The mysterious microbes living deep inside the earth -- and how they could help humanity | K. Lloyd

124,806 views ・ 2019-07-12

TED


Videoyu oynatmak için lütfen aşağıdaki İngilizce altyazılara çift tıklayınız.

Çeviri: Berna Partal Gözden geçirme: Figen Ergürbüz
00:12
It may seem like we're all standing on solid earth right now,
0
12667
3286
Ayak bastığımız yer bize kaskatı ve tek parça görünebilir
00:15
but we're not.
1
15977
1373
fakat öyle değil.
00:17
The rocks and the dirt underneath us are crisscrossed by tiny little fractures
2
17753
4397
Yer altındaki kayalar ve kir ufak tefek kırıklar
ve boş alanlarla bezenmiştir.
00:22
and empty spaces.
3
22174
1399
00:23
And these empty spaces are filled with astronomical quantities of microbes,
4
23597
4929
Bu boşluklar da bunlar gibi
astronomik miktarlarda mikropla dolar.
00:28
such as these ones.
5
28550
1267
00:30
The deepest that we found microbes so far into the earth
6
30866
3363
Şimdiye kadar dünyada mikropları bulduğumuz
00:34
is five kilometers down.
7
34253
1888
en derin yer beş kilometre aşağıdaydı.
00:36
So like, if you pointed yourself at the ground
8
36165
2156
Yani şunun gibi, yere doğru yönelseniz
00:38
and took off running into the ground,
9
38345
2319
ve zemine koşarak girip 5 kilometre yarışında koşsanız
00:40
you could run an entire 5K race and microbes would line your whole path.
10
40688
3671
mikroplar sizin bütün yolunuz boyunca bir çizgi oluştururdu.
Yer kabuğunun derinliklerindeki
00:45
So you may not have ever thought about these microbes
11
45044
2524
bu mikroplar hakkında hiç düşünmemiş olabilirsiniz
00:47
that are deep inside earth's crust,
12
47592
1690
00:49
but you probably thought about the microbes living in our guts.
13
49306
2962
ama muhtemelen bağırsaklarımızda yaşayan mikroplar hakkında düşündünüz.
00:52
If you add up the gut microbiomes
14
52292
1817
Bağırsak mikrobiyomlarını toplarsanız,
00:54
of all the people and all the animals on the planet,
15
54133
2841
tüm insanların ve gezegendeki tüm hayvanların,
00:56
collectively, this weighs about 100,000 tons.
16
56998
3909
bunlar toplamda, yaklaşık 100.000 ton ağırlığındadır.
01:00
This is a huge biome that we carry in our bellies every single day.
17
60931
4293
Bu her gün karınlarımızda taşıdığımız dev bir biyom.
01:05
We should all be proud.
18
65907
1417
Hepimiz gurur duymalıyız.
01:07
(Laughter)
19
67348
1106
(Kahkahalar)
01:08
But it pales in comparison to the number of microbes
20
68478
3872
Ancak yeryüzünün tüm yüzeyini kapsayan
mikrop sayısıyla karşılaştırıldığında örneğin topraklarımızda, nehir
01:12
that are covering the entire surface of the earth,
21
72374
2485
01:14
like in our soils, our rivers and our oceans.
22
74883
2831
ve okyanuslarımızda bulunanlarla, bu rakam çok sönük kalır.
01:17
Collectively, these weigh about two billion tons.
23
77738
3873
Bunların ağırlığı toplamda yaklaşık iki milyar tondur.
Sonunda anlaşıldı ki dünyadaki mikropların çoğunluğu
01:22
But it turns out that the majority of microbes on earth
24
82174
2596
01:24
aren't even in oceans or our guts or sewage treatment plants.
25
84794
3777
okyanuslarımızda, bağırsaklarımızda ya da atık su arıtma tesislerimizde değil.
01:28
Most of them are actually inside the earth's crust.
26
88595
2777
Aslında onların çoğu yer kabuğunun içinde.
01:31
So collectively, these weigh 40 billion tons.
27
91396
3849
Bunların toplam ağırlığı 40 milyar ton.
01:35
This is one of the biggest biomes on the planet,
28
95754
3291
Bu gezegendeki biyomların en büyüklerinden biri
01:39
and we didn't even know it existed until a few decades ago.
29
99069
3436
ve birkaç on yıl öncesine kadar varlığını bile bilmiyorduk.
01:42
So the possibilities for what life is like down there,
30
102847
2695
Aşağıdaki yaşamın nasıl olduğu
ya da insanlar için neler yapabileceği ile ilgili
01:45
or what it might do for humans,
31
105566
2545
01:48
are limitless.
32
108135
1700
sınırsız olasılık var.
01:50
This is a map showing a red dot
33
110367
1872
Bu, modern mikrobiyolojik metotlar ile
01:52
for every place where we've gotten pretty good deep subsurface samples
34
112263
3358
oldukça iyi derin yüzey altı örnekleri alabildiğimiz her bir yeri
01:55
with modern microbiological methods,
35
115645
1818
kırmızı bir noktayla gösteren bir harita,
01:57
and you may be impressed
36
117487
1383
01:58
that we're getting a pretty good global coverage,
37
118894
2310
küresel kapsamda oldukça iyi görünmesi
size belki de etkileyici gelebilir
02:01
but actually, if you remember that these are the only places
38
121228
2857
ama aslında bunların örnek aldığımız tek yerler olduğunu hatırlarsanız
02:04
that we have samples from, it looks a little worse.
39
124109
2381
durum biraz daha kötü görünüyor.
02:06
If we were all in an alien spaceship,
40
126514
1809
Eğer hepimiz bir uzay gemisinde olsak
02:08
trying to reconstruct a map of the globe from only these samples,
41
128347
3659
ve sadece bu örneklerden yer kürenin haritasını tekrar oluşturmaya çalışsaydık
02:12
we'd never be able to do it.
42
132030
2322
bunu asla başaramazdık.
02:15
So people sometimes say to me,
43
135218
2301
Yani insanlar bazen bana diyor ki,
02:17
"Yeah, there's a lot of microbes in the subsurface, but ...
44
137543
3516
"Evet, yer altında bir sürü mikrop var ama...
02:21
aren't they just kind of dormant?"
45
141083
1650
...sadece uykuda değiller mi?"
02:23
This is a good point.
46
143710
1517
Bu iyi bir nokta.
02:25
Relative to a ficus plant or the measles or my kid's guinea pigs,
47
145251
4850
Bir ficus bitkisi, kızamık veya çocuğumun gine domuzuyla karşılaştırdığımızda,
02:30
these microbes probably aren't doing much of anything at all.
48
150125
3031
bu mikroplar muhtemelen pek bir şey yapmıyordur.
02:33
We know that they have to be slow, because there's so many of them.
49
153180
3826
Yavaş olmaları gerektiğini biliyoruz çünkü onlardan çok var.
02:37
If they all started dividing at the rate of E. coli,
50
157030
2690
Hepsi Escherichia Coli oranında bölünmeye başlasaydı,
02:39
then they would double the entire weight of the earth, rocks included,
51
159744
3317
o zaman tek bir gecede, yeryüzünün tüm ağırlığını
02:43
over a single night.
52
163085
1476
kayalarla ikiye katlarlardı.
02:45
In fact, many of them probably haven't even undergone a single cell division
53
165046
4533
Aslında, çoğu muhtemelen tek bir hücre bölünmesi bile geçirmedi
02:49
since the time of ancient Egypt.
54
169603
2133
Eski Mısır'dan bu yana.
02:52
Which is just crazy.
55
172180
1460
Bu gerçekten çılgınca.
02:53
Like, how do you wrap your head around things that are so long-lived?
56
173664
5578
Mesela, bu kadar uzun ömürlü şeyleri nasıl anlayabiliyorsun?
02:59
But I thought of an analogy that I really love,
57
179266
3144
Gerçekten sevdiğim bir analojiyi düşündüm
03:02
but it's weird and it's complicated.
58
182434
1821
ama bu biraz garip ve karmaşık.
03:04
So I hope that you can all go there with me.
59
184279
2171
O yüzden hepiniz oraya benimle gidebilirsiniz.
03:06
Alright, let's try it.
60
186474
1246
Tamam, deneyelim.
03:08
It's like trying to figure out the life cycle of a tree ...
61
188299
2849
Bir ağacın yaşam döngüsünü anlamaya çalışmak gibi...
03:11
if you only lived for a day.
62
191172
1945
eğer sadece bir gün yaşadıysan.
03:13
So like if human life span was only a day, and we lived in winter,
63
193141
4381
Mesela insan ömrü sadece bir gün olsaydı ve kışın yaşasaydınız,
03:17
then you would go your entire life
64
197546
1625
üzerinde yaprak olan bir ağaç görmeden
03:19
without ever seeing a tree with a leaf on it.
65
199195
2573
hayatınız geçmiş olurdu.
03:21
And there would be so many human generations
66
201792
2055
Ve tek bir kışta geçecek
03:23
that would pass by within a single winter
67
203871
2024
çok fazla insan nesli olacaktı
03:25
that you may not even have access to a history book
68
205919
2396
bir tarih kitabına bile erişiminiz olmayabilirdi
03:28
that says anything other than the fact that trees are always lifeless sticks
69
208339
3802
bu, ağaçların her zaman cansız ve bir şey yapmayan sopalar olduğu
gerçeğinden başka bir şey söylüyor.
03:32
that don't do anything.
70
212165
1531
03:33
Of course, this is ridiculous.
71
213720
1659
Tabii ki, bu saçmalık.
03:35
We know that trees are just waiting for summer
72
215403
2150
Ağaçların sadece yazı beklediğini biliyoruz
03:37
so they can reactivate.
73
217577
1349
böylece yeniden etkinleşebilirler.
03:38
But if the human life span
74
218950
2175
Ama insanın yaşam süresi
03:41
were significantly shorter than that of trees,
75
221149
3079
ağaçlardan anlamlı derecede kısadır,
03:44
we might be completely oblivious to this totally mundane fact.
76
224252
3855
bu sıradan gerçeğe tamamen habersiz olabiliriz.
03:48
So when we say that these deep subsurface microbes are just dormant,
77
228879
4928
Yani bu derin yer altı mikroplarının sadece uykuda olduğunu söylediğimizde,
03:53
are we like people who die after a day, trying to figure out how trees work?
78
233831
4172
ağaçların nasıl çalıştığını anlamaya çalışan,
bir gün sonra ölen insanlar gibi miyiz?
03:58
What if these deep subsurface organisms
79
238601
1890
04:00
are just waiting for their version of summer,
80
240515
2307
Ya bu derin yer altı organizmaları sadece yazın gelmesini bekliyorlarsa
04:02
but our lives are too short for us to see it?
81
242846
3067
ama hayatımız bunu görmemiz için çok kısaysa?
04:06
If you take E. coli and seal it up in a test tube,
82
246784
3540
E. coli'yi alırsanız ve bir test tüpüne kapatırsanız,
04:10
with no food or nutrients,
83
250348
1342
yiyeceksiz veya besinsiz
04:11
and leave it there for months to years,
84
251714
2468
aylarca, yıllarca orada bırakırsanız,
04:14
most of the cells die off, of course, because they're starving.
85
254206
3016
tabii ki hücrelerin çoğu ölüyor çünkü açlar.
04:17
But a few of the cells survive.
86
257246
2306
Ancak birkaç hücre hayatta kalır.
04:19
If you take these old surviving cells
87
259576
2190
Bu eski, hayatta kalan hücreleri alırsanız
04:21
and compete them, also under starvation conditions,
88
261790
2867
mücadele ederler ve ayrıca açlık koşullarında,
04:24
against a new, fast-growing culture of E. coli,
89
264681
3174
yeni, hızlı büyüyen bir E. coli kültürüne karşı,
04:27
the grizzled old tough guys beat out the squeaky clean upstarts
90
267879
3739
kır saçlı yaşlı sert adamlar filinta gibi delikanlılara mağlup olurlar
04:31
every single time.
91
271642
1348
her seferinde.
04:33
So this is evidence there's actually an evolutionary payoff
92
273339
4603
Bu aslında olağanüstü yavaş olmanın
04:37
to being extraordinarily slow.
93
277966
2214
evrimsel bir mükâfatı olduğunun kanıtıdır.
04:40
So it's possible
94
280736
1889
Bu yüzden muhtemelen
04:42
that maybe we should not equate being slow with being unimportant.
95
282649
6740
belki de yavaş olmayı önemsiz olmakla eşit görmemeliyiz.
04:50
Maybe these out-of-sight, out-of-mind microbes
96
290402
2682
Belki de bu, gözden ve gönülden uzak mikroplar
04:53
could actually be helpful to humanity.
97
293108
2207
aslında insanlığa yardımcı olabilir.
Peki, bildiğimiz kadarıyla
04:56
OK, so as far as we know,
98
296125
1282
04:57
there are two ways to do subsurface living.
99
297431
2106
yer altı yaşamı yapmanın iki yolu vardır.
04:59
The first is to wait for food to trickle down from the surface world,
100
299871
3642
Birincisi, yiyeceğin yüzey dünyasından damlamasını beklemek,
05:03
like trying to eat the leftovers of a picnic that happened 1,000 years ago.
101
303537
4508
1000 yıl önceki bir piknikten arta kalanları yemeye çalışmak gibi.
05:08
Which is a crazy way to live,
102
308069
2024
Yaşamak için çılgın bir yol ama şok edici bir şekilde
05:10
but shockingly seems to work out for a lot of microbes in earth.
103
310117
3158
dünyadaki birçok mikrop için işe yarıyor gibi görünüyor.
05:13
The other possibility is for a microbe to just say,
104
313698
3421
Diğer bir olasılık,
bir mikrobun, "Yüzey dünyasına ihtiyacım yok,
05:17
"Nah, I don't need the surface world.
105
317143
2475
05:19
I'm good down here."
106
319642
1453
ben burada iyiyim." demesidir.
05:21
For microbes that go this route,
107
321119
1672
Bu rotaya giren mikroplar,
05:22
they have to get everything that they need in order to survive
108
322815
3643
hayatta kalabilmek için
dünyadan ihtiyaç duydukları her şeyi almak zorundalar.
05:26
from inside the earth.
109
326482
1817
Bazı şeyleri almak aslında daha kolaydır.
05:30
Some things are actually easier for them to get.
110
330205
2456
Onlar dünyanın içinde daha fazla bulunurlar
05:32
They're more abundant inside the earth,
111
332685
1868
05:34
like water or nutrients, like nitrogen and iron and phosphorus,
112
334577
3818
su veya besin maddeleri gibi, azot ve demir ve fosfor gibi
05:38
or places to live.
113
338419
1173
ya da yaşanacak yerler.
05:39
These are things that we literally kill each other to get ahold of
114
339616
3160
Bunlar yüzey dünyasında tam anlamıyla
05:42
up at the surface world.
115
342800
1214
birbirimizi öldürmek için öldürdüğümüz şeyler.
05:44
But in the subsurface, the problem is finding enough energy.
116
344038
3531
Ancak yer altında problem yeterince enerji bulmak.
Yüzeyinde,
05:48
Up at the surface,
117
348101
1190
05:49
plants can chemically knit together carbon dioxide molecules into yummy sugars
118
349315
4088
güneşin fotonları yapraklarına isabet ettiği sürece bitkiler
karbondioksit moleküllerini kimyasal olarak nefis şekerler hâline getirebilir.
05:53
as fast as the sun's photons hit their leaves.
119
353427
2976
05:56
But in the subsurface, of course, there's no sunlight,
120
356427
2528
Ama yer altında tabii ki güneş ışığı yok,
05:58
so this ecosystem has to solve the problem
121
358979
2714
bu yüzden ekosistem, herkes için besin üretecek
06:01
of who is going to make the food for everybody else.
122
361717
3265
olanlardan alarak bu sorunu çözmeli.
06:05
The subsurface needs something that's like a plant
123
365416
3875
Yer altının bitki gibi bir şeye ihtiyacı var
06:09
but it breathes rocks.
124
369315
1787
ama kayaları soluyor.
06:11
Luckily, such a thing exists,
125
371641
3135
Neyse ki, böyle bir şey var:
06:14
and it's called a chemolithoautotroph.
126
374800
2324
Buna kemolitotrof denir.
06:17
(Laughter)
127
377148
1008
(Gülüşmeler)
06:18
Which is a microbe that uses chemicals -- "chemo,"
128
378180
4024
O, kimyasalları kullanan bir mikrop -- "kemo"
06:22
from rocks -- "litho,"
129
382228
2230
kayalardan -- "lito"
06:24
to make food -- "autotroph."
130
384482
2762
besin yapmak için --"trof."
06:27
And they can do this with a ton of different elements.
131
387268
2658
Ve bunu tonlarca farklı elementle yapabilirler.
06:29
They can do this with sulphur, iron, manganese, nitrogen, carbon,
132
389950
3833
Bunu kükürt, demir, manganez, azot, karbon ile yapabilirler.
06:33
some of them can use pure electrons, straight up.
133
393807
3230
Bazıları dümdüz yukarı saf elektronlar kullanabilir.
06:37
Like, if you cut the end off of an electrical cord,
134
397530
2412
Mesela, elektrik kablosunun ucunu keserseniz,
06:39
they could breathe it like a snorkel.
135
399966
1909
bir şnorkel gibi nefes alabilirlerdi.
06:41
(Laughter)
136
401899
1312
(Gülüşmeler)
06:43
These chemolithoautotrophs
137
403235
1501
Bu kemolitotroflar
06:44
take the energy that they get from these processes
138
404760
2635
bu işlemlerden elde ettikleri enerjiyi alır
06:47
and use it to make food, like plants do.
139
407419
2412
ve bitkiler gibi besin yapmak için kullanır.
06:49
But we know that plants do more than just make food.
140
409855
2803
Ancak bitkilerin besin üretmekten daha fazlasını yaptığını biliyoruz.
06:53
They also make a waste product, oxygen,
141
413103
2316
Ayrıca yüzde 100 bağımlı olduğumuz
06:55
which we are 100 percent dependent upon.
142
415443
2028
bir atık ürün olan oksijeni üretiyorlar.
06:57
But the waste product that these chemolithoautotrophs make
143
417992
3285
Ancak bu kemolitotrofların ürettiği atık ürünler
07:01
is often in the form of minerals,
144
421301
1967
genellikle mineral formundadır,
07:03
like rust or pyrite, like fool's gold,
145
423292
4579
pas veya pirit gibi
07:07
or carminites, like limestone.
146
427895
2000
veya kireç taşı gibi karminitler.
07:10
So what we have are microbes that are really, really slow, like rocks,
147
430680
6603
Öyleyse sahip olduğumuz mikroplar, gerçekten, gerçekten yavaş, kayalar gibi
07:18
that get their energy from rocks,
148
438243
3406
enerjilerini kayalardan alan,
07:21
that make as their waste product other rocks.
149
441673
3197
bu onların atık ürünü olan diğer kayaları oluşturur.
07:25
So am I talking about biology, or am I talking about geology?
150
445268
3821
Öyleyse biyoloji hakkında mı konuşuyorum yoksa jeoloji hakkında mı?
07:29
This stuff really blurs the lines.
151
449466
2143
Bu şey gerçekten çizgileri bulanıklaştırıyor.
07:31
(Laughter)
152
451633
1004
(Gülüşmeler)
07:32
So if I'm going to do this thing,
153
452661
2146
Eğer bu şeyi yapacaksam,
07:34
and I'm going to be a biologist who studies microbes
154
454831
3318
ben bu tür kayalar gibi hareket eden mikropları
07:38
that kind of act like rocks,
155
458173
2205
inceleyen bir biyolog olacağım
07:40
then I should probably start studying geology.
156
460402
3374
o zaman muhtemelen jeoloji çalışmaya başlamalıyım.
07:43
And what's the coolest part of geology?
157
463800
3110
Jeolojinin en havalı kısmı nedir?
07:47
Volcanoes.
158
467292
1168
Volkanlar.
07:48
(Laughter)
159
468484
1251
(Gülüşmeler)
07:49
This is looking inside the crater of Poás Volcano in Costa Rica.
160
469759
3721
Bu Costa Rica'daki Poás Yanardağı kraterinin içini gösteriyor.
07:53
Many volcanoes on earth arise because an oceanic tectonic plate
161
473854
3778
Okyanus üzerindeki tektonik bir levha nedeniyle dünyada
07:57
crashes into a continental plate.
162
477656
1810
birçok volkan ortaya çıkıp kıtasal bir levhaya çöküyor.
07:59
As this oceanic plate subducts
163
479490
1913
Bu okyanus levhası düştüğünde
08:01
or gets moved underneath this continental plate,
164
481427
2365
veya bu kıta levhasının altına taşınırsa,
08:03
things like water and carbon dioxide and other materials
165
483816
2841
su ve karbondioksit ve diğer malzemeler gibi şeyler
08:06
get squeezed out of it,
166
486681
1235
ondan sıkılmış
08:07
like ringing a wet washcloth.
167
487940
1726
ıslak bir bez çalmak gibi.
08:10
So in this way, subduction zones are like portals into the deep earth,
168
490382
3682
Bu şekilde, yitim bölgeleri derin dünyadaki portallar gibidir,
08:14
where materials are exchanged between the surface and the subsurface world.
169
494088
3761
malzemelerin yüzey ve yeraltı dünyası arasında değiştirildiği yer.
08:17
So I was recently invited by some of my colleagues in Costa Rica
170
497873
3028
Yakın zamanda gelip onlarla bazı volkanların üzerinde çalışmak için
08:20
to come and work with them on some of the volcanoes.
171
500925
3103
Costa Rica'daki bazı meslektaşlarım tarafından davet edildim.
08:24
And of course I said yes, because, I mean, Costa Rica is beautiful,
172
504052
4598
Ve tabii ki evet dedim çünkü demek istediğim Costa Rica çok güzel.
08:28
but also because it sits on top of one of these subduction zones.
173
508674
3280
ama aynı zamanda bu yitim bölgelerinden birinin üstüne oturuyor.
08:32
We wanted to ask the very specific question:
174
512478
2794
Özel bir soru sormak istedik:
08:35
Why is it that the carbon dioxide
175
515296
2388
Neden karbondioksit sadece
08:37
that comes out of this deeply buried oceanic tectonic plate
176
517708
2976
bu derinden gömülü okyanusik tektonik tabaka olan
08:40
is only coming out of the volcanoes?
177
520708
2107
volkanlardan çıkıyor?
08:42
Why don't we see it distributed throughout the entire subduction zone?
178
522839
3294
Neden tüm yayılma bölgesi boyunca dağıldığını görmüyoruz?
08:46
Do the microbes have something to do with that?
179
526157
2483
Mikropların bununla bir ilgisi var mı?
08:48
So this is a picture of me inside Poás Volcano,
180
528664
3623
Bu benim Poás Volcano içindeki bir resmim.
08:52
along with my colleague Donato Giovannelli.
181
532311
2184
meslektaşım Donato Giovannelli ile birlikte.
08:54
That lake that we're standing next to is made of pure battery acid.
182
534519
3602
Yanında durduğumuz göl, saf pil asidinden yapılmış.
08:58
I know this because we were measuring the pH when this picture was taken.
183
538145
3722
Bunu biliyorum çünkü bu resim çekilirken pH değerini ölçüyorduk.
09:02
And at some point while we were working inside the crater,
184
542362
2731
Ve bir noktada kraterin içinde çalışırken
09:05
I turned to my Costa Rican colleague Carlos Ramírez and I said,
185
545117
4579
Costa Ricalı meslektaşım Carlos Ramírez’a döndüm ve dedim ki:
09:09
"Alright, if this thing starts erupting right now,
186
549720
3367
"Tamam, bu şey şu anda patlamaya başlarsa,
09:13
what's our exit strategy?"
187
553111
1733
çıkış stratejimiz nedir?"
09:15
And he said, "Oh, yeah, great question, it's totally easy.
188
555269
3143
Ve dedi ki, "Ah, evet, harika bir soru, bu çok kolay.
09:18
Just turn around and enjoy the view."
189
558436
3078
Arkanı dön ve manzaranın tadını çıkar."
09:21
(Laughter)
190
561538
1293
(Kahkahalar)
09:22
"Because it will be your last."
191
562855
1547
"Çünkü senin sonun olacak."
09:24
(Laughter)
192
564426
1135
(Kahkahalar)
09:25
And it may sound like he was being overly dramatic,
193
565585
3445
Aşırı dramatik olmuş gibi gelebilir.
09:29
but 54 days after I was standing next to that lake,
194
569054
4753
o gölün yanında durduktan 54 gün sonra
09:33
this happened.
195
573831
1421
bu oldu.
09:35
Audience: Oh!
196
575276
1158
İzleyici: Ah!
09:37
Freaking terrifying, right?
197
577204
1650
Acayip korkutucu, değil mi?
09:38
(Laughs)
198
578878
1150
(Kahkahalar)
09:40
This was the biggest eruption this volcano had had in 60-some-odd years,
199
580934
4353
Bu yanardağın 60 yıl boyunca yaşadığı en büyük patlama oldu
09:45
and not long after this video ends,
200
585311
2484
ve bu video sona erdikten kısa bir süre sonra,
09:47
the camera that was taking the video is obliterated
201
587819
2643
videoyu çeken kamera yok oldu
09:50
and the entire lake that we had been sampling
202
590486
2420
ve örneklemekte olduğumuz tüm göl
09:52
vaporizes completely.
203
592930
1400
tamamen buharlaştı.
09:54
But I also want to be clear
204
594815
1802
Ama ayrıca açık olmak istiyorum
09:56
that we were pretty sure this was not going to happen
205
596641
2500
bunun olmayacağından oldukça emindik,
09:59
on the day that we were actually in the volcano,
206
599165
2253
aslında o gün yanardağdayken
10:01
because Costa Rica monitors its volcanoes very carefully
207
601442
2633
çünkü Costa Rica yanardağlarını çok dikkatli izliyor,
10:04
through the OVSICORI Institute,
208
604099
1563
OVSICORI Enstitüsü aracılığıyla
10:05
and we had scientists from that institute with us on that day.
209
605686
3206
ve o gün bizimle birlikte o kurumdan bilim insanları vardı.
10:08
But the fact that it erupted illustrates perfectly
210
608916
3090
Ama bu mükemmel gerçek patlamada
10:12
that if you want to look for where carbon dioxide gas
211
612030
2508
karbondioksit gazı bulmak istiyorsanız
10:14
is coming out of this oceanic plate,
212
614562
1864
ve bu okyanus tabanından çıkıyorsa,
10:16
then you should look no further than the volcanoes themselves.
213
616450
3103
o zaman yanardağların kendisinden başka bir yere bakmamalısınız.
10:19
But if you go to Costa Rica,
214
619577
2269
Ama Costa Rica’ya giderseniz,
10:21
you may notice that in addition to these volcanoes
215
621870
2460
bu volkanlara ek olarak şunu fark edersiniz;
10:24
there are tons of cozy little hot springs all over the place.
216
624354
3244
her yerde tonlarca şirin kaplıca vardır.
10:28
Some of the water in these hot springs is actually bubbling up
217
628069
3270
Bu derinden gömülü okyanus plakada
10:31
from this deeply buried oceanic plate.
218
631363
2301
kaplıcadaki suyun bir kısmı aslında köpürüyor.
10:33
And our hypothesis was that there should be carbon dioxide
219
633688
3496
Ve bizim hipotezimiz onunla köpüren
10:37
bubbling up with it,
220
637208
1179
karbondioksit olması gerektiğiydi
10:38
but something deep underground was filtering it out.
221
638411
3182
ama yer altındaki bir şey onu filtreliyordu.
10:41
So we spent two weeks driving all around Costa Rica,
222
641617
4182
İki hafta boyunca Costa Rica’da arabayla dolaştık,
10:45
sampling every hot spring we could find --
223
645823
2897
bulabileceğimiz her kaplıcayı örnekliyoruz --
10:48
it was awful, let me tell you.
224
648744
1674
çok kötüydü.
10:50
And then we spent the next two years measuring and analyzing data.
225
650442
5636
Ve sonra iki yıl boyunca verileri ölçüp analiz ettik.
10:56
And if you're not a scientist, I'll just let you know that the big discoveries
226
656102
3809
Ve eğer bir bilim insanı değilseniz, büyük keşiflerin güzel bir kaplıcada
10:59
don't really happen when you're at a beautiful hot spring
227
659935
2833
veya halka açık bir sahnede ortaya çıkmadığını
11:02
or on a public stage;
228
662792
1151
11:03
they happen when you're hunched over a messy computer
229
663967
2523
size söyleyebilirim;
dağınık bir bilgisayara çarptığınızda olurlar
11:06
or you're troubleshooting a difficult instrument,
230
666514
2317
veya karmaşık bir aygıtta sorun giderirken
11:08
or you're Skyping your colleagues
231
668855
1738
ya da meslektaşlarınla Skype'da iken
11:10
because you are completely confused about your data.
232
670617
2595
çünkü verileriniz konusunda komple kafanız karışmıştır.
11:13
Scientific discoveries, kind of like deep subsurface microbes,
233
673236
3331
Bilimsel keşifler, derin yer altı mikrop çeşitleri,
11:16
can be very, very slow.
234
676591
1768
çok yavaş olabilir.
11:19
But in our case, this really paid off this one time.
235
679267
3349
Fakat bizim durumumuzda, bu gerçekten oldu.
11:22
We discovered that literally tons of carbon dioxide
236
682640
4278
Kelimenin tam anlamıyla tonlarca karbondioksit keşfettik
11:26
were coming out of this deeply buried oceanic plate.
237
686942
3183
bu derin gömülü okyanus tabanından çıkıyorlardı.
11:30
And the thing that was keeping them underground
238
690149
2349
Ve onları yer altında tutan şey
11:32
and keeping it from being released out into the atmosphere
239
692522
2995
ve atmosfere salınmasını önleyen
11:35
was that deep underground,
240
695541
1560
o derin yer altındaydı,
11:37
underneath all the adorable sloths and toucans of Costa Rica,
241
697125
3984
Costa Rica’daki tüm sevimli tembel hayvanlar ve tukanların altında,
11:41
were chemolithoautotrophs.
242
701133
1800
onlar kemolitotroflardı.
11:43
These microbes and the chemical processes that were happening around them
243
703338
3501
Bu mikroplar ve etraflarında meydana gelen kimyasal işlemler
11:46
were converting this carbon dioxide into carbonate mineral
244
706863
2752
bu karbondioksiti karbonat mineraline dönüştürüyorlardı
11:49
and locking it up underground.
245
709639
1928
ve yer altına kilitliyorlardı.
11:51
Which makes you wonder:
246
711591
2294
Bu da sizi meraklandırıyor:
11:53
If these subsurface processes are so good at sucking up
247
713909
3501
Bu yer altı süreçleri emmede çok iyi ise
11:57
all the carbon dioxide coming from below them,
248
717434
2581
tüm karbondioksit altlarından geliyorsa,
12:00
could they also help us with a little carbon problem
249
720039
2460
bize yüzeydeki karbon probleminde
12:02
we've got going on up at the surface?
250
722523
2165
biraz yardımcı olabilirler mi?
12:05
Humans are releasing enough carbon dioxide into our atmosphere
251
725006
4325
İnsanlar atmosferimize yeterince karbondioksit salıyor
12:09
that we are decreasing the ability of our planet
252
729355
2974
gezegenimizin yeteneğini azaltıyoruz
12:12
to support life as we know it.
253
732353
2000
bildiğimiz yaşamı desteklemek için.
12:14
And scientists and engineers and entrepreneurs
254
734704
2432
Ve bilim insanları, mühendisler ve girişimciler
12:17
are working on methods to pull carbon dioxide
255
737160
2504
kaynak noktalarından, karbondioksit çekme yöntemleri
12:19
out of these point sources,
256
739688
1293
üzerinde çalışıyorlar ki
12:21
so that they're not released into the atmosphere.
257
741005
2318
böylece atmosfere salınmasınlar.
12:23
And they need to put it somewhere.
258
743347
1651
Ve onu bir yere koymaları gerek.
12:25
So for this reason,
259
745022
1177
Yani bu nedenle,
12:26
we need to keep studying places where this carbon might be stored,
260
746223
3338
bu karbonun depolanabileceği yerleri araştırmaya devam etmeliyiz,
12:29
possibly in the subsurface,
261
749585
2294
muhtemelen yer altında,
12:31
to know what's going to happen to it when it goes there.
262
751903
2643
oraya gittiğinde ne olacağı bilinmeli.
12:34
Will these deep subsurface microbes be a problem because they're too slow
263
754570
3467
Bu derin yer altı mikropları bir problem olacak mı
12:38
to actually keep anything down there?
264
758061
1881
çünkü aslında orada bir şey tutmak için çok yavaşlar?
12:39
Or will they be helpful
265
759966
1408
Ya da yardımseverler mi, çünkü bu şeyleri
12:41
because they'll help convert this stuff to solid carbonate minerals?
266
761398
3790
katı karbonat minerallerine dönüştürmeye yardımcı olacaklar.
12:45
If we can make such a big breakthrough
267
765712
2420
Böyle büyük bir atılım yapabilirsek
12:48
just from one study that we did in Costa Rica,
268
768156
2386
Costa Rica’da yaptığımız bir çalışmada
12:50
then imagine what else is waiting to be discovered down there.
269
770566
2967
aşağıda keşfedilmeyi bekleyen başka bir şey olduğunu hayal edin.
12:53
This new field of geo-bio-chemistry, or deep subsurface biology,
270
773891
5665
Bu yeni jeolojik biyolojik kimya alanı veya derin yer altı biyolojisi
12:59
or whatever you want to call it,
271
779580
1541
ya da her ne demek isterseniz,
13:01
is going to have huge implications,
272
781145
1837
çok büyük etkileri olacak,
13:03
not just for mitigating climate change,
273
783006
2373
sadece iklim değişikliğini azaltmak için değil
13:05
but possibly for understanding how life and earth have coevolved,
274
785403
3872
ama muhtemelen yaşamın ve dünyanın nasıl bir arada geliştiğini anlamak
13:09
or finding new products that are useful for industrial or medical applications.
275
789613
4698
veya endüstriyel, tıbbi uygulamalar için faydalı olan yeni ürünler bulmak için.
Belki depremleri bile tahmin etmek için
13:14
Maybe even predicting earthquakes
276
794335
2262
13:16
or finding life outside our planet.
277
796621
2198
veya gezegenimizin dışında hayat bulmak için.
13:18
It could even help us understand the origin of life itself.
278
798843
3126
Yaşamın kaynağını anlamamıza bile yardımcı olabilir.
13:22
Fortunately, I don't have to do this by myself.
279
802827
2825
Neyse ki, bunu kendim yapmak zorunda değilim.
13:25
I have amazing colleagues all over the world
280
805962
3325
Dünyanın her yerinde harika meslektaşlarım var
13:29
who are cracking into the mysteries of this deep subsurface world.
281
809311
3292
bu derin yer altı dünyasının gizemlerini kırmak istiyorlar.
13:33
And it may seem like life buried deep within the earth's crust
282
813831
4810
Ve yer kabuğunun derinliklerine gömülü bu yaşam
13:38
is so far away from our daily experiences that it's kind of irrelevant.
283
818665
3974
günlük deneyimlerimizden o kadar uzak ki, bu biraz alakasız görünebilir.
13:43
But the truth is that this weird, slow life
284
823363
3688
Ama gerçek şu ki, bu garip, yavaş hayat
13:47
may actually have the answers to some of the greatest mysteries
285
827075
3525
aslında dünyadaki yaşamın
en büyük gizemlerinden bazılarına cevap verebilir.
13:50
of life on earth.
286
830624
1150
13:52
Thank you.
287
832225
1151
Teşekkürler.
13:53
(Applause)
288
833400
5044
(Alkışlar)
Bu web sitesi hakkında

Bu site size İngilizce öğrenmek için yararlı olan YouTube videolarını tanıtacaktır. Dünyanın dört bir yanından birinci sınıf öğretmenler tarafından verilen İngilizce derslerini göreceksiniz. Videoyu oradan oynatmak için her video sayfasında görüntülenen İngilizce altyazılara çift tıklayın. Altyazılar video oynatımı ile senkronize olarak kayar. Herhangi bir yorumunuz veya isteğiniz varsa, lütfen bu iletişim formunu kullanarak bizimle iletişime geçin.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7