How to Heat Your Home Without Hurting the Planet | Kathy Hannun | TED Fellows

Çeviri: Hüseyin TEKİN Gözden geçirme: Gözde Alpçetin

[SHAPE YOUR FUTURE]

[GELECEĞİNİ ŞEKİLLENDİR]

One of the hallmarks of living in a technologically advanced society

Teknolojik olarak gelişmiş bir toplumda yaşamanın göstergelerinden biri

is even the little details of life that seem mundane

hayatımızın en sıradan detaylarının dahi hayret verici bir hale gelmesidir.

end up being astonishing,

like the fact that it takes five gallons of water to produce a walnut,

Tek bir cevizi üretmek için 18 litre suyun kullanılması,

or that half the plastic that's ever been made

veya şimdiye kadar üretilmiş plastiğin yarısının 15 yıl önce üretilmesi gibi.

has been made in the past 15 years.

My favorite of these examples is what it takes

Bu örnekler arasından en sevdiğim

bir odayı nasıl oda sıcaklığında tutacağınızdır.

to keep a room room temperature.

Allow me to explain.

Hemen açıklayayım.

Heating is generally done by combusting a fossil fuel.

Isınma genelde fosil yakıtın yanmasıyla gerçekleşir.

So first, we have to find the fuel.

Önceliğimiz yakıtı bulmak.

Unfortunately, it tends to be buried

Ne yazık ki yakıt yeryüzünün yaklaşık bir kilometre altında bulunur

more than a kilometer under the earth's surface,

ve genellikle çoğu Kuzey Kutup Dairesinde,

and all too often, in inconvenient places,

like the Arctic Circle, nations in conflict

savaş bölgelerinde ve okyanus yüzeyinin dibi gibi uygunsuz yerlerde bulunur.

or under the bottom of the ocean.

Then there's the fact that the substance takes 60 to 600 million years

Ayrıca bu maddenin ölü planktonlardan meydana gelmesinin

to form from dead plankton.

60 ile 600 milyon yıl sürdüğü de bir gerçek.

So there's that issue.

Bu da başka bir sorun.

We drill these incredibly deep holes to get it.

Yakıta ulaşmak için oldukça derin kuyular açılır.

Then we pipe it, truck it

Daha sonra sondaj yapılıp, tırlara yüklenip tesislere gönderilir.

and ship it in tankers across the world to refineries,

Bu tesisler bir grup farklı hidrokarbon molekülü olan ham petrol ve gazı alıp,

which are these incredibly expensive industrial facilities

that take in crude oil and gas,

which are just a bunch of different hydrocarbon molecules,

bunları rafine ürünlere dönüştürüp dünyanın çeşitli yerlerine gönderirler.

in order to sort those molecules into refined products.

Refined natural gas is then delivered to homes and businesses

Rafine doğalgaz daha sonra evlere ve iş yerlerine

via an invisible interstate highway system millions of miles long.

milyonlarca kilometre uzunluğundaki

devletlerarası görünmez bir yol aracılığıyla ulaştırılır.

It's invisible because it's underground.

Görünmez çünkü yeraltında.

There's so much pipeline in this system that entire steel mills have been built

Bu sistemde çok fazla boru hattı olduğundan

sisteme boru üretmek için kurulan dahili çelik fabrikaları vardır.

only to produce pipeline for this system.

And because there are millions of miles of gas

Toprağın altından yüksek basınçla sürekli pompalanan

getting pumped beneath us at high pressure at all times,

milyonlarca kilometrelik bir gaz olduğundan

engineers send these intelligent robots called "smart pigs"

mühendisler “akıllı domuz” denilen robotları borulardan gönderip

through the pipelines to check for safety defects.

çeşitli arıza ve güvenlik taraması yapıyor.

Doing this is called "pigging the pipeline."

Bu prosedüre “boru hattını pikleme” adı verilir.

(Pig snort sound)

(Domuz homurtusu)

Yeah, that's a real thing.

Evet, bu gerçekten böyle.

But even with these precautions, there are accidents.

Fakat bunca önleme rağmen yaşanan çeşitli kazalar mevcut.

In 2010, the San Bruno natural gas pipeline exploded in California.

2010 yılında Kaliforniya’daki San Bruno doğalgaz boru hattında bir patlama oldu.

Eight people died.

Sekiz insan hayatını kaybetti.

Eyewitnesses reported the blast looked like a wall of fire 1,000 feet tall.

Görgü tanıklarına göre patlama yüzlerce metrelik bir ateş duvarına benziyordu.

More recently, in 2018, excess pressure in natural gas pipelines in Massachusetts

Yakın zamanda, 2018 yılında Massachusetts doğalgaz hattındaki yüksek basınç

resulted in explosions that killed somebody

bir insanın ölümüne ve 50.000 insanın bölgeden tahliyesine

and forced 50,000 others from their homes.

yol açan bir dizi patlamalarla sonuçlandı.

But, you know, despite all of this,

Fakat tüm bu yaşananlara rağmen,

we're actually jealous of people who live close enough to these insane pipelines

boru hatlarına yakın yaşayıp evlerinde gaz imkanı olan bu insanlara imreniyoruz.

to get gas into their homes,

because everyone else is stuck with even worse options,

Çünkü diğer insanlar akaryakıt ve tüp gibi kısıtlı imkanları kullanmak zorunda.

like fuel oil and propane.

These fuels don't have pipelines in place for delivery,

Bu bahsettiğimiz yakıtların sevkiyatında boru hatları yerine,

so instead, tens of thousands of trucks go from home to home

evden eve, mahalleden mahalleye tüm ülke boyunca gezen

in neighborhoods throughout the country,

on binlerce kamyon kullanılmakta,

pumping these fuels into tanks in homeowners' basements and yards.

ev sahiplerinin bodrum ve bahçelerindeki depolara dolum yapılmakta.

And regardless of what heating fuel you use -- gas, propane or oil --

Isınma olarak gaz, tüp veya yakıt, ne kullanırsanız kullanın,

you better have a carbon monoxide detector

karbonmonoksit zehirlenmesi yaşamamak için evinizde bir detektör bulundurmalısınız.

so your heating system doesn't accidentally kill you in the night,

because hundreds of Americans die in exactly that way each year.

Her sene binlerce Amerikalı bu sebepten dolayı ölmektedir.

So that's the system we have today.

Günümüzde bu sistemi kullanıyoruz.

Safe to say, it has some downsides.

Sistemin bazı dezavantajları vardır.

Don't get me wrong -- it's a marvel of human ingenuity,

Yanlış anlamayın bu sistem insan zekasının bir mucizesi

but with some pretty serious drawbacks.

fakat bazı ciddi kusurları da var.

And the rigamarole of conventional heating feels even more over the top

Her evin altında

yenilenebilir bir jeotermal enerji kaynağı bulunduğunu hesaba kattığınızda

when you consider that every home

is already sitting right on top of a vast reservoir of renewable energy:

geleneksel ısınma yöntemleri hakkındaki saçmalıkların aşırıya kaçtığı anlaşılıyor.

geothermal energy.

Let's talk about geothermal energy.

Jeotermal enerji hakkında konuşalım.

Starting a few feet under the earth's surface,

Yeryüzünün birkaç metre altından başlayan katman

the ground is awash in thermal energy.

termal enerjiyle kaplıdır.

This is why caves and wine cellars, they never get too hot or too cold.

Bundan dolayı mağaralar ve kav odaları ne çok sıcak ne de çok soğuktur.

They're just bathed in this low-grade heat.

Yalnızca düşük bir ısı ile kaplıdırlar.

Geothermal heating systems draw on this heat,

Jeotermal ısıtma sistemleri toprağın altında olan,

using what are called "ground loops,"

“topraklama döngüsü” denilen

which are just simple plastic pipes buried under the yard.

basit bir plastik boru düzeneğinden ısıyı çeker.

These ground loops are then connected to a heat pump that sits inside the home,

Daha sonra bu düzenek evin içerisindeki bir ısı pompasına,

typically where a furnace once was.

genelde ocağın olduğu kısma bağlanır.

More and more homeowners are choosing geothermal over fuel-based options.

Gitgide daha çok insan yakıt bazlı ısıtma yerine jeotermali tercih ediyor.

I see this shift up close every day,

Bu değişimi her gün görebiliyorum

because I cofounded a company to create a new kind of ground-up utility

çünkü yeni bir kamu hizmeti oluşturmak

by making it as easy and inexpensive as possible

ve geleneksel ısıtma yöntemlerinden jeotermal yönteme

to switch from conventional heating to geothermal.

ucuz ve basit bir şekilde geçmek adına bir şirket kurdum.

We've done this by creating a service

Sistem şu şekilde işler:

where homeowners can fill out a form on our website,

ev sahipleri web sitemizden bir form doldurur,

we design a geothermal heating system for them,

onlara jeotermal bir sistem tasarlanır,

and then we install that system using purpose-built tools and equipment.

daha sonra sistemin kurulumu çeşitli ekipmanlarla yapılır.

Once the installation is done,

Kurulum tamamlandığında

that home will have moved on from fossil heating forever,

o ev fosil yakıttan sonsuza değin kurtulmuş olur.

because those ground loops, they'll last as long as the home itself.

Çünkü topraklama döngülerinin ömrü bir evin ömrü kadardır.

As each home switches over, a new kind of utility is taking hold --

Her yeni geçişte, yenilenebilir enerjiyle ısınan evlerden oluşan bu hizmet

a distributed utility,

made up of homes exchanging renewable energy with the ground.

büyümeye ve kök salmaya devam ediyor.

This new infrastructure is simple, local and inexpensive to operate,

Yeni olan bu altyapı sistemi basit, yerel ve çalıştırması ucuz bir sistemdir

and it represents a permanent and wholesale shift

ve fosil yakıtlardan uzak, toptan ve daimi bir değişimin temsilcisidir.

away from fossil fuels.

The groundwork is being laid, so to speak,

Deyimi yerindeyse altyapı işi yere serilir.

for the idea that maybe we don't need to destroy the world

Evlerimizi uygun sıcaklıklarda tutmak için

in order to keep our rooms at a comfortable temperature.

belki de dünyayı yok etmek zorunda değiliz.

Let's leave the Arctic Circle and the seafloor alone,

Kuzey Kutup Dairesini ve deniz tabanlarını yalnız bırakalım,

bypass the refineries and the pipelines

rafinelere ve boru hatlarını boş verelim

and stop worrying that our families will accidentally be poisoned in the night.

ve geceleri yakıt zehirlenmesi telaşına kapılmayalım.

Instead, let's use the massive amounts of energy

Bunun yerine halihazırda orada bulunan,

that are already right there for the taking,

hemen ayaklarımızın altında olan muazzam enerji kaynaklarını kullanalım.

right beneath every building on earth.

Thank you.

Teşekkür ederim.