Why are drug prices so high? Investigating the outdated US patent system | Priti Krishtel

Çeviri: Gülsüm Kuzulu Gözden geçirme: Sara Ozturk

For my husband, it was love at first sight.

Eşime göre yaşadığımız şey ilk görüşte aşktı.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Here's what happened.

Yaşananlar şöyle:

Years ago, Rudy,

Yıllar önce o zamanlar kesinlikle

who I had strictly put in the friend zone at the time,

arkadaş olarak gördüğüm Rudy,

came over to my house and met my dad,

piyasaya yeni ilacı sürdükten sonra henüz emekli olan babamla

a pharmaceutical scientist who had just retired

after bringing a drug to market.

tanışmak için evimize geldi.

My dad said,

Babam, "Büyük ihtimalle duymamışsındır,

"Ah, you probably wouldn't have heard of it.

It's for IPF,

ilaç İPS, İdiyopatik Pulmoner Fibrozis, hastaları için." dedi.

idiopathic pulmonary fibrosis."

Rudy paused for a long time, and then he said,

Rudy uzun bir süre sustu ve o hastalığın 15 yıl önce

"That's the disease that took my father's life 15 years ago."

babasını kaybetmesine sebep olduğunu söyledi.

Rudy says that this is the moment he fell in love.

Rudy, tam da bu anda aşık olduğunu söylüyor.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

With my father.

Ama babama.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

Even though it was too late for my dad to save his,

Babamın, Rudy'nin babasını kurtarması için biraz geç olsa da

he felt that destiny had delivered us this full-circle moment.

kaderin bizi bu anda birleştirdiğini hissetti.

In my family, we have a special love for my father's inventions.

Ailecek, babamın buluşlarına karşı özel bir sevgimiz var.

And in particular, we have a reverence for his patents.

Özellikle de patentlerine karşı büyük bir saygımız var.

We have framed patents on the wall in our house.

Patentlerin hepsini çerçeveletip evin duvarlarına astık.

And there's a recognition in our family that everything I've been able to do --

Yapabildiğim her şeyin, yüksekokul, hukuk fakültesi ve sağlık adalet işi dahil

college, law school, health justice work --

ailemizde bir tanınırlığı oldu.

all of it is because America enabled my father

Bunların hepsi Amerika, babama bir mucit olarak

to fulfill his potential as an inventor.

potansiyelini gerçekleştirme fırsatı verdiği için oldu.

(Applause)

(Alkış)

Last year, I met the director of the US Patent Office

Geçen sene hayatımda ilk defa ABD Patent Ofisi müdürüyle tanıştım.

for the first time,

and I sent my family a selfie from that office in Virginia.

ve hemen Virginia'daki ofisten aileme bir selfie gönderdim.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

I got so many emojis back,

O kadar çok emoji aldım ki

you would have thought I had met Beyoncé.

Beyoncé ile tanıştığımı zannederdiniz.

(Laughter)

(Gülüşmeler)

But truth be told,

İşin doğrusu oraya bir problemi,

I was actually there to talk about a problem --

çağ dışı patent sistemimizin ilaçların fiyatını nasıl arttırdığını

how our outdated patent system is fueling the high cost of medicines

ve hayatlara mal olduğunu konuşmak için gitmiştim.

and costing lives.

Today, over two billion people live without access to medicines.

Bugün, iki milyardan fazla insan ilaçlara erişimi olmadan yaşıyor.

And against this global crisis,

Bu küresel krize rağmen

drug prices are skyrocketing,

varlıklı ülkeler de dahil olmak üzere

including in wealthier countries.

ilaç fiyatları hızlıca yükselmekte.

Thirty-four million Americans have lost a family member or a friend

34 milyon Amerikalı son 5 yılda aile fertlerinden

in the last five years,

ya da arkadaşlarından birini

not because the treatment didn't exist,

tedavisi olmadığı için değil,

but because they couldn't afford it.

ilaçları karşılayamadıkları için kaybetti.

Rising drug costs are pushing families into homelessness,

Yükselen ilaç fiyatları aileleri evsizliğe,

seniors into bankruptcy

patronları iflasa

and parents to crowdfunding treatment for their critically ill children.

ve ebeveynleri ağır hasta çocukları için kitlesel fonlama tedavisine itiyor.

There are many reasons for this crisis,

Bu krize yol açan birçok sebep var.

but one is the outdated patent system

Bir tanesi, Amerika'nın dünyanın kalanına aktarmak istediği

that America tries to export to the rest of the world.

çağ dışı patent sistemi.

The original intention behind the patent system

Patent sisteminin ardındaki asıl gaye,

was to motivate people to invent

insanları zamanla sınırlı bir tekelle ödüllendirerek

by rewarding them with a time-limited monopoly.

keşifte bulunmaya motive etmekti.

But today, that intention has been distorted beyond recognition.

Ama bugün bu niyet tanınmayacak kadar çarpıtıldı.

Corporations have teams of lawyers and lobbyists

Şirketlerin, tek görevi patent korumasını mümkün olduğunca uzatmak olan

whose sole job is to extend patent protection as long as possible.

avukat ve lobici ekipleri var.

And they've kept the patent office busy.

Onlar da patent ofisini meşgul ettiler.

It took 155 years for the US Patent Office

ABD Patent Ofisi'nin ilk beş milyon

to issue its first five million patents.

patenti vermesi 155 yıl sürdü.

It took just 27 years for it to issue the next five million.

Diğer beş milyon patenti vermesi ise sadece 27 yıl aldı.

We haven't gotten drastically more inventive.

Birden daha keşifçi bir hâl almadık.

Corporations have gotten drastically better at gaming the system.

Sadece şirketler sistemle oynamada çok daha iyi hâle geldiler.

Drug patents have exploded --

2006-2016 arası ilaç patentleri

between 2006 and 2016, they doubled.

iki katına çıkarak patladı.

But consider this:

Ama bunu bir düşünün:

The vast majority of medicines associated with new drug patents

Patentleri yeni alınan ilaçların büyük bir çoğunluğu

are not new.

aslında yeni değil.

Nearly eight out of 10 are for existing ones,

İlaçların onda sekizi çoktan mevcut olanlar,

like insulin or aspirin.

insülin ve aspirin gibi.

My organization, a team of lawyers and scientists,

Bilim insanı ve avukatların yer aldığı bir takımdan oluşan organizasyonum

recently conducted an investigation into the 12 best-selling drugs in America.

geçenlerde Amerika'da en çok satan 12 ilaca yönelik bir soruşturma yürüttü.

We found that, on average,

Bulduklarımıza göre

there are 125 patents filed on each medicine.

her ilacın ortalama 125 adet dosyalanmış patenti vardı.

Often for things we've known how to do for decades,

Çoğunlukla iki hapı bir tanede birleştirmek gibi

like putting two pills into one.

yıllardır yapmayı bildiğimiz şeyler içindi.

The higher a patent wall a company builds,

Bir firma, patent duvarını ne kadar yüksek inşa ederse

the longer they hold on to their monopoly.

tekelde o kadar uzun süre tutunur.

And with no one to compete with,

Yarışacak kimse olmayınca da

they can set prices at whim.

uçuk fiyatlar belirleyebilirler.

And because these are medicines

Bunlar tasarım saatler değil de

and not designer watches,

ilaçlar olduğundan

we have no choice but to pay.

ödemekten başka şansımız olmaz.

The patent wall is a strategy to block competition.

Patent duvarı, rekabeti engelleyen bir strateji aslında.

Not for the 14 years maximum

Amerika'nın kurucularının orijinalde

that America's founders originally envisioned,

öngördüğü gibi maksimum 14 yıl

or the 20 years allowed by law today,

ya da bugün yasanın onayladığı 20 yıl değil,

but for 40 years or more.

40 yıl veya daha uzun bir süre.

Meanwhile, prices on these drugs have continued to increase --

Bu sırada bu ilaçların fiyatları 2012'den beri %68 artarak

68 percent since 2012.

yükselmeye devam etti.

That's seven times the rate of inflation.

Bu da enflasyonun tam 7 katı eder.

And people are struggling or even dying,

İnsanlarsa ilaçları karşılayamadıklarından

because they can't afford the meds.

acı çekiyor hatta ölüyorlar.

Now I want to be really clear about something.

Bir konuda açık olmak istiyorum.

This isn't about making the pharmaceutical industry the bad guy.

Bu ilaç endüstrisini kötü adam yapmakla ilgili değil.

What I'm talking about today

Bugün üstünde durmak istediğim nokta

is whether the system we created to promote progress

gelişimi teşvik etmesi için kurduğumuz sistemin

is actually working as intended.

istendiği gibi çalışıp çalışmadığı.

Sure, the pharmaceutical companies are gaming the system,

İlaç şirketlerinin sistemle oynadığı doğru.

but they're gaming it because they can.

Ama bunu oynayabildikleri için yapıyorlar.

Because we have failed to adapt this system

Çünkü biz, sistemi bugünün gerçeklerini karşılayacak şekilde

to meet today's realities.

adapte etmekte başarısız olduk.

The government is handing out

Hükümet, iş dünyasının

one of the most prized rewards in business --

en değerli ödüllerinden birini

the opportunity to create a product that is protected from competition --

- rekabetten korunan bir ürün yaratma fırsatı - veriyor

and asking for less and less in return on our behalf.

ve karşılığında bizim adımıza gittikçe daha azını istiyor.

Imagine awarding 100 Pulitzer Prizes to one author for the same book.

100 Pulitzer Ödülü'nün aynı kitap için aynı yazara verildiğini hayal edin.

(Murmurs)

(Mırıldanmalar)

It doesn't have to be this way.

Bu şekilde olmak zorunda değil.

We can create a modern patent system

21. yüzyılın gereklerini karşılayan

to meet the needs of a 21st-century society.

modern bir patent sistemi yaratabiliriz.

And to do that,

Bunu yapmak için de

we need to reimagine the patent system to serve the public,

patent sistemini sadece şirketlere değil halka hizmet eder

not just corporations.

hale getirmek için yeniden düzenlemek gerekir.

So how do we do it?

Peki bunu nasıl yaparız?

Five reforms.

Beş adet reformla.

First, we need to stop handing out so many patents.

Önce bu kadar çok patent dağıtmayı bırakmamız lazım.

Back under the Kennedy administration,

Kennedy hükümeti zamanında

in an effort to curb rising drug costs,

artan ilaç maliyetlerini azaltmak için

a congressman from Tennessee proposed an idea.

Tennessee'den bir meclis üyesi bir fikir sundu.

He said,

Dedi ki:

"If you want to tweak a drug,

"Bir ilacı değiştirmek ve yeni bir patent almak istiyorsanız

and you want to get another patent on it,

the modified version has to be significantly better, therapeutically,

modifiye edilmiş sürümün hastalar için tedavi edici bir şekilde,

for patients."

önemli ölçüde daha iyi olması gerekir. "

Because of intense lobbying,

Yoğun kulis faaliyetleri yüzünden

this idea never saw the light of day.

bu fikir günümüze gelemedi.

But a reimagined patent system

Ama yeniden düzenlenecek bir patent sistemi

would resurrect and evolve this simple, yet elegant proposition.

bu basit ama zekice öneriyi hayata döndürüp geliştirebilir.

That to get a patent,

Patent almak için

you have to invent something substantially better

zaten mavcut olandan önemli ölçüde daha iyi

than what's already out there.

bir şey icat etmelisiniz.

This shouldn't be controversial.

Bu konu tartışmalı olmamalı.

As a society,

Toplum olarak büyük ödülleri büyük fikirler için saklıyoruz.

we reserve the big rewards for the big ideas.

We don't give Michelin stars to chefs who just tweak a recipe --

Michelin yıldızlarını tarifte ince bir ayar yapan şeflere değil,

we give them to chefs who change how we think about food.

yemek hakkındaki düşüncelerimizi tamamen değiştiren şeflere veriyoruz.

And yet, we hand out patents worth billions of dollars

Ama yine de küçük değişimler için milyarlarca dolar değerinde

for minor changes.

patentler dağıtıyoruz.

It's time to raise the bar.

Çıtayı yükseltmenin zamanı geldi.

Second,

İkinci olarak

we need to change the financial incentives of the Patent Office.

Patent Ofisi'nin finansal teşviklerini değiştirmemiz gerekiyor.

Right now, the revenue of the Patent Office

Şu anda Patent Ofisi'nin geliri

is directly linked to the number of patents that it grants.

verdiği patent sayısı ile doğrudan bağlantılı.

That's like private prisons getting paid more to hold more people --

Daha fazla insan barındırması için daha çok ödenen özel hapishaneler gibi.

it naturally leads to more incarceration,

Bu, daha çok tutuklamaya neden oluyor

not less.

daha azına değil.

The same is true for patents.

Patentler için de aynısı geçerli.

Third, we need more public participation.

Üçüncüsü, daha fazla halk katılımına ihtiyacımız var.

Right now, the patent system is like a black box.

Şu anda patent sistemi kara bir kutu gibi.

It's a two-way conversation between the patent office and industry.

Patent ofisi ve sektör arasındaki iki taraflı bir görüşme.

You and I aren't invited to that party.

Partiye siz de davetli değilsiniz ben de davetli değilim.

But imagine if instead,

Ancak bunun yerine

the Patent Office became a dynamic center for citizen learning and ingenuity,

Patent Ofisi'nin, sadece teknik uzmanlar ve bürokratlarla değil

staffed not just by technical experts and bureaucrats,

bilim tutkusu olan büyük halk sağlığı hikaye anlatıcıları

but also by great public-health storytellers

ile çalışan, vatandaşların öğrenimi ve yaratıcılığı için

with a passion for science.

dinamik bir merkez haline geldiğini düşünün.

Regular citizens could get accessible information

Daimi vatandaşlar, yapay zeka veya gen düzenleme gibi

about complex technologies

karmaşık teknolojiler hakkındaki

like artificial intelligence or gene editing,

erişilebilir bilgileri alabilir,

enabling us to participate in the policy conversations

bu da sağlığımızı ve yaşamlarımızı doğrudan etkileyen

that directly impact our health and lives.

siyasi görüşmelere katılmamızı sağlar.

Fourth,

Dördüncü olarak,

we need to get the right to go to court.

doğrudan mahkemeye gitme hakkına ihtiyacımız var.

Right now in America, after a patent is granted,

Şu anda Amerika'da bir patent verildikten sonra

the public has no legal standing.

halkın yasal bir duruş sergileme hakkı yok.

Only those with a commercial interest, usually other drug companies,

Yalnızca genellikle ticari çıkarları olan diğer ilaç şirketleri bu hakka sahip.

have that right.

But I've witnessed firsthand how lives can be saved

Ben ise halkın mahkemeye gitme hakkı olduğunda

when everyday citizens have the right to go to court.

hayatların nasıl kurtarılabileceğine ilk elden şahit oldum.

Back in 2006 in India,

2006 yılında Hindistan'da

my organization worked with patient advocates

organizasyonum, ilaçların alımın ötesinde

to challenge, legally, unjust HIV drug patents,

fiyatlandırılması dolayısıyla insanların hayatlarını kaybettiği

at a time when so many people were dying,

o dönemde, haksız HIV ilacı patentlerine yasal olarak

because medicines were priced out of reach.

karşı çıkmak için hasta savunucularıyla çalıştı.

We were able to bring down the prices of medicines

İlaç fiyatlarını %87'ye kadar düşürmeyi başarmıştık.

by up to 87 percent.

(Applause)

(Alkış)

On just three drugs,

Sadece üç ilaçla

we were able to save health systems half a billion dollars.

sağlık sisteminin yarım milyar dolar tasarruf etmesini sağladık.

Now, cases like these can save millions of lives

Şimdilerde buna benzer olaylar milyonlarca hayat

and billions of dollars.

ve milyarlarca dolar kurtarabilir.

Imagine if Americans had the right to go to court, too.

Amerikalıların da mahkemeye gitme hakkı olduğunu hayal edin.

And lastly, we need stronger oversight.

Son olarak, daha güçlü bir gözetim gerekiyor.

We need an independent unit that can serve as a public advocate,

Bir kamu savunucusu olarak hizmet edebilecek,

regularly monitoring the activities of the Patent Office

Patent Ofisinin faaliyetlerini düzenli olarak izleyecek

and reporting to Congress.

ve Kongre'ye rapor verebilecek bağımsız bir birime ihtiyacımız var.

If a unit like this had existed,

Böyle bir birim mevcut olsaydı

it would have caught, for example, the Silicon Valley company Theranos

örneğin Silikon Vadisi şirketi Theranos'u kan testi için birçok patent almadan

before it got so many patents for blood testing

ve dokuz milyar dolarlık bir ölçüm yapmadan önce

and landed an evaluation of nine billion dollars,

yakalamış olurdu ki gerçeğe baktığımızda ortada bir buluş yoktu.

when in reality,

there was no invention there at all.

This kind of accountability is going to become increasingly urgent.

Bu tür bir hesap izlenebilirlik giderek daha acil hale gelecektir.

In the age of 23andMe,

23andMe şirketi döneminde

important questions are being asked

şirketlerin genetik bilgilerimizi

about whether companies can patent and sell

ve hasta verilerimizi patentleyerek satıp satamayacakları konusunda

our genetic information and our patient data.

önemli sorular sorulmakta.

We need to be part of those conversations

Çok geç olmadan bizim de bu görüşmelerin

before it's too late.

bir parçası olmamız gerekiyor.

Our information is being used to create the new therapies.

Bilgilerimiz yeni tedavi yöntemleri yaratmak için kullanılıyor.

And when that moment of diagnosis comes for me and my family,

Teşhis zamanı bana ve benim aileme ya da siz ve sizin ailenize geldiği zaman

or for you and yours,

sevdiklerimizin hayatını kurtarmak için

are we going to have to crowdfund to save the lives of those we love?

kitlesel fon yaratmak zorunda mı kalacağız?

That's not the world I want to live in.

Bu, içinde yaşamak istediğim bir dünya değil.

It's not the world I want for my two-year-old son.

İki yaşındaki oğlum için istediğim dünya da bu değil.

My dad is growing older now,

Babam artık yaşlanıyor ama hala oldukça zeki

and he is still as quietly brilliant and morally directed as ever.

ve ahlaki olarak her zaman olduğu gibi yönetiliyor.

Sometimes people ask us whether things get heated between us:

Bazen insanlar patent sahibi bilim insanı

the patent-holding scientist

ve patent yenilikçisi avukat kızı

and his patent-reforming lawyer daughter.

arasında bir şeylerin kızışıp kızışmadığını soruyor.

It's such a profound misunderstanding of what's at stake,

Bu, tehlikede olan şeyin derin bir yanlış anlaşılması

because this is not about scientists versus activists,

çünkü bu, bilim insanlarına karşı aktivistler

or invention versus protection.

veya icatlara karşı koruma ile alakalı değil.

This is about people,

Bu durum; insanlar, icat etme arayışımız ve yaşama hakkımızla ilgili.

our quest to invent and our right to live.

My dad and I understand that our ingenuity and our dignity

Babam ve ben yaratıcılığımız ve haysiyetimizin

go hand in hand.

el ele gittiğini anlıyoruz.

We are on the same side.

İkimiz de aynı taraftayız.

It is time to reimagine a patent system

Bu bilgiyi yansıtan bir patent sistemini

that reflects that knowing.

yeniden tasarlamanın zamanı geldi.

Thank you.

Teşekkürler.

(Applause)

(Alkış)