How to Heat Your Home Without Hurting the Planet | Kathy Hannun | TED Fellows

Translator: Linh Đan Nguyễn Thị Reviewer: Thu Ha Tran

[SHAPE YOUR FUTURE]

[ĐỊNH HÌNH TƯƠNG LAI CỦA BẠN]

One of the hallmarks of living in a technologically advanced society

Một trong những dấu hiệu nhận biết khi sống trong xã hội công nghệ tiên tiến

is even the little details of life that seem mundane

chính là thậm chí những chi tiết nhỏ tầm thường trong cuộc sống

end up being astonishing,

lại trở nên thật đáng kinh ngạc,

like the fact that it takes five gallons of water to produce a walnut,

giống như việc cần năm ga-lông nước tạo thành một quả óc chó,

or that half the plastic that's ever been made

hay vỏ chai nhựa trông mới toanh

has been made in the past 15 years.

đã được làm ra 15 năm trước.

My favorite of these examples is what it takes

Tôi thích những ví dụ này ở chỗ cần có những gì

to keep a room room temperature.

để duy trì nhiệt độ phòng cho một căn phòng.

Allow me to explain.

Tôi sẽ giải thích.

Heating is generally done by combusting a fossil fuel.

Việc sưởi ấm thường là từ đốt cháy nhiên liệu hoá thạch.

So first, we have to find the fuel.

Vậy nên đầu tiên, ta cần tìm nhiên liệu.

Unfortunately, it tends to be buried

Không may là, nó có thể bị chôn

more than a kilometer under the earth's surface,

sâu hơn một ki-lô-mét dưới lòng đất,

and all too often, in inconvenient places,

thường thì ở những nơi khó tiếp cận,

like the Arctic Circle, nations in conflict

như Vòng Bắc Cực, các quốc gia đang xung đột

or under the bottom of the ocean.

hay ở dưới đáy đại dương.

Then there's the fact that the substance takes 60 to 600 million years

Sự thật cho thấy nhiên liệu cần từ 60 tới 600 triệu năm

to form from dead plankton.

để hình thành từ xác sinh vật phù du.

So there's that issue.

Vấn đề là ở đó.

We drill these incredibly deep holes to get it.

Chúng ta khoan những hố sâu khủng khiếp để lấy nhiên liệu.

Then we pipe it, truck it

Sau đó khai thác và vận chuyển

and ship it in tankers across the world to refineries,

đưa nó lên tàu chở dầu vòng quanh thế giới đến những nhà máy lọc,

which are these incredibly expensive industrial facilities

nhờ những thiết bị công nghiệp cực kì đắt đỏ này

that take in crude oil and gas,

tạo thành dầu khí thô,

which are just a bunch of different hydrocarbon molecules,

bao gồm một chuỗi những phân tử hydrocacbon khác nhau,

in order to sort those molecules into refined products.

để tách các phân tử này thành những sản phẩm tinh luyện.

Refined natural gas is then delivered to homes and businesses

Khí tự nhiên tinh luyện sau đó được đưa đến nhà dân và các xí nghiệp

via an invisible interstate highway system millions of miles long.

dọc theo hàng triệu dặm hệ thống đường cao tốc vô hình giữa các tiểu bang.

It's invisible because it's underground.

Nó vô hình bởi vì nó ở dưới lòng đất.

There's so much pipeline in this system that entire steel mills have been built

Có rất nhiều ống dẫn trong hệ thống vậy nên có cả những nhà máy thép được xây

only to produce pipeline for this system.

chỉ để sản xuất đường ống cho hệ thống.

And because there are millions of miles of gas

Và bởi vì có hàng triệu dặm khí ga

getting pumped beneath us at high pressure at all times,

luôn được bơm dưới chân chúng ta bằng áp suất cao,

engineers send these intelligent robots called "smart pigs"

các kỹ sư đưa các rô bốt thông minh có tên “những chú lợn thông thái”

through the pipelines to check for safety defects.

đi xuyên qua các ống dẫn để kiểm tra độ an toàn.

Doing this is called "pigging the pipeline."

Quá trình này được gọi là “dọn dẹp đường ống”.

(Pig snort sound)

(Tiếng kêu của heo)

Yeah, that's a real thing.

Vâng, đó chính là sự thật.

But even with these precautions, there are accidents.

Nhưng dù cho có sự đề phòng như vậy, tai nạn vẫn xảy ra.

In 2010, the San Bruno natural gas pipeline exploded in California.

Vào năm 2010, tại California, ống dẫn khí ga tự nhiên San Bruno bị vỡ.

Eight people died.

Tám người chết.

Eyewitnesses reported the blast looked like a wall of fire 1,000 feet tall.

Nhân chứng cho biết luồng khí nhìn như một bức tường lửa cao 1000 feet.

More recently, in 2018, excess pressure in natural gas pipelines in Massachusetts

Mới đây, vào năm 2018, áp suất mạnh trong ống dẫn khí ga tự nhiên ở Massachusetts

resulted in explosions that killed somebody

đã gây ra vụ nổ chết người

and forced 50,000 others from their homes.

và buộc 50.000 người phải sơ tán khỏi nhà.

But, you know, despite all of this,

Nhưng, dù có như vậy,

we're actually jealous of people who live close enough to these insane pipelines

ta vẫn thấy ghen tị với người dân sống gần các ống dẫn điên rồ đó

to get gas into their homes,

mang khí ga vào trong nhà,

because everyone else is stuck with even worse options,

vì những người khác thì phải chịu điều tồi tệ hơn,

like fuel oil and propane.

như dầu nhiên liệu và khí propan.

These fuels don't have pipelines in place for delivery,

Những nhiên liệu này không có ống dẫn sẵn để vận chuyển.

so instead, tens of thousands of trucks go from home to home

Thay vào đó, hàng chục ngàn xe tải sẽ đi từ nhà này sang nhà khác

in neighborhoods throughout the country,

từ các khu phố đến toàn bộ đất nước,

pumping these fuels into tanks in homeowners' basements and yards.

bơm những nhiên liệu này vào trong bể chứa ở tầng hầm hoặc trong sân vườn.

And regardless of what heating fuel you use -- gas, propane or oil --

Và dù bạn có dùng nhiên liệu đốt nào đi nữa -- khí ga, khí propan hay dầu --

you better have a carbon monoxide detector

bạn cần có máy phát hiện khí carbon monoxide

so your heating system doesn't accidentally kill you in the night,

vậy thì hệ thống sưởi ấm mới không vô tình giết chết bạn trong đêm,

because hundreds of Americans die in exactly that way each year.

theo cách mà hàng trăm người dân Mỹ đã chết mỗi năm.

So that's the system we have today.

Đó là hệ thống hiện tại của chúng ta.

Safe to say, it has some downsides.

Chắc hẳn, vẫn có một vài hạn chế.

Don't get me wrong -- it's a marvel of human ingenuity,

Đừng hiểu sai ý tôi đó là phát minh tuyệt vời của nhân loại,

but with some pretty serious drawbacks.

nhưng nó cũng có rất nhiều hạn chế.

And the rigamarole of conventional heating feels even more over the top

Và câu chuyện vô bổ về sưởi ấm truyền thống luôn là chủ đề hàng đầu

when you consider that every home

khi ta thấy rằng mọi nhà

is already sitting right on top of a vast reservoir of renewable energy:

đều đã bắt đầu dự trữ lượng lớn năng lượng tái tạo:

geothermal energy.

năng lượng địa nhiệt.

Let's talk about geothermal energy.

Ta sẽ bàn về năng lượng địa nhiệt.

Starting a few feet under the earth's surface,

Cách khoảng vài feet dưới mặt đất,

the ground is awash in thermal energy.

lòng đất chứa lượng lớn năng lượng địa nhiệt.

This is why caves and wine cellars, they never get too hot or too cold.

Vậy nên các hang động và các hầm rượu, không bao giờ bị quá nóng hay quá lạnh.

They're just bathed in this low-grade heat.

Chúng chỉ giữ nhiệt độ ở mức thấp.

Geothermal heating systems draw on this heat,

Hệ thống năng lượng địa nhiệt khiến nhiệt độ ấm lên,

using what are called "ground loops,"

bằng cách sử dụng “vòng đất”,

which are just simple plastic pipes buried under the yard.

đây chỉ đơn giản là những ống dẫn nhựa chôn dưới mặt sân.

These ground loops are then connected to a heat pump that sits inside the home,

Những chiếc vòng đất này sau đó được nối với máy bơm nhiệt ở trong nhà,

typically where a furnace once was.

điển hình là ở nơi đặt lò sưởi.

More and more homeowners are choosing geothermal over fuel-based options.

Càng nhiều hộ gia đình đang chọn địa nhiệt thay vì nhiên liệu.

I see this shift up close every day,

Tôi thấy điều này rõ ràng từng ngày,

because I cofounded a company to create a new kind of ground-up utility

bởi tôi đã đồng sáng lập một công ty để tạo ra một loại tiện ích mới

by making it as easy and inexpensive as possible

bằng việc đổi sưởi ấm truyền thống thành sưởi ấm địa nhiệt

to switch from conventional heating to geothermal.

một cách dễ dàng và tiết kiệm chi phí nhất có thể.

We've done this by creating a service

Chúng tôi đã tạo ra một dịch vụ

where homeowners can fill out a form on our website,

cho chủ nhà điền vào bảng mẫu trên trang web,

we design a geothermal heating system for them,

chúng tôi thiết kế một hệ thống sưởi địa nhiệt,

and then we install that system using purpose-built tools and equipment.

và sau đó tiến hành lắp đặt hệ thống bằng việc sử dụng thiết bị hỗ trợ.

Once the installation is done,

Khi lắp đặt xong,

that home will have moved on from fossil heating forever,

ngôi nhà đó sẽ không bao giờ sử dụng sưởi ấm nhiên liệu nữa,

because those ground loops, they'll last as long as the home itself.

vì những chiếc vòng đất này, sẽ tồn tại song song với ngôi nhà.

As each home switches over, a new kind of utility is taking hold --

Khi từng nhà thay đổi, một loại tiện ích mới sẽ được đón nhận --

a distributed utility,

một tiện ích được phân bố,

made up of homes exchanging renewable energy with the ground.

tạo ra từ việc chuyển sang dùng năng lượng tái tạo dưới lòng đất.

This new infrastructure is simple, local and inexpensive to operate,

Hệ thống mới này thì đơn giản, toàn dân và chi phí vận hành thấp,

and it represents a permanent and wholesale shift

nó đại diện cho một sự thay thế vĩnh viễn và toàn bộ

away from fossil fuels.

nhiên liệu hoá thạch.

The groundwork is being laid, so to speak,

Nền tảng này được đặt ra,

for the idea that maybe we don't need to destroy the world

dựa trên ý tưởng rằng chúng ta không cần phải huỷ diệt thế giới

in order to keep our rooms at a comfortable temperature.

để giữ cho nhiệt độ trong phòng chúng ta được ấm áp.

Let's leave the Arctic Circle and the seafloor alone,

Hãy để Vòng Bắc Cực và đáy biển yên,

bypass the refineries and the pipelines

phớt lờ các nhà máy tinh chế và các ống dẫn

and stop worrying that our families will accidentally be poisoned in the night.

và ngưng lo lắng rằng gia đình mình sẽ vô tình hít phải khí ga độc trong đêm.

Instead, let's use the massive amounts of energy

Thay vào đó, chúng ta hãy sử dụng một lượng lớn năng lượng

that are already right there for the taking,

sẵn có ở đây,

right beneath every building on earth.

dưới mỗi toà nhà trên lòng đất.

Thank you.

Xin cảm ơn.