CRISPR's Next Advance Is Bigger Than You Think | Jennifer Doudna | TED

Çeviri: Emel Çırakoğlu Gözden geçirme: esra kurul

The essence of being human is that we solve problems.

İnsan olmanın özü sorunları çözmemizdir.

And when we're faced with enormous problems

Hastalık ve iklim değişikliği gibi,

like disease and climate change,

çok büyük sorunlarla yüzleştiğimizde,

we need to solve them by collaboration.

bunları işbirliği yaparak çözmemiz gerekiyor.

I'm excited to tell you about a new kind of collaboration

Bu büyük sorunlara kesinlikle çözüm yaratacak

that will absolutely create solutions to these big problems.

yeni bir tür işbirliğini size söylemekten heyecan duyuyorum.

It's a collaboration that's unexpected

Bu beklenmedik bir işbirliği,

because it's between humans

çünkü insanlar ve gezegenimizi dolduran

and the tiniest organisms that populate our planet:

en küçük organizmalar arasında:

the bacteria and other microbes that live in, on and around us.

içimizde, üzerimizde ve çevremizde yaşayan bakteriler ve diğer mikroplar arasında.

Bacteria may be small and unseen,

Bakteriler küçük ve görünmez olabilir,

but they often have inspired transformative innovations,

ama genellikle, kendi araştırmamın temel taşı dahil,

including the one that has become the cornerstone of my own research.

dönüştürücü yeniliklere ilham verdiler.

Over the past decade, I've been at the forefront

Son on yılda, bakterilerin viral enfeksiyonlarla nasıl savaştığına dair

of developing a revolutionary technology called CRISPR

bir çalışmadan elde edilen,

that has come from the study of how bacteria fight viral infection.

devrim niteliğinde olan CRISPR adı verilen

teknolojinin ön saflarında yer aldım.

CRISPR is amazing because it allows us

CRISPR harika bir şey çünkü bize

canlı organizmalarda, insanlar ve bitkiler de dahil olmak üzere,

to precisely edit the DNA in living organisms,

DNA’yı hassas bir şekilde düzenleme imkanı veriyor.

including in people and plants.

With CRISPR, we can change, remove or replace the genes

CRISPR ile, değişebiliriz,

hücrelerin işlevini yöneten genleri çıkarabilir veya değiştirebiliriz.

that govern the function of cells.

This means that we now have the ability to use CRISPR like a word processor

Bu artık CRISPR’ı bulmak, kesmek ve yapıştırmak için bir kelime işlemci gibi

to find, cut and paste text.

kullanabileceğimiz anlamına geliyor.

CRISPR, amazingly, has already cured people of devastating disorders

CRISPR, şaşırtıcı bir şekilde, şimdiden insanları

orak hücre hastalığı gibi tehlikeli hastalıklardan kurtardı

like sickle cell disease,

and it's created rice plants

ve hem hastalığa hem de kuraklığa dirençli pirinçler yarattı.

that are resistant to both diseases and drought.

Incredible, right?

Harika, değil mi?

But the next world-changing advance with CRISPR

Ama sıradaki çığır açıcı CRISPR ilerlemesi

will actually come from using it in a way

aslında onu, sadece bireysel organizmalarda gen düzenlemenin ötesinde

that will allow us to go to the next level

kullandığımız zaman bir sonraki seviyeye ulaşacak.

by editing genes beyond just in individual organisms.

We now have the ability to use CRISPR

Artık, mikrobiyom adı verilen ve vücudumuzun içinde ve üzerinde yaşayan

to edit entire populations of tiny microbes,

küçük mikropların tüm popülasyonlarını

called microbiomes,

CRISPR ile düzenleyebiliyoruz.

that live in and on our bodies.

For decades, scientists studied bacteria one organism at a time,

Onlarca yıldır, bilim insanları sanki her bakteri türü bağımsız davranırcasına

as if each type of bacteria behaved independently.

bakterileri tek organizmada inceledi.

But we now know that bacterial behaviors,

Ama artık, mikrobiyomların içindeki

both good and bad,

hem iyi hem de kötü,

result from their interactions within complex microbiomes.

karmaşık etkileşimlerin sonucu olan bakteriyel davranışları biliyoruz.

In humans, dysfunctional gut microbiomes

İnsanlarda, işlevsiz bağırsak mikrobiyomları

are associated with diseases as diverse as Alzheimer's and asthma.

Alzheimer ve astım gibi çok çeşitli hastalıklarla ilişkilidir.

And in farm animals, microbiomes produce methane,

Hayvan çiftliklerinde mikrobiyomlar,

a powerful contributor to climate change.

iklim değişikliğine büyük bir katkısı olan metanı üretir.

But when they're healthy,

Ama sağlıklı olduklarında,

both human and animal microbiomes can actually prevent disease

hem insan hem de hayvan mikrobiyomları aslında hastalıkları önleyebilir

and reduce methane emissions.

ve metan emisyonlarını azaltabilir.

So to harness these benefits,

Yani bu yararları kullanmak için

we need a way to precisely and reproducibly control

bu mikrobiyal toplulukları

dikkatli ve tekrarlanabilir kontrol etmenin bir yolunu bulmamız gerek.

these microbial communities.

So why have microbiomes been difficult to control in the past?

Peki, geçmişte mikrobiyomları kontrol etmek neden bu kadar zordu?

It turns out that microbiomes are very complex,

Görünen o ki mikrobiyomlar çok karmaşıktır

and they're difficult to manipulate.

ve manipüle edilmeleri zordur.

Antibiotics affect the entire microbiome

Antibiyotikler tüm mikrobiyomu etkiler

and their overuse can lead to drug resistance.

ve aşırı kullanımları ilaç direncine yol açabilir.

Diet and probiotics are nonspecific

Diyet ve probiyotikler spesifik değildir

and they're often ineffective.

ve genellikle etkisizdirler.

Fecal transplants face various challenges to both effectiveness and acceptance.

Dışkı nakli hem etkililiğe hem de kabul görmek adına,

çeşitli zorluklarla karşı karşıya.

(Laughter)

(Kahkahalar)

But with CRISPR, we have a tool that works like a scalpel.

Ama CRISPR ile, elimizde neşter gibi çalışan bir araç var.

It allows us to target a particular gene in a particular kind of cell.

Belirli bir geni belirli bir hücre türünde hedeflememizi sağlar.

With CRISPR, we can change one kind of bacterium

CRISPR ile diğerlerini etkilemeden

without affecting all the others.

bir tür bakteriyi değiştirebiliriz.

Another challenge is that less than one percent of the world’s microbial species

Diğer bir zorluk ise, dünyadaki mikrobiyal türlerin yüzde birinden azı

have been grown and studied in the lab.

laboratuvarda büyütüldü ve incelendi.

Fortunately, we can now access the other 99 percent

Neyse ki, meslektaşım Jill Benfield ve onun mikrobiyal komünitede

due to the pioneering research of my colleague, Jill Banfield,

hangi türlerin olduğu ve ne yaptıklarını öğrenmemizi sağlayan bir araç olan,

and her breakthrough technology,

çığır açıcı buluşu metagenomik sayesinde,

metagenomics,

which is a tool that allows us to figure out

what species are present

diğer yüzde 99′a ulaşabiliyoruz.

and what they're doing in a microbial community.

Metagenomics creates a detailed blueprint of a complex microbiome,

Metagenomik karmaşık bir mikrobiyomun detaylı bir haritasını oluşturur,

and that means that we can use it

ve bu da gen düzenleme araçlarını doğru gende ve

to figure out how to use gene editing tools

doğru organizmada nasıl kullanacağımızı

öğrenmek için kullanabileceğimiz anlamına gelmektedir.

in the right gene, in the right organism.

You might be wondering how we can take this new knowledge

Bu yeni bilgiyi gerçek dünya problemlerini çözmek için

and harness it to solve real world problems.

nasıl kullanacağımızı merak ediyor olabilirsiniz.

Well, we're bringing together these two breakthrough technologies,

Yani biz, hassas mikrobiyom düzenleme adı verilen

yeni bir bilim dalı oluşturmak için

metagenomics and CRISPR,

iki çığır açıcı teknoloji olan metagenomik ve CRISPR’ı bir araya getiriyoruz.

to create a brand new field of science called precision microbiome editing.

This will allow us to discover links between dysfunctional microbiomes

Bu, işlevsiz mikrobiyomlar arasında ve hastalık veya sera gazı emisyonları

and disease or greenhouse gas emissions.

arasındaki bağlantıyı keşfetmemizi sağlayacaktır.

We can develop modified and improved microbiome editors

Güvenli ve etkili olduklarını göstermek için

modifiye edilmiş ürünler geliştirebiliriz ve

and show that they're safe and effective.

geliştirilmiş mikrobiyom düzenleyicileri geliştirebiliriz.

And we can then begin to deploy these optimized solutions

Sonrasında, gelecekte dönüştürücü çözümler üretmek için

to create the kinds of solutions that will be transformative in the future.

bu optimize edilmiş çözümleri konuşlandırmaya başlayabiliriz.

So how does this affect our health and the health of our planet?

Peki bu durum sağlığımızı ve gezegenimizin sağlığını nasıl etkiliyor?

We know the poorest countries and people are the most affected by climate change,

İklim değişikliğinden en çok etkilenenlerin

en yoksul ülkeler ve insanlar olduğunu biliyoruz,

and it's a problem created by the wealthiest people.

ve bu problem en zengin insanlar tarafından yaratılmaktadır.

And methane is a big part of the problem.

Metan da sorunun büyük bir parçası.

It's been a major contributor to rising global temperatures

Sanayi öncesi dönemlerden beri

artan küresel sıcaklıklara büyük bir katkısı oldu.

since preindustrial times.

Specific microbiome compositions in livestock

Hayvancılıktaki spesifik mikrobiyom bileşimleri aslında

can actually reduce methane emissions by up to 80 percent.

metan emisyonlarını %80′e kadar azaltabilir.

But doing that today currently requires daily interventions at enormous expense,

Ancak günümüzde şu an bunu yapmak için

büyük masraflara yol açacak günlük müdahaleler gerekir,

and it just doesn't scale.

ve bu da öylece ölçeklenemez.

But with precision microbiome editing,

Ama hassas mikrobiyom düzenlemesi ile,

we have an opportunity to modify a calf's microbiome at birth,

o hayvanın tüm ömrü boyunca iklim üzerindeki etkisini sınırlamak için,

limiting that animal's impact on the climate for its entire lifetime.

doğumda buzağının mikrobiyomunu değiştirmek için bir fırsatımız var.

And this is beneficial for farmers

Bu çiftçiler için de faydalıdır

çünkü metan üretiminin azalması yemden gıdaya

because reduced methane production

means more efficient conversion of feed into food.

daha verimli dönüşüm anlamına gelir.

Importantly, these tools can be used in the future

Daha da önemlisi, bu araçlar gelecekte,

to reduce methane emissions from other sources,

metan emisyonlarını azaltmak için

çöp sahaları, atık su ve pirinç tarlaları gibi

like landfills, wastewater and rice paddies.

diğer kaynaklarda kullanılabilir.

Ultimately, microbiomes generate

Nihayetinde, mikrobiyomlar

up to two-thirds of all of the methane emissions globally.

tüm metanın üçte ikisine kadar olan küresel emisyonları üretir.

So our technology could really move the needle

Yani teknolojimiz gerçekten de iklim değişikliğine karşı mücadelemizde

in our fight against climate change.

kayda değer bir şey yaratabilir.

In human health,

İnsan sağlığında,

asthma affects up to 300 million people around the world,

Astım dünya çapında 300 milyon kadar insanı etkilemektedir,

a number that grows by 50 percent each decade,

Bu sayı her on yılda yüzde 50 oranında artmakta ve

and it disproportionately affects lower-income children.

düşük gelirli çocukları orantısız bir şekilde etkilemektedir.

Our team has identified a promising link

Ekibimiz bağırsak mikrobiyomunda üretilen bir molekül

between a molecule produced in the gut microbiome

ve astım gelişimi arasında umut verici bir bağlantı tespit etti.

and asthma development.

With precision microbiome editing,

Hassas mikrobiyom düzenleme ile

we could offer a child at risk for asthma a noninvasive therapy

astım riski taşıyan bir çocuğa, astıma neden olan molekülleri ortadan kaldıracak,

that would eliminate asthma-inducing molecules,

hayatının gidişatını değiştirecek

changing her life trajectory.

zararsız bir terapi sunabiliriz.

And what's really exciting

Asıl heyecanlı olan şey ise,

is that these same approaches in the future could help us treat

aynı yöntemlerin bize gelecekte

bağırsak mikrobiyomu ile bağlantılı, obezite, diyabet, ve Alzheimer gibi

or even prevent human diseases

hastalıkları tedavi etmemizi ve hatta önlememize yardımcı olabilir.

that are linked to the gut microbiome,

including obesity, diabetes and Alzheimer's.

I think it’s fascinating that we can now use CRISPR

CRISPR’ı bize veren aynı küçük organizmaları

to edit the same tiny organisms that gave us CRISPR.

şimdi CRISPR ile düzenleyebilmemiz bence gerçekten de büyüleyici.

In doing so, we’re collaborating with the ultimate partner: nature.

Bunu yaparken, nihai ortağımızla işbirliği yapıyoruz: doğa

Together, we can use CRISPR-powered precision microbiome editing

Birlikte, hepimiz için daha dirençli bir toplum geleceği yaratmak için

to build a more resilient future for all of us.

CRISPR destekli hassas mikrobiyom düzenlemeyi kullanabiliriz.

Thank you very much.

Çok teşekkür ederim.

(Applause)

(Alkış)