Steve Truglia: A leap from the edge of space

Steve Truglia dünyanın en yüksek atlayışını planlıyor

Çeviri: Kaan Uzdoğan Gözden geçirme: Adem KAYA

I'm extremely excited to be given the opportunity

Benim Dünya'daki en büyük numara(dublörlük) olarak

to come and speak to you today

değerlendirdiğim şey hakkında

about what I consider to be

bugün sizinle konuşma şansını elde edebildiğim için

the biggest stunt on Earth.

inanılmaz derecede heyecanlıyım.

Or perhaps not quite on Earth.

Aslında tam olarak Dünya'da değil.

A parachute jump from the very edge of space.

Uzayın hemen kıyısından bir paraşüt atlayışı.

More about that a bit later on.

Buna daha sonra değineceğim.

What I'd like to do first is take you through

Yapmak istediğim şey size

a very brief helicopter ride of stunts

çok kısa bir helikopter dublörlüğünü

and the stunts industry in the movies and in television,

filmlerde ve televizyonlardaki dublörlük sektörünü

and show you how technology

ve belirli bir yere kadar numarayı daha ihtişamlı yapan

has started to interface with the physical skills

ve gerçekten daha önce olmadığı kadar güvenli kılan şeyi,

of the stunt performer

teknolojinin ve

in a way that makes the stunts bigger

bir dublörün fiziksel yetneklerinin

and actually makes them safer than they've ever been before.

nasıl bir araya geldiğini gösteceğim.

I've been a professional stunt man for 13 years.

13 yıldır profesyonel dublörlük yapıyorum.

I'm a stunt coordinator. And as well as perform stunts

Ben bir dublör koordinatörüyüm. Aynı zamanda dublörüm.

I often design them.

Genelde bu numaraları tasarlarım.

During that time, health and safety has become everything about my job.

Bu zaman diliminde sağlık ve güvenlik işimle ilgili herşeyim oldu.

It's critical now that when a car crash happens

Artık bir araba çarpışması olduğunda

it isn't just the stunt person we make safe, it's the crew.

sadece dublörün değil ekibin de güvenliğini sağlarız

We can't be killing camera men. We can't be killing stunt men.

Kameramanı öldüremeyi. Dublörü öldüremeyiz.

We can't be killing anybody or hurting anybody on set,

Setteki veya etraftaki hiç kimseyi öldüremez ya da incitemeyiz,

or any passerby. So, safety is everything.

Yani güvenlik herşeydir.

But it wasn't always that way.

Ama bu her zaman böyle değildi.

In the old days of the silent movies --

Sessiz filmlerin olduğu zamanlarda

Harold Lloyd here, hanging famously from the clock hands --

Gördüğünüz gibi Harold Lloyd, saatin kolundan sarkarken.

a lot of these guys did their own stunts. They were quite remarkable.

Bu adamlardan çoğu kendi numaralarını gerçekleştirdi.Bunlar oldukça dikkate değerdi.

They had no safety, no real technology.

Güvenlikleri yoktu, teknolojileri yoktu.

What safety they had was very scant.

Sahip oldukları güvenlik çok yetersizdi.

This is the first stunt woman,

Bu gördüğünüz ilk bayan dublör.

Rosie Venger, an amazing woman.

İnanılmaz bir kadın, Rosie Venger.

You can see from the slide, very very strong.

Slaytta gördüğünüz gibi çok çok güçlü.

She really paved the way

Zamanında kimse dublörlük yapmazken, bir kadının

at a time when nobody was doing stunts, let alone women.

bu işte olması, düblörlük mesleğinin temel taşlarını oluşturdu

My favorite and a real hero of mine is Yakima Canutt.

Benim en sevdiğim ve gerçek kahramanım Yakima Canutt.

Yakima Canutt really formed the stunt fight.

Kavga düblörlüğünü şekillendirdi.

He worked with John Wayne and most of those old punch-ups you see

John Wayne'le çalıştı ve gördüğünüz o çoğu Western yumruklaşmalarında

in the Westerns. Yakima was either there or he stunt coordinated.

yumruklaşmalarında Yakima da vardı ya da koordinatördü.

This is a screen capture from "Stagecoach,"

Bu Yakima Canutt'un gördüğüm gelmiş geçmiş

where Yakima Canutt is doing one of the most dangerous stunts I've ever seen.

en tehlikeli dublörlüğü yaptığı "Stagecoach" filminden bir görüntü.

There is no safety, no back support,

Güvenlik, destek, koruyucu dizlik ya da

no pads, no crash mats, no sand pits in the ground.

dirseklik,koruyucu minder ya da yerde kum havuzu yoktu.

That's one of the most dangerous horse stunts, certainly.

Bu kesinlikle en tehlikleri at dublörlüklerinden biriydi.

Talking of dangerous stunts and bringing things slightly up to date,

İşleri yavaş yavaş günümüze getirmiş ve tehlikeli dublörlüklerden bahsetmişken

some of the most dangerous stunts we do as stunt people are fire stunts.

dublörler olarak yaptığımz en tehlikeli numaralardan biri yangın numaralarıdır.

We couldn't do them without technology.

Bunları teknolojisiz yapamayız.

These are particularly dangerous

Bunlar özellikle tehlikelidir

because there is no mask on my face.

çünkü yüzümde maske yok.

They were done for a photo shoot. One for the Sun newspaper,

Bu fotoğraflar Su gazetesi ve FHM Dergisi için

one for FHM magazine.

çekilmişti.

Highly dangerous, but also you'll notice

Oldukça tehlikeli fakat fark edebileceğiniz gibi

it doesn't look as though I'm wearing anything underneath the suit.

kıyafetin altında bişey giyiyormuşum gibi gözükmüyor.

The fire suits of old, the bulky suits, the thick woolen suits,

Eskinin kabarık yünlü kıyafetlerin yangın kıyafetleri

have been replaced with modern materials

Nomex ya da daha güncel olan Carbonex gibi

like Nomex or, more recently, Carbonex --

modern malzemelerle değiştirildi

fantastic materials that enable us as stunt professionals

Biz profesyonel dublörlerin daha uzun yanmasını sağlayan

to burn for longer, look more spectacular, and in pure safety.

ve saf güvenlik içinde muhteşem görünmemizi sağlayan malzemeler.

Here's a bit more.

Birkaç tane daha...

There's a guy with a flame thrower there, giving me what for.

Orada alev silahlı bir adam var,nedense...

One of the things that a stuntman often does,

Büyük filmlerde herzaman gördüğünüz ve

and you'll see it every time in the big movies,

bir dublörün sıklıkla yaptığı şerlerden biri de

is be blown through the air.

havada uçmaktır.

Well, we used to use trampettes. In the old days, that's all they had.

Eskiden trambolin kullanırdık. Eskiden olan tek şey onlardı.

And that's a ramp. Spring off the thing and fly through the air,

Güzel gözüktüğü umuduyla

and hopefully you make it look good.

üzerinde zıplayıp havaya doğru uçtuğunuz bir rampaydı.

Now we've got technology. This thing is called an air ram.

Artık teknolojiye sahibiz.Bu şeyin adı "air ram" (hava şahmerdanı).

It's a frightening piece of equipment for the novice stunt performer,

Acemi bir dublör için korkutucu bir ekipman.

because it will break your legs very, very quickly

Çünkü eğer üzerine yanlış basarsanız bacaklarınızı

if you land on it wrong.

kolaylıkla kırar.

Having said that, it works with compressed nitrogen.

Bununla beraber basınçlı azotla çalışır.

And that's in the up position. When you step on it,

Şu anda dik konumda. Üzerine bastığınızda ya da

either by remote control or with the pressure of your foot,

uzaktan kunda veya ayağınızın basıncıyla gaz basıncına

it will fire you, depending on the gas pressure,

göre ateşler herhangi bişeyi 1.5 metreden£

anything from five feet to 30 feet.

9 metreye kadar fırlatabilir.

I could, quite literally, fire myself into the gallery.

Yani tam anlamı ile kendimi galeriye fırlatabilirim.

Which I'm sure you wouldn't want.

Eminim bunu istemezsiniz.

Not today.

Bugün olmaz.

Car stunts are another area

Teknoloji ve mühendislikteki

where technology and engineering

gelişmelerin hayatımız kolaylaştırdığı

advances have made life easier for us, and safer.

yerlerden biri de araba kazaları.

We can do bigger car stunts than ever before now.

Artık hiç olmadığı kadar büyük kazalar gerçekleştirebiliyoruz.

Being run over is never easy.

Çiğnenmek asla kolay değildir.

That's an old-fashioned, hard, gritty, physical stunt.

Modası geçmiş,zor,cesaret isteyen,fiziksel bir numara.

But we have padding, and fantastic shock-absorbing things like Sorbothane --

Ama koruyucu pedlerimiz,Sorbothane gibi inanılmaz çok emici şeylerimiz var.

the materials that help us, when we're hit like this,

Bu şekilde çarpıldığımızda bize yardım eden, çok

not to hurt ourselves too much.

fazla incinmememizi sağlayan şeyler.

The picture in the bottom right-hand corner there

Sağ alt köşedeki resim yapmış olduğum bir

is of some crash test dummy work that I was doing.

çarpışma testi kuklası işiydi.

Showing how stunts work in different areas, really.

Dublörlüğün farklı alanlarda nasıl işe yaradığını gösteriyordum.

And testing breakaway signpost pillars.

ve kopan levha direklerini deniyordum.

A company makes a Lattix pillar, which is a network,

Bir şirket bir ağ örgüsü olan Lattixten direkler yapıyor.

a lattice-type pillar that collapses when it's hit.

Darbe alınca düşen kafes tipi bir direk.

The car on the left drove into the steel pillar.

Soldaki araba çelik bir levhaya çarpyı.

And you can't see it from there, but the engine was in the driver's lap.

Göremiyorsanız, motor sürücü bölümündeydi.

They did it by remote control.

Uzaktan kumanda ile yaptılar.

I drove the other one at 60 miles an hour, exactly the same speed,

Dİğerini saatte 100km, tamamen aynı hızla ben sürdüm ve

and clearly walked away from it.

kolaylıkla üzerinden geçtim.

Rolling a car over is another area where we use technology.

Arabalara takla attırmak da teknolojiyi kullandığmız yerlerden biri.

We used to have to drive up a ramp, and we still do sometimes.

Bir rampanın üzerinden gitmemiz gerekirdi,ki hala bazen yapıyoruz.

But now we have a compressed nitrogen cannon.

Ama artık basınçlı nitrojen miline sahibiz.

You can just see, underneath the car, there is a black rod on the floor

Görebildiğiniz gibi arabanın altında yerde siyah bir çubuk var.

by the wheel of the other car.

diğer aracın tekerinin hemen yanında.

That's the piston that was fired out of the floor.

Zeminden fırlayan bir piston bu.

We can flip lorries, coaches, buses, anything over

Yeterli güçlü bir nitrojen mille tırları, otobüsleri

with a nitrogen cannon with enough power. (Laughs)

ya da herhangi birşeye takla attırabiliriz.

It's a great job, really. (Laughter)

Harika bir iş,gerçekten.

It's such fun!

Çok eğleniyoruz.

You should hear

(Gülüşmeler)

some of the phone conversations that I have with people

Dükkanda bluetooth kulaklığımla diğer insanlarla yaptığım

on my Bluetooth in the shop.

konuşmaları duymalısınız.

"Well, we can flip the bus over, we can have it burst into flames,

Mm, otobüslere takla attırabiliriz,alevlere boğabiliriz

and how about someone, you know, big explosion."

veya büyük ir patlamaya ne dersiniz?

And people are looking like this ...

İnsanlar böyle bakıyor...

(Laughs)

(Gülüşmeler)

I sort of forget how bizarre some of those conversations are.

Bazen bu konuşmaların ne kadar gülünç olduğunu unutuyorum.

The next thing that I'd like to show you is something that

Size sıradaki göstermek istediğim şey Dunlopun benden

Dunlop asked me to do earlier this year

Channel Five'daki "Fifth Gear Show"'da

with our Channel Five's "Fifth Gear Show."

bu yılın başlarında yapmamı istediği birşey.

A loop-the-loop, biggest in the world.

Bir "loop-the-loop" Dünyadaki en büyük.

Only one person had ever done it before.

Daha önce sadece 1 insa başarmış.

Now, the stuntman solution to this in the old days would be,

Eskiden olsa bir dublörün üreteceği çözüm "Olabildiğice hızlı.

"Let's hit this as fast as possible. 60 miles an hour.

gidelim. Saatte 100 km!

Let's just go for it. Foot flat to the floor."

Yallah! Tabi bunu yaparsaydınız

Well, you'd die if you did that.

ölürdünüz.

We went to Cambridge University, the other university,

Cambridge Üniversitesine,diğer üniversiteye gittik ve

and spoke to a Doctor of Mechanical Engineering there,

bize saatte 60km hızla gitmemiz gerektiğini söyleyen

a physicist who taught us that it had to be 37 miles an hour.

bir mekanik mühandisi dokyoruyla(uzmanı) konuştuk.

Even then, I caught seven G

Buna rağmen 7G kuvvete mağruz kaldım

and lost a bit of consciousness on the way in.

ve biraz da olsa yolda bilincimi kaybettim.

That's a long way to fall, if you get it wrong. That was just about right.

Düşmek için uzun bir yoldu eğer yanlış yapsaydınız. Doğruya çok yakındı.

So again, science helps us, and with the engineering too --

Yani bilim yine bize yardımcı oldu. Tabi mühendislikle birlikte.

the modifications to the car and the wheel.

Ve arabaya ve tekerlere yapılan eklemelerle.

High falls, they're old fashioned stunts.

Yüksekten düşmeler,eski moda numaralar.

What's interesting about high falls

Bu düşüşlerle ilgili ilginç olan herşeye

is that although we use airbags,

rağmen havayastıkları kullanırız

and some airbags are quite advanced,

ve tabi bazı çok daha gelişmiş havayastıkları.Özel

they're designed so you don't slip off the side like you used to,

tasarlanmışlardık yani eskiden olduğu gibi yanlış düşerseniz

if you land a bit wrong. So, they're a much safer proposition.

yandan kaymazsınız. Yani daha güvenli birer teklifler.

Just basically though, it is a basic piece of equipment.

Aslında basit bir ekipman.

It's a bouncy castle

Havanın kaçmasını

with slats in the side to allow the air to escape.

sağlayan suntalara sahip bir zıpzıp kalesi.

That's all it is, a bouncy castle.

Hepsi bu kadari bir zıpzıp kalesi.

That's the only reason we do it. See, it's all fun, this job.

Bunu yapmamızın tek sebebi bu. Gördüğünüz gibi işimiz tamamen eğlenceli.

What's interesting is we still use cardboard boxes.

İlginç olan hala karton kutular kullanıyoruz.

They used to use cardboard boxes years ago and we still use them.

Kartonları yıllar önce kullanıyorlardı ve biz hala kullanıyoruz.

And that's interesting because they are almost retrospective.

Bu ilginç çünkü nerdeyse nostaljikler.

They're great for catching you, up to certain heights.

Belirli yüksekliklere kadar sizi yakalamak için harikalar.

And on the other side of the fence,

Ve madalyonun öbür yüzünde

that physical art, the physical performance of the stuntman,

bu fiziksel sanat,dublörün fiziksel performansı

has interfaced with the very highest

en yüksek bilgisayar yazılımı teknolojisi

technology in I.T. and in software.

ile birleşiyor.

Not the cardboard box, but the green screen.

Karton kutular değil, yeşil ekran.

This is a shot of "Terminator," the movie.

Bu Terminatör filminden bir görüntü.

Two stunt guys doing what I consider to be a rather benign stunt.

2 adam benim iyi huylu dublörlük olarak değerlendirdiğim şeyi yapıyorlar.

It's 30 feet. It's water. It's very simple.

10 metre,su çok basit.

With the green screen we can put any background in the world on it,

Yeşil ekran sayesinde arka plana duran ya da hareket eden herhangi

moving or still,

birşeyi koyabiliriz.

and I can assure you, nowadays you can't see the joint.

Ve sizi temin ederim ki artık kesisme noktalarını göremezsiniz.

This is a parachutist with another parachutist doing exactly the same thing.

Buarada bir paraşütçü diğer başka bir paraşütçüyle aynı işi yapıyor

Completely in the safety of a studio,

Ama tamamen güvenli bir stüdyoda.

and yet with the green screen we can have some moving image that a skydiver took,

ve yeşil ekranla bir skydivingcinin çektiği hareket eden bir görüntüyü alıp

and put in the sky moving and the clouds whizzing by.

bulutların akıp gittiği bir şekilde yerleştirebiliriz.

Decelerator rigs and wires, we use them a lot.

Yavaşlatıcı kablolar ve aletleri çok kullanırız.

We fly people on wires, like this.

İnsanları buradaki gibi kablolarla uçururuz.

This guy is not skydiving. He's being flown like a kite,

Bu adam skydiving yapmıyor. Uçurtma gibi süzülüyor.

or moved around like a kite.

ya da dolanıyor.

And this is a Guinness World Record attempt.

Ve bu bir Guinnes Dünya rekoru denemesi

They asked me to open their 50th anniversary show in 2004.

Benden 50. kuruluş yıldönümü şovlarını açmamı istediler.

And again, technology meant that I could do the fastest abseil over 100 meters,

Ve yine teknoloji kullanmış olduğum özel alaşımlar sayesinde

and stop within a couple of feet of the ground

100mden yukarıdan halatı sürtünmeden eritmeden

without melting the rope with the friction,

en hızlı halatla inişi yapabileceğimi

because of the alloys I used in the descender device.

ve birkaç metre kala durabileceğimi gösterdi.

And that's Centre Point in London.

Ve burası Londra Merkezi.

We brought Oxford Street and Tottenham Court Road to a standstill.

Oxford Caddesini ve Tottenham Court Caddesini kapattırmıştık.

Helicopter stunts are always fun,

Helikopter numaraları hep eğlencelidir.

hanging out of them, whatever.

Dışarıya sarkmak falan işte.

And aerial stunts. No aerial stunt would be the same without skydiving.

Ve hava dublörlükleri.Hava düblörlüğü sykdivingsiz olmaz.

Which brings us quite nicely to why I'm really here today:

Ki bu da bizi neden burada olduğuma getiriyor.

Project Space Jump.

Uzay Zıplaması Projesi.

In 1960, Joseph Kittenger of the United States Air Force

1960'ta ABD Hava kuvvetlerinden Joseph Kittenger

did the most spectacular thing.

gelmiş geçmiş en muhteşem şeyi yaptı.

He did a jump from 100,000 feet, 102,000 to be precise,

30km'den bir atlayış yaptı, tam olrak 31089.6 metreden.

and he did it to test high altitude systems

Ve bunu askeri pilotların büyük rakım sistemini

for military pilots

,ki yeni uçakların çıkabileceği rakım yaklaşık 25kdir,

in the new range of aircraft that were going up to 80,000 feet or so.

test etmek için yaptı.

And I'd just like to show you a little footage

Ve şimdi size o zamanlarda yapılanla ilgili

of what he did back then.

küçük bir çekim izletmek istiyorum.

And just how brave he was in 1960, bear in mind.

Ve 1960'te ne kadar cesurdu, bunu aklınızda tutun.

Project Excelsior, it was called.

Daha Yüksek Projesiydi projenin adı.

There were three jumps.

3 atlayış vardı.

They first dropped some dummies.

İlk önce birkaç kukla attılar.

So that's the balloon, big gas balloon.

Ve işte bu büük gaz balonu.

It's that shape because the helium has to expand.

Bu şekilde çünkü helyumun genleşmesi lazım.

My balloon will expand to 500 times

Benim balonum 500 kat genleşti

and look like a big pumpkin when it's at the top.

ve en yüksek seviyedeyken bir balkabağı gibi görünüyordu.

These are the dummies being dropped from 100,000 feet,

Bunlar 30 km'den bırakılan kuklalar.

and there is the camera that's strapped to them.

Bu da onlara bağlanan kameradan.

You can clearly see the curvature of the Earth at that kind of altitude.

Bu rakımda Dünya'nın eğimini rahatlıkla görebiliyorsunuz.

And I'm planning to go from 120,000 feet,

Ben 35km'den gitmeyi planlıyordum.

which is about 22 miles.

Ki bu taklaşık 22mil demek.

You're in a near vacuum in that environment,

O çevrede neredeyse boşluktasınız.

which is in minus 50 degrees.

Ki bu -50 santigrad derece demek.

So it's an extremely hostile place to be.

Yani inanılmaz derecede tehlikeli bir yer.

This is Joe Kittenger himself.

Bu Joe Kittenger.

Bear in mind, ladies and gents, this was 1960.

Unutmayın tarih 1960'tı.

He didn't know if he would live or die. This is an extremely brave man.

Yaşayacağını ya da öleceğini bilmiyordu. İnanılmaz cesur bir adam.

I spoke with him on the phone a few months ago.

Bir kaç ay önce onunla telefonla görüştüm.

He's a very humble and wonderful human being.

Çok mütevazı ve harika bir insan.

He sent me an email, saying, "If you get this thing off the ground

Bana bir e-mail yollamış:"Eğer bunu ayakların yere basmezken aldıysan

I wish you all the best." And he signed it, "Happy landings,"

En iyi dileklerimle" ve sonuna "Mutlu inişler" yazmış.

which I thought was quite lovely.

Ki bence oldukça sevimliceydi.

He's in his 80s and he lives in Florida. He's a tremendous guy.

80li yaşların şu sıralarda Floridada yaşıyor. Muazzam bir adam.

This is him in a pressure suit.

Basınçlı kıyafetindeyken.

Now one of the challenges of going up to altitude is

Bu rakıma çıkmanın zorlukalarından biri de

when you get to 30,000 feet -- it's great, isn't it? --

9000 metreye,çok büyük değil mi?, çıktığınızda

When you get to 30,000 feet you can really only use oxygen.

9000 metreye çıktığınızda zar zor oksijen kullanabilirsiniz.

Above 30,000 feet up to nearly 50,000 feet,

9km'nin üstümde 15 km'ye doğru basınçlı

you need pressure breathing, which is where you're wearing a G suit.

solunum'a ihtiyaç duyarsınız.Yani G kıyafeti giyersiniz.

This is him in his old rock-and-roll jeans there,

Burada şu eski "rock-and-roll" kotu"nun içinde.

pushing him in, those turned up jeans.

Onu içeri itiyorlar.

You need a pressure suit.

Basınç giysisine ihtiyacınız var.

You need a pressure breathing system

G kıyafetiyle birlikte basınçlı solunuma

with a G suit that squeezes you, that helps you to breathe in

ihtiyacınız var ki bu nefes almanıza yardımcı olur

and helps you to exhale.

ve vermenize de.

Above 50,000 feet you need a space suit, a pressure suit.

15 km'de bir uzay giysinine.basınçlı giysiye ihtiyacınız vardır.

Certainly at 100,000 feet no aircraft will fly.

Tam olarak 30km'de uçak uçmaz.

Not even a jet engine.

Bir jet bile.

It needs to be rocket-powered or one of these things,

Roket güçlü olmalıdır ya da bunlardan biri lazımdır.

a great big gas balloon.

Devasa bir gaz balonu.

It took me a while; it took me years to find the right balloon team

Bir süre ,yıllarca bu işi gerçekleştirecek olan balonu yapacak.

to build the balloon that would do this job.

doğru balon ekibini bulmak için uğraştım.

I've found that team in America now.

Ve şimdi Amerika'da buldum.

And it's made of polyethylene, so it's very thin.

Politilenden yapılmış. Yani çok ince.

We will have two balloons for each of my test jumps,

Herbir test atlayışım için 2şer balonumuz olacak.

and two balloons for the main jump, because they

2 de asıl atlayışımda çünkü bilindiği üzre

notoriously tear on takeoff.

kalkışta yırtılıyorlar.

They're just so, so delicate.

Çok çok hassaslar.

This is the step off. He's written on that thing,

Ve bu atlayışı. Üzerine "Dünya'nın en yüksek

"The highest step in the world."

adımı" yazımış.

And what must that feel like?

Ve nasıl mı hissettiriyor?

I'm excited and I'm scared,

Heyecanlandım ve korktum.

both at the same time in equal measures.

2si de aynı zamanda ve eşit seviyede.

And this is the camera that he had on him as he tumbled

Ve bu gördüğünüz şamadırası (küçük paraşütü) denesini sağlamak için açılmadan önce

before his drogue chute opened to stabilize him.

düşerken üzerinde olan kamera.

A drogue chute is just a smaller chute which helps to keep your face down.

Şamadıra yüz aşağı doğrulmanızı kolaylaştıran küçük bir paraşüt.

You can just see them there, popping open.

Burada açıldığını görebilirsiniz.

Those are the drogue chutes. He had three of them.

İşte bunlar şamandıralar. 3 taneye sahip.

I did quite a lot of research.

Oldukça fazla araştırma yaptım.

And you'll see in a second there, he comes back down to the floor.

Ve işte birkaç saniye içinde yere iniyor.

Now just to give you some perspective of this balloon,

Balonun görünümünü tanımlamak için bir örnek vermek gerekirse

the little black dots are people.

siyah noktacıklar insanlar

It's hundreds of feet high. It's enormous.

Yüzlerce metre yüksekliğinde.Devasa.

That's in New Mexico.

Burası New Mexico

That's the U.S. Air Force Museum.

BUrası A.B.D Hava kuvvetleri müzesi.

And they've made a dummy of him. That's exactly what it looked like.

Onun bir kopyasını yapmışlar.Nasıl görünüyorsa aynen o şekilde.

My gondola will be more simple than that.

Benim balon sepetim bundan daha basşt olacak.

It's a three sided box, basically.

Basitçe 3 kenarlı bir kutu.

So I've had to do quite a lot of training.

Yani oldukça fazla antrenman yapmak zorundaydım.

This is Morocco last year in the Atlas mountains,

Burası geçen yıl yüksek rakımdan atlayışlar için

training in preparation for some high altitude jumps.

çalışırken Fas'ta Atlas Dağları.

This is what the view is going to be like

Ve bu 30 km'de manzarayı nasıl

at 90,000 feet for me.

göreceğim.

Now you may think this is just

Belki bunun sadece heyecan için

a thrill-seeking trip, a pleasure ride,

yapılan , memnun edici bir dünyanın

just the world's biggest stunt.

en büyük numarası olduğunu düşünebiliesiniz.

Well there's a little bit more to it than that.

Aslında bundan daha fazlası.

Trying to find a space suit to do this

Bir uzay elbisesi bulmaya çalışmak

has led me to an area of technology

beni bu işe başladığım zaman

that I never really expected when I set about doing this.

hiç beklemediğim bir teknoloji bölümüne ilerletti.

I contacted a company in the States

Amerika'da Nasa için kıyafetler yapan

who make suits for NASA.

bir firmayla görüştüm.

That's a current suit. This was me last year with their chief engineer.

Bu mevcut kıyafet. Geçen yıl ben ve başmühendis.

That suit would cost me about a million and a half dollars.

Bu kıyafet bana 1 buçuk milyon dolara mal olacaktı ve

And it weighs 300 pounds and you can't skydive in it.

136 kg gelecekti ve skydive yapamazdınız.

So I've been stuck. For the past 15 years I've been trying to find a space suit

Yani apışıp kaldım.Geçen 15 yıldır bu işi yapacak kıyafeti yada bunu

that would do this job, or someone that will make one.

imal edecek kişiyi arıyordum.

Something revolutionary happened

Kısa zaman önce aynı yerde

a little while ago, at the same facility.

devrimsel bişey oldu.

That's the prototype of the parachute. I've now had them custom make one,

Bu paraşütün prototibi.Ben de bir tane sipariş ettim.

the only one of its kind in the world. And that's the only suit of its kind in the world.

Türünün tek örneği.

It was made by a Russian that's designed

Son 18 yıldır Sovyet için üretilen kıtafetlerin

most of the suits of the past

çoğunu dizayn eden bir rus

18 years for the Soviets.

tarafından yapıldı.

He left the company because he saw,

Şirketi uzay kıyafeti sektöründeki çoğu kişi gibi

as some other people in the space suit industry,

uzay turistlerinin yarattığı talepten dolayı

an emerging market for space suits for space tourists.

bıraktı.

You know if you are in an aircraft at 30,000 feet

Bildiğiniz gibi 10km'de uçaktaysanız ve kabin basıncı

and the cabin depressurizes, you can have oxygen.

düşerse soluyabilirsiniz.

If you're at 100,000 feet you die.

30 km'de ölürsünüz.

In six seconds you've lost consciousness. In 10 seconds you're dead.

6 saniyede bilincinizi yitirir 10 saniye içinde ölürsünüz.

Your blood tries to boil. It's called vaporization.

Kanınız kaynamaya çalışır. Vaporizasyon deniyor buna.

The body swells up. It's awful.

Vucudunuz bir davula döner.Berbattır.

And so we expect -- it's not much fun.

Ve umuyoruz ki- pek de eğlenceli değil.

We expect, and others expect,

Biz ve diğerleri umuyoruz ki

that perhaps the FAA, the CAA

Ulusal ve Sivil havacılık dairleri

might say, "You need to put someone in a suit

diyebilirler ki: "Kıyafetin içine birini koymalısınız

that's not inflated, that's connected to the aircraft."

şişirilmemiş, uçağa bağlanmış birini koymalısınız.

Then they're comfortable, they have good vision, like this great big visor.

Bu sayede rahat olurlar iyi bir açıları olur.

And then if the cabin depressurizes

Ve eğer uçak geir açağıya gelirken

while the aircraft is coming back down,

kabin basıncı düşerse herhangi bir

in whatever emergency measures, everyone is okay.

acil durumda herkes iyidir.

I would like to bring Costa on, if he's here,

Costa burdaysa buraya gelmesini rica ediyorum.

to show you the only one of its kind in the world.

Size türünün tek örneğini göstermek için.

I was going to wear it,

Bunu ben giyecektim.

but I thought I'd get Costa to do it, my lovely assistant.

Ama Costa'nın şirin asisttanımın yapmasını istedim.

Thank you. He's very hot. Thank you, Costa.

Teşekkürler.Çok sıcak biri. Teşekürler Costa.

This is the communication headset you'll see

Bu gördüğünüz iletişim kulaklığı çoğu uzay

on lots of space suits.

kıyafetindeki gibi.

It's a two-layer suit. NASA suits have got 13 layers.

Bu 2 kat bir kıyafet. NASA kıyafetleri 13 katlı.

This is a very lightweight suit. It weighs about 15 pounds.

Ve çok hafif bir kıyafet.Ve yaklaşık 6 kg.

It's next to nothing. Especially designed for me.

Neredeyse hiç. Benim için özel tasarlandı.

It's a working prototype. I will use it for all the jumps.

Bu çalışan bir prototip. Tüm atlayışlar için kullanacağım.

Would you just give us a little twirl, please, Costa?

Bir döner misin Costa?

Thank you very much.

Teşekkürler.

And it doesn't look far different when it's inflated,

Şişirildiğinde de çok farklı gözükmüyor.

as you can see from the picture down there.

Şu resimden görebilirsiniz.

I've even skydived in it in a wind tunnel,

Bir rüzgar tünelinde bile skydiving yaptım.

which means that I can practice everything I need to practice, in safety,

Ki bu da demek oluyor ki atlayış yapmadan önce yapmam gereken tüm

before I ever jump out of anything. Thanks very much, Costa.

alıştırmaları güvenle yapabilirim. Çok teşekkürler Costa.

(Applause)

(alkış)

Ladies and gentlemen, that's just about it from me.

Bayanlar ve baylar. Benden bu kadar.

The status of my mission at the moment

Görevimin şu anki durumu şu ki büyük

is it still needs a major sponsor.

bir sponsor lazım.

I'm confident that we'll find one.

Bir tane bulacağıma eminim.

I think it's a great challenge.

Bence büyük bir meydan okuma.

And I hope that you will agree with me,

Ve umarım bana katılırsınız bu

it is the greatest stunt on Earth.

dünya üzerindeki en büyük numara.

Thank you very much for your time.

Zaman ayırdığınız için çok teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)