Can you actually boost your immune system? Here's the truth | Body Stuff with Dr. Jen Gunter

Transcriber:

Çeviri: Buğra Kaygısız Gözden geçirme: Sara Ozturk

Turmeric ginger shots, elderberry syrup, vitamin C tablets.

Zerdeçal ve zencefilli içecekler, mürver şurubu, C vitamini takviyeleri.

No one likes to be sick,

Kimse hasta olmayı sevmez.

so it’s 100 percent understandable why we’re all intrigued

Bu yüzden bağışıklık sistemimizi güçlendirmeyi vaat eden ürünlere

by products that promise to boost our immune system.

neden hepimizin ilgi duyduğu kesinlikle anlaşılabilir.

(Music)

(Müzik)

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

[Dr. Jen Gunter ile Bünye Meselesi]

The problem is that we often think about the immune system in the wrong way.

Sorun şu ki bağışıklık sistemimizi hep yanlış açıdan düşünüyoruz.

We think of it like a muscle that we can strengthen

Pek çok antioksidan ve takviye ile besleyerek

by feeding it lots of antioxidants and supplements.

güçlendirebileceğimiz bir kas gibi düşünüyoruz.

But that's just not how the immune system works.

Ancak bağışıklık sistemi o şekilde işlemiyor.

While the immune system can be suppressed

Bağışıklık sistemi baskılanabilir

and can be less effective --

ve daha etkisiz duruma gelebilir.

for example, in people receiving chemotherapy --

Örneğin, kemoterapi alan kişilerde durum böyle

the reverse, strengthening the system overall,

ancak bunun tersi,

yani sistemin genel olarak güçlendirilmesi söz konusu olmaz.

just doesn't happen.

Our immune system is what protects us

Bağışıklık sistemimiz bizi

sürekli olarak karşılaştığımız

from the bacteria, viruses, fungi and toxins

bakteri, virüs, mantar ve toksinlerden korur.

we encounter on a constant basis.

It also plays an integral part in wound healing.

Ayrıca yaraların iyileşmesinde de rolü büyük.

It’s an elegant network of cells, tissues and organs,

Hepsi bir arada çalışan hücre, doku ve organ ağı.

all working together.

You can think of the immune system in two broad terms,

Bağışıklık sistemini iki geniş anlamda düşünebilirsiniz:

innate immunity and adaptive immunity.

Doğal bağışıklık ve kazanılmış bağışıklık.

Innate immunity means nonspecific defense mechanisms,

Doğal bağışıklık, spesifik olmayan savunma mekanizmaları demek.

and this is our first line of protection.

Bu bizim ilk koruma hattımız.

It helps fight off pathogens before they cause a problem.

Bir sorun çıkarmadan önce patojenlerle savaşır.

It's like a bouncer at the door of a club.

Bir kulübün kapısındaki bir koruma gibi.

The innate immunity keeps invaders out

Doğal bağışıklık, istilacıları içeri sokmaz

or neutralizes them shortly after entry so they don't start a fight inside.

ya da girdikten hemen sonra onları etkisizleştirir.

Böylece içeride bir kavga çıkmaz.

It can only recognize self,

Sadece kendinde olanları,

meaning what's allowed in the club,

yani kulübe kimlerin girebileceğini

and nonself,

ve kendinde olmayanları,

yani kimlerin alınmayacağını bilebilir.

meaning what's not allowed inside.

Think the physical barriers of our skin,

Cildimizin fiziki sınırlarını,

the hairs in our nose, the eyelashes that blink out dirt,

burnumuzdaki kılları, tozu engelleyen kirpikleri

even vaginal discharge that prevents infections.

hatta enfeksiyonları önleyen vajinal akıntıları düşünün.

Now if a pathogen does manage to get past the first line of defense,

Eğer bir patojen ilk savunma hattını geçmeyi başarırsa

we have another layer of protection,

başka bir koruma katmanımız var:

the adaptive immune system,

Kazanılmış bağışıklık sistemi.

which is more complex and targeted than our bouncer.

Kapıdaki korumadan daha karmaşık ve hedef odaklı.

The adaptive immune system responds to antigens.

Kazanılmış bağışıklık sistemi, antijenlere karşılık verir.

Antigens are unique proteins on the surface of pathogens,

Antijenler, patojenlerin yüzeyinde bulunan ve ne tür bir patojen olduğunun

which helps identify what kind of pathogen it is.

belirlenmesini sağlayan benzersiz proteinler.

Kind of like a name tag.

Köpeklerin isim künyesi gibi.

Your immune system is constantly reading name tags,

Bağışıklık sisteminiz sürekli olarak bu künyeleri okur.

and when one is recognized as being on the no-entry list,

Birinin izin listesinde olmadığı görülürse

the adaptive immune system creates special immune cells to attack,

kazanılmış bağışıklık sistemi saldırı için lenfosit adı verilen

which are specialized white blood cells called lymphocytes.

özel beyaz kan hücreleri oluşturur.

Here's what's really amazing:

Muhteşem olan şey şu:

our immune system remembers this process.

Bağışıklık sistemimiz bu süreci unutmuyor.

So the next time we're exposed to that same pathogen,

Yani bir daha aynı patojene maruz kalırsak

our immune system recognizes it

bağışıklık sistemimiz onu tanıyor

and remembers how to respond.

ve nasıl karşılık vereceğini hatırlıyor.

While we're not sure how many different antigens we can recognize,

Kaç farklı antijeni tanıyabileceğimizi tam olarak bilmesek de

some scientists think that we produce over a billion antibodies.

bazı bilim insanları bir milyardan fazla antikor ürettiğimizi söylüyor.

But the important thing to remember

Ancak unutmamamız gereken nokta,

is that our immune system has many different parts

bağışıklık sistemimizin pek çok farklı görev üstelenen

playing many different roles.

pek çok farklı parçasının olduğu.

That's what makes this concept of "boosting" so problematic.

“Güçlendirme” kavramını bu kadar sorunlu hale getiren de bu.

When people say "boost the immune system,"

İnsanlar “Bağışıklık sistemini güçlendir” dediklerinde

what do they even mean?

neyi kastediyorlar ki?

Do they mean boost the histamine

Zehirli sarmaşığa dokununca salgılanan

that's released when exposed to poison ivy?

histamini artırmayı mı kastediyorlar?

Well, that would you itch a lot more.

Yani bu daha çok kaşındırırdı.

Do they mean supercharge your T and B cells?

T ve B hücrelerini güçlendirmek mi?

Might that lead your body to attack its own cells,

Vücudun kendi hücrelerine saldırmasına sebep olabilir mi?

as we see with autoimmune conditions?

Tıpkı otoimmün durumlardaki gibi.

Instead of thinking of a muscle that you can strengthen

Basit bir egzersizle güçlendirebileceğiniz

with one simple exercise,

bir kasmış gibi düşünmek yerine

a better analogy may be a garden.

bahçe, daha iyi bir benzetme olabilir.

Your immune system has many components,

Bağışıklık sisteminizin birçok bileşeni var,

just like a garden has many kinds of plants.

tıpkı bahçede çeşitli bitki türü olması gibi.

Each plant needs just the right amount of sun, shade and water.

Her bitkinin doğru miktarda güneşe, gölgeye ve suya ihtiyacı var.

Too much sun might help one plant but destroys another.

Çok fazla güneş birine faydalı olabilirken diğerini yok edebilir.

Increasing any single element

Herhangi bir unsurun arttırılması,

can throw off the balance of the ecosystem overall.

ekosistemin dengesini tümden bozabilir.

If you're getting all the nutrients you need

İhtiyacınız olan tüm besinleri

from a healthy, balanced diet,

sağlıklı ve dengeli beslenerek alıyorsanız

taking more of a single vitamin

tek bir vitaminden daha fazla almak

won't help your immune system function any better overall.

bağışıklık sisteminizin genel olarak daha iyi çalışmasını sağlamaz.

For some vitamins, if you take in more than you need,

Bazı vitaminlerin ihtiyacınızdan fazlasını alırsanız

your body will just get rid of the excess as waste.

vücudunuz fazlalığı atık olarak atacak.

Vitamin supplements are only needed if you have a true real deficiency.

Vitamin takviyeleri yalnızca gerçek bir eksiğiniz varsa gerekli.

In fact, some studies tell us that vitamins and supplements,

Aslında bazı araştırmalar vitamin ve takviyelerin,

when they're not medically needed,

tıbbi olarak gerekli olmadığında,

may have negative effects.

olumsuz etkileri olabileceğini söylüyor.

Things can go wrong with our immune system for sure,

Bağışıklık sistemimizde işler kesinlikle ters gidebilir.

like allergies or autoimmune conditions

Alerjiler, otoimmün durumlar

veya anormal hücreleri yakalayamama gibi durumlar yaşanabilir.

and failure to catch abnormal cells.

But the reasons for each of these things

Ancak bunların her birinin nedenleri karmaşık

are complex and often not fully understood.

ve çoğu zaman tam olarak anlaşılamıyor.

And they certainly won't be solved by some immune-boosting miracle pill.

Kesinlikle bağışıklığı güçlendiren mucize haplarla çözülmeyecekler.

There is however, one thing that has been shown again and again

Bununla birlikte bağışıklık sisteminiz için

to be incredible for your immune system.

inanılmaz olduğu tekrar tekrar gösterilen bir şey var.

Vaccines.

Aşılar.

Vaccines are truly genius.

Aşılar gerçekten dâhiyane.

They contain a weakened or inactive part of a pathogen, like the flu,

Mesela grip gibi bir patojenin zayıflamış veya aktif olmayan bir parçasını içerir.

that includes its antigen name tag.

İçinde kendi isim künyesi var.

They trigger the body into making antibodies

Hastalanmaya gerek kalmadan

without needing to get sick from an illness first.

vücudu antikor üretmesi için tetiklerler.

Instead of boosting the immune system overall,

Genel olarak bağışıklık sistemini güçlendirmek yerine

they give the system exactly what it needs to respond

sisteme belirli bir patojene hızlı ve agresif bir şekilde yanıt vermesi için

to a specific pathogen quickly and aggressively.

tam olarak ihtiyaç duyduğu şeyi verir.

So get your immunizations and get your flu shot every year.

Bu yüzden aşılarınızı ve her yıl grip iğnenizi olun.

Eat a healthy, balanced diet.

Sağlıklı ve dengeli beslenin.

If you want a healthy immune system,

Sağlıklı bir bağışıklık sistemi istiyorsanız

don't smoke and try to get enough sleep.

sigara kullanmayın ve yeteri kadar uyuyun.

And otherwise, just let your immune system do its thing.

Diğer taraftan bırakın da bağışıklık sisteminiz işini yapsın.