Lessons from My Father, Alexey Navalny | Dasha Navalnaya | TED

Çeviri: Asmin Ece Şimşek Gözden geçirme: Başak Gökdaş

This week, on Sunday,

Bu hafta Pazar günü,

Alexey Navalny -- politician,

Alexey Navalny -- politikacı, muhalefet lideri

opposition leader and my father -- will have been in prison for 1,000 days.

ve babam

hapisteki 1000. gününde olacak.

Almost three years.

Neredeyse üç yıl.

I miss him every single day.

Onu her gün özlüyorum.

I'm scared that my father won't be able to come to my graduation ceremony

Babamın, mezuniyet törenime gelemeyeceğinden

or walk me down the aisle at my wedding.

ya da düğünümde beni koridorda yürütemeyeceğinden korkuyorum.

But if being my father's daughter has taught me anything,

Ama babamın kızı olmak bana bir şey öğrettiyse,

it is to never succumb to fear and sadness.

bu asla korku ve üzüntüye yenik düşmemektir.

And I've experienced both, fear and sadness.

Her ikisini de yaşadım, korku ve üzüntü.

One of the most fearful moments of my short yet eventful life

Kısa ama olaylı hayatımın en korkunç anlarından biri

was on August 20, 2020.

20 Ağustos 2020′ydi.

That day, I woke up in my childhood bedroom in Moscow.

O gün, Moskova’daki çocukluk odamda uyandım.

Like many of us do first thing in the morning,

Çoğumuzun sabahları ilk yaptığı gibi, komodine döndüm

I rolled over to the bedside table and reached for my phone.

ve telefonuma uzandım.

I looked at the screen and was surprised at how many notifications I had.

Ekrana baktım ve kaç bildirim geldiğine şaşırdım.

Twitter, Instagram, Telegram, you name it.

Twitter, Instagram, Telegram, adını siz söyleyin.

My feeling of confusion started to slowly turn into a sense of worry.

Kafa karışıklığım yavaş yavaş bir endişe duygusuna dönüşmeye başladı.

Alexey Navalny had suddenly fell unconscious on the plane

Alexey Navalny uçakta aniden bayılmış

and was taken to the emergency room at the hospital.

ve acile kaldırılmıştı.

My heart dropped to my feet.

Yüreğim ağzıma geldi.

Without blinking an eye, I jumped out of my bed

Gözümü bile kırpmadan yatağımdan fırladım

and ran to my parents' bedroom

ve anneme, o yokken küçük kardeşim Zahar’a bakabileceğimi söylemek için

to tell my mom that I was able to look after my younger brother, Zahar,

ebeveyn odasına koştum.

while she was away.

But by then, she was already at the airport.

Ama o zamana kadar, o zaten çoktan havaalanındaydı.

The plane on which my father had collapsed

Babamın bayıldığı uçak,

had to make an emergency landing in a city in Siberia.

Sibiriya’daki bir şehire acil iniş yapmak zorunda kalmıştı.

And after two days,

İki gün sonra, uluslararası bir isyandan

an international uproar

and my mom fighting tooth and nail to get him out of there,

ve annemin onu oradan çıkarmak için dişini tırnağına takmasından sonra,

he was finally transferred to the clinic called Charité in Berlin, Germany.

sonunda Almanya Berlin’deki Charité adlı kliniğe nakledildi.

There, at the special laboratory of the German armed forces,

Orada, Alman silahlı kuvvetlerinin özel laboratuvarında,

they confirmed that he was indeed poisoned

gerçekten de, Noviçok serisi askeri bir sinir gazı tarafından

by a military-grade nerve agent of the Novichok group.

zehirlendiğini doğruladılar.

He spent three weeks in a coma.

Üç hafta komada kaldı.

And after months and months of recovery,

Aylarca süren iyileşmeden sonra,

he went back to work with the Anti-Corruption Foundation.

Yolsuzlukla Mücadele Vakfı’nda çalışmaya geri döndü.

(Applause)

(Alkışlar)

Founded over a decade ago,

On yılı aşkın bir süre önce kurulan Yolsuzsuzlukla Mücadele Vakfı,

the Anti-Corruption Foundation has been doing incredibly important

bilgi yaymak ve Rus hükümetinin yozlaşmış halini ifşa etmek gibi

and dangerous work of spreading information

and exposing the corrupt nature of the Russian government.

inanılmaz derecede önemli ve tehlikeli çalışmalar yapıyor.

We've produced over 500 investigations,

500′den fazla soruşturma hazırladık.

helped organize hundreds of protests in Moscow and run election campaigns.

Moskova’da yüzlerce protesto ve seçim kampanyasının düzenlenmesine yardım ettik.

We provide free legal assistance to those who, like my father,

Babam gibi, rejimi barışçıl bir şekilde protesto ettiği için hapsedilenlere

have been imprisoned for peacefully protesting the regime.

ücretsiz hukuk danışmanlığı sağlıyoruz.

We've created a sanctions list of 6,000 government officials, propagandists,

Yıllar boyunca, Putin’i destekleyen ve ona çalışan 6.000 hükümet yetkilisinden,

propagandacılardan, girişimcilerden, çeşitli sanatçılardan

entrepreneurs, various artists

and more people who've supported and worked with Putin over the years.

ve daha fazla kişiden oluşan bir yaptırım listesi oluşturduk.

And the list works.

Ve liste çalışıyor.

Governments all over the world have used our list when imposing sanctions.

Dünyanın her yerindeki hükümetler yaptırım uygularken listemizi kullandılar.

(Applause)

(Alkışlar)

Because Putin and his associates, they live lavishly.

Çünkü Putin ve ortakları, onlar savurgan bir şekilde yaşıyorlar.

They own condos in Miami and penthouses in Manhattan.

Miami’de konutları ve Manhattan’da penthouseları var.

They own vineyards in France and villas on Lake Como.

Fransa’da üzüm bağları ve Como Gölü’nde villaları var.

They buy enormous yachts and country houses with gold toilets.

Devasa yatlar ve altın tuvaletli kır evleri satın alıyorlar.

They buy private jets to send their corgis to dog competitions.

Korgilerini köpek yarışmalarına göndermek için özel jetler satın alıyorlar.

Yes, you heard that right.

Evet, doğru duydunuz.

In 2016, the Anti-Corruption Foundation had released an investigation

2016 yılında, Yolsuzlukla Mücadele Vakfı, Rusya başbakan yardımcısının

that Russia's deputy prime minister owned an undeclared jet

60 milyon doların üzerinde ve beyan edilmemiş bir jete sahip olduğuna,

valued at over 60 million dollars

ve bunu öncelikle köpeklerini uluslarası yarışmalara

and used it primarily to send his dogs to international competitions.

göndermekte kullandığına dair bir soruşturma yayınladı.

All of this

Tüm bunlar, Rusya’daki çoğu vatandaş hayat mücadelesi verirken

while most citizens in Russia scramble and live on wages of under 200 dollars.

ve 200 doların altındaki ücretlerle yaşarken...

According to independent polling done by the ACF sociology center,

ACF sosyoloji merkezi tarafından yapılan bağımsız anketlere göre,

only 15 percent of the population believe in Putin's propaganda.

nüfusun sadece %15′i Putin’in propagandasına inanıyor.

That means that 85 percent of the population

Bu da, nüfusun %85′inin ya rejime karşı çıktıkları,

either opposes the regime,

doesn’t think it really affects them, don’t follow politics

kendilerini gerçekten etkilediğini düşünmedikleri,

siyaseti takip etmedikleri,

or simply don't know what to believe.

ya da basitçe neye inanacaklarını bilmedikleri anlamına geliyor.

This is why we ask our supporters, who are ordinary citizens,

Bu yüzden, sıradan vatandaş olan destekçilerimizden,

to spread our investigations and news content to their family members,

araştırmalarımızı ve haber içeriğimizi,

aile üyelerine, arkadaşlarına, ve sevdiklerine yaymalarını istiyoruz.

friends and loved ones,

because we know that if we can reach those who are on the fence

Çünkü biliyoruz ki, eğer çitin üzerinde olanlara ulaşabilirsek

or persuade those who have been brainwashed by Putin,

veya Putin’in beynini yıkadıklarını ikna edebilirsek,

we'll get that much closer to changing the regime.

rejimi değiştirmeye daha çok yakınlaşacağız.

One of my favorite chants my dad used to do

Moskova’daki 2011-2014 protestoları sırasında

during the 2011 to 2014 protests in Moscow

babamın söylediği en sevdiğim sloganlardan biri şuydu:

was: “One for all and all for one.”

“Birimiz hepimiz, hepimiz birimiz için.”

This is a phrase that we're all familiar with,

Bu, hepimizin aşina olduğu bir cümle.

but most of us often forget.

Ancak çoğumuz sık sık unutuyoruz.

Dictators like Putin want us to forget it.

Putin gibi diktatörler bunu unutmamızı istiyor.

They want us to forget how strong we can be when we work together.

Birlikte çalıştığımızda ne kadar güçlü olabileceğimizi unutmamızı istiyorlar.

They want us to forget how much we can accomplish

Yan yana durduğumuzda ne kadar çok şey başarabileceğimizi unutmamızı istiyorlar.

when we stand side by side.

Because it is that much harder for any dictator

Çünkü herhangi bir diktatör için uluslararası tek bir cepheyle savaşmak,

to fight an international united front than each of us individually.

her birimizle tek tek savaşmaktan çok daha zordur.

Now you might think to yourself, "Dasha, why should I care about this?

Şimdi kendi kendinize düşünebilirsiniz, “Dasha, bunu neden umursayayım?

Geographically, United States is quite far away from Putin.

Coğrafi olarak, ABD Putin’den oldukça uzak.

Is he really that threatening to us,

Gerçekten bizi tehdit ediyor mu,

or are you just trying to raise unnecessary alarm?"

yoksa sadece gereksiz bir telaş mı yaratmaya çalışıyorsun?”

And to that, I want to respond with another thought.

Buna başka bir düşünceyle cevap vermek istiyorum.

If we don't stand up for them now,

Eğer şu an onların arkasında durmazsak,

then who will be left to stand up for us later?

sonrasında bizim arkamızda kim duracak?

(Applause)

(Alkışlar)

Cyber attacks, spreading of propaganda and disinformation,

Siber saldırılar,

propaganda ve dezenformasyonun yayılması,

meddling in the elections,

seçimlere karışmak,

bribing your government officials.

hükümet yetkililerinize rüşvet vermek.

This has been and is continuing to happen.

Bu oldu ve olmaya devam ediyor.

The West, Europe and the United States have tried talking to Putin.

Batı, Avrupa ve ABD, Putin’ le konuşmayı denedi.

And where did that get us?

Peki bu bizi nereye götürdü?

The illegal annexation of Crimea in 2014

Kırım'ın 2014'te yasadışı ilhak edilmesi

and now a full-scale war in Ukraine.

ve şimdi Ukrayna’da büyük çaplı bir savaş.

Tyrants and dictators don't want diplomatic relations.

Tiranlar ve diktatörler diplomatik ilişki istemezler.

All they want is power.

Tek istedikleri şey güçtür.

I often catch myself thinking

Kendimi sık sık

how I shouldn't have gone back to school that fall.

o sonbaharda okula dönmemem gerektiğini düşünürken yakalıyorum.

I should have stayed with my family while my dad was recovering.

Babam iyileşirken ailemle kalmalıydım.

I should have gotten on that plane with him back to Russia

Havaalanında yasadışı ve çirkin bir şekilde tutuklanmadan önce

and hugged him before he got unlawfully and outrageously arrested at the airport.

onunla birlikte Rusya’ya dönüp ona sarılmalıydım.

That day when he went back, on January 17, 2021,

Geri döndüğü gün, 17 Ocak 2021′de,

thousands of people showed up at the airport to support him.

binlerce insan onu desteklemek için havaalanına geldi.

When I was younger, I didn't really understand

Küçükken, babamın gelecek hakkında nasıl bu kadar iyimser olduğunu anlayamıyordum.

how my dad could be so optimistic about the future.

He was constantly threatened, arrested, followed.

Sürekli tehdit edilirdi, tutuklanırdı, takip edilirdi.

Our family would be followed by men dressed in all black,

Ailemiz, sinemaya giderken beyzbol şapkalı tamamen siyah giyinmiş

wearing baseball caps and a ridiculous-looking fanny packs

ve komik görünümlü bel çantaları giyen adamlar tarafından takip edilirdi.

when we would go to the cinema.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And after a while, my dad decided to make a game out of it.

Bir süre sonra babam da bundan bir oyun yaratmaya karar verdi.

Whenever we would get on the subway,

Ne zaman metroya binsek, son ana kadar bekler

we waited until the last moment and quickly got out of the car

ve kapılar kapanmadan hemen önce inerdik,

right before the doors closed, so that FSB agents were left behind.

böylece FSB ajanları geride kalırdı.

(Laughter)

(Kahkahalar)

A unique childhood experience.

Eşsiz bir çocukluk deneyimi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I think one of the main reasons for my dad's success

Bence babamın başarısının ana nedenlerinden biri,

is that he has always been incredible at channeling his emotions

duygularını sıkı çalışmaya ve motivasyona yönlendirmede inanılmaz iyi olması.

into hard work and motivation.

He wouldn’t get sad, and he was certainly never afraid.

Üzülmezdi ve kesinlikle hiç korkmazdı.

Instead, he would get fired up.

Bunun yerine, alevlenirdi.

Fired up because he saw a group of ex-KGB corrupt criminals come into power

Alevlenirdi, çünkü bir grup eski KGB’li yozlaşmış suçlunun iktidara geldiğini

and destroy his country.

ve ülkesini yok ettiğini görmüştü.

Seeing that motivated him so much more

Bunu görmek onu, onları durdurmak için çok daha fazla çalışmaya motive etti.

to work that much harder to stop them.

And that is what makes a true patriot.

İnsanı gerçek bir vatansever yapan da budur.

Of course I understand

Elbette anlıyorum ki,

that, first and foremost,

her şeyden önce,

the change needs to come from within the country.

değişimin ülke içinden gelmesi gerekiyor.

And that is precisely why, knowing all the risks,

Ve tüm riskleri bilmesine rağmen,

my dad went back to Russia 996 days ago.

babamın 996 gün önce Rusya’ya geri dönmesinin nedeni tam da buydu.

Because he simply couldn't not go back.

Çünkü geri dönmemezlik yapamazdı.

My dad is an incredibly courageous and selfless man,

Babam inanılmaz derecede cesur ve fedakâr bir adam,

and I can only dream to be like him one day.

ve bir gün onun gibi olmayı sadece hayal edebilirim.

He doesn't run or hide.

Ne kaçıyor ne de saklanıyor.

And unlike my father, Putin is a coward.

Babamın aksine, Putin bir korkak.

A coward --

Bir korkak --

(Applause)

(Alkış)

A coward who, with his cronies,

yandaşlarıyla birlikte ülkeme ve dünyadaki demokrasiye

can no longer hide from the consequences of what they have done to my country

yaptıklarının sonuçlarından artık saklanamayan bir korkak.

and democracy around the world.

And you, everyone who's sitting here today

Ve siz, bugün burada oturan veya bunu çevrimiçi izleyenler,

or watching this online, you can help.

yardım edebilirsiniz.

Now.

Şimdi.

You, unlike millions [and] millions

Sizin, Rusya’da tehdit edilen,

of those who have been threatened and murdered and silenced in Russia,

öldürülen ve susturulan milyonlarca kişinin aksine,

you have a voice.

bir sesiniz var.

Please don't take your freedom for granted.

Lütfen özgürlüğünüzü hafife almayın.

Russia is my home.

Rusya benim evim.

It’s where I was born.

Doğduğum yer.

It’s where I grew up.

Büyüdüğüm yer.

It’s where I became the person I am today.

Bugün olduğum kişiye dönüştüğüm yer.

And I will promise you that I will continue to speak up, tell the truth,

Size söz veriyorum ki, konuşmaya, doğruyu söylemeye devam edeceğim

and I will continue fighting until Russia is a free and democratic country.

ve Rusya özgür ve demokratik bir ülke olana kadar savaşmaya devam edeceğim.

Thank you very much, free Alexey Navalny.

Çok teşekkürler, Alexey Navalny için özgürlük.

(Applause)

(Alkışlar)