The forgotten art of the zoetrope | Eric Dyer

Çeviri: Ozge Demirci-Richardson Gözden geçirme: Figen Ergürbüz

A long time ago,

Uzun zaman önce,

I was a professional animator.

profesyonel bir animatördüm.

(Music)

(Müzik)

[Eric Dyer]

[Eric Dyer]

[Animator]

[Animatör]

[Compositor]

[Dizgici]

And at night,

Geceleri,

I would make my own experimental films.

kendi deneysel filmlerimi çekerdim.

(Music)

(Müzik)

And I was spending a lot of time, way too much time, in front of a screen

Ekrana koyulabilecek bir iş için ekranın önünde,

for work that would be presented on a screen,

çok fazla vakit geçiriyordum

and I had this great need to get my hands back on the work again.

ve tekrardan işe dönme ihtiyacı duydum.

Now, before "The Simpsons,"

Şimdi, "Simpsonlar"dan,

before "Gumby,"

"Gumby"den,

before "Betty Boop,"

"Betty Boop"dan önce,

before there was such a thing as cinema and television,

sinema ve televizyon diye bir şey daha yokken,

animation was hugely popular in this form.

animasyon bu şekilde oldukça popülerdi.

This is a zoetrope.

Bu bir zoetrop.

And you spin this drum,

Bu davulu çeviriyorsunuz,

and you look through the slits into the inside of the drum,

kesiklerden, davulun içine doğru bakıp,

and you see the animation pop to life.

animasyonun ortaya çıktığını görüyorsunuz.

This is animation in physical form,

Bu, fiziksel formda bir animasyon

and it's animation I could get my hands on again.

ve benim tekrardan el atabileceğim bir animasyon türü.

I took these ideas to Denmark.

Bu fikirleri Danimarka'ya götürdüm.

I went there with my family on a Fulbright Fellowship.

Oraya ailem ile, Fullbright bursuyla gittim.

That's my daughter, Mia.

Bu benim kızım, Mia.

I rode around the city on my bicycle

Şehri bisikletle gezdim

and shot all the interesting moving elements of Copenhagen:

ve Kopenhag'ın tüm ilginç, hareketli unsurlarını kaydettim:

the boaters in the canals,

kanallardaki kayıkçıları,

the colors that explode in spring,

ilkbaharda ortaya çıkan renkleri,

the free-use city bikes,

ücretsiz şehir bisikletlerini,

love,

aşkı,

textures,

dokuları,

the healthy cuisine --

sağlıklı mutfağını --

(Laughter)

(Kahkaha)

And I brought all that video back into the physical world

Tüm bu videoları, mürekkep püskürtmeli yazıcı kâğıt şeritlerine basıp,

by printing it out on these long strips of ink-jet paper

şekilleri keserek,

and cutting out the forms.

fiziki dünyaya geri getirdim.

Now, I invented my own form of the zoetrope,

Kendi zoetropumu icat ettim,

which removes the drum

davulu olmayan

and replaces the slits with a video camera.

ve kesiklerin yerini bir video kameranın aldığı bir zoetrop şekli.

And this was very exciting for me,

Bu benim için çok heyecan vericiydi,

because it meant that I could make these physical objects,

çünkü bu, fiziksel nesneleri meydana getirebileceğim ve

and I could make films from those objects.

onlarla film çekebileceğim anlamına geliyordu.

That's me riding on my bicycle.

Bu bisikletimi sürerken ben.

(Laughter)

(Kahkaha)

I made about 25 paper sculptures,

Yaklaşık 25 kâğıt heykel yaptım,

each the size of a bicycle wheel.

her biri bisiklet tekerleği büyüklüğünde.

I brought them into the studio,

Onları stüdyoya götürdüm,

spun them

döndürdüm

and shot them to make the film "Copenhagen Cycles."

ve "Kopenhag Döngüleri" isimli film için kaydettim.

(Music)

(Müzik)

This project not only allowed me to get my hands back on the work again

Bu proje, sadece işe yeniden girişmemi sağlamakla kalmayıp,

but it helped me get my life back.

hayatımı geri almama da yardımcı oldu.

Instead of spending 12, 15 hours a day with my face plastered to a screen,

Günde 12, 15 saat ekrana yapışıp kalmak yerine,

I was having these little adventures with our new family

yeni ailemizle bu küçük maceralara atılıyor

and shooting video along the way,

ve aynı zamanda da video çekiyordum

and it was kind of a symbiosis of art and life.

ve bu, sanat ve hayatın bir çeşit ortak beslenmesiydi.

And I think that it's no mistake

Bence, zoetropun "hayat tekerleği" olarak

that zoetrope translates into "wheel of life."

çevrilmesi hiç de yanlış değil.

(Music)

(Müzik)

But film and video does flatten sculpture,

Fakat, film ve video, heykeli yassılaştırır,

so I tried to imagine

bu nedenle, canlandırılmış bir heykelin,

a way that animated sculpture could be experienced as such,

bu şekilde deneyimlenebileceği bir yol ve tamamen üç boyutlu

and also a completely immersive kind of animated sculpture.

bir çeşit canlandırılmış heykel hayal etmeye çalıştım.

And that's where I came up with the idea for the zoetrope tunnel.

Zoetrop tüneli fikri bu noktada aklıma geldi.

You walk through with a handheld strobe,

Tünelin içinde, el lambasıyla yürüyüp,

and wherever you point the flashlight,

ışığı nereye doğrultursanız,

the animation pops to life.

animasyon orada gerçekleşiyor.

I plan to finish this project in the next 30 to 40 years.

Bu projeyi, önümüzdeki 30-40 yıl içinde bitirmeyi planlıyorum.

(Laughter)

(Kahkaha)

But I did build a half-scale prototype.

Ama yarım ölçekli bir prototipini inşa ettim.

It's covered in Velcro,

Velcro ile kaplı

and I could lay inside on this bridge

ve içerde bu köprünün üzerine uzanıp,

and stick animated sequences to the walls

canlandırılmış dizileri duvarlara yapıştırıp,

and test stuff out.

test edebiliyorum.

People would comment that it reminded them of an MRI.

Bazıları, bunun onlara MRI'ı hatırlattığını söylüyor.

And that medical connection spoke to me,

Bu tıbbi bağlantı beni biraz düşündürdü,

because at the age of 14,

çünkü 14 yaşımdayken bana,

I was diagnosed with a degenerative retinal condition

görme yeteneğimi yavaşça alan

that's slowly taking my vision away,

retinal bozukluk teşhisi konmuştu

and I'd never responded to that in my work.

ve buna hiçbir zaman kendi işimde yer vermemiştim.

So I responded to it in this piece called, "Implant."

"Nakil" isimli bu parçada onu yansıttım.

It is an imaginary, super-magnified medical device

Bu, göz sinirinin etrafını saran

that fits around the optic nerve.

hayali, büyütülmüş tıbbi bir alet.

And the public is, in a sense, miniaturized to experience it.

İnsanlar, bunu deneyimlemek için, bir anlamda minyatürleştiriliyor.

With a handheld strobe,

Bir el lambasıyla,

they can explore the sculpture,

yapıyı inceleyebilir

and discover thousands of cell-sized robots

ve göz sinirinden bir içeri bir dışarı sıçrayarak,

hard at work, leaping in and out of the optic nerve,

retinayı onarmak için görevlendirilen hücre büyüklüğündeki binlerce

being deployed to the retina

çalışkan robotu

to repair it.

keşfedebilirler.

It's my science fiction fantasy cure of my own incurable disorder.

Kendi tedavi edilemez bozukluğumun bilim kurgu tedavisi.

(Machine buzzes)

(Alet vızıldıyor)

Now, in the real-world gene therapy and gene therapy research,

Şimdi, gerçek hayattaki gen terapisinde ve gen terapi araştırmalarında,

healthy genes are being administered to unhealthy cells using viruses.

sağlıklı genler, virüs kullanarak sağlıksız hücrelere veriliyor.

There's a lot of colorful, fluffy hope in this,

Burada renkli, yumuşak çokça umut var,

and there's also some creepy, threatening idea

bunun yanında virüslerin, bedeninizde istilacı bir tür olabileceği,

of viruses maybe becoming an invasive species in your body.

korkunç ve tehdit edici fikri de var.

Vision loss has helped to take me away from the things

Görme kaybı, dünyayla bağlarımı kopartan şeylerden

that disconnect me from the world.

kendimi uzaklaştırmamda yardımcı oldu.

Instead of being sealed off in an automobile,

Otomobilin içinde sıkışıp kalmak yerine,

I ride my bike,

bisikletimi sürüyorum,

take buses and trains

otobüse, trene biniyorum

and walk a lot.

ve çokça yürüyorum.

And instead of a visually intensive process in the studio, primarily,

Stüdyoda, ağırlıklı olarak görsel yoğunluktaki işlemler yerine,

I'm also getting outdoors a lot more

daha çok dışarı çıkıyorum

and using more of my senses.

ve daha çok duyularımı kullanıyorum.

This landscape is a couple hours east of San Diego, California.

Bu manzara, Kaliforniya'da San Diego'nın birkaç saat doğusunda yer alıyor.

My brother lives out that way.

Erkek kardeşim o tarafta yaşıyor.

He and I went camping there for four days.

Birlikte oraya dört günlüğüne kampa gittik.

And I grabbed my camera,

Kameramı kaptım

and I walked through the canyons.

ve kanyonda yürüdüm.

And I tried to imagine and figure out

Hayal edip, anlamaya çalıştım:

what kind of motion would be present

bu çok durgun ve hareketten yoksun yerde

in this place that was so still and so devoid of motion.

ne tür bir hareket olabilir?

I think it's the stillest place I've ever been.

Sanırım bugüne kadar gittiğim en durgun yer.

And I realized that it was the movement of my own body through the landscape

Sonra fark ettim ki, animasyonu yaratan,

that was creating the animation.

arazide kımıldayan vücudumdu.

It was the motion of changing perspective.

Bu, değişen perspektifin hareketeydi.

So I created this piece called "Mud Caves" from those photographs.

Böylece "Çamur Mağaralar" isimli parçamı bu fotoğraflardan yarattım.

It's a multilayered print piece,

Çok tabakalı baskıdan oluşan bir parça,

and you can think of it as a zoetrope laid flat.

zoetropun düz yatırılmış hâli olarak düşünebilirsiniz.

It's kind of my western landscape panorama.

Bir nevi benim batı manzara panoramam.

And next to the print piece there's a video monitor

Bu parçanın hemen yanında, bu sanat eserinin içindeki

that shows the animation hidden within the artwork.

gizli animasyonu gösteren bir monitör var.

I think one of the best parts about this project for me

Sanırım benim için, bu projenin en güzel kısmı,

was that I got to hang out with my brother a lot,

benden 4000 km uzakta yaşayan erkek kardeşimle

who lives 2,500 miles away from me.

bolca vakit geçirmem oldu.

And we would just sit in this seemingly eternal landscape

Su ile milyonlarca yıl boyunca aşınmış, sonsuz gibi görünen

sculpted by water over millions of years

bu yerde oturup

and talk.

konuştuk.

We'd talk about our kids growing up

Çocuklarımızın büyümesinden,

and the slowing pace of our parents,

anne-babamızın yavaşlayan temposundan,

and our dad who's suffering from leukemia, memory loss and infection.

lösemi, hafızasını kaybetmiş ve enfeksiyon kapmış babamızdan konuştuk.

And it struck me that, as individuals,

Farkına vardım ki, birey olarak,

we're finite,

sonsuz değiliz,

but as a family,

fakat aile olarak,

we are an ongoing cycle --

devam edip giden bir döngüyüz --

a kind of wheel of life.

bir çeşit hayat tekerleği.

Now, I want to leave you with a tribute to one of my mentors.

Buradan, akıl hocalarımdan birini anarak ayrılmak istiyorum.

She reminds me that physical presence is important

O, bana fiziksel varlığın önemli olduğunu, oyunun

and that play is not a luxury,

bir lüks değil de, bir gereklilik

but a necessity.

olduğunu hatırlatır.

She's Pixie,

O, Pixie.

and she's our family dog.

Bizim köpeğimiz.

And she loves to jump.

Zıplamaya bayılır.

(Dog barking)

(Köpek havlaması)

(Dog barking and spring boinging)

(Köpek havlaması ve yay sesi)

And this is a new kind of zoetrope

Bu da Baltimore'da UMBC

that I developed at the Imaging Research Center

Görüntüleme Araştırma Merkezinde geliştirdiğim

at UMBC in Baltimore.

yeni bir tür zoetrop.

And I call it a "real-time zoetrope."

Ben ona "gerçek zaman zoetropu" diyorum.

(Dog barking)

(Köpek havalaması)

(Dog barking and spring boinging)

(Köpek havlaması ve yay sesi)

Thank you.

Teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)