Hacking your memory -- with sleep | Sleeping with Science, a TED series

Transcriber: TED Translators admin Reviewer: Krystian Aparta

Whether you're cramming for an exam

Translator: TED Translators Admin Reviewer: Minh-Hung Nguyen

Bất kể bạn đang nhồi nhét kiến thức đi thi

or trying to learn a new musical instrument

hay cố gắng học chơi một nhạc cụ mới

or even trying to perfect a new sport,

hay kể cả cố gắng thành thạo một môn thể thao mới,

sleep may actually be your secret memory weapon.

giấc ngủ có thể thực chất là một vũ khí bí mật cho trí nhớ của bạn.

[Sleeping with Science]

[Đi ngủ với Khoa học]

Studies have actually told us that sleep is critical for memory

Thực tế, các nghiên cứu đã cho ta biết giấc ngủ rất cần thiết cho trí nhớ

in at least three different ways.

theo ít nhất là ba cách.

First, we know that you need sleep before learning

Đầu tiên, chúng ta biết rằng ta cần ngủ trước khi học

to actually get your brain ready,

để thật sự giúp bộ não chuẩn bị sẵn sàng,

almost like a dry sponge,

gần giống như một miếng bọt biển khô,

ready to initially soak up new information.

sẵn sàng để bắt đầu hút vào các thông tin mới.

And without sleep, the memory circuits within the brain

Nếu ta không ngủ, các mạch trí nhớ bên trong não

effectively become waterlogged, as it were,

và dần trở nên úng nước, và khi ấy,

and we can't absorb new information.

chúng ta không thể tiếp nhận thêm các thông tin mới.

We can't effectively lay down those new memory traces.

Chúng ta không thể dò theo dấu vết của những ký ức mới một cách hiệu quả.

But it's not only important that you sleep before learning,

Nhưng, giấc ngủ không chỉ quan trọng với bạn trước khi học,

because we also know that you need sleep after learning

vì chúng ta cũng biết rằng ta cần ngủ cả sau khi học

to essentially hit the save button on those new memories

để, về căn bản, nhấn nút lưu lại những ký ức mới ấy

so that we don't forget.

để cho chúng ta không quên mất.

In fact, sleep will actually future-proof that information

Thực tế, giấc ngủ sẽ kiểm chứng tương lai cho thông tin đó

within the brain,

bên trong não bộ,

cementing those memories

kết dính những ký ức ấy

into the architecture of those neural networks.

vào công trình những mạng lưới thần kinh.

And we've begun to discover

Và chúng ta bắt đầu khám phá ra

exactly how sleep achieves this memory-consolidation benefit.

chính xác cách mà giấc ngủ đạt được lợi ích củng cố ký ức này.

The first mechanism is a file-transfer process.

Cơ chế đầu tiên là một quá trình chuyển dữ liệu.

And here, we can speak about two different structures

Và tại đây, chúng ta có thể nói đến hai cấu trúc khác nhau

within the brain.

bên trong bộ não.

Phần đầu tiên được gọi là hồi hải mã

The first is called the hippocampus

and the hippocampus sits on the left and the right side

nằm ở cả bên trái và bên phải của bộ não.

of your brain.

Và bạn có thể nghĩ về hồi hải mã

And you can think of the hippocampus

almost like the informational inbox of your brain.

gần như là hộp thư thông tin trong não của bạn.

It's very good at receiving new memory files

Nó làm rất tốt trong việc nhận những dữ liệu mới nhớ

and holding onto them.

và nắm giữ chúng.

The second structure that we can speak about

Phần thứ hai mà chúng ta có thể nói đến

is called the cortex.

được gọi là vỏ não.

This wrinkled massive tissue that sits on top of your brain.

Mô tế bào to lớn nhăn nheo này nằm trên đỉnh của bộ não.

And during deep sleep,

Và trong lúc ngủ sâu,

there is this file-transfer mechanism.

nó diễn ra một cơ chế truyền tải dữ liệu.

Think of the hippocampus like a USB stick

Tưởng tượng hồi hải mã như một chiếc USB

and your cortex like the hard drive.

và vỏ não của bạn như một chiếc ổ cứng.

And during the day, we're going around

Và trong ngày, chúng ta sẽ đi vòng quanh

and we're gathering lots of files,

và thu thập thêm nhiều dữ liệu,

but then during deep sleep at night,

nhưng sau đó, trong lúc ngủ sâu vào ban đêm,

because of that limited storage capacity,

bởi vì dung lượng lưu trữ bị hạn chế,

we have to transfer those files from the hippocampus

chúng ta phải chuyển những dữ liệu này từ hồi hải mã

over to the hard drive of the brain, the cortex.

đến ổ cứng của não bộ - vỏ não.

And that's exactly one of the mechanisms

Và đó chính xác là một trong những cơ chế

that deep sleep seems to provide.

mà giấc ngủ sâu có thể cung cấp.

But there's another mechanism that we've become aware of

Nhưng, vẫn có một cơ chế khác mà chúng ta biết rằng

that helps cement those memories into the brain.

nó giúp kết dính những ký ức ấy vào bộ não.

And it's called replay.

Và nó được gọi là phát lại.

Several years ago,

Vài năm trước đây,

scientists were looking at how rats learned

các nhà khoa học nghiên cứu về cách mà chuột học

as they would run around a maze.

khi chúng chạy xung quanh mê cung.

And they were recording the activity in the memory centers of these rats.

Và họ đã ghi lại hoạt động bên trong trung tâm trí nhớ của chuột.

And as the rat was running around the maze,

Và khi chuột chạy quanh mê cung,

different brain cells would code different parts of the maze.

những tế bào não bộ khác nhau sẽ mã hóa những phần khác nhau của mê cung.

And so if you added a tone to each one of the brain cells

Và khi bạn thêm một âm thanh vào mỗi một tế bào não,

what you would hear as the rat was starting to learn the maze

điều bạn sẽ nghe khi những chú chuột bắt đầu học thuộc mê cung

was the signature of that memory.

là điệu nhạc của trí nhớ đó.

So it would sound a little bit like ...

Thế nên, nó sẽ nghe hơi giống như...

(Bouncy piano music)

(Nhạc piano)

It was this signature of learning that we could hear.

Nó là điệu nhạc của việc học mà chúng ta có thể nghe.

But then they did something clever.

Nhưng sau đó họ đã làm một việc rất thông minh.

They kept listening to the brain as these rats fell asleep,

Họ tiếp tục lắng nghe bộ não ngay cả khi những chú chuột đi ngủ,

and what they heard was remarkable.

và thứ họ nghe được rất đáng kinh ngạc.

The rat, as it was sleeping,

Chú chuột, khi đã đi ngủ,

started to replay that same memory signature.

bắt đầu phát lại điệu nhạc ký ức cũ.

But now it started to replay it almost 10 times faster

Nhưng lúc này, nó bắt đầu được phát lại nhanh hơn gần mười lần

than it was doing when it was awake.

so với lúc chúng còn tỉnh táo.

So now instead you would start to hear ...

Lúc này, thay vào đó, bạn sẽ bắt đầu nghe...

(Fast bouncy piano music)

(Nhạc piano nhanh)

That seems to be the second way

Đó có vẻ là cách thứ hai

in which sleep can actually strengthen these memories.

mà giấc ngủ có thể thật sự củng cố những ký ức này.

Sleep is actually replaying and scoring those memories

Giấc ngủ thật sự phát lại và ghi lại những ký ức ấy

into a new circuit within the brain,

vào một vòng tròn mới bên trong não bộ,

strengthening that memory representation.

củng cố sự hiện diện của ký ức ấy.

The final way in which sleep is beneficial for memory

Cách cuối cùng mà giấc ngủ có lợi cho trí nhớ

is integration and association.

là sự hợp nhất và liên kết.

In fact, we're now learning that sleep

Thực tế, chúng ta biết rằng giấc ngủ

is much more intelligent than we ever imagined.

thông minh hơn nhiều so với chúng ta tưởng tượng.

Sleep doesn't just simply strengthen individual memories,

Giấc ngủ không chỉ đơn giản củng cố thêm trí nhớ của cá nhân,

sleep will actually cleverly interconnect new memories together.

mà thật ra, bằng một cách khôn ngoan, liên kết những ký ức mới lại với nhau.

And as a consequence,

Và kết quả là,

you can wake up the next day

bạn có thể tỉnh dậy vào hôm sau

with a revised mind-wide web of associations,

với một mạng lưới liên kết đã được sửa đổi bao phủ cả bộ não,

we can come up with solutions to previously impenetrable problems.

chúng ta có thể nảy ra những giải pháp cho những vấn đề khó khăn trước đó.

And this is probably the reason

Và đó hẳn là lý do

that you've never been told to stay awake on a problem.

bạn không bao giờ được dạy hãy thức khuya để giải quyết vấn đề.

Instead, you're told to sleep on a problem,

Mà thay vào đó, bạn được dặn rằng: “Ngủ đi, để mai tính.”

and that's exactly what the science teaching us.

và đó chính xác là những gì khoa học dạy chúng ta.