How the West can adapt to a rising Asia | Kishore Mahbubani

Çeviri: Cihan Ekmekçi Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

About 200 years ago,

Yaklaşık 200 yıl önce,

Napoleon famously warned ...

Napolyon o ünlü uyarıyı yaptı...

He said, "Let China sleep,

''Bırakın Çin uyusun

for when she wakes,

çünkü uyandığında

she will shake the world."

dünya yerinden sarsılır,'' dedi.

Despite this early warning,

Bu erken uyarıya rağmen

the West chose to go to sleep

Batı, tam olarak Çin, Hindistan

at precisely the moment when China and India

ve Asya'nın geri kalanının uyandığı anda

and the rest of Asia woke up.

uyumayı tercih etti.

Why did this happen?

Bu neden yaşandı?

I'm here to address this great mystery.

Bu büyük gizemi ele almak için buradayım.

Now what do I mean when I say the West chose to go to sleep?

Batı uyumayı seçti derken ne demek istiyorum?

Here I'm referring to the failure of the West

Burada bahsettiğim şey,

to react intelligently and thoughtfully

Batı'nın zeki ve düşünceli bir şekilde

to a new world environment that's obviously been created

besbelli Asya'nın dönüşüyle yaratılmış

bu yeni dünya ortamına tepki verememesi.

by the return of Asia.

As a friend of the West I feel anguished by this,

Batı'nın bir dostu olarak bundan dolayı üzüntülüyüm.

so my goal to today is to try to help the West.

Bu yüzden, bugünkü hedefim Batı'ya yardım etmeye çalışmak.

But I have to begin the story first

Ama önce hikâyeye,

by talking about how the West actually woke up the rest of the world.

Batı'nın dünyanın geri kalanını nasıl uyandırdığı ile başlamalıyım.

Look at chart one.

Birinci grafiğe bakın.

From the year one through the year 1820,

Birinci yıldan 1820 yılına kadar

the two largest economies of the world were always those of China and India.

Dünyanın en büyük iki ekonomisi her zaman Çin ve Hindistan'dı.

So it's only in the last 200 years that Europe took off,

Yani Avrupa sadece son 200 yıl içinde artış yaşadı,

followed by North America.

ardından da Kuzey Amerika.

So the past 200 years of world history

Son 200 yıllık dünya tarihi

have therefore been a major historical aberration.

önemli bir tarihi sapma olmuştur.

All aberrations come to a natural end

Bütün sapmalar doğal bir son bulur

and this is what we are seeing.

ve şu an gördüğümüz de bu.

And if you look at chart two,

İkinci grafiğe baktığınızda ise,

you'll see how quickly and how forcefully

Çin ve Hindistan'ın ne kadar hızlı ve güçlü bir şekilde

China and India are coming back.

geri döndüğünü görebilirsiniz.

The big question is:

Asıl soru şu:

Who woke up China and India?

Çin ve Hindistan'ı kim uyandırdı?

The only honest answer to this question is that it was Western civilization

Bu sorunun tek dürüst cevabı,

that did so.

Batı medeniyeti olacaktır.

We all know that the West was the first to successfully modernize,

Hepimiz Batı'nın başarıyla kendini yenileyen,

transform itself;

kendini dönüştürebilen;

initially it used its power to colonize and dominate the world.

dünyayı kolonize ve domine etmek için gücünü kullanan ilk olduğunu biliyoruz.

But over time, it shared the gifts of Western wisdom

Fakat zamanla Batı'nın bilgeli armağanlarını

with the rest of the world.

dünyanın geri kalanıyla paylaştı.

Let me add here that I have personally benefited

Batı bilgeliğinin paylaşımından

from the sharing of Western wisdom.

şahsen faydalandığımı buraya ekleyeyim.

When I was born in Singapore,

Singapur'da doğduğum zaman,

which was then a poor British colony,

ki o zamanlar fakir bir İngiliz kolonisiydi,

in 1948,

1948 yılında,

I experienced, like three-quarters of humanity then,

o zamanlar, insanlığın yaklaşık dörtte üçüyle benzer bir şekilde,

extreme poverty.

aşırı yoksulluk yaşadım.

Indeed, on the first day when I went to school

Gerçekten de okula gittiğim ilk gün,

at the age of six,

altı yaşındayken

I was put in a special feeding program

teknik olarak yetersiz beslendiğim için

because I was technically undernourished.

özel bir beslenme programına dahil edildim.

Now as you can see I'm overnourished.

Şimdi, gördüğünüz üzere aşırı beslendim.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But the greatest gift I got was that of Western education.

Ama aldığım en büyük hediye Batı eğitimiydi.

Now since I've personally traveled this journey

Üçüncü dünya yoksulluğundan konforlu bir orta sınıfın varlığına

from third world poverty to a comfortable middle-class existence,

bizzat seyahat ettiğimden dolayı,

I can speak with great conviction about the impact of Western wisdom

Batı bilgeliği etkisi ve Batı bilgeliğinin dünyayla paylaşılması hakkında

and the sharing of Western wisdom with the world.

sağlam bir inançla konuşabilirim.

And one particular gift that the West shared

Ve Batı'nın paylaştığı özel bir armağan da

was the art of reasoning.

muhakeme sanatıydı.

Now reasoning was not invented by the West.

Akıl yürütme Batı tarafından icat edilmedi.

It's inherent in all cultures and civilizations.

Tüm kültürlerin ve medeniyetlerin doğasında var.

Amartya Sen has described how deeply embedded it is in Indian civilization.

Amartya Sen, bunun Hint medeniyetinde nasıl derinden var olduğunu açıkladı.

Yet there's also no doubt

Yine de şüphesiz ki

that it was the West that carried the art of reasoning

akıl yürütme sanatını çok daha yüksek bir seviyeye taşıyan

to a much higher level.

Batı olmuştur.

And through the Scientific Revolution,

Ve Bilimsel Devrim,

the Enlightenment,

Aydınlanma,

the Industrial Revolution,

Endüstri Devrimi yoluyla,

the West really raised it forcefully,

Batı mantık yürütmeyi güçlü bir şekilde geliştirdi

and equally importantly used this,

ve eşit derecede önemli bir şekilde kullandı,

applied it to solve many major practical problems.

birçok önemli pratik problemi çözmek için uyguladı.

And the West then shared this art of applied reasoning

Ve Batı, daha sonra bu uygulamalı akıl yürütme sanatını

with the rest of the world,

dünyanın geri kalanıyla paylaştı.

and I can tell you that it led

Bunun, benim üç sessiz devrim dediğim şeye

to what I call three silent revolutions.

yol açtığını söyleyebilirim.

And as an Asian,

Ve de bir Asyalı olarak

I can describe how these silent revolutions transformed Asia.

bu sessiz devrimlerin Asya'yı nasıl dönüştürdüğünü anlatabilirim.

The first revolution was in economics.

İlk devrim ekonomiydi.

The main reason why so many Asian economies,

Çin ve Vietnam'ın komünist toplumları da

including the communist societies of China and Vietnam,

dahil olmak üzere pek çok Asya ekonomisinin

have performed so spectacularly well in economic development,

ekonomik kalkınmada çok iyi performans göstermesinin temel nedeni

is because they finally understood, absorbed and are implementing

sonunda serbest piyasa ekonomisini anlamaları, benimsemeleri

free market economics --

ve uygulamalarıdır --

a gift from the West.

Batı'dan bir hediye.

Adam Smith was right.

Adam Smith haklıydı.

If you let markets decide,

Piyasaların karar vermesine izin verirseniz

productivity goes up.

verimlilik artar.

The second gift was psychological.

İkinci hediye psikolojikti.

Here too I can speak from personal experience.

Burada da kişisel deneyimlerime dayanarak konuşabilirim.

When I was young,

Ben gençken

my mother and her generation believed

annem ve onun jenerasyonu

that life was determined by fate.

hayatın kader tarafından belirlendiğine inanıyorlardı.

You couldn't do anything about it.

Bu konuda hiçbir şey yapamazdınız.

My generation

Benim jenerasyonum

and the generation of Asians after me,

ve benden sonraki Asyalı jenerasyonu

believe that we can take charge

sorumluluk alabileceğimize

and we can improve our lives.

ve hayatlarımızı geliştirebileceğimize inandılar.

And this may explain, for example,

Bu olay, örneğin

the spike of entrepreneurship you see all throughout Asia today.

bugün tüm Asya'da gördüğünüz girişimciliğin yükselişini açıklayabilir.

And if you travel through Asia today,

Bugün Asya'da gezerseniz

you will also see the results of the third revolution:

üçüncü devrimin sonuçlarını da göreceksiniz:

the revolution of good governance.

iyi yönetişim devrimi.

Now as a result of good governance --

Şimdi iyi bir yönetişim sonucu olarak --

travel in Asia,

Asya'da gezin,

you see better health care,

daha iyi sağlık hizmeti,

better education,

daha iyi bir eğitim,

better infrastructure,

daha iyi bir altyapı,

better public policies.

daha iyi kamu politikaları göreceksiniz.

It's a different world.

Bu farklı bir dünya.

Now having transformed the world

Batı bilgeliğini dünyanın geri kalanıyla paylaşarak

through the sharing of Western wisdom with the rest of the world,

dünyanın dönüşüme uğratan Batı'nın

the logical and rational response of the West should have been

mantıklı ve rasyonel cevabı şu olmalıydı;

to say, "Hey, we have to adjust and adapt to this new world."

''Hey, bu yeni dünyaya uyum sağlamak ve adapte olmak zorundayız.”

Instead, the West chose to go to sleep.

Bunun yerine Batı uyumayı seçti.

Why did it happen?

Bu neden yaşandı?

I believe it happened

Öyle sanıyorum ki bunun sebebi

because the West became distracted with two major events.

iki önemli olaydan ötürü Batı'nın dikkatinin dağılması.

The first event was the end of the Cold War.

İlk olay, Soğuk Savaş'ın sonuydu.

Yes, the end of the Cold War was a great victory.

Evet, Soğuk Savaş'ın sonu büyük bir zaferdi.

The West defeated the mighty Soviet Union without firing a shot.

Batı, çok güçlü Sovyetler Birliği'ni ateş bile etmeden yendi.

Amazing.

Mükemmel.

But you know, when you have a great victory like this,

Ama biliyorsunuz ki böyle büyük bir zafer kazandığınızda

it also leads to arrogance and hubris.

beraberinde kibir ve aşırı gurur gelir.

And this hubris was best captured in a very famous essay

Ve bu gurur, Francis Fukuyama'nın

by Francis Fukuyama

''Tarihin Sonu Mu?'' adlı makalesinde

called "The End of History?"

çok başarılı bir şekilde ele alındı.

Now, Fukuyama was putting across a very sophisticated message,

Fukuyama çok sofistike bir mesaj veriyordu

but all that the West heard from this essay

ama Batı'nın bu yazıdan tek anladığı,

was that we, the liberal democracies,

biz, liberal demokrasiler

we have succeeded,

biz başarılı olduk,

we don't have to change,

değişmemize gerek yok,

we don't have to adapt,

uyum sağlamamıza gerek yok

it's only the rest of the world that has to change and adapt.

sadece dünyanın geri kalanının değişmesi ve uyum sağlaması gerek.

Unfortunately, like a dangerous opiate,

Ne yazık ki tıpkı tehlikeli bir uyku ilacı gibi,

this essay did a lot of brain damage to the West

bu yazı Batı'da çok fazla beyin hasarı yarattı

because it put them to sleep

çünkü tam da Çin ve Hindistan'ın uyandığı anda

just at precisely the moment when China and India were waking up

Batı'yı uyuttu

and the West didn't adjust and adapt.

ve Batı değişmedi ve uyum sağlayamadı.

The second major event was 9/11,

İkinci büyük olay 11 Eylül'dü,

which happened in 2001.

2011 yılında yaşandı.

And as we know, 9/11 caused a lot of shock and grief.

Bildiğimiz üzere, 11 Eylül çok fazla şok ve acıya neden oldu.

I personally experienced the shock and grief

Şok ve acıyı şahsen yaşadım

because I was in Manhattan when 9/11 happened.

çünkü 11 Eylül gerçekleştiğinde Manhattan'daydım.

9/11 also generated a lot of anger,

11 Eylül aynı zamanda çok fazla öfke de yarattı.

and in this anger, the United States decided to invade Afghanistan

Bu öfkeyle Birleşik Devletler önce Afganistan'ı

ve daha sonra da Irak'ı işgal etmeye karar verdi.

and later, Iraq.

Ne yazık ki

And unfortunately,

partly as a result of this anger,

biraz da bu öfkenin sonucu olarak

the West didn't notice the significance of another event

Batı, 2001 yılında gerçekleşen

that happened also in 2001.

başka bir olayın önemini fark etmedi.

China joined the World Trade Organization.

Çin, Dünya Ticaret Örgütü'ne katıldı.

Now, when you suddenly inject

Küresel kapitalist sisteme aniden

900 million new workers

900 milyon yeni işçi eklerseniz

into the global capitalist system,

it would naturally lead

hâliyle ekonomist Joseph Schumpeter'in yaratıcı yıkım dediği şeye yol açacaktı.

to what the economist Joseph Schumpeter called creative destruction.

Western workers lost their jobs,

Batılı çalışanlar işlerini kaybettiler,

they saw their incomes stagnate,

gelirlerinin durgunlaştığını gördüler,

clearly people had to think about new competitive policies,

görünen o ki insanlar yeni rekabet politikaları hakkında düşünmeliydi,

workers needed retraining,

işçiler yeniden eğitilmeliydi,

workers needed new skills.

işçilerin yeni becerilere ihtiyacı vardı.

None of this was done.

Bunların hiçbiri yapılmadı.

So partly as a result of this,

Biraz da bunun sonucu olarak

the United States of America became

Amerika Birleşik Devletleri

the only major developed society

halkın yarısının ortalama gelirinin düştüğü tek gelişmiş toplum oldu --

where the average income of the bottom 50 percent --

yes, 50 percent --

evet, yüzde 50 --

ortalama gelir 30 yıllık bir süre içinde azaldı,

average income went down over a 30-year period,

from 1980 to 2010.

1980'den 2010'a kadar.

So partly, as a result of this,

Kısmen bunun sonucu olarak

it led eventually to the election of Donald Trump in 2016,

2016 seçimlerinde Donald Trump'ın seçilmesine yol açtı,

who exploited the anger of the working classes,

o da ağırlıklı beyaz olan işçi sınıfının öfkesinden faydalandı,

who are predominantly white.

It also contributed to the rise of populism in Europe.

Avrupa'da popülizmin yükselişine de katkıda bulundu.

And one wonders,

Merak ediyorum,

could this populism have been avoided

eğer Batı'nın Soğuk Savaş'ın sonu ve 11 Eylül'le dikkati dağılmasaydı

if the West had not been distracted by the end of the Cold War and by 9/11?

bu popülizmden kaçınılabilir miydi?

But the big question we face today is this:

Ama bugün karşılaştığımız önemli soru şu:

Is it too late?

Çok mu geç?

Has the West lost everything?

Batı her şeyi kaybetti mi?

And my answer is that it's not too late.

Ve benim cevabım hâlâ çok geç olmadığı.

It is possible for the West to recover

Batı'nın iyileşmesi

ve tekrar gücünü kazanması mümkün.

and come back in strength.

And using the Western art of reasoning,

Ve Batı'nın muhakeme sanatını kullanarak

I would recommend that the West adopt a new "three-m" strategy:

Batı'nın ''üç m'' stratejisini benimsemesini öneriyorum:

minimalist, multilateral and Machiavellian.

minimalist, multilateral ve Makyavelist.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Why minimalist?

Neden mi minimalist?

Now even though Western domination has ended,

Batı egemenliğinin sona ermesine rağmen,

the West continues to intervene and interfere in the affairs

Batı pek çok toplumun işine müdahele etmeye

of many other societies.

ve araya girmeye devam ediyor.

This is unwise.

Bu doğru değil.

This is generating anger and resentment,

Bu, öfke ve hoşnutsuzluğa yol açıyor,

especially in Islamic societies.

özellikle de İslam toplumlarında.

It's also draining the resources and spirits of Western societies.

Aynı zamanda Batı toplumlarının kaynaklarını ve şevklerini de yok ediyor.

Now I know that the Islamic world

İslam dünyasının modernleşmekte zorlandığını biliyorum.

is having difficulties modernizing.

It will have to find its way,

Yolunu bulmak zorunda,

but it's more likely to do so if it is left alone to do so.

ancak bunu yapmak için yalnız bırakılırsa bunu yapması daha olası.

Now I can say this with some conviction because I come from a region,

Bunu inanarak söyleyebilirim çünkü ben de Güneydoğu Asyalıyım,

Southeast Asia,

which has almost as many Muslims as the Arab world.

neredeyse Arap dünyası kadar Müslüman olan bir bölge.

266 million Muslims.

266 milyon Müslüman.

Southeast Asia is also one of the most diverse continents on planet earth,

Güneydoğu Asya aynı zamanda dünyadaki en çeşitli kıtalardan biri

because you also have 146 million Christians,

çünkü ayrıca 146 milyon Hristiyan var,

149 million Buddhists --

149 milyon Budist --

Mahayana Buddhists and Hinayana Buddhists --

Mahayana Budistleri ve Hinayana Budistleri --

and you also have millions of Taoists and Confucianists and Hindus

ve ayrıca milyonlarca Taocu ve Konfüçyüsçü ve Hindu da var

and even communists.

hatta komünistler bile.

And once known as "the Balkans of Asia,"

Eskiden "Asya'nın Balkanları'' olarak bilinen Güneydoğu Asya

southeast Asia today should be experiencing a clash of civilizations.

bugün bir medeniyetler çatışması yaşıyor olmalı.

Instead, what you see in southeast Asia

Bunun yerine, Güneydoğu Asya'da gördüğünüz şey,

is one of the most peaceful and prosperous corners of planet earth

dünyanın en refah ve barışçıl yerlerinden biri,

with the second-most successful regional multilateral organization,

dünyanın ikinci en başarılı bölgesel multilateral örgütüne sahip: ASEAN.

ASEAN.

So clearly, minimalism can work.

Belli ki minimalizm işe yarayabilir.

The West should try it out.

Batı bunu denemeli.

(Laughter)

(Gülme sesleri)

(Applause)

(Alkış)

But I'm also aware that minimalism cannot solve all the problems.

Ama minimalizmin tüm sorunları çözemeyeceğinin de farkındayım.

There are some hard problems that have to be dealt with:

Ele alınması gereken bazı zor sorunlar var:

Al-Qaeda, ISIS --

El Kaide, IŞİD --

they remain dangerous threats.

tehlikeli tehditler olmaya devam ediyorlar.

They must be found, they must be destroyed.

Bu örgütler bulunmalı ve yok edilmeli.

The question is, is it wise for the West,

Soru şu ki,

dünya nüfusunun sadece yüzde 12'sini temsil eden Batı için hangisi akıllıca?

which represents 12 percent of the world's population --

yes, 12 percent --

to fight these threats on its own

bu tehditlerle tek başına mücadele etmek mi

or to fight with the remaining 88 percent of the world's population?

yoksa dünya nüfusunun kalan yüzde 88'iyle mücadele etmek mi?

And the logical and rational answer is

Ve mantıklı ve rasyonel olan cevap,

that you should work with the remaining 88 percent.

kalan yüzde 88 ile çalışmanız gerektiği.

Now where does one go

Peki insanlığın desteğini almak istiyorsanız nereye gidersiniz?

if you want to get the support of humanity?

There's only one place:

Tek bir yer var:

Birleşmiş Milletler.

the United Nations.

Now I've been ambassador to the UN twice.

İki kez Birleşmiş Milletler elçişi oldum.

Maybe that makes me a bit biased,

Belki bu beni biraz taraflı yapıyor

but I can tell you that working with the UN can lead to success.

ancak BM ile çalışmanın başarıya götüreceğini söyleyebilirim.

Why is it that the first Iraq war,

Niçin Başkan George H. W. Bush'un yönettiği ilk Irak savaşı başarılı oldu?

fought by President George H. W. Bush,

succeeded?

While the second Iraq war,

Ama oğlu Başkan George W. Bush'un yönettiği ikinci Irak savaşı başarısızdı?

fought by his son, President George W. Bush,

failed?

One key reason is that the senior Bush went to the UN

Bunun bir nedeni George H. W Bush’un Irak’ta savaşmadan önce

to get the support of the global community

küresel topluluğun desteğini almak için BM’ye gitmesi.

before fighting the war in Iraq.

So multilateralism works.

Yani multilateryalizm işe yarıyor.

Niçin BM ile çalışmamız gerektiğinin bir sebebi daha var.

There's another reason why we have to work with the UN.

The world is shrinking.

Dünya küçülüyor.

We are becoming a small, interdependent, global village.

Biz de küçük, birbirine bağımlı küresel bir köy haline geliyoruz.

All villages need village councils.

Bütün köylerin, köy danışmanlarına ihtiyacı var.

And the only global village counsel we have,

Sahip olduğumuz tek küresel köy danışmanı,

as the late UN Secretary-General Kofi Annan said,

merhum BM Genel Sekreteri Kofi Annan'ın da söylediği gibi; BM.

is the UN.

Now as a geopolitical analyst,

Jeopolitik bir analist olarak

I do know that it's often considered naive

BM ile çalışmanın çoğu zaman safça kabul edildiğini biliyorum.

to work with the UN.

So now let me inject my Machiavellian point.

Öyleyse şimdi Machiavellian görüşümü aktarayım.

Now Machiavelli is a figure who's often derided in the West,

Machiavelli, Batı'da genellikle alay edilen bir kişilik,

but the liberal philosopher Isaiah Berlin reminded us

ancak liberal filozof Isaiah Berlin bize,

Machiavelli'nin amacının kötülüğü değil erdemi teşvik etmek olduğunu hatırlattı.

that the goal of Machiavelli was to promote virtue, not evil.

So what is the Machiavellian point?

Peki Machiavellian görüşü nedir?

It's this: what is the best way for the West

İşte bu: Yeni ortaya çıkan yükselen güçleri kısıtlamak için

Batı'nın yapabileceği en iyi şey ne?

to constrain the new rising powers

that are emerging?

And the answer is that the best way to constrain them

Ve cevap, onları kısıtlamanın en iyi yolu

is through multilateral rules and multilateral norms,

multilateral kurallar ve multilateral normlar,

multilateral institutions

multilateral kurumlar ve multilateral süreçler.

and multilateral processes.

Now let me conclude with one final, big message.

Konuşmamı son ve büyük bir mesajla sonuçlandırayım.

As a longtime friend of the West,

Uzun zamandır Batı'nın bir dostu olarak

I'm acutely aware of how pessimistic Western societies have become.

Batı toplumlarının ne kadar kötümser olduklarının farkındayım.

Many in the West don't believe that a great future lies ahead for them,

Batı'da çoğu kişi, ileride onları güzel bir geleceğin beklediğine,

that their children will not have better lives.

çocuklarının daha iyi bir yaşama sahip olacağına inanmıyorlar.

So please do not fear the future or the rest of the world.

Bu yüzden lütfen gelecekten veya dünyanın geri kalanından korkmayın.

Now I can say this with some conviction,

Bunu da güvenle söyleyebilirim

because as a Hindu Sindhi,

çünkü bir Hindu Sindhi olarak

I actually feel a direct cultural connection

Tahran'dan Tokyo'ya toplumların ve bu toplumların çeşitli kültürleriyle

with society's diverse cultures

aslında doğrudan kültürel bir bağ hissediyorum.

and societies all the way from Tehran to Tokyo.

And more than half of humanity lives in this space,

İnsanlığın yarısından fazlası bu alanda yaşıyor,

so with this direct cultural connection,

bu yüzden bu doğrudan kültürel bağ ile büyük bir güvenle söyleyebilirim ki

I can say with great conviction

that if the West chooses to adopt a wiser strategy

eğer Batı daha akıllıca bir strateji benimsemeyi seçer

of being minimalist, multilateral and Machiavellian,

ve minimalist, multilateral ve Makyavelci olmayı hedeflerse

the rest of the world will be happy to work with the West.

dünyanın geri kalanı Batı ile çalışmak için mutlu olacaktır.

So a great future lies ahead for humanity.

İnsanlık için ileride büyük bir gelecek var.

Let's embrace it together.

Bunu beraber kucaklayalım.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)