Can you actually boost your immune system? Here's the truth | Body Stuff with Dr. Jen Gunter

Transcriber:

Translator: Minh-Hung Nguyen Reviewer: Dinh Lieu Vu

Nước gừng và nghệ, sirô quả cơm cháy, vitamin C dạng viên.

Không ai muốn mình bị bệnh cả,

thật dễ hiểu khi chúng ta đều bị hấp dẫn bởi

những sản phẩm đầy hứa hẹn để tăng cường hệ thống miễn dịch.

Turmeric ginger shots, elderberry syrup, vitamin C tablets.

(Nhạc)

[Chuyện về cơ thể cùng bác sĩ Jen Gunter]

No one likes to be sick,

so it’s 100 percent understandable why we’re all intrigued

Vấn đề là chúng ta thường có cái nhìn sai về hệ miễn dịch

by products that promise to boost our immune system.

Chúng ta nghĩ nó có thể rèn luyện như là cơ bắp

bằng cách tiêu thụ rất nhiều chất chống oxi hóa & thực phẩm chức năng.

(Music)

[Body Stuff with Dr. Jen Gunter]

Nhưng đó không phải là cách hệ miễn dịch hoạt động.

The problem is that we often think about the immune system in the wrong way.

Trong khi hệ miễn dịch có thể bị ức chế

We think of it like a muscle that we can strengthen

và hoạt động kém hiệu quả hơn --

ví dụ, ở những người thực hiện hóa trị liệu --

by feeding it lots of antioxidants and supplements.

thì ngược lại, việc tăng cường hệ thống miễn dịch nói chung,

But that's just not how the immune system works.

là không thể.

While the immune system can be suppressed

Hệ miễn dịch là thứ bảo vệ chúng ta

khỏi vi khuẩn, vi rút, nấm và độc tố

and can be less effective --

for example, in people receiving chemotherapy --

chúng ta tiếp xúc hằng ngày.

the reverse, strengthening the system overall,

Hệ cũng đóng một vai trò không thể thiếu trong việc chữa lành vết thương.

just doesn't happen.

Đó là một mạng lưới thanh lịch của các tế bào, mô và cơ quan

Our immune system is what protects us

from the bacteria, viruses, fungi and toxins

cùng nhau hoạt động.

we encounter on a constant basis.

Bạn có thể nghĩ đến hệ miễn dịch với hai cơ chế tổng quát,

It also plays an integral part in wound healing.

miễn dịch bẩm sinh và miễn dịch thu được.

It’s an elegant network of cells, tissues and organs,

Miễn dịch bẩm sinh hay miễn dịch không đặc hiệu

all working together.

là hàng rào bảo vệ đầu tiên của chúng ta.

You can think of the immune system in two broad terms,

Nó chiến đấu các mầm bệnh trước khi chúng gây bệnh cho cơ thể.

innate immunity and adaptive immunity.

Nó giống như bảo vệ trước cửa của một câu lạc bộ.

Innate immunity means nonspecific defense mechanisms,

Miễn dịch bẩm sinh chặn những kẻ xâm lược

hoặc vô hiệu hóa chúng sau khi đã đột nhập để chúng không đánh nhau bên trong.

and this is our first line of protection.

It helps fight off pathogens before they cause a problem.

Nó chỉ có thể nhận dạng ra những gì là của mình,

tức là những ai được vào,

It's like a bouncer at the door of a club.

và những gì không phải là của mình,

The innate immunity keeps invaders out

tức những ai không được phép vào.

or neutralizes them shortly after entry so they don't start a fight inside.

Rào cản vật lý như làn da,

lông mũi, lông mi ngăn cản và tống khứ bụi bẩn,

It can only recognize self,

kể cả dịch âm đạo cũng ngăn chặn việc xâm nhập.

meaning what's allowed in the club,

and nonself,

Lỡ như một mầm bệnh đã vượt qua rào cản phòng vệ thứ nhất,

meaning what's not allowed inside.

Think the physical barriers of our skin,

chúng ta có một hàng rào bảo vệ khác,

the hairs in our nose, the eyelashes that blink out dirt,

miễn dịch thu được,

even vaginal discharge that prevents infections.

hàng rào phức tạp và có mục tiêu cụ thể hơn những người canh cửa.

Now if a pathogen does manage to get past the first line of defense,

Miễn dịch thu được phản ứng với kháng nguyên.

Kháng nguyên là protein đặc biệt nằm trên bề mặt của mầm bệnh,

we have another layer of protection,

the adaptive immune system,

giúp ta xác định đó là loại mầm bệnh nào.

which is more complex and targeted than our bouncer.

Như là một cái thẻ tên.

The adaptive immune system responds to antigens.

Hệ miễn dịch của bạn liên tục đọc những thẻ tên đó,

và khi một mầm bệnh được xác định nằm trong danh sách không-được-vào

Antigens are unique proteins on the surface of pathogens,

miễn dịch thu được sẽ tạo ra các tế bào đặc biệt để tấn công

which helps identify what kind of pathogen it is.

như một loại bạch cầu đặc hiệu tên là tế bào lympho

Kind of like a name tag.

Your immune system is constantly reading name tags,

Đây là điều thật sự ấn tượng:

and when one is recognized as being on the no-entry list,

hệ miễn dịch của chúng ta khi nhớ quá trình trên.

Trong lần tới khi cơ thể tiếp xúc với mầm bệnh tương tự,

the adaptive immune system creates special immune cells to attack,

hệ miễn dịch sẽ nhận ra

which are specialized white blood cells called lymphocytes.

và nhớ cách phản ứng.

Trong khi chúng ta không biết chắc cơ thể có thể nhận diện bao nhiêu kháng nguyên,

Here's what's really amazing:

our immune system remembers this process.

một số nhà khoa học cho rằng chúng ta sản xuất ra hơn một tỉ kháng thể.

So the next time we're exposed to that same pathogen,

our immune system recognizes it

Nhưng điều quan trọng cần ghi nhớ

and remembers how to respond.

là hệ miễn dịch chúng ta có nhiều bộ phận khác nhau

While we're not sure how many different antigens we can recognize,

với nhiều chức năng khác nhau.

Đó là thứ khiến cho khái niệm “tăng cường” có vấn đề.

some scientists think that we produce over a billion antibodies.

Khi ai đó nói “tăng cường hệ miễn dịch”,

But the important thing to remember

is that our immune system has many different parts

ý của họ là gì?

Có phải là việc tăng cường histamin

playing many different roles.

được tiết ra khi tiếp xúc với chất độc cây thường xuân?

That's what makes this concept of "boosting" so problematic.

Chà, bạn sẽ ngứa hơn rất nhiều đấy.

Có phải là nhồi năng lượng vào tế bào lympho T và B?

When people say "boost the immune system,"

Điều đó có thể khiến cơ thể tấn công tế bào của chính nó,

what do they even mean?

như ta thấy ở tình trạng tự miễn dịch?

Do they mean boost the histamine

Thay vì liên tưởng đến cơ bắp có thể tăng cường

that's released when exposed to poison ivy?

Well, that would you itch a lot more.

với một bài thể dục đơn giản,

Do they mean supercharge your T and B cells?

một phép liên tưởng tốt hơn có thể là một khu vườn.

Might that lead your body to attack its own cells,

Hệ miễn dịch của bạn có nhiều bộ phận

as we see with autoimmune conditions?

cũng giống như khu vườn có nhiều loại cây cỏ.

Instead of thinking of a muscle that you can strengthen

Mỗi thực vật cần một lượng ánh nắng, bóng râm và nước vừa đủ.

with one simple exercise,

a better analogy may be a garden.

Nhiều nắng quá sẽ giúp một loại cây, nhưng phá hủy các loài còn lại.

Your immune system has many components,

Thêm một nguyên tố thôi

just like a garden has many kinds of plants.

có thể lật đổ sự cân bằng của cả một hệ sinh thái.

Each plant needs just the right amount of sun, shade and water.

Nếu bạn đang có đủ các dưỡng chất bạn cần

từ một bữa ăn cân bằng và tốt cho sức khỏe,

Too much sun might help one plant but destroys another.

uống thêm vitamin

nói chung không giúp cho hệ miễn dịch của bạn hoạt động tốt hơn đâu.

Increasing any single element

can throw off the balance of the ecosystem overall.

Với một số vitamin, nếu bạn uống nhiều hơn bạn cần,

If you're getting all the nutrients you need

cơ thể sẽ bài tiết lượng dư thừa như là chất thải.

from a healthy, balanced diet,

Thực phẩm chức năng bổ sung vitamin chỉ được dùng khi bạn đang thực sự thiếu hụt.

taking more of a single vitamin

won't help your immune system function any better overall.

Thực tế, một số nghiên cứu cho rằng vitamin và thực phẩm bổ sung,

For some vitamins, if you take in more than you need,

khi không cần thiết về mặt y tế,

your body will just get rid of the excess as waste.

có thể gây ra hậu quả tiêu cực.

Vitamin supplements are only needed if you have a true real deficiency.

Hệ miễn dịch sẽ hoạt động trục trặc,

như dị ứng hoặc các tình trạng tự miễn dịch,

In fact, some studies tell us that vitamins and supplements,

và thất bại trong việc bắt giữ các tế bào bất thường.

when they're not medically needed,

Tuy nhiên, các lý do cho những điều này

may have negative effects.

thì phức tạp và thường không được hiểu rõ

Things can go wrong with our immune system for sure,

Và chúng không thể được giải quyết với vài viên tăng cường miễn dịch nhiệm màu.

like allergies or autoimmune conditions

and failure to catch abnormal cells.

Tuy nhiên, có một thứ đã diễn ra nhiều lần

But the reasons for each of these things

are complex and often not fully understood.

có thể giúp tăng cường hệ miễn dịch của bạn.

And they certainly won't be solved by some immune-boosting miracle pill.

Vắc-xin.

Vắc-xin quả thực là một thiên tài thật sự.

Chúng chứa những mầm bệnh đã yếu hoặc ngưng hoạt động, như cúm,

There is however, one thing that has been shown again and again

bao gồm cả những kháng nguyên trên thẻ tên.

to be incredible for your immune system.

Chúng kích hoạt cơ thể tạo ra kháng thể

Vaccines.

Vaccines are truly genius.

trong khi chúng ta không cần phải bị bệnh trước.

Thay vì tăng cường hệ miễn dịch nói chung,

They contain a weakened or inactive part of a pathogen, like the flu,

chúng dạy hệ miễn dịch cái gì là cần thiết để đối phó

that includes its antigen name tag.

với một mầm bệnh riêng, một các nhanh chóng và tích cực.

They trigger the body into making antibodies

without needing to get sick from an illness first.

Vì thế, hãy tiêm phòng đầy đủ, và tiêm vắc-xin cúm hằng năm.

Instead of boosting the immune system overall,

Hãy ăn uống lành mạnh và cân bằng.

they give the system exactly what it needs to respond

Nếu bạn muốn một hệ miễn dịch khỏe mạnh,

to a specific pathogen quickly and aggressively.

đừng hút thuốc, và hãy ngủ đủ giấc.

Và ngoài ra, hãy để hệ miễn dịch tự hoạt động theo cách của riêng mình.

So get your immunizations and get your flu shot every year.

Eat a healthy, balanced diet.

If you want a healthy immune system,

don't smoke and try to get enough sleep.

And otherwise, just let your immune system do its thing.