nhanh, sinh trưởng nhanh, tạo ra hàng triệu trứng

Up there, you have sharks and large fish that live 25, 30 years.

Trên đây, anh có cá mập và các loài cá lớn sống đến 25, 30 năm

They reproduce very slowly; they have a slow metabolism;

Chúng sinh sản rất chậm, chuyển hóa chậm

and, basically, they just maintain their biomass.

và đơn giản là chúng duy trì sinh khối của mình

So, basically, the production surplus of these guys down there

Vậy, cơ bản là, sản phẩm dư thừa của những con dưới này

is enough to maintain this biomass

đủ để duy trì sinh khối này

that is not moving.

không di chuyển

They are like capacitors of the system.

Chúng giống như các tụ điện cho hệ thống

CA: That's very fascinating.

Thật thú vị!

So, really, our picture of a food pyramid

Vậy, thực sự, hình ảnh của chúng ta về tháp thức ăn

is just -- we have to change that completely.

phải thay đổi hoàn toàn

ES: At least in the seas.

Ít nhất là ở đại dương

Chúng tôi đã tìm thấy ở các rặng san hô

What we found in coral reefs is that the inverted pyramid

rằng tháp ngược tương đương với ở Serengeti

is the equivalent of the Serengeti,

with five lions per wildebeest.

với 5 con sư tử trên 1 con linh dương đầu bò

And on land, this cannot work.

Ở trên đất liền, cái này không đúng

But at least on coral reefs are systems

Nhưng ít nhất ở các rặng san hô là những hệ thống

where there is a bottom component with structure.

có một thành phần dưới cùng với cấu trúc

We think this is universal.

Chúng tôi nghĩ cái này là toàn cầu

But we have started studying pristine reefs

Nhưng chúng tôi mới bắt đầu nghiên cứu các rặng nguyên sơ

only very recently.

gần đây thôi

CA: So the numbers you presented really are astonishing.

Vậy những con số anh đã trình bày rất đáng ngạc nhiên

Anh đang nói là chúng ta đang chi 35 tỷ đô la

You're saying we're spending 35 billion dollars

now on subsidies.

cho trợ cấp

Sẽ chỉ mất 16 tỷ đô để xây dựng

It would only cost 16 billion to set up

20 percent of the ocean as

20% đại dương

marine protected areas

thành các khu bảo tồn

that actually give new living choices

đồng thời đem đến những lựa chọn sống mới

to the fishermen as well.

cho các ngư dân

If the world was a smarter place,

Nếu thế giới thông minh hơn

we could solve this problem for negative 19 billion dollars.

thì ta đã có thể giải quyết vấn đề này với ít đi 19 tỷ đô la

We've got 19 billion to spend on health care or something.

Chúng ta sẽ có 19 tỷ đô cho chăm sóc sức khỏe hay cái gì đó

ES: And then we have the under-performance of fisheries

Rồi chúng ta có các nền ngư nghiệp kém hiệu quả

that is 50 billion dollars.

trị giá 50 tỷ đô la

So again, one of the big solutions is

Lần nữa, một trong những giải pháp lớn là

have the World Trade Organization shifting the subsidies

để Tổ chức thương mại thế giới chuyển trợ cấp

to sustainable practices.

cho giải pháp bền vững

CA: Okay, so there's a lot of examples that I'm hearing out there

Được rồi, có nhiều ví dụ mà tôi đã nghe

about ending this subsidies madness.

về việc chấp dứt sự trợ cấp điên cuồng.

So thank you for those numbers.

Cảm ơn vì những con số.

The last one's a personal question.

Chỉ có một câu hỏi cuối riêng tư

A lot of the experience of people here

Nhiều người ở đây có trải nghiệm

who've been in the oceans for a long time

những người đã ở biển lâu

has just been seeing this degradation, the places they saw that were beautiful

họ mới nhìn thấy sự xuống cấp của những nơi từng đẹp đẽ

getting worse, depressing.

đang trở nên tệ đi

Talk to me about the feeling that you must have experienced

Hãy nói tôi nghe về cảm giác anh đã phải trải qua

of going to these pristine areas

khi đến những khu vực nguyên sơ

and seeing things coming back.

và nhìn thấy những điều này quay trở lại

ES: It is a spiritual experience.

Nó là một trải nghiệm tâm lý

We go there to try to understand the ecosystems,

Chúng tôi đến đó để cố hiểu về hệ sinh thái

to try to measure or count fish and sharks

cố đo đếm lượng cá

và nhìn thấy những nơi này khác biệt so với những nơi chúng tôi biết

and see how these places are different from the places we know.

But the best feeling

Nhưng cảm xúc tuyệt nhất là

is this biophilia that E.O. Wilson talks about,

hiện tượng biophilia mà E.O.Wilson nói đến

where humans have this sense of awe and wonder

khi con người cảm thấy kinh ngạc

in front of untamed nature, of raw nature.

trước một thiên nhiên hoang sơ

And there, only there,

Và chỉ ở đó

bạn thật sự cảm thấy mình là một phần của một thứ lớn lao hơn

you really feel that you are part of a larger thing

or of a larger global ecosystem.

hay của một hệ sinh thái toàn cầu lớn hơn

Và nếu không nhờ hi vọng thể hiện ở những nơi này

And if it were not for these places that show hope,

I don't think I could continue doing this job.

thì tôi không nghĩ mình có thể tiếp tục làm việc

It would be just too depressing.

Sẽ rất chán nản!

CA: Well, Enric, thank you so much for sharing

Enric, cảm ơn vì sự chia sẻ

some of that spiritual experience with us all. Thank you.

về trải nghiệm tâm lý đó với chúng tôi. Cảm ơn!

ES: Thank you very much.

Cảm ơn rất nhiều!