How to Do Laundry When You're Depressed | KC Davis | TED

Çeviri: Sibel Turgut Gözden geçirme: İlker ÖZBAŞ

Shortly after I published my book,

Kitabım yayımlandıktan sonra,

I got an email.

bir e-mail aldım.

It said,

Şöyle yazıyordu,

"Your book was the only thing that saved me from suicide.

“Senin kitabın beni intihardan kurtaran tek şeydi.

You saved my life."

Sen benim hayatımı kurtardın.”

Now, for a book about how to clean, that's sort of odd, yeah?

Şimdi, temizlikle ilgili bir kitap için biraz garip, değil mi?

(Laughter)

(Kahkahalar)

But what if a new approach to cleaning

Ama ya temizliğe dair yeni bir bakış

could teach us a better approach to treating mental health?

açısı ruh sağlığımızı iyileştirmeye dair daha iyi bir yaklaşım öğretebilirse?

I'm not an interior designer or a lifestyle influencer.

Ben bir iç tasarımcı veya yaşam tarzı fenomeni değilim

I'm just a therapist with ADHD.

Ben sadece ADHD’li bir terapistim.

And in February of 2020, I had my second baby.

Ve ikinci çocuğum Şubat 2020 tarihinde doğdu.

Because with the first one, I had some postpartum anxiety

İlk çocuğumdan sonra, doğum sonrası anksiyete sahibi oldum

and my husband had just taken a very demanding job

ve eşim onu uzun süre meşgul tutacak

that was going to keep him busy,

yoğun bir işe henüz başlamıştı.

I developed a meticulous postpartum plan for myself.

Ben ise kendim için titizlikle bir doğum sonrası planı oluşturmuştum.

My family would rotate in in shifts for the first 60 days.

Ailem ilk 60 gün için sırayla geleceklerdi.

The cleaning crew would come once a month.

Temizlik ekibi ayda bir gelecekti.

The new moms group would drop off dinners.

Yeni anneler grubu akşam yemeklerini getirecekti.

And my toddler would go to preschool.

Ve büyük çocuğum anaokuluna gidecekti.

I was so proud of this plan,

Planımla gurur duyuyordum,

and it ended before it even began.

ve daha başlamadan bitti.

Because 2020 is when the COVID lockdowns happened

Çünkü 2020, COVID karantinaları başladığı zamandı

and all of that support disappeared overnight.

ve bir gecede bana sunulan bütün destek yok oldu.

In a blur, my days turned into breastfeeding difficulties,

Göz açıp kapayıncaya kadar, günlerim emzirme zorluklarına,

toddler meltdowns and depression.

çocuğumun öfke nöbetlerine ve depresyona dönüştü.

The dishes stayed in the sink for days.

Bulaşıklar günlerce lavaboda kaldı.

The laundry pile reached impressive heights.

Çamaşır yığını şaşırtıcı uzunluklara ulaştı.

And there was often not a path to walk from room to room.

Ve sıkça yerde bir odadan diğerine gidecek boşluk bile kalmazdı.

And when I should have been catching up on sleep,

Ve uyuyup dinlenmem gereken zamanlarda,

I would lay in bed at night and think to myself,

geceleri yatağıma uzanıp düşünürdüm,

"I'm failing.

“Başaramıyorum.

Maybe I'm not capable of being a good mom to two kids."

Belki de iki çocuğa iyi bir annelik yapmak için yeterli değilim.”

I decided to post a joke video on TikTok one day

Bir gün, TikTok üzerinden evimin bir felakete dönüşmesiyle ilgili

about my house-turned-disaster.

bir şaka videosu paylaşmaya karar verdim

(Laughter)

(Kahkahalar)

Some funny shots of my clutter and my dishes

Güzel bir tempo eşliğinde karmaşık yığınlara, bulaşıklarıma

and my enchilada pan to a nice beat.

ve enchilada tavama ait bir kaç komik kare.

Sort of a laugh to keep from cry situation, surely.

Bir çeşit ağlamamak için gülmeye çalışma durumu, şüphesiz.

And I got a comment.

Ve videoya bir yorum geldi.

"Lazy."

“Tembel.”

Yeah, that stung.

Evet, bu acıttı.

But I must be a glutton for punishment

Ama cezalandırılmaya aç gibiydim çünkü

because I kept posting videos about my messy house.

dağınık evimle ilgili videolar atmaya devam ettim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Video after video of all of the weird tips and tricks that I was using

Bunalmışlığın getirdiği duygularımı yönetirken hayatımı tekrar düzene

to try and get it back in order

oturtmak için denediğim garip

while managing my feelings of being overwhelmed.

ipuçları hakkında arka arkaya videolar çektim.

And I braced myself for more criticism.

Ve kendimi daha fazla eleştiri için hazırladım.

But what happened was entirely different.

Ama sonrasında yaşananlar tamamen farklıydı.

In the comment sections of my videos,

Videolarımın yorum kısmına,

hundreds of stories came rolling in.

yüzlerce hikaye yığılmaya başladı.

Stories like Amanda,

Bebeğini altıncı aydan önce kaybettikten

who, after losing her baby in the second trimester,

sonra nasıl bulaşık yıkandığını unuttuğu için

was standing frozen at her sink

musluk önünde öylece donakalan

because she forgot how to wash dishes.

Amanda’nın hikayesi gibi.

Stories like Lula,

Kronik sağlık sorunları ve

whose chronic health problems and depression

depresyonu yüzünden diş fırçalamakta zorluk

made it difficult for her to brush her teeth.

yaşayan Lula’nın hikayesi gibi.

Story after story of people with depression, ADHD,

Depresyon, ADHD, otizm, tükenmişlik, yas gibi

autism, burnout, bereavement,

sorunları olan ve bu günlük görevleri

all struggling with these daily tasks.

yaparken zorlanan insanların hikayeleri.

And it might seem odd to some of you

Ve size bazı insanların

that someone could struggle with tasks that are so simple.

böyle basit işleri yapmakta zorlanması garip görünebilir.

But are they simple?

Peki, gerçekten basitler mi?

Let's think about what really goes into something like laundry.

Birlikte çamaşır yıkamanın neleri gerektirdiğini düşünelim.

Everyone picture your laundry pile right now, OK?

Herkes şimdi kendi çamaşır yığınını düşünsün, tamam mı?

How many clean clothes do you have left right now?

Şu an kaç tane temiz çamaşırın kaldı?

Can you wash tomorrow, or must it be today?

Yarın yıkayabilir misin, yoksa bugün mü yıkamalısın?

Do you need to prioritize, presort pre-treat anything?

Öncelik vermen, ayırman, ön işlem gerektiren var mı?

Did you grow up with anybody that taught you how to do that?

Size bunları yapmayı öğreten biriyle mi büyüdünüz?

You're out of laundry detergent,

Çamaşır deterjanın bitmiş,

if you work three jobs, when are you going to get to the store next?

eğer üç işte çalışıyorsan, ne zaman markete gidip alacaksın?

If you get there, can you afford it?

Gidebildiysen, paran denkleşiyor mu?

And if you can, which one you choose?

Alabiliyorsan, hangisini seçeceksin?

And you get it all home, get in there,

Halledip eve döndün, içeri girdin,

Now pick a setting. Which one? I don't know. Google it.

Şimdi bir ayar seç. Hangisi? Bilmiyorum. Google’a sor.

By the way, you have memory problems,

Bu arada, hafıza problemin var,

so you'll remember that wash in about three days,

bu yüzden çamaşırları üç gün çamaşır makinesinde

when it's mildewed into the washer.

kalıp küflenince hatırlayacaksın.

It's OK, just re-wash it, and get it into the dryer.

Sorun yok, tekrar yıka ve kurutucuya at.

You'll forget that too, and it'll wrinkle. Now dry it again.

Onu da unutacaksın ve kırışacak. Şimdi tekrar kurut.

Now all you have to do is get it out and fold it.

Şimdi tek yapman gereken çıkarmak ve katlamak.

But also you have three small children.

Ama ayrıca üç küçük çocuğun var.

And those three small children haven't given you a moment alone

Ve bu üç küçük çocuk uzun süredir seni bir an bile

in quite some time.

yalnız bırakmıyor.

When you finally get that moment, you have to decide,

Zaman buldun, karar vermen lazım çamaşırlar mı

are you going to finish the laundry or eat a sandwich or take a nap?

yoksa bir sandviç mi yoksa kestirecek misin?

Time's up, you didn't do any of it, you stared at the wall.

Zaman doldu, hiçbirini yapmadın, sadece duvarı izledin.

You have decision fatigue

Karar vermekte

because the burden of carrying a home all by yourself has burnt you out.

zorlanıyorsun çünkü evi tek çekip çevirmenin ağırlığı seni tüketmiş.

You see, for some of you, all of the steps and the skills

Anlıyorsunuz ki, bazılarınız için, kişisel bakımla ilgili

that go into care tasks run on autopilot.

bu adımların ve yeteneklerin hepsi oto-pilotta.

But for millions of people, the autopilot is broken.

Ama milyonlarca insan için, bu oto-pilot bozuk.

And what's worse, what if you had to do all of that when your mom just died

Ve daha da kötüsü, ya bunların hepsini annen henüz vefat ettiğinde

or your job just fired you

yapmak zorundaysan ya da yeni kovulduysan

or you’re using every ounce of strength that you have

ya da gücünün her zerresini sadece

to just not kill yourself today?

bugün kendi canına kıymamak için harcadıysan.

If you have access to therapy,

Eğer terapiye erişimin varsa

it's unlikely your therapist will ever ask you about your laundry.

muhtemelen terapistin sana çamaşırlarını sormayacaktır.

I've worked in mental health for about a decade.

Ruh sağlığı ilgili on yıla yakındır çalışıyorum.

I've been in therapy even longer,

Bundan daha bile fazla ise terapi gördüm

and the only time I ever had a provider talk to me

ve sağlık uzmanımın benimle yemek yapmak,

about things like cooking and cleaning and brushing my teeth

temizlik yapmak veya diş fırçalamak gibi konularda konuştuğu

was when I was in a psych hospital as a teenager.

tek zaman ben gençken ruh sağlığı hastanesindeyken idi.

Yet here were hundreds of thousands of people

Bu böyleyken, hala yorum kısmında

in my comment sections telling me

yüzlerce binlerce insan bana bu günlük işlerin

that these daily care tasks were a major pain point in their life.

hayatlarında büyük bir ıstırap olduğunu söylüyordu.

And so I started to wonder, what if we started here?

Böylece merak etmeye başladım, bu noktadan başlarsak ne olur?

What if we started with these care tasks?

Bu kişisel bakım görevleriyle başlasak nasıl olur?

Could making daily tasks easier improve mental health quicker?

Günlük işleri daha kolay hale getirmek ruhunu daha hızlı iyileştirebilir mi?

In the two years that I've been posting and writing

Ruh sağlığı ve bakım görevlerinin kesiştiği

about the intersection of mental health and care tasks,

noktalar hakkında yazıp paylaştığım bu iki yılda,

I've come up with a philosophy that does just this.

sadece bununla ilgili bir felsefe geliştirdim.

And it all starts with one simple idea.

Ve basit, tek bir fikirle başlıyor.

Cooking, cleaning, laundry,

Yemek yapmak, temizlik yapmak, çamaşırları yıkamak

it doesn't make you a good person.

seni iyi bir insan yapmaz

Or a bad person.

kötü biri de yapmaz.

Listen to me.

Beni dinle.

Care tasks are morally neutral.

Kişisel bakım görevleri ahlaken nötrdür.

Now, I know that if you've been watching Martha Stewart for decades --

Şimdi, biliyorum ki eğer Martha Stewart’ı on yıllardır izliyorsanız-

(Laughter)

(Kahkahalar)

and scrolling the perfect Pinterest aesthetic every day,

ve tüm gün mükemmel Pinterest estetiklerine bakıyorsanız,

that it can feel like struggling with these tasks is a moral failure.

bu görevleri yapmakta zorlanmak manevi açıdan başarısızlık gibi gözükebilir.

Like, it's because we're lazy

Sanki, tembel olduğumuz için

or irresponsible or we're immature.

veya sorumsuz veya olgunlaşamamış olduğumuz için gibi.

But having an organized closet doesn't make you a success.

Ama düzenli bir dolaba sahip olmak seni başarılı yapmaz.

And living out of a pile of laundry on the floor doesn't make you a failure.

Ve yerde bir çamaşır yığınıyla yaşamak da seni başarısız yapmaz.

You know where the shirt you want to wear is, it just ...

Giymek istediğin gömleğin nerede olduğunu biliyorsun, sadece...

(Laughter)

(Kahkahalar)

It might take you a bit of sifting to find it.

Bulması bir miktar aramayı gerektirebilir.

(Laughter)

(Kahkahalar)

The truth is, it's not about morality.

Gerçek şu ki, bu ahlak ile ilgili değil.

It's about functionality.

İşlevi ile ilgili.

Does your home work for you?

Evin işini görüyor mu?

Not some hypothetical houseguest that is coming to inspect your closet.

Dolabını incelemeye gelecek hayali bir misafir için değil.

(Laughter)

(Kahkahalar)

I mentioned Amanda, who had lost her baby

Bebeğini kaybeden ve bulaşıkların yıkanışını

and forgot how to wash dishes.

unutan Amanda’yı anlattım.

She told me that when her husband would go to work,

Bana demişti ki kocası işe gittiği zaman

she would lay on the floor next to the empty crib

boş beşiğin yanında yere uzanıp

and say to herself,

kendisine şunu söylermiş,

"What can I bring to my family if I can't even wash dishes?"

“Eğer bulaşıkları bile yıkayamıyorsam aileme ne sağlayabilirim?”

But that changed

Ama bu durum, bakım

when she began to see care tasks as morally neutral.

görevlerini ahlaken nötr olarak görmeye başladığında değişti.

All of the sudden, the dishes in the sink

Bir anda artık, lavabodaki bulaşıklar

weren't representations of her failure as a wife,

bir eş olarak başarısızlığını ifade etmiyordu,

but instead she would look at the pile

bunun yerine o artık yığına bakıp

and think to herself, "What do I need to function tomorrow morning?"

kendine diyordu ki, “Yarın iş görebilmek için ne yapmalıyım?”

And then pull two coffee cups out of the pile to wash.

Ve sonra o yığından yıkamak için iki kahve fincanı çıkarırdı.

She had her coffee the next morning,

Yarın sabah kahvesini içtiğinde

and it was a little bit easier to get up off the floor.

artık yerden kalkmak biraz daha kolay hale gelmişti.

When we liberate ourselves from the idea that we are a good person or a bad person

Kendimizi kişisel bakım görevlerine göre iyi veya kötü biri olarak görmeyi

with care tasks,

bıraktığımızda bir şeyi

we can stop thinking about the right way to do things.

yapmanın doğru yolu hakkında düşünmeyi bırakabiliriz.

About the way that things should be done,

İşlerin olması gerektiği gibi olması hakkında,

and instead start thinking about what we can do

ve bunun yerine bugün engellerimiz ile

with our current barriers

yaşam kalitemizi arttırmak için

to improve our quality of life today.

neler yapabileceğimizi düşünebilmeye başlarız.

And this is the fun part.

Ve bu eğlenceli kısım.

Because you get to customize a life that works for you.

Çünkü hayatı senin işine yarayacak şekilde değiştirme şansın var.

When Lula realized that her problems with brushing her teeth

Lula diş fırçalama ile ilgili problemlerin ahlaki başarısızlık olmadığını

were not moral failings,

anladığında diş hekimiyle

she gained the confidence to speak to her dental hygienist,

konuşacak cesareti bulabildi

and together they came up with solutions that work around her barriers.

ve beraber engellere rağmen işe yarayan çözümler buldular.

She now relies on pre-pasted disposable toothbrushes

Şimdi Lula masasında tuttuğu önceden macun sıkılmış tek

that she keeps in her desk,

kullanımlık diş fırçalarını,

floss she keeps in the living room

oturma odasında tuttuğu diş ipini

and a no-rinse prescription toothpaste.

ve durulama gerektirmeyen reçeteli diş macunu kullanıyor.

Because by breaking down the component parts of a dental hygiene routine

Diş sağlığı rutinlerini parçalara ayırmak ve

and ensuring that each step was accessible to her mental and physical needs,

her aşamanın Lula’nın ruhsal ve fiziksel ihtiyaçlarını karşılamasını sağlamak

for the first time in a year, she's done every step in that routine

yıllardır ilk defa, iki hafta boyunca rutinin hiçbir aşamasını aksatmadan

for two weeks straight.

devam edebilmesini sağladı.

She says that now that her teeth are clean,

Artık dişlerinin temiz olduğunu ve yarının

she's a little less stressed about tomorrow's problems.

problemleri hakkında daha az stresli olduğunu söylüyor.

And this approach can work with any care task

Ve bu yaklaşım zorlandığın birçok görev

that you struggle with.

için işe yarıyor.

Simply ask yourself,

Sadece kendine sor,

"What am I trying to achieve

“Ne başarmaya çalışıyorum

and how can I achieve it in my way?"

ve kendi yollarımla nasıl başarabilirim?”

In a rare moment of folding clothes ...

Kıyafetleri katlamakta olduğum özel bir anda...

(Laughter)

(Kahkahalar)

I looked down at the baby onesie that I was folding,

Elimdeki bebek tulumuna baktım

and I thought to myself,

ve kendime dedim ki

"Why am I folding this?"

“Bunu neden katlıyorum?”

(Laughter)

(Kahkahalar)

Baby onesies don't really wrinkle.

Bebek tulumları pek buruşmaz.

(Laughter)

(Kahkahalar)

And even if they did, nobody cares if a baby's in a wrinkly onesie.

Buruşsalar da, bir bebeğin buruşuk tulumu kimsenin umurunda değil.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Furthermore, I was probably going to change her

Ayrıca, muhtemelen öğle yemeğinden önce üzerini

four times before lunch.

dört kez değiştireceğim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

This doesn't need to be folded.

Bunun katlanması gerekmiyor.

I said it out loud

Bunu sesli söylerken

and literally braced myself

resmen kendimi hazırladım...

for the laundry police?

...çamaşır polisine karşı?

I don't know.

Bilmiyorum.

There are rules to laundry.

Çamaşır görevinin kuralları var.

But for the first time,

Ama ilk kez,

I stopped thinking about the way that laundry should be done.

çamaşırların nasıl yapılması gerektiğini düşünmeyi bıraktım.

And instead, started thinking

Onun yerine, benim için

about how I could make laundry functional for me.

nasıl işlevsel hale getirebileceğimi düşünmeye başladım

And I looked down at the fleece pajamas

Ve polar pijamalarıma,

and the underwear and the athletic shorts

iç çamaşırlara, spor şortlarına ve

and the tank tops

atletlere baktım

and realized almost none of my clothes actually needed to be folded.

ve fark ettim ki bu kıyafetlerin aslında katlanması gerekmiyor.

And I haven't folded any of it since.

Ve ondan sonra bir daha katlamadım.

(Cheers and applause)

(Tebrik ve alkış)

I moved all of my family's clothes into one closet off the laundry room,

Ve ailemin tüm kıyafetlerini çamaşır odasının dışındaki dolaba yerleştirdim,

and now I just toss things into organized bins unfolded.

ve şimdi katlanmayacakları çamaşır düzenleyicilere atıyorum.

(Cheers and applause)

(Tebrik ve alkış)

My new motto is: “Good enough is perfect.”

Yeni sloganım: “Yeterince iyi mükemmeldir”

(Laughter and applause)

(Kahkaha ve alkış)

And everything worth doing is worth doing half-assed.

Ve yapılmaya değer her şey, yarım yamalak da yapılmaya değer.

(Laughter and applause)

(Kahkaha ve alkış)

You have to give yourself permission to do a little.

Kendine birazını yapmak için izin vermelisin.

To do it with shortcuts.

Kestirme yollarla yapmaya da.

To do it while breaking all of the rules.

Bütün kuralları yıkarken yapmaya da.

And replace that inner voice that says,

Ve “Başaramıyorum,” diyen iç sesini,

“I’m failing,”

“Şu an zor bir zamandan geçiyorum.

with one that says, "I'm having a hard time right now.

Ve zor zamanlardan geçen insanlar, anlayış gösterilmeyi hak eder.”

And people who are having a hard time deserve compassion."

ile değiştir.

If it's too hard to shower today,

Bugün duş almak çok zor geliyorsa,

grab the baby wipes.

bebek ıslak mendillerini kullan.

It may not be the normal way to do it,

Normal yol bu olmayabilir

but you deserve to be clean.

ama temiz olmayı hak ediyorsun.

If it's too hard to cook dinner,

Yemek yapmak çok zorsa,

get paper plates,

kağıt tabakları al ve

heat up something frozen.

dondurulmuş bir şeyi ısıt.

You’ll go back to cooking and washing another day,

Yemek yapmaya ve yıkanmaya sonra geri döneceksin,

but the day is not today.

sadece bugün değil.

And in the meantime,

Ve bu geçen sürede,

you deserve to eat.

yemek yemeyi hak ediyorsun.

If you're too depressed to do your dishes,

Eğer bulaşıklar için çok depresifsen,

get a two-gallon Ziploc bag and keep it in your bedroom.

on kiloluk kilitli poşetlere koy ve odanda tut.

Because if you put a dirty plate into a two-gallon Ziploc bag and seal it,

Çünkü eğer kirli tabakları kilitli poşete koyup ağzını kapatırsan,

it will keep the bugs away.

böcekleri uzak tutacaktır.

And it'll be there for you

Ve mutfağa dönmeye hazır

when you're ready to go back to the kitchen.

hissettiğinde senin için orada olacaklar.

Because you deserve a sanitary environment

Çünkü yatağından çıkamasan bile temiz bir ortamda yaşamayı

even if you can't get out of bed.

hak ediyorsun.

I could share with you hundreds of other genius solutions

Sizlere insanların bu görevleri ahlaken nötr olarak görmeye

that people have come up with

başladıktan sonra

once they embraced the idea that care tasks are morally neutral.

bulduğu yüzlerce başka zekice çözümü anlatabilirim.

In my experience, people will exhibit mind-blowing creativity

Tecrübeme dayanarak, insanlar sadece kendilerine karşı merhametle konuşmayı

when they are only taught

öğrendiği zaman

how to speak compassionately to themselves.

akıl almaz bir yaratıcılık sergileyebiliyor.

So what if mental health treatment started here?

O zaman, ya ruhu iyileştirmek burada başlıyorsa?

By shifting the idea of care tasks

Kişisel bakım görevlerini değerinizi belirleyecek

as these external measurements of your worthiness

harici bir ölçü gibi görmek yerine, kendinizle ilgilenmek

to just being morally-neutral tasks

için ayarlayabileceğiniz,

that you can customize to care for yourself.

ahlaken nötr görevler olarak görmeye başlayarak.

Because if it's true

Çünkü eğer bu doğruysa bu demek oluyor ki

that regardless of what you struggle with,

hangi konuda zorlanıyorsan zorlan

you are worthy of a functional space,

sen elverişli bir alanda yaşamaya değersin.

what else might you be worthy of?

Kim bilir daha başka nelere değersin?

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause and cheers)

(Alkış ve tebrik)