How the US government spies on people who protest -- including you | Jennifer Granick

Çeviri: Havva Aydın Gözden geçirme: Ramazan Şen

We are all activists now.

Artık hepimiz birer eylemciyiz.

(Applause)

(Alkışlar)

Thank you.

Teşekkürler.

I'll just stop here.

Burada bırakayım ben.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

From the families who are fighting to maintain funding for public schools,

Devlet okulları için para kaynağı bulmaya çalışan ailelerden,

the tens of thousands of people who joined Occupy Wall Street

Occupy Wall Street'e katılan binlerce insan

or marched with Black Lives Matter

ya da polisin Afro-Amerikalılara zulmünü protesto etmek için

to protest police brutality against African Americans,

Black Lives Matter ile yürüyüş yapanlar,

families that join rallies,

kürtaj olmalı mı olmamalı mı

pro-life and pro-choice,

mitinglerine katılan aileler,

those of us who are afraid

arkadaşlarımızın ve komşularımızın

that our friends and neighbors are going to be deported

sürgün edilmesinden

ya da Müslüman oldukları için

or that they'll be added to lists

kara listeye eklenmesinden korkan bizler,

because they are Muslim,

people who advocate for gun rights and for gun control

silah hakları ve serbestliğini savunan insanlar

and the millions of people who joined the women's marches

ve geçen Ocak ayında ülkenin dört bir yanından

all across the country this last January.

kadınların yürüyüşüne katılan milyonlarca insan.

(Applause)

(Alkışlar)

We are all activists now,

Artık hepimiz birer eylemciyiz

and that means that we all have something to worry about from surveillance.

ve bu demek oluyor ki hepimizin teftiş hakkında endişelenmek için bir nedeni var.

Surveillance means government collection and use

Teftiş devletin bizim hakkımızda topladığı

of private and sensitive data about us.

özel ve detaylı bilgiler demek.

And surveillance is essential

Asayiş ve ulusal güvenliğini sağlamak için ise

to law enforcement and to national security.

teftiş şart.

But the history of surveillance

Ama teftişin geçmişinde

is one that includes surveillance abuses

bu özel bilgilerin suistimal edilerek

where this sensitive information has been used against people

insanlara karşı kullanıldığını gördük.

because of their race,

Sırf ırkları yüzünden,

their national origin,

millî kimlikleri yüzünden,

their sexual orientation,

cinsel yönelimleri yüzünden

and in particular, because of their activism,

ve özellikle yaptıkları eylemler

their political beliefs.

politik görüşleri yüzünden.

About 53 years ago,

Yaklaşık 53 yıl önce,

Dr. Martin Luther King Jr. gave his "I have a dream" speech

Dr. Martin Luther King Jr. Washington'da

on the Mall in Washington.

''Bir hayalim var'' konuşmasını yaptı.

And today the ideas behind this speech of racial equality and tolerance

Ve bugün hâlâ o konuşmanın arkasında yatan

ırkların eşitliği düşüncesi o kadar geçerli ki

are so noncontroversial

that my daughters study the speech in third grade.

kızlarım üçüncü sınıfta bu konuşmayı öğreniyorlar.

But at the time,

Ama o sırada

Dr. King was extremely controversial.

Dr. King oldukça tartışmalıydı.

The legendary and notorious FBI Director J. Edgar Hoover believed,

Efsanevi ve kötü bilinen FBI yöneticisi J. Edgar Hoover şuna inanıyordu

or wanted to believe,

ya da inanmak istedi,

that the Civil Rights Movement was a Soviet communist plot

İnsan Hakları Hareketi Sovyet komünistleri tarafından

intended to destabilize the American government.

Amerikan hükûmetini düşürmeye yönelik bir komplo girişimiydi.

And so Hoover had his agents put bugs in Dr. King's hotel rooms,

Ve Hoover'ın ajanları Dr. King'in odasına dinleme cihazı yerleştirdi

and those bugs picked up conversations between civil rights leaders

ve İnsan Hakları Hareketi hakkındaki taktik ve stratejilerini

talking about the strategies and tactics of the Civil Rights Movement.

ve liderlerin konuşmalarını dinledi.

They also picked up sounds of Dr. King

Aynı zamanda Dr. King'in karısını aldattığını

having sex with women who were not his wife,

odasına yerleştirdikleri cihaz sayesinde öğrenmiş oldular.

and J. Edgar Hoover saw the opportunity here

Ve J. Edgar Hoover, Dr. King'in

to discredit and undermine the Civil Rights Movement.

itibarını sarsma fırsatını yakalamış oldu.

The FBI sent a package of these recordings

FBI bu kayıtlarla birlikte el yazısı bir not ekleyerek

along with a handwritten note to Dr. King,

Dr. King'e bir paket gönderdi.

and a draft of this note was found in FBI archives years later,

Bu mektubun taslağı yıllar sonra FBI arşivlerinde bulundu,

and the letter said,

mektupta ise şunlar yazıyordu,

"You are no clergyman and you know it.

''Bir rahip olmadığını biliyorsun.

King, like all frauds, your end is approaching."

Diğer tüm sahtekârlar gibi, senin de sonun yaklaşıyor King.''

The letter even seemed to encourage Dr. King to commit suicide,

Dr. King'i intihara iten birkaç cümlesi bile vardı,

saying, "King, there is only one thing left for you to do.

''King, yapabileceğin yalnızca tek bir şey kaldı.

You know what it is.

Ne olduğunu biliyorsun.

You better take it before your filthy, abnormal, fraudulent self

O pis, anormal ve sahte varlığın insanlığın içine gömülmeden

is bared to the nation."

bu şansı kaçırmasan iyi edersin.''

But the important thing is,

Ama asıl önemli olan şey,

Dr. King was not abnormal.

Dr. King anormal değildi.

Every one of us has something that we want to hide from somebody.

Hepimizin birilerinden sakladığı bir şeyler vardır.

And even more important,

Ve daha da önemlisi,

J. Edgar Hoover wasn't abnormal either.

J. Edgar Hoover da anormal değildi.

The history of surveillance abuses

Teftişin suistimalinin geçmişi,

is not the history of one bad, megalomaniacal man.

yalnızca kötü, megaloman bir adamın geçmişi değil.

Throughout his decades at the FBI,

FBI'da geçirdiği yıllar boyunca,

J. Edgar Hoover enjoyed the support of the presidents that he served,

J. Edgar Hoover Demokratik ve Cumhuriyetçi tüm başkanlara hizmet edip

Democratic and Republican alike.

destek olmaktan büyük zevk aldı.

After all, it was John F. Kennedy and his brother Robert Kennedy

Sonuçta Dr. King'in teftişini bilen ve onaylayan

who knew about and approved the surveillance of Dr. King.

John F. Kennedy ve kardeşi Robert Kennedy idi.

Hoover ran a program called COINTELPRO for 15 years

Hoover 15 yıl boyunca COINTELPRO denilen bir program yürüttü.

which was designed to spy on and undermine civic groups

Programın amacı ise kendini insan haklarına,

that were devoted to things like civil rights,

Kadın Hakları Hareketi'ne,

the Women's Rights Movement,

barış ve savaşa karşı

and peace groups and anti-war movements.

kendini adayan sivil grupları gözetlemekti.

And the surveillance didn't stop there.

Ve teftiş bu kadarla da kalmadı.

Lyndon Baines Johnson,

Lyndon Baines Johnson,

during the election campaign,

seçim kampanyası boyunca,

had the campaign airplane of his rival Barry Goldwater bugged

düşmanı Barry Goldwater'ın uçağına

seçimleri kazanma çabasının bir parçası olarak dinleme cihazı yerleştirtti.

as part of his effort to win that election.

And then, of course, there was Watergate.

Tabii bir de Watergate olayı vardı.

Burglars were caught

Ulusal Demokrasi Kurulu'nun

breaking into the Democratic National Committee headquarters

Watergate Oteli'ndeki merkezine giren

at the Watergate Hotel,

hırsızlar yakalandı.

the Nixon administration was involved in covering up the burglary,

Nixon yönetimi hırsızlığı gizlemeye çalıştı

and eventually Nixon had to step down as president.

ve sonunda Nixon başkanlıktan istifa etmek zorunda kaldı.

COINTELPRO and Watergate were a wake-up call for Americans.

COINTELPRO ve Watergate olayı Amerikalılar için bir uyarı alarmıydı.

Surveillance was out of control

Teftiş raydan çıkmıştı ve

and it was being used to squelch political challengers.

siyasi rakipleri bastırmak için kullanılmaya başlamıştı.

And so Americans rose to the occasion

Amerikalılar olayı geliştirdi,

and what we did was we reformed surveillance law.

yaptığımız şey ise teftiş yasasını yeniden düzenlemek oldu.

And the primary tool we used to reform surveillance law

Gözetleme yasasını yenilerken yaptığımız ilk şey,

was to require a search warrant

devletin telefonlarımıza

for the government to be able to get access to our phone calls and our letters.

ve mektuplarımıza erişebilmesi için bir arama emri gerekmesiydi.

Now, the reason why a search warrant is important

Arama emrinin önemli olmasının nedeni

is because it interposes a judge

müfettişler ile vatandaş arasında

in the relationship between investigators and the citizens,

bir hâkim görevi görmesidir

and that judge's job is to make sure

ve bu hâkimin işi yapılan teftişin

that there's good cause for the surveillance,

iyi bir amaçla yapıldığından,

that the surveillance is targeted at the right people,

doğru insanları hedeflediğinden

and that the information that's collected

ve elde edilen bilginin

is going to be used for legitimate government purposes

ayrımcılar için değil,

yasal amaçlar uğruna kullanılacağından emin olmaktır.

and not for discriminatory ones.

This was our system,

Sistemimiz buydu,

and what this means is

yani bu demek oluyor ki

that President Obama did not wiretap Trump Tower.

Başkan Obama, Trump Tower'ın telefon hattını dinlemedi.

The system is set up to prevent something like that from happening

Sistem buna benzer bir şeyin hâkim olmadan

without a judge being involved.

oluşmasını engellemek üzere kuruldu.

But what happens when we're not talking about phone calls or letters anymore?

Peki telefon konuşmaları ve mektuplar değil de konu başka şeyler olursa ne olur?

Today, we have technology

Artık teknoloji var,

that makes it cheap and easy for the government to collect information

devletin sıradan insanların bilgilerini ucuzca ve kolayca

on ordinary everyday people.

elde etmesini sağlayan teknoloji.

Your phone call records

Telefon konuşmalarınız

can reveal whether you have an addiction,

bir bağımlılığınızın olup olmadığını,

what your religion is,

inancınınızın ne olduğunu,

what charities you donate to,

hangi hayır kurumlarına bağış yaptığınızı,

what political candidate you support.

hangi politik adayı desteklediğinizi kolayca ortaya çıkarabilir.

And yet, our government collected, dragnet-style,

Ve yıllar boyunca hükûmetimiz

Amerikalıların konuşma kayıtlarını balık ağı tarzı yıllarca topladı.

Americans' calling records for years.

In 2012, the Republican National Convention

2012 yılında Ulusal Cumhuriyetçilik Kongresi

highlighted a new technology it was planning to use,

kullanılması planlanan yeni bir teknolojiden bahsetti.

facial recognition,

Bir yüz tanıma sistemiyle

to identify people who were going to be in the crowd

kalabalığın içindeki

eylemci ve sorun yaratan tipler

who might be activists or troublemakers

tanınacak ve erkenden durdurulacaktı.

and to stop them ahead of time.

Today, over 50 percent of American adults

Bugün, yetişkin Amerikalıların %50'sinin

have their faceprint in a government database.

yüzleri bir devlet veri tabanında kayıtlı.

The Bureau of Alcohol, Tobacco, Firearms and Explosives

Alkol, tütün, silah ve patlayıcı maddeler bürosu

concocted a plan

hangi Amerikalıların silah gösterilerine gittiğini bulmak için

to find out what Americans were going to gun shows

gösterinin otoparkında bulunan

by using license plate detectors

arabaların plakalarını tarayan

to scan the license plates of cars

plaka detektörleri kullandıkları bir

that were in the parking lots of these events.

plan tertip ettiler.

Today, we believe that over 70 percent of police departments

Şu anda, sanıyoruz ki polis şubelerinin %70'i

have automatic license plate detection technology

otomatik plaka tarama teknolojisine sahip

that they're using to track people's cars as they drive through town.

ve şehir boyunca insanların arabalarını takip edebiliyorlar.

And all of this information,

Ve bu bilginin tamamı,

the license plates, the faceprints,

araba plakaları, yüz tanıma teknolojisi,

the phone records,

telefon kayıtları,

your address books, your buddy lists,

rehberiniz, arkadaş listeniz,

the photos that you upload to Dropbox or Google Photos,

Dropbox'a ya da Google Fotoğraflar'a yüklediğiniz fotoğraflar,

and sometimes even your chats and your emails

hatta bazen mesajlaşmalarınız ve elektronik postalarınız,

are not protected by a warrant requirement.

bir arama izni gerekçesiyle korunmuyor.

So what that means is we have all of this information on regular people

Yani bu demek oluyor ki sıradan insanlara ait tonlarca bilgiye

that's newly available at very low expense.

gayet düşük bir bütçeyle erişmek mümkün.

It is the golden age for surveillance.

Teftişin altın çağındayız.

Now, every parent is going to understand what this means.

Şimdi, her anne baba bunun ne demek olduğunu anlayacak.

When you have a little baby

Bir bebeğiniz olduğunda

and the baby's young,

ve bebek daha çok küçükken

that child is not able to climb out of its crib.

henüz beşiğinden dışarı tırmanamaz.

But eventually your little girl gets older

Ama zaman geçtikçe küçük kızınız büyür

and she's able to climb out of the crib,

ve beşikten dışarı tırmanabilecek güçtedir

but you tell her, "Don't climb out of the crib. OK?"

ama ona ''Sakın beşikten dışarı çıkma, tamam mı?'' dersiniz

And every parent knows what's going to happen.

ve her aile ne olacağını zaten bilir.

Some of those babies are going to climb out of the crib.

Bazı bebekler beşikten dışarı tırmanır.

Right? That's the difference between ability and permission.

Doğru değil mi? Yapabilme ve izin arasındaki fark budur.

Well, the same thing is true with the government today.

Şu an aynı şey devlet için de geçerli.

It used to be that our government didn't have the ability

Eskiden devletimizin yüz milyonlarca Amerikalı üzerinde

to do widespread, massive surveillance on hundreds of millions of Americans

çok geniş çaplı teftiş yapabilme ve bulduğu bilgileri

and then abuse that information.

suistimal etme gücü yoktu.

But now our government has grown up,

Ama artık devlet büyüdü ve

and we have that technology today.

bugün o teknolojiye sahibiz.

The government has the ability,

Devletin yapma kabiliyeti var

and that means the law is more important than ever before.

ve bu demek oluyor ki yasalar artık her zamankinden de önemli.

The law is supposed to say

Devletin bunu

when the government has permission to do it,

ne zaman yapmaya yetkili olduğunu yasalar söylemeli

and it's supposed to ensure that there's some kind of ramification.

ve bir tür sonucu olduğunu temin etmeli.

We notice when those laws are broken

Bu yasalar çiğnendiğinde ve bir tür

and there's some of kind of ramification or punishment.

sonuç ya da cezalandırma olduğunda bunu fark ediyoruz.

The law is more important than ever because we are now living in a world

Yasalar her zamankinden daha önemli

çünkü artık tek kuralın devletin bilgilerimizi suistimal etmesinden

where only rules are stopping the government

from abusing this information.

korumak olduğu bir dünyada yaşıyoruz.

But the law has fallen down on the job.

Ama yasalar başarısızlığa uğradı.

Particularly since September 11 the law has fallen down on the job,

Özellikle 11 Eylül'den beri yasaların hiçbir işlevi yok

and we do not have the rules in place that we need.

ve ihtiyacımız olan kurallar artık yok.

And we are seeing the ramifications of that.

Ve bunun sonuçlarını görüyoruz.

So fusion centers are these joint task forces

Birleştirme merkezleri yerel, eyalet ve federal hükûmet arasında

between local, state and federal government

iç terörü ortaya çıkarması gereken

that are meant to ferret out domestic terrorism.

müşterek görev kuvvetleridir.

And what we've seen is fusion center reports

Ve daha önce bazı birleştirme merkezi raporlarında

that say that you might be dangerous

şu gibi şeylerin tehlikeli addedildiğini gördük:

if you voted for a third-party candidate,

Üçüncü parti adaylarına oy vermeniz

or you own a "Don't Tread On Me" flag,

ya da ''Beni ezip geçemezsin'' bayrağınızın olması

or you watched movies that are anti-tax.

veya vergi karşıtı bir film izlemeniz.

These same fusion centers have spied on Muslim community groups' reading lists

Aynı birleştirme merkezi Müslüman topluluklarının okuma listelerini

and on Quakers who are resisting military recruiting in high schools.

ve liselilerin askere alınmasına karşı olan Quaker topluluğunu da gözetledi.

The Internal Revenue Service has disproportionately audited

Millî Gelirler İdaresi adında "Çay Partisi" veya "Vatansever" olan grupları

groups that have "Tea Party" or "Patriot" in their name.

oransız olarak denetledi.

And now customs and border patrol

Ve şu anda gümrük ve sınır devriyesi

is stopping people as they come into the country

ülkeye gelen insanları durdurup

and demanding our social networking passwords

sosyal medya şifrelerimizi talep ediyor

which will allow them to see who our friends are,

ve arkadaşlarımızın kim olduğunu,

what we say

söylediklerimizi görebiliyor

and even to impersonate us online.

hatta kimliğimize bürünüyorlar.

Now, civil libertarians like myself

Benim gibi özgürlükçü insanlar

have been trying to draw people's attention to these things

insanların dikkatini bunlara çekmeye çalışıyor

and fighting against them for years.

ve yıllardır onlarla savaşıyor.

This was a huge problem during the Obama administration,

Obama yönetimi sırasında bu büyük bir problemdi

but now the problem is worse.

ama artık daha da kötü bir hâl aldı.

When the New York Police Department

New York Polis Şubesi'nin

spies on Muslims

Müslümanları gözetlemesi

or a police department uses license plate detectors

ya da bir polis şubesinin plaka detektörü kullanarak

to find out where the officers' spouses are

eşlerinin nerede olduğuna bakması

or those sorts of things,

veya bu gibi şeyler,

that is extremely dangerous.

son derece tehlikeli.

But when a president repurposes the power

Bir başkanın federal teftiş ve federal hükûmetin gücünü

of federal surveillance and the federal government

politik karşıtlıklardan intikam almak için

to retaliate against political opposition,

başka bir amaçla kullanması

that is a tyranny.

bir zulümdür.

And so we are all activists now,

Ve sonuç olarak hepimiz birer eylemciyiz

and we all have something to fear from surveillance.

ve hepimizin teftişten korkmak için bir nedeni var.

But just like in the time of Dr. Martin Luther King,

Ama tıpkı Dr. Martin Luther King'in döneminde olduğu gibi

we can reform the way things are.

bazı şeylerin işleyişini değiştirebiliriz.

First of all, use encryption.

İlk olarak, şifrelemeyi kullanın.

Encryption protects your information

Şifreler bilgilerinizi ucuzca ve fırsatçı bir şekilde

from being inexpensively and opportunistically collected.

ele geçirilmesinden korur.

It rolls back the golden age for surveillance.

Teftişin altın çağını aşağı çeker.

Second, support surveillance reform.

İkinci olarak, teftiş reformunu destekleyin.

Did you know that if you have a friend

Şunu biliyor muydunuz:

who works for the French or German governments

Alman ya da Fransız hükûmeti için

or for an international human rights group

ya da uluslararası insan hakları grubunda

veya ulusal petrol firmasında çalışan bir arkadaşınız

or for a global oil company

that your friend is a valid foreign intelligence target?

sağlam bir yabancı istihbarat hedefidir.

And what that means is that when you have conversations with that friend,

Yani o arkadaşınızla muhabbet ettiğinizde,

the US government may be collecting that information.

ABD hükûmeti bu bilgiyi kaydediyor olabilir.

And when that information is collected,

Ve bu bilgiler kaydedildiğinde,

even though it's conversations with Americans,

konuşma Amerikalılar arasında geçmiş olsa bile

it can then be funneled to the FBI

bu bilgiler FBI'a aktarılabilir

where the FBI is allowed to search through it

ve FBI herhangi bir izin veya geçerli bir neden olmadan

without getting a warrant,

üzerinde istediği gibi

without probable cause,

araştırma yaparak

looking for information about Americans

Amerikalılar hakkında bilgi arayabilir

and whatever crimes we may have committed

ve hiçbir belge ya da şüphe olmaksızın

with no need to document any kind of suspicion.

hangi suçları işlediğimize bakabilirler.

The law that allows some of this to happen

Bunların bir kısmının olmasına izin veren yasaya

is called Section 702 of the FISA Amendments Act,

FISA Değişiklik Yasası'nın 702. bölümü deniyor

and we have a great opportunity this year,

ve bu sene harika bir fırsatımız var,

because Section 702 is going to expire at the end of 2017,

çünkü 702. bölümün süresi 2017'nin sonunda dolmuş olacak.

which means that Congress's inertia is on our side

Yani Kongre'nin durağanlığı bizim tarafımızda olacak,

if we want reform.

eğer bu reformu istiyorsak.

And we can pressure our representatives

Ve temsilcilerimize baskı yaparak

to actually implement important reforms to this law

bu yasa üzerinde önemli reformlar yapmalarını sağlayabilir

and protect our data from this redirection and misuse.

ve bilgilerimizi bu yönlendirme ve suistimalden koruyabiliriz.

And finally, one of the reasons why things have gotten so out of control

Son olarak, işlerin bu kadar kontrolden çıkmasının en önemli nedenlerinden biri

is because so much of what happens with surveillance --

teftişle birlikte olanların çoğu

the technology, the enabling rules and the policies

- teknoloji, buna fırsat veren ve bizi koruması gereken

that are either there or not there to protect us --

kural ve yasaların orada olması veya olmaması -

are secret or classified.

bir sır ya da gizlenmiş.

We need transparency, and we need to know as Americans

Şeffaflığa ihtiyacımız var ve Amerikalılar olarak devletin

bizim adımıza neler yaptığını bilmemiz gerekiyor

what the government is doing in our name

so that the surveillance that takes place and the use of that information

ki böylece teftişin ve bu bilgilerin kullanımının

is democratically accounted for.

demokratik olarak hesabı verilmiş olsun.

We are all activists now,

Artık hepimiz birer eylemciyiz,

which means that we all have something to worry about from surveillance.

yani hepimizin teftiş hakkında endişelenmek için bir nedeni var.

But like in the time of Dr. Martin Luther King,

Ama Dr. Martin Luther King'in dönemindeki gibi

there is stuff that we can do about it.

yapabileceğimiz bazı şeyler var.

So please join me, and let's get to work.

Lütfen bana katılın ve hep birlikte işe koyulalım.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)