John Delaney: Wiring an interactive ocean

John Delaney: İnteraktif bir okyanusu kablolalamak

Çeviri: Ercan Selçuk ÜNLÜ Gözden geçirme: Isil Arican

For a moment, what I need to do

Bir dakika için, yapmam gereken şey

is project something on the screen of your imagination.

hayal dünyanızın perdesine birşey yansıtmak.

We're in 17th century Japan

17. yüzyılın Japonya'sındayız

on the west coast,

batı sahilinde

and a little, wizened monk

ve bilgeliğe ulaşmış küçük bir keşiş

is hurrying along, near midnight,

gece yarısına doğru aceleyle

to the crest of a small hill.

küçük bir tepenin sırtına doğru ilerlemekte.

He arrives on the small hill,

Küçük tepeye

dripping with water.

kan-ter içinde varır.

He stands there,

Orada dikilir,

and he looks across at the island, Sado.

ve Sado Adası'na doğru boylu boyunca bakar.

And he scans across the ocean, and he looks at the sky.

Okyanusu uzunlamasına tarar ve gökyüzüne bakar.

Then he says to himself, very quietly,

Ardından kendi kendine sessizce der ki,

"[Turbulent the sea,]

"[Çalkantılı deniz,]

[Stretching across to Sado]

[Sado karşısında uzanıyor]

[The Milky Way]."

[Samanyolu]"

Basho was a brilliant man.

Basho dahi bir adamdı.

He said more with less

O bir çok şeyi

than any human

daha evvel okuduğum veya konuştuğum insanlara nazaran

that I have ever read or talked to.

daha kısa şekilde söylerdi.

Basho, in 17 syllables,

Basho, 17 hecede

juxtaposed

bir arada

a turbulent ocean

etkisi yeni geçmiş olan

driven by a storm now past,

fırtınadan çalkalanan bir okyanus,

and captured the almost

ve kendi galaksimizin

impossible beauty

akıl almayan güzelliğini

of our home galaxy

birlikte yakalamıştı,

with millions of stars,

beraberinde milyonlarca yıldız,

probably hundreds and hundreds of -- who knows how many -- planets,

belki yüzlerce ve yüzlerce --kim bilir kaç tane-- gezegen,

maybe even an ocean

ve belki de zaman içinde Sylvia

that we will probably call Sylvia in time.

ismi ile alınan bir okyanusla beraber.

As he was nearing his death,

Ölümüne yaklaşırken

his disciples and followers

onun müritleri ve takipçileri

kept asking him,

ona hep şu soruyu sordular,

"What's the secret?

"İşin sırrı nedir?

How can you

Sen nasıl

make haiku poems so beautiful so easily?"

haiku şiirlerini nasıl bu kadar güzel ve bu kadar kolay üretebiliyorsun?"

And toward the end, he said,

Ve ölmeden önce, dedi ki,

"If you would know the pine tree,

"Eğer çam ağacını bilmek istiyorsanız,

go to the pine tree."

çam ağacına gidin."

That was it.

Sadece bunu söyledi.

(Laughter)

(Kahkahalar)

Sylvia has said we must use

Sylvia der ki;

every capacity we have

tüm kapasitemizi kullanarak

in order to know the oceans.

okyanusları öğrenmeye çalışmalıyız.

If we would know the oceans,

Eğer okyanusları tanımak istersek

we must go to the oceans.

okyanuslara gitmek zorundayız.

And what I'd like to talk to you today about, a little bit,

Ve bugün sizlerle biraz olsun anlatmak istediğim şey

is really transforming

gerçek manasıyla

the relationship, or the interplay,

insanlar ve okyanuslar arasındaki

between humans and oceans

bağlantıyı veya etkileşimi

with a new capability

henüz alışılmamış yeni bir özelliği ile

that is not at all routine yet.

sizlere aktarmak.

I hope it will be.

Umarım bunu başarabilirim.

There are a few key points.

Bir kaç anahtar nokta var.

One of them is the oceans are central

Bunlardan birisi, okyanuslar

to the quality of life on earth.

dünyadaki yaşam kalitesinin merkezidir.

Another is that there are bold, new ways

İkincisi ise, okyanus araştırmalarında hala

of studying oceans

çok iyi kullanmadığımız cesur

that we have not used well yet.

ve yeni araştırma yöntemleri olduğu.

And the last is that these bold, new ways

Ve sonuncusu da, toplum olarak

that we are exploring

araştırmakta olduğumuz

as a community

bu secur ve yeni yöntemler

will transform the way we look at our planet, our oceans,

er ya da geç gezegenimize, okyanuslarımıza bakış açımızı

and eventually how we manage

ve sonuçta da muhtemelen tüm gezegenimizi

probably the entire planet, for what it's worth.

ne şekilde kullandığımızı değiştirecek.

So what scientists do when they begin

Devam edersek, bilim adamlarının en başta yaptığı

is to start with the system.

sistemden başlamak.

They define what the system is.

Sistemin ne olduğunu tanımlarlar.

The system isn't Chesapeake Bay.

Buradaki sistem Chesapeake Koyu değil.

It's not the Kuril arc. It's not even the entire Pacific.

Caro Arc da değil. Hatta tüm Pasifik bile değil.

It's the whole planet,

Bu bütün gezegen,

the entire planet, continents and oceans together.

tüm gezegen, kıtaların ve okyonusların tamamı.

That's the system.

Sistem bu

And basically, our challenge

Ve kısaca, meydan okuduğumuz şey

is to optimize the benefits

iki süreç ile yönlenen bir gezegende

and mitigate the risks

yaşamaya ilişkin faydaların

of living on a planet that's driven by only two processes,

artırılırken, zararların da azaltılması,

two sources of energy,

iki tip enerji,

one of which is solar,

birisi güneş,

that drives the winds, the waves,

ki bu rüzgarları, dalgaları,

the clouds, the storms and photosynthesis.

bulutları, fırtınaları ve fotosentezi yönlendirir.

The second one is internal energy.

İkincisi de iç enerji.

And these two war against one another

Ve bu ikisi birbirlerine karşı hiç bitmeyen

almost continuously.

bir savaş içindedirler.

Mountain ranges, plate tectonics,

Sıradağlar, plaka hareketleri

moves the continents around, forms ore deposits.

kıtaları hareket ettirerek cevher yataklarını oluşturur.

Volcanoes erupt.

Volkanlar patlar.

That's the planet that we live on.

Bu bizim üzerinde yaşadığımız gezegen.

It's immensely complex.

Son derece karmaşık.

Now I don't expect all of you to see all the details here,

Şimdi buradaki detayların tümünü hepinizin görmesini beklemiyorum,

but what I want you to see is

ancak sizden görmenizi istediğim

this is about 10 percent

tüm sürecin okyanuslarda

of the processes that operate within

neredeyse hiç durmadan sürmekte.

the oceans almost continuously,

olan yüzde 10'luk bir kısmı,

and have for the last 4 billion years.

ve bu son 4 milyar yıldır devam etmekte.

This is a system that's been around a very long time.

Bu uzun süreden beri var olan bir sistem.

And these have all co-evolved.

Ve tüm bunlar birlikte evrilmiş.

What do I mean by that?

Bundan ne demek istiyorum?

They interact with one another constantly.

Sürekli olarak hepsi birbirleriyle etkileşim halinde.

All of them interact with one another.

Herbiri bir diğeri ile etkileşiyor.

So the complexity of this system that we're looking at,

Böylece bakmakta olduğumuz sistemin karmaşıklığı

the one driven by the sun --

biri güneş tarafından yönlendiriliyor--

upper portion, mostly --

çoğunlukla yüzey kısım --

and the lower portion is partly driven

ve daha alt kesimler kısmen

by the input from heat below

aşağılardaki ısının girdisiyle

and by other processes.

ve diğer yollarla.

This is very, very important

Burası çok ama çok önemli;

because this is the system, this is the crucible,

çünkü bu sistemimiz, gezegendeki yaşamın

out of which life on the planet came,

ortaya çıktığı yerin ta kendisi.

and it's now time for us to understand it.

Ve şimdi bizim için onu anlamanın zamanı geldi.

We must understand it.

Onu anlamak zorundayız.

That's one of the themes that Sylvia reminds us about:

Bu Sylvia'nın bize hatırlattığı temalardan birisi.

understand this ocean of ours,

Okyanusumuzu anlayalım,

this basic life support system,

bu temel yaşam destek sistemini

the dominant life support system on the planet.

gezegendeki baskın yaşam destek sistemini anlayalım.

Look at this complexity here.

Buradaki karmaşıklığa bir bakın.

This is only one variable.

Bu sadece bir değişken.

If you can see the complexity,

Eğer karmaşıklığı görebilirseniz,

you can see how

görebilirsiniz ki ne kadar

tiny, little eddies

minik, küçük anaforlar

and large eddies and the motion --

ve büyük anaforlar ve hareket --

this is just sea surface temperature,

bu sadece deniz yüzeyi sıcaklığı,

but it's immensely complicated.

fakat bu son derece karmaşık.

Now a layer in,

Şimdi bir tabaka altı,

the other two or three hundred processes

bir diğer iki veya üç yüz süreç

that are all interacting,

tümü etkileşim halinde,

partly as a function of temperature, partly as a function of all the other factors,

kısmen sıcaklığın bir fonksiyonu, kısmen tüm diğer faktörlerin bir fonksiyonu olarak,

and you've got a really complicated system.

ve elimizdeki şey tam manasıyla karmaşık bir sistem.

That's our challenge, is to understand,

Bizim yapmamız gereken şey ise onu anlamak,

understand this system in new and phenomenal ways.

sistemi ve olağanüstü mekanızmaları anlamak,

And there's an urgency to this.

Ve burada bir aciliyet söz konusu.

Part of the urgency comes from the fact

Bu aciliyetin bir parçasının sebebi şu,

that, of order, a billion people on the planet currently

gezegendeki bir milyar insan şu anda

are undernourished or starving.

yetersiz beslenmekte veya açlık çekmekte.

And part of the issue

Ve sorunun bir kısmı

is for Cody --

Cody için --

who's here,

kim var burada --

16 years old --

16 yaşında --

and I have permission to relay this number.

ve bu rakamı paylaşmak için izin aldım.

When he, 40 years from now,

O bundan 40 yıl sonra

is the age of Nancy Brown,

Nancy Brown'nun yaşına geldiğinde

there are going to be

gezegende ilaveten

another two and a half billion people on the planet.

2 buçuk milyar insan daha bulunacak.

We can't solve all the problems

Sadece okyanuslara bakarak

by looking only at the oceans,

bütün problemleri çözemeyiz,

but if we don't understand

fakat bu gezegendeki yaşamın

the fundamental life support system of this planet

temel destek sistemini

much more thoroughly than we do now,

şimdikinden daha iyi anlamazsak

then the stresses that we will face,

sonrasında karşılaşacağımız zorluklar

and that Cody will face,

ve Cody'nin karşılaşacağı,

and even Nancy, who's going to live till she's 98,

ve hatta 98 yaşına kadar yaşayacak Nancy'nin bile

will have really problems coping.

başa çıkamayacağı problemler haline gelecek.

All right, let's talk about another perspective

Tamam, okyanusların önemine dair

on the importance of the oceans.

bir diğer açıdan konuşalım.

Look at this diagram, which is showing

Bu şekle bir göz atın:

warm waters in red,

sıcak sular kırmızıyla,

cool waters in blue,

soğuk sular mavi ile,

and on the continents, what you're seeing in bright green,

ve kıtalar üzerinde, parlak yeşil ile gördüğümüz yerler,

is the growth of vegetation,

büyümekte olan bitki örtüsü

and in olive green, the dieback of vegetation.

ve zeytin yeşil yerler kurumakta olan bitki örtüsü.

And in the lower left hand corner there's a clock ticking away

Ve sol alt köşede 1982'den 1998'e kadar olan sayaç

from 1982 to 1998

1998'e kadar ilerleyip

and then cycling again.

sonra tekrar başa dönüyor.

What you'll see is that the rhythms

Burada göreceğiniz şey

of growth, of vegetation --

büyümenin, bitki örtüsünün ritmi --

a subset of which is food on the continents --

kıtalardaki gıdanın bir kaynağı --

is directly tied to the rhythms

doğrudan deniz yüzey sıcaklığı

of the sea surface temperatures.

ritmine bağlı.

The oceans control,

Okyanuslar kıtalardaki

or at least significantly influence,

bitki gelişim ve kuraklık

correlate with,

şekillerini ve kıtalardaki

the growth patterns and the drought patterns

yağış şekillerini kontrol eder ya da

and the rain patterns on the continents.

en azından anlamlı bir miktarda etkiler.

So people in Kansas, in a wheat field in Kansas,

Böylece Kansas'ta, bir buğday tarlasındaki

need to understand that the oceans

insanların anlaması gerekir ki okyanuslar

are central to them as well.

onlar için de merkezi yerlerdir.

Another complexity: this is the age of the oceans.

Bir diğer karmaşık nokta: bu okyanusların yaşı.

I'm going to layer in on top of this

Bu tektonik plakaların üstünden

the tectonic plates.

katman katman geçeceğim.

The age of the ocean, the tectonic plates,

Okyanusun yaşı, tektonik plakalar,

gives rise to a totally new phenomenon

yeni bir fenomenin ortaya çıkışına vesile olur.

that we have heard about

ki bunu konferans süresince

in this conference.

duymaktayız.

And I share with you some very high-definition video

Ve sizinle yüksek çözünürlükte bir video paylaşacağım

that we collected in real time.

gerçek zamanlı çekildi.

Seconds after this video was taken,

Video çekildikten birkaç saniye sonra,

people in Beijing,

Beijing'deki insanlar

people in Sydney, people in Amsterdam,

Sydney'deki insanlar, Amsterdam'daki insanlar,

people in Washington D.C. were watching this.

Washington D.C.'deki insanlar bunu izliyordu.

Now you've heard of hydrothermal vents,

Şimdi, sizler hidrotermal delikleri duymuşsunuzdur,

but the other discovery

fakat diğer bir buluş

is that deep below the sea floor,

denizin derinliklerinin altında,

there is vast reservoir of microbial activity,

bir yığın mikrobiyal aktivite gösteren yatakların bulunması

which we have only just discovered

ki bunu çok yakın zamanda keşfettik,

and we have almost no way to study.

ve bunları incelemek için elimizde hiç bir yöntem yok.

Some people have estimated

Bazı tahminlere göre

that the biomass

bu mikroplardaki

tied up in these microbes

toplam biyokütle

living in the pours and the cracks

deniz zeminindeki ve aşağılarındaki

of the sea floor and below

dökük ve çatlaklarda yaşayanlar dikkate alındığında

rival the total amount of living biomass

gezegenin yüzeyinde yaşayan toplam biyokütlenin

at the surface of the planet.

tamamından daha fazla.

It's an astonishing insight,

Bu çok şaşırtıcı bir görüş.

and we have only found out about this recently.

Ve biz bunu daha yeni bulmuş durumdayız.

This is very, very exciting.

Bu çok ama çok heyacan verici.

It may be the next rainforest,

Bu ilaç sektörü açısından

in terms of pharmaceuticals.

yeni bir yağmur ormanı gibi olabilir.

We know little or nothing about it.

Bunlar hakkında ya çok az şey biliyoruz ya da hiç birşey bilmiyoruz.

Well, Marcel Proust has this wonderful saying

Eh, Marcel Proust şu mükemmel söylemi yapmıştı,

that, "The real voyage of discovery

"Gerçek keşif yolculuğu

consists not so much in seeking new territory,

yeni bir bölgeye sahip olmaktan değil

but possibly in having new sets of eyes,"

daha çok yeni bir çift göze sahip olmaktan ibarettir,"

new ways of seeing things,

birşeyler görmenin yeni yollarına,

a new mindset.

yeni bir zihniyete sahip olmak.

And many of you remember

Ve çoğunuz hatırlayacaktır

the early stages of oceanography,

okyanus biliminin ilk aşamaları

when we had to use what we had at our fingertips.

parmak uçlarımızda ne varsa onu kullanmak zorunda olduğumuz zamanlardı.

And it wasn't easy. It wasn't easy in those days.

Ve bu kolay değildi. O zamanlarda bu hiç kolay değildi.

Some of you remember this, I'm sure.

Bazılarınız hatırlayacaktır, eminim.

And now, we have an entire suite of tools

Ve şimdi, hepimiz tüm alet takımlarına sahibiz,

that are really pretty powerful --

ki bunlar gerçekten epey güçlü --

ships, satellites, moorings.

gemiler, uydular, şamandıralar.

But they don't quite cut it. They don't quite give us what we need.

Fakat onlar bile tam olarak yeterli değil. Bize tam olarak ihtiyacımız olan şeyi sağlayamıyorlar.

And the program that I wanted to talk to you about

Ve size biraz da olsa

just a little bit here,

bahsetmek istediğim program

was funded, and it involves autonomous vehicles

maddi olarak desteklendi ve proje kapsamında

like the one running across the base of this image.

resmin merkezinde çalışmakta olan gibi otomatik araçlarla ilgili.

Modeling: on the right hand side,

Modelleme: Sağ tarafta,

there's a very complex computational model.

kompleks bir bilgisayar modeli mevcut.

On the left hand side, there's a new type of mooring,

Sol tarafa ise, yeni bir tip şamandıra mevcut olup

which I'll show you in just a second.

bunu size birkaç saniye sonra göstereceğim.

And on the basis

Ve birçok noktayı

of several points,

temel alırsak,

the oceans are complex, and they're central to the life on earth.

okyanuslar karmaşıktır ve dünyadaki yaşamın merkezinde yer alırlar.

They are changing rapidly, but not predictably.

Çok hızlı değişiyorlar fakat bu öngörülebilen bir değişim değil.

And the models that we need to predict the future

Ve geleceği tahmin etmek için gerekli modeller

do not have enough data to refine them.

rafine edilecek kadar veriye sahip değiller.

The computational power

Bilgisayarlarla elde ettiğimiz güç

is amazing.

inanılmaz.

But without data, those models

Fakat veri olmadan, bu modeller

will never ever be predicted.

asla öngörülemeyecekler.

And that's what we really need.

Ve bizim tam olarak ihtiyacımız olan şey de bu.

For a variety of reasons they're dangerous,

Çeşitli sebeplerden ötürü bunlar biraz tehlikeli,

but we feel that OOI,

fakat hissediyoruzki OOI,

this Ocean Observatory Initiative,

Okyanus Gözlem Girişimi (Ocean Observatory Initiative)

which the National Science Foundation

Ulusal Bilim Vakfı tarafından

has begun to fund,

desteklenmeye başlandı ve

has the potential to really transform things.

birçok şeyi değiştirecek potansiyele sahip.

And the goal of the program is to

Programın amacı

launch an era of scientific discovery

bilimsel bir keşif çağı başlatılması

and understanding

ve

across and within the ocean basins,

okyanus havzalarının aralarının ve içlerinin anlaşılması

utilizing widely accessible,

geniş ölçüde erişilebilir

interactive telepresence.

interaktif uzaktan görüntülü bağlantı teknolojisinin kullanılması.

It's a new world.

Bu yeni bir dünya.

We will be present throughout

Okyanusun tüm hacmi boyunca

the volume of the ocean, at will,

var olacağız ve isteğimiz dahilinde

communicating in real time.

gerçek zamanlı olarak onunla iletişime geçeceğiz.

And this is what the system involves,

Bu, sistemin içerdikleri,

a number of sites in the southern hemisphere,

bu halkaların içinde gösterilen günay yarım kürede

shown in those circles.

birkaç bölge var.

And in the northern hemisphere there are four sites.

Ve kuzey yarım kürede de dört bölge mevcut.

I won't talk a lot about most of them right here,

Burada bunlar hakkında fazla konuşmayacağım.

but the one on the west coast, that's in the box,

Fakat doğu kıyısında bulunan, şu kutunun içindeki

is called the regional scale nodes.

bölgesel ölçü düğümü olarak biliniyor.

It was once called Neptune.

Ve bir zamanlar Neptün olarak anılıyordu.

And let me show you what's behind it.

Bunun detaylarını göstermeme izin verin.

Fiber: next-generation way of communicating.

Fiber, gelecek neslin iletişim yolu.

You can see the copper tips on these things.

Bu şeylerdeki bakır uçları görebilirsiniz.

You can transmit power,

Gücü iletebilirsiniz,

but the bandwidth is in those tiny, little threads

ancak veri bant genişliği, sizin saç telinizden bile

smaller than the hair on your head in diameter.

ince olan bu küçük narin iplikçiklerin içinden geçiyor.

And this particular set here

Ve burada gördüğünüz özel set

can transmit something of the order of

saniyede üç ile beş terabit arasında

three to five terabits per second.

bilgi aktarımı yapabilir.

This is phenomenal bandwidth.

Bu inanılmaz bir bant genişliği.

And this is what the planet looks like.

Ve bu da gezegenin nasıl gözündüğü.

We are already laced up

Çoktan bağlantıları kurduk,

as if we're in a fiber optic corset, if you like.

sanki fiber optik bir korsenin içindeyiz diyebiliriz.

This is what it looks like.

İşte böyle görünüyor.

And the cables go really continent to continent.

Ve kablolar gerçekten bir kıtadan diğerine uzanıyor.

It's a very powerful system,

Bu gerçekten çok güçlü bir sistem

and most of our communications consist of it.

ve iletişim sistemimizin çoğu bundan oluşuyor.

So this is the system that I'm talking about,

Size bahsetmekte olduğum bu sistem,

off the west coast. It's coincident with the tectonic plate,

batı kıyısı açıkları -- tektonik plakalara bir arada,

the Juan de Fuca tectonic plate.

Juan de Fuca tektonik plakası.

And it's going to deliver abundant power

Ve kapladığı okyanus tabanı boyunca,

and unprecedented bandwidth

deniz tabanı ve deniz tabanının altındaki

across this entire volume --

tüm hacmi boyunca

in the overlying ocean,

eşi benzeri görülmemiş bir bant genişliği ile

on the sea floor and below the sea floor.

inanılmaz miktarda enerji taşınmasını sağlayacak.

Bandwidth and power

Bant genişliği, güç ve

and a wide variety of processes

ve farklı pek çok süreç

that will be operating.

burada yürütülecek.

This is what one of those primary nodes looks like,

Burada birincil düğümlerin nasıl göründüğünü görebilirsiniz.

and it's like a sub station with power and bandwidth

Ve Seattle kadar bir alana yayılabilecek bir

that can spread out over an area the size of Seattle.

güç ve bant genişliğine sahip bir alt-istasyon gibi.

And the kind of science that can be done

Ve nasıl bir bilimsel çalışmanın yapılabileceği

will be determined by a variety of scientists who want to be involved

projeye dahil olmak isteyecek bilim adamlarının çeşitliliğine ve

and can bring the instrumentation to the table.

ve onların projeye katkı yapacakları araçları ile şekillenecek.

They will bring it and link it in.

Bu araçları getirecekler ve sisteme bağlayacaklar.

It'll be, in a sense, like having time on a telescope,

Bu bir nevi bir teleskop ile zaman geçirmek gibi,

except you'll have your own port.

tek fark size ait bağlantı noktanızın olması.

Climate change, ocean acidification,

İklim değişimi, okyanus asitleşmesi

dissolved oxygen,

çözülmüş oksijen,

carbon cycle, coastal upwelling,

karbon döngüşü, kıyı deniz seviyesinin yükselmesi

fishing dynamics --

balıkçılık hareketleri --

the full spectrum of

yer bilimleri ve okyanus bilimlerine ait

earth science and ocean science

tüm yelpazede

simultaneously in the same volume.

eş zamanlı olarak aynı yerde.

So anyone coming along later

Böylece ileride yeni gelenler

simply accesses the database

basitce veritabanına ulaşacak

and can draw down the information they need

ve daha önce gerçekleşmiş herhangi bir olay ile ilgili

about anything that has taken place.

istedikleri bilgiyi alabilecekler.

And this is just the first of these.

Ve bu tüm bunların sadece ilki.

In conjunction with our Canadian colleagues, we've set this up.

Kanadalı mestektaşlarımla beraber bunun kurulumunu yaptık.

Now I want to take you into the caldera.

Şimdi sizi bu voltanik bacanın içine götürmek istiyorum.

On the left hand side there

Şurada sol tarafta.

is a large volcano called Axial Seamount.

büyük bir volkan olan Axial Seamount.

And we're going to go down into the Axial Seamount

Ve şimdi animasyon kullanarak

using animation.

Axial Seamount'un içine gireceğiz.

Here's what this system is going to look like

Burada şu noktada kurulması için destek aldığımız

that we are funded to build at this point.

sistemin neye benzediğini görebilirsiniz.

Very powerful.

Çok güçlü.

That's an elevator that's constantly moving up and down,

Bu sürekli aşağı ve yukarı hareket eden bir asansör,

but it can be controlled by the folks on land

fakat karadaki sorumlu arkadaşlarımız tarafından

who are responsible for it.

kontol edilebilir.

Or they can transfer control

Veya onlar kontrolü

to someone in India or China

Hindistan'daki veya Çin'deki birisine

who can take over for a while,

bir süreliğine verebilir.

because it's all going to be directly connected

Çünkü internet üzerinden bunların tamamı doğrudan

through the Internet.

bağlantılı olacak.

There will be massive amounts of data flowing ashore,

Karaya çok büyük bir veri akışı olacak ve

all available to anyone who has any interest in using it.

tamamı kullanmak isteyen herkese açık olacak.

This is going to be much more powerful

Buradaki elde edeceğimiz güç

than having a single ship

bir gemiyi

in a single location,

belirli bir yerden

then move to a new location.

yeni bir yere taşımaya kıyasla çok daha büyük.

We're flying across the caldera floor.

Volkan bacasının üzerinden uçuyoruz.

There is a number of robotic systems.

Bir kaç adet robotik sistem mevcut.

There's cameras that can be turned on and off at your will,

İsteginize göre açıp kapatabileceğiniz kameralar mevcut,

if those are your experiments.

eğer ki deneyleriniz bu doğrultudaysa.

The kinds of systems that will be down there,

Değişik sistemler aşağılarda bulunacak,

the kinds of instruments that will be on the sea floor,

değişik aletler deniz zemininde bulunacak,

consist of -- if you can read them there --

ki aşağıda --eğer oradan okuyabilirseniz --

there's cameras, there's pressure sensors,

kameralar, basınç sensörleri,

fluorometers, there's seismometers.

florometreler, sismometreler mevcut.

It's a full spectrum of tools.

Her yelpazede araçlar bulunuyor.

Now, that mound right there

Şimdi, tam şuradaki tümsek

actually looks like this.

gerçekten tam böyle görünüyor.

This is what it actually looks like.

Bu gerçekte onun nasıl göründüğü.

And this is the kind of activity

Ve bu tarz aktiviteler

that we can see with high-definition video,

yüksek çözünürlükteki videolarda görülebiliyor

because the bandwidth of these cables

çünkü bu kablolardaki bant genişliği

is so huge

çok büyük

that we could have five to 10

öyle ki aynı anda beş ile on arasında

stereo HD systems

stereo HD sistem

running continuously

çalıştırmak mümkün,

and, again, directed through robotic techniques from land.

ve bunlar karadaki robotik teknikler ile yönlendiriliyor.

Very, very powerful.

Çok ama çok güçlü.

And these are the things that we're funded to do today.

Ve tüm bunlar bugün için ödenek aldığımız şeyler.

So what can we actually do tomorrow?

Peki yarın gerçekten neler yapabiliriz?

We're about to ride the wave

Bizler şu anda

of technological opportunity.

bir teknolojik fırsatlar dalgasının üzerinde seyrediyoruz.

There are emerging technologies throughout

Oşnografi alanına yakın gelişmekte olan

the field around oceanography,

teknolojiler mevcut, ki bunları

which we will incorporate into oceanography,

oşinografi ile bütünleştirebiliriz,

and through that convergence,

ve bu geçiş süresince

we will transform oceanography into something even more magical.

oşinografiyi çok daha büyülü birşey haline dönüştürebileceğiz.

Robotics systems are just incredible these days,

Robotik sistemler bu günlerde inanılmaz,

absolutely incredible.

kesinlikle inanılmaz.

And we will be bringing robotics of all sorts

Ve bizler her türlü robotik sistemi

into the ocean.

okyanusa getireceğiz.

Nanotechnology: this is a small generator.

Nanoteknoloji: Bu küçük bir jeneratör.

It's smaller than a postage stamp,

Bir posta bulundan bile daha küçük ve

and it can generate power just by being

güç üretebilmesi için

attached to your shirt as you move.

hareket ederken gömleğinize takılmış olması bile yeterli.

Just as you move, it generates power.

Sadece yürümeniz sayesinde güç üretebilir.

There are many kinds of things that can be used in the ocean, continuously.

Okyanuslarda kullanılabilecek pek çok çeşit şey mevcut.

Imaging: Many of you know a good deal more about this type of thing than I,

Görüntüleme: Çoğunuz bu mevzu hakkında benden daha çok şey biliyordur.

but stereo imaging at four times the definition

Fakat stereo görüntüleme HD'ye kıyasla

that we have in HD

dört kat daha fazla çözünürlük sağlar ve

will be routine within five years.

beş yıla kadar gündelik yaşamın bir parçası olacak.

And this is the magic one.

Ve bu birinci tılsım.

As a result of the human genome process,

İnsan genomu sürecinin bir sonucu olarak,

we are in a situation where

hepimiz öyle bir konumdayız ki

events that take place in the ocean --

okyanusta cereyan eden olaylar --

like an erupting volcano, or something of that sort --

bir volkan patlaması gibi veya buna benzer birşey --

can actually be sampled.

örneklenebilir.

We pump the fluid through one of these systems,

Sıvıyı bu sistemlerden birisine pompalıyoruz

and we press the button,

ve düğmeye basıyoruz

and it's analyzed for the genomic character.

ve böylece genomik karakter analizi yapılıyor.

And that's transmitted back to land immediately.

Ve sonuçlar hemen karaya iletiliyor.

So in the volume of the ocean,

Böylece okyanusun kapsamı içinde

we will know, not just the physics and the chemistry,

sadece fizik veya kimya değil,

but the base of the food chain

gıda zincirinin temelleri de

will be transparent to us

sürekli akan verilerle bizim için

with data on a continuous basis.

ulaşılabilir olacak.

Grid computing: the power of grid computers

Şebeke sistemli hesaplama: Bir şebekeye bağlı bilgisayarların gücü

is going to be just amazing here.

burada inanılmaz boyutlarda olacak.

We will soon be using grid computing

şebeke sistemli hesaplamayı yakın zamanda kullanıyor olacağız ki böylece

to do pretty much everything, like adjust the data

hemen hemen herşeyi, örneğin verilerin ayarlanması

and everything

ve veriyle giden herşey

that goes with the data.

buradan yapılabilecek.

The power generation will come from the ocean itself.

Güç üretimi okyanusun kendisinden gelecek.

And the next generation fiber

Ve gelecek nesil fiber teknolojisi

will be simply magic.

basitce büyüleyici olacak.

It's far beyond what we currently have.

Bu şu anda sahip olduğumuzun çok ilerisinde birşey.

So the presence of the power

Böylece güçün varlığı

and the bandwidth in the environment

ve çevredeki bant genişliği

will allow all of these new technologies

bizlere tüm bu teknolojileri mümkün kılarak

to converge in a manner that is just unprecedented.

onları eşi benzeri görülmemiş şeylere dönüştürmemizi sağlayacak.

So within five to seven years,

Böylece önümüzdeki beş ile yedi yıl içinde

I see us having

kendimizi

a capacity to be completely present

okyanusun her yerine ulaşmış

throughout the ocean

bir kapasitede bulacağız,

and have all of that connected to the Internet,

ve bunların tamamının internete bağlanmış olacak,

so we can reach many, many folks.

ve böylece pek çok kişiye ulaşabilmiş olacağız.

Delivering the power and the bandwidth into the ocean

Enerji ve bant genişliğinin okyanus içinden gönderilmesi

will dramatically accelerate adaptation.

adaptasyon sürecini çarpıcı biçimde hızlandıracak.

Here's an example.

Size bir örnek vereyim.

When earthquakes take place, massive amounts

Depremler meydana geldiğinde,

of these new microbes we've never seen before

daha evvel görmediğimiz bu mikroplardan inanılmaz miktarlarda

come out of the sea floor.

deniz zeminine çıkmakta.

We have a way of addressing that,

Bunu açıklamanın bir yolu var,

a new way of addressing that.

açıklamak için yeni bir yol.

We've determined from the earthquake activity that you're seeing here

Burada gördüğünüz deprem aktivitesinden

that the top of that volcano is erupting,

volkanın tepesinin patladığını belirledik.

so we deploy the troops.

bu yüzden izleyicileri dağıttık.

What are the troops? The troops are the autonomous vehicles, of course.

İzleyiciler de ne? İzleyiler tabii ki otomatik araçlar.

And they fly into the erupting volcano.

Ve onlar uçarak patlayan volkanın içine giriyorlar.

They sample the fluids coming out of the sea floor

Deniz zeminine çıkan sıvılardan

during an eruption,

patlama süresince

which have the microbes that have never been

aldıkları örnekler daha evvel gezegen yüzeyinde

to the surface of the planet before.

hiç bilinmeyen mikropları içeriyor.

They eject it to the surface where it floats,

Bu örnekleri yüzeye fırlatıyorlar, ve akıntıya kapılan örnekler

and it is picked up

ve otomatik bir uçak tarafından

by an autonomous airplane,

sudan alınıp

and it's brought back to the laboratory

patlamanın ardından 24 saat içinde

within 24 hours of the eruption.

laboratuara getiriliyorlar.

This is doable. All the pieces are there.

Bu mümkün. Tüm parçalar orada.

A laboratory: many of you heard what happened

Bir laboratuvar: çoğunuz 9/7'da ne olduğunu

on 9/7.

duymuştur.

Some doctors in New York City removed

New York City'deki bazı doktorlar

the gallbladder of a woman in France.

Fransa'daki bir kadının safra kesesini aldılar.

We could do work on the sea floor that would be stunning,

Deniz zemininde çarpıcı çalışmalar yapabiliriz.

and it would be on live TV,

Ve bu televizyonda canlı yayında verilebilir.

if we have interesting things to show.

tabi göstermeye değecek ilginçlikte şeyler bulabilirsek.

So we can bring an entirely new telepresence

Böylece okyanus aracılığı ile dünyaya tamamiyle yeni bir

to the world, throughout the ocean.

uzaktan görüntü bağlantısını getirebiliriz.

This -- I've shown you sea floor --

Bu -- Size deniz zeminini göstermiştim.

but so the goal here is real time interaction

Fakat buradaki amaç okyanuslarla dünyanın herhangi bir yerinden

with the oceans from anywhere on earth.

gerçek zamanlı bağlantı kurulması.

It's going to be amazing.

Bu inanılmaz birşey olacak.

And as I go here,

Buraya geçerken,

I just want to show you what we can bring into classrooms,

Size dersliklere neler getirebileğimizi göstermek istiyorum,

and indeed, what we can bring into your pocket.

ve aslında bu ceplerinize neyin de getirilebileceği.

Many of you don't think of this yet,

Çoğunuz bunu hayal bile edemiyorsunuz belki

but the ocean will be in your pocket.

ancak okyanus cebinizde olacak.

It won't be long. It won't be long.

Bu çok uzakta değil. Bu çok uzakta değil.

So let me leave you then

Böylece affınıza sığınarak

with a few words

başka bir şiirden bir kaç kelimeyle

from another poet, if you'll forgive me.

sizlerden ayrılıyorum.

In 1943,

1943'te

T.S. Eliot wrote the "Four Quartets."

T.S. Eliot "Four Quartets" i yazdı.

He won the Nobel Prize for literature

Nobel Edebiyat Ödülünü 1948 yılında

in 1948.

kazandı.

In "Little Gidding" he says --

Küçük Gidding'de der ki --

speaking I think for the human race,

Bu bence insanlık için geçerli ama

but certainly for the TED Conference and Sylvia --

kesinlikle TED Konferansı ve Sylvia için de geçerli olduğunu düşünüyorum --

"We shall not cease from exploration,

" Keşif yapmaktan vazgeçemeyiz,

and the end of all our exploring

ve araştırmalarımızın tümünün sonu

will be to arrive where we started

başladığı yere varacaktır

and know the place for the first time,

ve bu yeri ilk defa tanıyın,

arrive through the unknown remembered gate

hatıralardaki bilinmeyen kapıdan doğru varacağınız yerdeki

where the last of earth left to discover

keşfedilmek üzere bırakılmış toprak parçası

is that which was the beginning.

başlangıcın olduğu yerdir.

At the source of the longest river

En uzun nehrin kaynağında

the voice of a hidden waterfall

gizli şelalenin sesi

not known because not looked for,

bilinmez çünkü aranmamıştır,

but heard, half heard

fakat işitilmiştir, deniz dalgalarının altındaki durgunlukta

in the stillness beneath the waves of the sea."

bir parça da olsa duyulmuştur."

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkışlar)