The lie that invented racism | John Biewen

Transcriber: Joseph Geni Reviewer: Camille Martínez

Çeviri: Ahmet M. ATES Gözden geçirme: Gülsüm Kuzulu

What is up with us white people?

Biz beyaz insanların sorunu ne?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I've been thinking about that a lot the last few years,

Son birkaç senedir bunu düşünüyorum

and I know I have company.

ve biliyorum ki yalnız değilim.

Look, I get it --

Bakın, biliyorum ki

people of color have been asking that question for centuries.

beyaz olmayan insanlar bunu yüzyıllardır soruyorlar.

But I think a growing number of white folks are too,

Bence ülkemizde gerçekleşen olayların da gösterdiği üzere

given what's been going on out there

giderek artan sayıda

in our country.

beyaz insan da soruyor.

And notice I said, "What's up with us white people?"

Dikkat ederseniz "Biz beyaz insanların sorunu ne?" dedim.

because right now, I'm not talking about those white people,

çünkü şu anda, diğer beyaz insanlar hakkında konuşmuyorum

the ones with the swastikas and the hoods and the tiki torches.

gamalı haç, kukuleta ve meşalelerle dolaşanları konuşmuyorum.

They are a problem and a threat.

Onlar bir sorun ve tehdit.

They perpetrate most of the terrorism in our country,

Ülkemizdeki terörizmin çoğunu onlar yapıyor,

as you all in Charlottesville know better than most.

Charlottesville'de sizler bunu herkesten iyi bilirsiniz.

But I'm talking about something bigger and more pervasive.

Ama ben daha büyük ve daha yaygın bir şeyden bahsediyorum.

I'm talking about all of us,

Bütün hepimizden bahsediyorum,

white folks writ large.

apaçık beyaz olan insanlar.

And maybe, especially, people sort of like me,

Hatta özellike benim gibi

self-described progressive,

kendini ileri düşünceli gören

don't want to be racist.

ırkçı olmak istemeyen insanlardan.

Good white people.

İyi beyaz insanlar.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Any good white people in the room?

İyi beyaz insanlardan var mı burada?

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I was raised to be that sort of person.

Ben böyle bir insan olmak üzere yetiştirildim.

I was a little kid in the '60s and '70s,

1960'lar ve 70'lerde küçük bir çocuktum,

and to give you some sense of my parents:

ebeveynlerimin nasıl insanlar olduğunu anlatmak gerekirse:

actual public opinion polls at the time

dönemin gerçek kamuoyu yoklamaları

showed that only a small minority, about 20 percent of white Americans,

şunu gösteriyor ki Martin Luther King ve onun insan hakları mücadelesini

approved and supported

Dr. King halâ hayattayken

Martin Luther King and his work with the civil rights movement

Amerikalıların sadece küçük bir azınlığı, yüzde 20 kadarı,

while Dr. King was still alive.

tasvip ediyor ve destekliyordu.

I'm proud to say my parents were in that group.

Ailemin o grupta olduğunu söylemekten gurur duyuyorum.

Race got talked about in our house.

Evimizde ırk hakkında konuşuluyordu.

And when the shows that dealt with race would come on the television,

Irk hakkında programlar televizyonda çıktığı zaman

they would sit us kids down, made sure we watched:

biz çocukları oturtup mutlaka izlememizi sağlarlardı:

the Sidney Poitier movies, "Roots" ...

Sidney Poitier filmleri, "Roots" dizisi...

The message was loud and clear,

Verilen mesaj açık ve netti,

and I got it:

ben de anladım:

racism is wrong; racists are bad people.

ırkçılık yanlış, ırkçılar kötü insanlar.

At the same time,

Aynı zamanda

we lived in a very white place in Minnesota.

Minnesota'da çok beyaz bir yerde yaşıyorduk.

And I'll just speak for myself,

Sadece kendi adıma konuşacağım

I think that allowed me to believe that those white racists on the TV screen

bence bu çevre, TV ekranında gördüğüm beyaz ırkçıların başka bir yerden

were being beamed in from some other place.

ışınlandığını düşünmemi sağladı.

It wasn't about us, really.

Bu bizim hakkımızda değildi gerçekten.

I did not feel implicated.

Beni kapsadığını hissetmedim.

Now, I would say, I'm still in recovery from that early impression.

Halâ bu ilk izlenimimden kurtulmaya çalıştığımı düşünüyorum şimdi.

I got into journalism

Gazeteciliğe kısmen

in part because I cared about things like equality and justice.

eşitlik ve adalet gibi şeylere önem verdiğim için başladım.

For a long time, racism was just such a puzzle to me.

Irkçılık benim için bir bilmece olarak kaldı uzun bir zaman.

Why is it still with us when it's so clearly wrong?

Yanlış olduğu çok açıkken neden halâ bizimle?

Why such a persistent force?

Neden bu kadar kalıcı bir etken?

Maybe I was puzzled because I wasn't yet looking in the right place

Belki de henüz doğru yere bakmadığım ya da doğru soruları

or asking the right questions.

sormadığım için şaşırıyordum.

Have you noticed

Fark ettiniz mi

that when people in our mostly white media

ekseriyetle beyaz olan basınımızda insanlar ırkla ilgili olduğunu

report on what they consider to be racial issues,

düşündükleri sorunları, bizim ırkla ilgili sorun olarak

what we consider to be racial issues,

düşündüğümüz şeyleri haber yaptıkları zaman

what that usually means is that we're pointing our cameras

çoğu zaman kastedilen şey kameralarımızı,

and our microphones and our gaze

mikrofonlarımızı ve bakışımızı

at people of color,

beyaz olmayan insanlara yöneltmek ve

asking questions like,

"Siyahi milletler ya da Amerika yerlileri,

"How are Black folks or Native Americans, Latino or Asian Americans,

Latin Amerikalılar, Asyalı Amerikalılar söz konusu cemiyette

how are they doing?"

ya da söz konusu sorun hakkında,

in a given community or with respect to some issue --

ekonomi gibi eğitim gibi mesela, ne durumdalar?"

the economy, education.

gibi sorular sormak.

I've done my share of that kind of journalism

Bu türden gazeteciliğin ekmeğini ben de

over many years.

yıllar boyunca yedim.

But then George Zimmerman killed Trayvon Martin,

Fakat sonra George Zimmerman Trayvon Martin'i öldürdü.

followed by this unending string of high-profile police shootings

Arkasından gündeme oturan sonu gelmeyen

polisin silahsız siyahileri vurması zinciri,

of unarmed Black people,

the rise of the Black Lives Matter movement,

Siyahların Hayatı Değerli hareketinin başlaması,

Dylann Roof and the Charleston massacre,

Dylann Roof ve Charleston katliamları,

#OscarsSoWhite --

#BembeyazOscarÖdülü,

all the incidents from the day-to-day of American life,

gündelik Amerika hayatından bütün bu hadiseler

these overtly racist incidents

akıllı telefonlar tarafından

that we now get to see because they're captured on smartphones

kaydedilip internete yüklendikleri için artık gördüğümüz

and sent across the internet.

alenen ırkçı bütün bu hadiseler.

And beneath those visible events,

Görünen bütün hadiselerin altında yatan yadsınamaz veri

the stubborn data,

the studies showing systemic racism in every institution we have:

sistemli ırkçılığın her kurumumuzda var olduğunu gösteren çalışmalar:

housing segregation, job discrimination,

konaklamada tecrit, işte ayrımcılık

the deeply racialized inequities in our schools

okullarımızda ve ceza yargılaması sistemimizde derinlemesine

and criminal justice system.

ırksallaşmış eşitsizlikler.

And what really did it for me,

Beni gerçekten etkileyen ise

and I know I'm not alone in this, either:

ki bunda da yalnız olmadığımı biliyorum:

the rise of Donald Trump

Donald Trump'ın yükselişi

and the discovery that a solid majority of white Americans

ve beyaz Amerikalıların esaslı çoğunluğunun böylesi çiğ ve keskin

would embrace or at least accept

beyaz kimlik politikalarını benimseyeceği

such a raw, bitter kind of white identity politics.

ya da en azından kabul edeceğini keşfetmem.

This was all disturbing to me as a human being.

Bunların hepsi bir insan olarak beni rahatsız etti.

As a journalist, I found myself turning the lens around,

Bir gazeteci olarak kamerayı çevreye tutar halde buldum kendimi,

thinking,

dedim ki

"Wow, white folks are the story.

"Vay canına, asıl hikaye beyaz ırk

Whiteness is a story,"

beyazlık bir hikaye."

And also thinking, "Can I do that?

Bir yandan da şöyle dedim "Bunu yapabilir miyim?

What would a podcast series about whiteness sound like?"

Beyazlık hakkında bir podcast dizisi nasıl bir şey olurdu?"

(Laughter)

(Gülüşmeler)

"And oh, by the way -- this could get uncomfortable."

Bu arada -bu rahatsız edici olabilir.

I had seen almost no journalism that looked deeply at whiteness,

Neredeyse hiç beyazlığı derinlemesine irdeleyen gazetecelik görmemiştim

but, of course, people of color and especially Black intellectuals

ama beyaz olmayan insanlar, özellikle de siyahi entellektüeller yüzyıllardır

have made sharp critiques of white supremacist culture

beyaz üstüncülük kültürüne sivri eleştirilerde

for centuries,

bulunmuşlardı tabii.

and I knew that in the last two or three decades,

Son yirmi, otuz yıl süresinde bilim insanlarının

scholars had done interesting work

ırka beyazlık çerçevesinden bakan

looking at race through the frame of whiteness,

ilginç çalışmalar yaptıklarını da biliyordum,

what it is, how we got it, how it works in the world.

nedir, nasıl ortaya çıktı ve dünyada nasıl işlemekte.

I started reading,

Okumaya başladım,

and I reached out to some leading experts on race and the history of race.

ırk ve ırk tarihi hakkında önde gelen isimlerden bazılarıyla temas kurdum.

One of the first questions I asked was,

Sorduğum ilk sorulardan bir tanesi şuydu:

"Where did this idea of being a white person

"Bu beyaz insan olmak düşüncesi ilk başta

come from in the first place?"

nereden ortaya çıktı?"

Science is clear.

Bilim aşikar.

We are one human race.

Hepimiz insan ırkıyız.

We're all related,

Hepimiz akrabayız,

all descended from a common ancestor in Africa.

hepimiz Afrika'da ortak bir ata soyundan geliyoruz.

Some people walked out of Africa into colder, darker places

Bazı insanlar Afrika'dan çıkıp daha soğuk daha karanlık yerlere gittiler

and lost a lot of their melanin,

ve çok miktarda melanin kaybettiler, bazılarımız

some of us more than others.

diğerlerinden daha fazla kaybetti.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But genetically, we are all 99.9 percent the same.

Yine de genetik olarak yüzde 99,9 aynıyız hepimiz.

There's more genetic diversity within what we call racial groups

Irksal gruplar dediğimiz şeylerin içinde, ırksal grupların arasında olandan

than there is between racial groups.

daha fazla genetik çeşitlilik var.

There's no gene for whiteness or blackness or Asian-ness

Beyazlık, siyahlık, Asyalılık

ya da başka bir şeylik için bir gen yok.

or what have you.

So how did this happen?

Peki bu nasıl oldu?

How did we get this thing?

Bunu nasıl edindik?

How did racism start?

Irkçılık nasıl başladı?

I think if you had asked me to speculate on that,

Sanırım bunun hakkında bir tahminde bulunmamı isteseydiniz

in my ignorance, some years ago,

birkaç yıl öncesinde, cehaletimle

I probably would have said,

şöyle derdim muhtemelen

"Well, I guess somewhere back in deep history,

"Sanırım ki çok eski tarihlerde bir yerlerde

people encountered one another,

insanlar birbiriyle karşılaşmışlar

and they found each other strange.

ve karşı tarafın tuhaf olduğunu düşünmüşler.

'Your skin is a different color, your hair is different,

"Senin cildin farklı renkte, senin saçın değişik

you dress funny.

sen komik giyiniyorsun.

I guess I'll just go ahead and jump to the conclusion

Sanırım daha ileri gidip hemen şuna karar vereceğim

that since you're different

benden farklı olduğun için

that you're somehow less than me,

bir şekilde benden daha aşağıdasın

and maybe that makes it OK for me to mistreat you.'"

belki de bu sana kötü davranmamı haklı çıkarır."

Right?

Değil mi?

Is that something like what we imagine or assume?

Düşündüğümüz ya da benimsediğimiz böyle bir şey mi?

And under that kind of scenario,

Böyle bir durum söz konusuysa,

it's all a big, tragic misunderstanding.

bunların hepsi büyük, trajik bir yanlış anlaşılma.

But it seems that's wrong.

Görünen o ki bu doğru değil.

First of all, race is a recent invention.

Öncelikle, ırk yakın tarihli bir icat.

It's just a few hundred years old.

Sadece birkaç yüzyıldır var.

Before that, yes, people divided themselves

Bundan öncesinde de insanlar kendilerini

by religion, tribal group, language,

dine, kavimlerine, dillerine ve benzeri tanımlara göre

things like that.

sınıflandırıyordu tabii.

But for most of human history,

Ama insanlık tarihinin çoğunda

people had no notion of race.

insanlarda ırk kavramı yoktu.

In Ancient Greece, for example --

Antik Yunanistan'da mesela

and I learned this from the historian Nell Irvin Painter --

ki bunu da tarihçi Nell Irvin Painter'den öğrendim.

the Greeks thought they were better than the other people they knew about,

Yunanlar tanıdıkları diğer milletlerden daha iyi olduklarını düşünüyorlardı

but not because of some idea that they were innately superior.

ama doğuştan daha üstün oldukları düşüncesinden dolayı değil.

They just thought that they'd developed the most advanced culture.

Sadece en gelişmiş medeniyeti kendilerinin inşa ettiğini düşünüyorlardı.

So they looked around at the Ethiopians,

Yani çevrelerindeki Etiyopyalılara bakmışlar

but also the Persians and the Celts,

ancak Perslere ve Keltlere de bakmışlar

and they said, "They're all kind of barbaric compared to us.

ve demişler ki "Bize göre hepsi biraz barbar kalıyor.

Culturally, they're just not Greek."

Kültürel olarak Yunan değiller sonuçta."

And yes, in the ancient world, there was lots of slavery,

Antik dünyada da her türlü kölelik vardı elbette

but people enslaved people who didn't look like them,

ama insanlar kendilerine benzemeyenleri köle yaptıkları

and they often enslaved people who did.

kadar kendilerine benzeyenleri de köle yapmışlar.

Did you know that the English word "slave" is derived from the word "Slav"?

İngilizce "slave" sözcüğünün "Slav" sözcüğünden türediğini biliyor muydunuz?

Because Slavic people were enslaved by all kinds of folks,

Slav halkı yüzyıllar boyunca

including Western Europeans,

Batı Avrupalılar da dahil

for centuries.

her türden millet tarafından köleleştirilmiş.

Slavery wasn't about race either,

Üstelik kölelik de ırkla ilgili değildi

because no one had thought up race yet.

çünkü hiç kimse ırkı icat etmemişti henüz.

So who did?

Peki kim icat etti?

I put that question to another leading historian,

Bu soruyu tanınmış başka bir tarihçi Ibram Kendi'ye yönelttim.

Ibram Kendi.

I didn't expect he would answer the question

Soruya bir kişinin adı ve tarih şeklinde

in the form of one person's name and a date,

ampulden bahsediyormuşuz gibi

as if we were talking about the light bulb.

cevap vermesini beklemiyordum.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But he did.

Ama öyle cevap verdi.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

He said, in his exhaustive research,

Dedi ki zahmetli çalışmalarında

he found what he believed to be the first articulation of racist ideas.

ırkçı düşüncelerin ilk defa ortaya çıkması olduğuna inandığı şeyi bulmuş.

And he named the culprit.

Zanlının adını da verdi.

This guy should be more famous,

Bu herif daha meşhur olmalı

or infamous.

ya da kötü şöhretli.

His name is Gomes de Zurara.

Adı Gomes de Zurara.

Portuguese man.

Portekizli bir adam.

Wrote a book in the 1450s

1450'li yıllarda yazdığı bir kitapta

in which he did something that no one had ever done before,

Dr. Kendi'ye göre

according to Dr. Kendi.

daha önce kimsenin yapmadığı bir şey yapıyor.

He lumped together all the people of Africa --

Devasa, muhtelif Afrika kıtasındaki halkların hepsini

a vast, diverse continent --

bir öbek halinde birleştiriyor

and he described them as a distinct group,

ve bunları farklı bir grup halinde

inferior and beastly.

aşağılık ve hayvanca olarak tanımlıyor.

Never mind that in that precolonial time

Sömürgeleştirilme öncesi zamanlarda dünyadaki

some of the most sophisticated cultures in the world were in Africa.

en sofistike kültürlerin bazılarının Afrika'da olması umurunda değil.

Why would this guy make this claim?

Bu adam neden böyle bir iddiada bulunuyor?

Turns out, it helps to follow the money.

Anlaşılan o ki, parayı takip etmekte fayda var.

First of all, Zurara was hired to write that book

Her şeyden önce Zurara, Portekiz Kralı tarafından

by the Portuguese king,

bu kitabı yazması için işe alınmıştı

and just a few years before,

ve sadece birkaç yıl öncesinde

slave traders --

köle tacirleri

here we go --

-şimdi başlıyoruz işte-

slave traders tied to the Portuguese crown

Portekiz hükümdarına bağlı olan köle tacirleri

had effectively pioneered the Atlantic slave trade.

Atlantik köle ticaretine bilfiil öncülük etmişlerdi.

They were the first Europeans to sail directly to sub-Saharan Africa

Afrikalı insanları kaçırmak ve köle yapmak için Sahraaltı Afrika'ya

to kidnap and enslave African people.

doğrudan yelken açan ilk Avrupalılar onlardı.

So it was suddenly really helpful

Bu yeni ticareti diğer insanlara,

to have a story about the inferiority of African people

kiliseye, hatta kendilerine bile haklı göstermek için

to justify this new trade

Afrikalı halkların aşağılığı hakkında

bir öyküye sahip olmak

to other people, to the church,

to themselves.

birdenbire çok faydalı bir hal almıştı.

And with the stroke of a pen,

Kaleminin bir darbesiyle

Zurara invented both blackness and whiteness,

Zurara hem siyahlığı hem beyazlığı icat etti

because he basically created the notion of blackness

çünkü Afrikalıları bu şekilde tanımlayarak

through this description of Africans,

siyahlık düşüncesini oluşturdu aslında

and as Dr. Kendi says,

ve Dr. Kendi'nin de söylediği gibi

blackness has no meaning without whiteness.

beyazlık olmadan siyahlığın hiçbir anlamı yoktur.

Other European countries followed the Portuguese lead

Portekiz'in öncülüğünü hem insan mülkiyeti

in looking to Africa for human property and free labor

ve bedava iş gücü için Afrika'ya yönelmekte

and in adopting this fiction

hem de Afrikalı insanların aşağılık olduğu kurgusunu

about the inferiority of African people.

kabul etmekte diğer Avrupa ülkeleri takip etti.

I found this clarifying.

Bunun aydınlatıcı olduğunu düşünüyorum.

Racism didn't start with a misunderstanding,

Irkçılık bir yanlış anlaşılma ile başlamadı

it started with a lie.

bir yalan ile başladı.

Meanwhile, over here in colonial America,

Bu zaman zarfında, burada, sömürge Amerika'da

the people now calling themselves white got busy taking these racist ideas

artık kendilerini beyaz olarak tanımlayan insanlar bu ırkçı düşünceleri tartışmak

ve yasalaştırmakla meşguldü.

and turning them into law,

laws that stripped all human rights from the people they were calling Black

Siyah olarak adlandırılan insanların bütün haklarını ellerinden alan

and locking them into our particularly vicious brand of chattel slavery,

ve onları menkul köleliğin bilhassa hırçın türüne hapseden yasalar

and laws that gave even the poorest white people benefits,

ve beyaz insanların en fakirine bile menfaat sağlayan,

not big benefits in material terms

maddi olarak büyük olmayan ama hayatları boyunca köleleştirilmemeyi

but the right to not be enslaved for life,

sevdiklerinin ellerinden alınıp satılmamasını

the right to not have your loved ones torn from your arms and sold,

ve bazen de gerçek ödüller almalarını

and sometimes real goodies.

sağlayan yasalardı bunlar.

The handouts of free land in places like Virginia

Virginia gibi yerlerde özgür toprakların sadece

to white people only

beyaz olan insanlara dağıtılması

started long before the American Revolution

Amerikan Devrimi'nden çok öncelerde başladı

and continued long after.

ve sonrasında da uzun süre devam etti.

Now, I can imagine

Tahmin ediyorum ki

there would be people listening to me -- if they're still listening --

beni dinleyen insanlardan, halâ dinliyorlarsa tabii,

who might be thinking,

şöyle düşünenler olabilir:

"Come on, this is all ancient history. Why does this matter?

"Hadi ama, bunların hepsi çoktan olmuş bitmiş. Şimdi ne önemi var?

Things have changed.

Her şey değişti.

Can't we just get over it and move on?"

Bunları unutup yolumuza devam edemez miyiz?"

Right?

Haklı mıyım?

But I would argue, for me certainly,

Ama ben, bu tarihi öğrenmenin günümüzdeki

learning this history has brought a real shift

ırkçılığı anlama şeklimde gerçek bir değişime

in the way that I understand racism today.

yol açtığını, benim için kesinlikle, öne sürüyorum.

To review, two quick takeaways from what I've said so far:

Tekrar edersek, şimdiye kadar söylediklerimden iki temel düşünce:

one, race is not a thing biologically,

Birincisi, ırk biyolojik bir şey değil,

it's a story some people decided to tell;

bazı insanların anlatmayı tercih ettiği bir öykü

and two, people told that story

ve ikincisi, insanlar bu öyküyü

to justify the brutal exploitation of other human beings for profit.

kendi kazançları adına insanları zalimce istismar etmeyi aklamak için anlatıyorlar.

I didn't learn those two facts in school.

Bu iki gerçeği okulda öğrenmedim.

I suspect most of us didn't.

Sanırım çoğumuz öğrenmedi.

If you did, you had a special teacher.

Öğrendiyseniz özel bir öğretmeniniz varmış.

Right?

But once they sink in,

Ancak nüfuz ettiği zaman

for one thing, it becomes clear

ırkçılığın temel olarak bir tavır sorunu,

that racism is not mainly a problem of attitudes,

bireysel bağnazlık sorunu olmadığı

of individual bigotry.

bir kere kesinlik kazanıyor.

No, it's a tool.

Hayır, bu bir araç.

It's a tool to divide us and to prop up systems --

Bizi bölmek ve bir grup insana fayda sağlayıp

economic, political and social systems

diğerlerine zarar veren sistemleri

that advantage some people and disadvantage others.

ekonomik, politik ve sosyal sistemleri desteklemek için bir araç.

And it's a tool to convince a lot of white folks

Bir hayli sınıflanmış toplumdan büyük ölçüde

who may or may not be getting a great deal out of our highly stratified society

faydalanan yada faydalanamayan beyaz halkın bir çoğunu statükoyu desteklemeye

to support the status quo.

ikna etmek için bir araç bu.

"Could be worse. At least I'm white."

"Daha kötü olabilirdi. En azından beyazım."

Once I grasped the origins of racism,

Irkçılığın kökenini bir kere anladığımda

I stopped being mystified by the fact that it's still with us.

halâ bizimle olması gerçeğine olan şaşkınlığım kayboldu.

I guess, you know, looking back,

Sanıyorum ki geriye bakınca

I thought about racism as being sort of like the flat Earth --

ırkçılığın düz dünya gibi bir şey olduğunu düşünüyordum

just bad, outdated thinking that would fade away on its own

çok geçmeden kendiliğindan kaybolacak kötü

before long.

ve çağ dışı bir görüş sadece.

But no, this tool of whiteness

Hayır, beyazlığın bu aracı

is still doing the job it was invented to do.

halâ yapmak üzere icat edildiği görevi sürdürüyor.

Powerful people go to work every day,

Güçlü insanlar her gün işlerine gidip

leveraging and reinforcing this old weapon

bu eski silahı politik güç merkezlerinde

in the halls of power,

bildiğimiz bazı yayın stüdyolarında

in some broadcast studios we could mention ...

geliştiriyor ve güçlendiriyorlar.

And we don't need to fuss over

Bunların söyledikleri şeye

whether these people believe what they're saying,

inandıkları ya da gerçekten ırkçı olup olmadıkları

whether they're really racist.

üzerinde fazla durmamıza gerek yok.

That's not what it's about.

Bununla ilgisi yok.

It's about pocketbooks and power.

Bu cüzdanlar ve güç ile ilgili.

Finally, I think the biggest lesson of all --

Son olarak, bence alınacak en önemli ders şu,

and let me talk in particular to the white folks for a minute:

müsaadenizle bir dakikalığına yalnızca beyaz halka hitap edeyim:

once we understand that people who look like us

Irkçılık düşüncesinin en başta bizim gibi görünen

invented the very notion of race

insanlar tarafından kendilerine ve bizlere

in order to advantage themselves and us,

fayda sağlamak için icat edildiğini anladığımız zaman

isn't it easier to see that it's our problem to solve?

çözülecek sorunun bize ait olduğuu görmek daha kolay değil mi?

It's a white people problem.

Bu bir beyaz insan sorunu.

I'm embarrassed to say that for a long time,

Söylemeye utanıyorum ki uzun bir süre için

I thought of racism as being mainly a struggle for people of color to fight,

ırkçılığın beyaz olmayanların vermesi gereken bir mücadele olduğunu düşündüm,

sort of like the people on the TV screen when I was a kid.

aynı ben çocukken ekranlarda gördüğüm insanlar gibi.

Or, as if I was on the sidelines at a sports contest,

Ya da bir spor karşılaşmasında taç çizgisinde duruyormuşum gibi

on one side people of color,

bir tarafta beyaz olmayan insanlar

on the other those real racists,

diğer tarafta da gerçek ırkçı insanlar,

the Southern sheriff,

güneyli şerif,

the people in hoods.

kukuleta giymiş insanlar.

And I was sincerely rooting for people of color to win the struggle.

Mücadeleyi beyaz olmayan insanların kazanmasını yürekten istiyordum.

But no.

Ama hayır.

There are no sidelines.

Burada taç çizgisi yok.

We're all in it.

Hepimiz sahadayız.

We are implicated.

Mücadele hepimizi kapsıyor.

And if I'm not joining the struggle to dismantle a system

Eğer ben bana fayda sağlayan bir sistemi

that advantages me,

ortadan kaldırma mücadelesine katılmıyorsam

I am complicit.

bu suça ortağım demek.

This isn't about shame or guilt.

Bu utanç ya da suçluluk ile ilgili değil.

White guilt doesn't get anything done,

Beyazların suçluluğu hiç bir şey getirmiyor

and honestly, I don't feel a lot of guilt.

ve dürüst olursam ben çok da suçluluk duymuyorum.

History isn't my fault or yours.

Tarih benim ya da sizin hatanız değil.

What I do feel is a stronger sense of responsibility

Hissettiğim bir şey yapmak için daha güçlü

to do something.

bir sorumluluk hissi.

All this has altered the way that I think about and approach my work

Bunların hepsi bir belgesel öykücüsü ve öğretmen olarak

as a documentary storyteller

mesleğim hakkında düşündüklerimi

and as a teacher.

ve yaklaşımımı değiştirdi.

But beyond that, besides that, what does it mean?

Bunun ötesinde, bundan başka ne anlam ifade ediyor?

What does it mean for any of us?

Her birimiz için anlamı ne bunun?

Does it mean that we support leaders

Onarım hakkında görüşmeleri ileri götürmek

who want to push ahead with a conversation about reparations?

isteyen liderleri desteklediğimiz anlamına mı geliyor?

In our communities,

Çevremizde adaletsiz kurumları değiştirmek için çalışan insanları bulup

are we finding people who are working to transform unjust institutions

and supporting that work?

yaptıklarını destekliyor muyuz?

At my job,

İş yerimde

am I the white person who shows up grudgingly

çeşitlilik ve eşitlik toplantılarına

for the diversity and equity meeting,

gönülsüz bir şekilde katılan beyaz insan mıyım

or am I trying to figure out how to be a real accomplice

yoksa beyaz olmayan meslektaşlarıma

gerçekten nasıl destek olacağımı anlamaya mı çalışıyorum?

to my colleagues of color?

Seems to me wherever we show up,

Bana öyle geliyor ki nerede boy gösteriyorsak

we need to show up with humility and vulnerability

tevazu, hassasiyet ve hak etmediğimiz bu güçten

and a willingness to put down this power that we did not earn.

vazgeçmeye istekli bir şekilde boy göstermeliyiz.

I believe we also stand to benefit

Kimseyi istismar etmek ya da sindirmek

if we could create a society

üzerine kurulu olmayan bir toplum oluşturmanın da

that's not built on the exploitation or oppression of anyone.

bize fayda sağlayacağına inanıyorum.

But in the end we should do this,

Nihayetinde yapmamız gereken şu;

we should show up,

meydana çıkmalı ve nasıl harekete geçeceğimizi çözmeliyiz.

figure out how to take action.

Because it's right.

Çünkü doğru olan bu.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)