The health benefits of clowning around | Matthew A. Wilson

Çeviri: Cem Turkel Gözden geçirme: Nevaz Mescioğlu

I danced with Bella for the first time

Bella ile ilk kez dans etmiştim,

as Bei Mir Bistu Shein filled the room.

Bei Mir Bistu Shein odada yankılanırken.

And her blue eyes locked with mine.

Mavi gözleri benimkine kenetlenmişti.

We took turns singing

Sırayla şarkı söylüyorduk

and forgetting the words.

ve sözleri unutuyorduk.

She led, I followed.

O başlıyor, ben takip ediyordum.

A waltz step here,

Bir vals adımı buraya

a shimmy here.

Bir şimi buraya.

(Rattle sound)

(Tıngırdama sesi)

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Hands on our hearts,

Eller kalplerimizde,

our foreheads touching,

alınlarımız birbirine değiyor

as we communicated through movement and music,

ve biz hareketler ve müzikle iletişim kuruyor,

making sense through nonsense.

saçmalıklardan anlam yaratıyorduk.

Bella is 83 and lives with dementia.

Bella 83 yaşında bir demans hastası.

The dance gives us a chance to find each other.

Dans birbirimizi bulmamıza yardımcı oluyor.

How did I learn to dance with dementia?

Demans ile dans etmeyi nasıl mı öğrendim?

Because I'm not a dancer.

Çünkü ben bir dansçı değilim.

And I'm not a doctor.

Bir doktor da değilim.

Hastanede bir keresinde öyle rol yapmıştım.

But I've played one in the hospital.

(Laughs)

(Gülüyor)

I'm a clown doctor.

Ben bir palyaço doktorum.

Or a medical clown.

Ya da bir tıbbi palyaço.

My tools are whoopee cushions,

Araçlarım, gaz çıkaran minderler,

shakers

çalkalayıcılar

(Shaker rattles)

(Çalkalıyıcı tıngırdar)

and a red nose.

ve bir kırmızı burundur.

You know the old adage "laughter is the best medicine?"

“Kahkaha en iyi ilaçtır.” lafını bilirsiniz.

I hear that a lot.

Bunu çok fazla duyuyorum.

Now, at the same time, there are studies to support it,

Bunu destekleyen araştırmalar da var.

but right now,

Fakat şimdi

I'd like to take you behind the nose and go beyond the laughter

sizi burnun ve kahkahanın ötesine götürmek

and share a few things that I've seen skating through ICUs.

ve yoğun bakımda gördüğüm şeyleri anlatmak istiyorum.

In my Heelys.

Patenli ayakkabılarımla.

Size 11.

45 numara.

Because I take medical clowning

Çünkü tıbbi palyaçoluğu

very, very seriously.

fazlasıyla ciddiye alıyorum.

(Deflating sound)

(Sönme sesi)

(Laughter)

(Gülüşmeler)

(Deflating sound)

(Sönme sesi)

(Deflating sound)

(Sönme sesi)

(Laughter)

(Gülüşmeler)

My mentor was conducting clown rounds in the hospital

Mentorüm hastanede palyaço turları atarken

when he was approached by a nurse.

bir hemşire yanına geldi.

They needed to put a tube up the kid's nose.

Bir çocuğun burnuna tüp takılması gerekiyordu.

Kid didn't want to do it,

Çocuk istekli değildi.

so rather than hold the kid down,

Çocuğu bağlamak yerine

they asked my colleague if he could help.

arkadaşımdan yardım istediler.

So the clown asked for a second tube

Palyaço bir tüp daha istedi

and shoved it up his own nose.

ve kendi burnuna soktu.

Kid of like this.

Bunun gibi.

Oh, please don't do this at home.

Lütfen bunu evde denemeyin.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Now, the kid saw this,

Çocuk bunu görünce

grabbed his own tube

kendi tüpünü aldı

and promptly stuck it up his own nose,

ve hızlıca burnuna soktu.

kind of like this.

Böyle.

(Applause)

(Alkışlar)

The clowns, the nurse and the patient

Palyaço, hemşire ve hasta

discovered a creative solution for their situation together.

durumları için yaratıcı bir çözüm keşfettiler.

And guess what, there's research to back this up.

Biliyor musunuz bunu destekleyen araştırmalar var.

Randomized controlled trials in Israel and Italy

İsrail ve İtalya’daki rastgele kontrollü denemeler

show that medical clowns can be as effective as tranquilizers

tıbbi palyaçoların sakinleştiriciler kadar etkili olabileceğini gösterdi.

with no side effects.

Hiçbir yan etkisi olmadan.

In 2004, I started conducting my own clown rounds

2004'te kendi palyaço turlarıma başladım.

at the Memorial Sloan Kettering Cancer Center in New York City.

New York'taki Memorial Sloan Kettering Kanser Merkezi'nde.

My colleague and I were invited to accompany a young six-year-old

Arkadaşımla duyabileceğiniz en tatlı güneyli aksanına sahip

with the most adorable southern accent,

6 yaşında bir çocuğa eşlik etmeye çağrıldık.

to accompany him while he got his chemotherapy port flushed,

Kemoterapi portu takılırken ona eşlik edecektik.

a very uncomfortable and regular procedure.

Çok rahatsız ve düzenli bir kemoterapi prosedürü.

We joined him, his mom and the nurse

Ufak, perdeyle örtülü yatağında

in this tiny, closed curtain cubicle.

çocuğa, annesine ve hemşireye eşlik ettik.

Every medical clown encounter begins by obtaining consent from the patient.

Tıbbi palyaçolarla ilk karşılaşma, hastadan izin isteyerek olur.

So we ask him if we can be there.

Çocuğa orada olabilir miyiz diye sorduk.

He says, "Sure."

"Tabii ki." dedi.

We're often the one element that a child could control

Bir çocuğun hastanede kontrol edebileceği tek unsur genelde biz oluyoruz.

while they're in the hospital.

So we start with a card trick,

Bir kart numarasıyla başladık.

fan the deck so he can pick.

Seçmesi için kartları dizdik.

But as soon as the nurse approaches with the needle

Fakat hemşire kemoterapi portunu takmak için iğneyle geldiği anda

to flush the port,

çocuk bağırmaya ve küfretmeye başladı.

he starts screaming and cussing

like no six-year-old I'd ever heard in my life.

Daha önce 6 yaşındaki birini böyle duymamıştım.

So we say, "Hey, should we come back later?"

"Daha sonra mı gelelim?" diye sorduk.

He stops, mouth open,

Çocuk sustu, ağzı açık,

eyes wet with tears, face flushed pink with anger,

gözleri yaşlı, yanakları sinirden kızarmış.

and he smiles,

Gülümsedi.

"Oh no, you're fine, I want you to be here."

"Yok, siz iyisiniz. Burada olmanızı istiyorum."

OK.

Peki.

So we start playing a song,

Şarkı çalmaya başladık,

my colleague on recorder, me on whoopee cushion.

arkadaşım teypteydi, ben gaz çıkaran minderdeydim.

The nurse approaches with the needle,

Hemşire iğneyle yaklaştı,

and it happens again, this torrent of four-letter words.

aynı şey tekrar oldu, bir dizi küfürlü kelimeler.

He went from playing and laughing

Oynama ve gülüşmeler,

to screaming and crying,

bağırış ve ağlayışlara dönüştü,

back and forth until the procedure was complete.

prosedür tamamlanana kadar.

For the first time,

Hayatımda ilk defa

I experienced this odd duality of joy and suffering.

eğlence ve ızdırabın düetine şahit oldum.

But not for the last time.

Fakat bu son olmadı.

See, when we're there, we're not there merely to distract

Biz oraya sadece dikkat dağıtmaya

or make anyone feel better per se.

veya birilerini iyi hissettirmeye gitmiyoruz.

The medical clowns work moment by moment

Tıbbi palyaçolar anbean

to create connections between the clowns,

palyaçolar, hemşire ve çocuk arasında bağ kurmaya çalışır.

the nurse, the parent and the child.

This provides a source of power or control for the child

Personelin işini yapmasına yardımcı olup

while supporting the staff with their work.

çocuğa bir kontrol gücü ve kaynağı sağlar.

I've spent over a decade bringing joy and delight

New York'un en iyi hastanelerinde

terminal hasta çocukların baş uçlarında

to the bedsides of terminally ill children

10 yılı aşkın bir süredir mutluluk yaymaya çalışıyorum.

in the top hospitals in New York City.

And you know what I've learned?

Ne öğrendim biliyor musunuz?

Everyone's hurting.

Herkes inciniyor.

Staff, family, patients.

Çalışanlar, aileler, hastalar.

The patient's in the hospital because they're hurting.

Hastalar incindikleri için hastanedeler.

The family's hurting as they navigate uncertainty, grief

Aileler belirsizlikte kaybolduklarından,

and the financial burdens of care.

kederden ve bakım yükünden inciniyor.

The staff is hurting, only it's more than burnout.

Çalışanlar inciniyor, moral bozulmasından da öte.

More and more health care workers

Her gün daha fazla sağlık çalışanı

are reporting feeling overworked and overextended.

fazla çalışmaktan yakınıyor.

Now, I'm not so naive as to suggest

Çözümün palyaçolar göndermek olduğunu önerecek kadar naif değilim.

that the solution is to send in the clowns.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But what if?

Ya cidden olsaydı?

What if the tools of medical clown arts practitioners from around the world

Dünyanın her yerindeki tıbbi palyaço sanatçılarının aletleri

permeated our entire health care system?

sağlık sistemimize yayılsaydı?

In 2018, at the Healthcare Clowning International Meeting,

2018'deki Uluslararası Sağlık Palyaçoları Toplantısı'nda

they represented over 150 programs in 50 different countries.

50 farklı ülkeden 150'yi aşkın program temsil edildi.

University of Haifa

Haifa Üniversitesi,

offers a formal undergraduate degree program in medical clowning.

tıbbi palyaçoluk üstüne resmi bir lisans programı sunuyor.

Argentina has passed laws requiring the presence of medical clowns

Arjantin'in en büyük eyaletindeki devlet hastanelerinde

tıbbi palyaçoların bulunmasını zorunlu kılan bir yasa geçti.

in public hospitals at their largest province.

And this work affects more than the patients.

Bu, hastalardan daha fazlasını etkiliyor.

It makes things better for the whole health care team.

Bütün sağlık takımı için hayatı güzelleştiriyor.

One of my favorite games to play in the hospital

Hastanede oynamayı en sevdiğim oyunlardan biri asansör müziği.

is elevator music.

I love elevators, because they're a place

Asansörleri severim çünkü yolların kesiştiği,

where paths cross, different worlds meet.

farklı dünyaların birleştiği yerlerdir.

It's intimate,

Fazla iç içe

uncomfortably quiet

ve rahatsız edici sessizlikte olup

and just begging for a little playful disruption.

oyunbaz şekilde bozulmayı beklerler.

The doors close

Kapılar kapanır,

and "The Girl from Ipanema" starts playing on Hammond organ,

"The Girl From Ipanema" Hammond orgunda çalmaya başlar

because I keep a portable speaker hidden in my pocket.

çünkü cebimde taşınabilir bir hoparlör saklarım.

So for those used to using the silent, sterile elevator,

Sessiz ve steril asansörleri kullanmaya alışmış insanlar için

it's a moment of surprise.

bir anlık bir sürprizdir.

Folks have permission to acknowledge or not this disruption.

İnsanların bu yeniliği kabul edip etmeme özgürlüğü vardır.

The game grows with every stop,

Oyun her durakta büyür

because as soon as the elevator stops,

çünkü asansör durduğu anda

the music stops.

müzik de durur.

New passengers get on,

Yeni yolcular biner

and the current passengers get to witness the new passengers --

ve deminki yolcular yeni yolcuların müziği duyup

their surprise -- as they hear the elevator music for the first time.

yaşadıkları sürprize tanıklık ederler.

You experience the shift of adults

Yetişkinlerdeki bu değişimi görürsünüz,

standing silently, strangers in an elevator,

ayakta sessizce duran yabancılar olarak başlayıp

to attempting to suppress their mirth,

neşelerini saklamaya çalışırken

to, "Is this a party or an elevator,"

"Bu bir parti mi yoksa asansör mü?" diye sorup kahkahalarla dolarlar.

filled with full-on laughter.

Research conducted in Brazil,

Brezilya, Avustralya, Kanada ve Almanya'da yapılan bir araştırmaya göre

Australia, Canada and Germany

confirm that the artistic interventions of medical clowns

tıbbi palyaçoların sanatsal müdahaleleri

improve the work environment for the staff, beyond the elevator,

hastanenin çalışma ortamını asansörün ötesinde iyileştirip

and support their work administering care.

işlerine önem göstermelerini sağlar.

Promising research in the US indicates

ABD'deki gelecek vaat eden bir araştırma

that arts programing in the hospital

hastanedeki sanat programlarının,

can improve the work environment,

çalışma ortamını iyileştirdiğini,

leading to increased job satisfaction

iş memnuniyetini ve hasta bakım kalitesini arttırdığını belirtir.

and better quality of care.

My work has taught me

İşim bana

how to actually be present.

aslında nasıl var olunduğunu öğretti.

How to breathe in a room with a person in pain.

Acı içindeki bir insan ile bir odada nasıl nefes alındığını.

How to connect

Yaş, yetkinlik ve hastalık fark etmeden

and build trust, no matter the age, ability or illness.

nasıl ilişki kurulduğunu ve güven oluşturulduğunu.

And how medical clowning is an excellent way of using the arts

Ve tıbbi palyaçoluğun, sağlık sektörünü bakım odaklı hâle getirmek için

to put the care back in health care.

mükemmel bir yol olduğunu.

Thanks.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)