Virginia Postrel: The power of glamour

30,777 views ・ 2008-10-17

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Agnieszka Kubica Korekta: Sławomir Apel
00:18
You might be wondering why I'm wearing sunglasses,
0
18330
2000
Pewnie zastanawiacie się, dlaczego noszę okulary przeciwsłoneczne –
00:20
and one answer to that is, because I'm here to talk about glamour.
1
20330
5000
jednym z powodów jest fakt, iż jestem tu, by porozmawiać o glamour.
00:25
So, we all think we know what glamour is. Here it is.
2
25330
3000
Sądzimy, że wiemy, czym jest glamour. Oto i on.
00:28
It's glamorous movie stars, like Marlene Dietrich.
3
28330
3000
To czarujące gwiazdy filmowe, jak Marlena Dietrich.
00:31
And it comes in a male form, too --
4
31330
2000
Pojawiają się one także w męskiej postaci.
00:33
very glamorous.
5
33330
2000
Niezwykle urzekający.
00:35
Not only can he shoot, drive, drink -- you know, he drinks wine,
6
35330
4000
Nie tylko potrafi strzelać, prowadzić samochód – no wiecie, pije wino,
00:39
there actually is a little wine in there --
7
39330
2000
w istocie jest tam troszkę wina –
00:41
and of course, always wears a tuxedo.
8
41330
3000
no i, oczywiście, zawsze nosi smoking.
00:44
But I think that glamour actually has a much broader meaning --
9
44330
4000
Jednak wydaje mi się, że glamour ma zasadniczo o wiele szersze znaczenie;
00:48
one that is true for the movie stars and the fictional characters,
10
48330
4000
mieści się ono częściowo w fenomenie gwiazd filmowych i fikcyjnych postaci,
00:52
but also comes in other forms.
11
52330
2000
ale pojawia się także w innych formach.
00:54
A magazine?
12
54330
2000
Magazyny ilustrowane?
00:56
Well, it's certainly not this one.
13
56330
2000
Cóż, to z całą pewnością nie jest jeden z nich.
00:58
This is the least glamorous magazine on the newsstand -- it's all about sex tips.
14
58330
3000
To najmniej urzekający magazyn na stoisku z gazetami – zawiera wyłącznie porady seksualne.
01:01
Sex tips are not glamorous.
15
61330
2000
Porady seksualne nie są glamour.
01:03
And Drew Barrymore, for all her wonderful charm,
16
63330
3000
A Drew Barrymore, z całym swoim wdziękiem,
01:06
is not glamorous either.
17
66330
2000
również nie jest glamour.
01:08
But there is a glamour of industry.
18
68330
2000
Ale istnieje także czar przemysłu.
01:10
This is Margaret Bourke-White's --
19
70330
2000
Oto jedno ze zdjęć autorstwa
01:12
one of her pictures she did.
20
72330
2000
Margaret Bourke-White.
01:14
Fantastic, glamorous pictures
21
74330
3000
Fantastyczne, olśniewające zdjęcia
01:17
of steel mills and paper mills and all kinds of glamorous industrial places.
22
77330
4000
huty stali i fabryki papieru oraz przeróżnych urzekających miejsc przemysłowych.
01:21
And there's the mythic glamour
23
81330
2000
Istnieje również mityczny glamour
01:23
of the garage entrepreneur.
24
83330
2000
garażowych przedsiębiorców.
01:25
This is the Hewlett-Packard garage.
25
85330
2000
Oto garaż, w którym powstał Hewlett-Packard
01:27
We know everyone who starts a business in a garage
26
87330
3000
Wiadomo, każdy, kto rozpoczyna swój biznes w garażu,
01:30
ends up founding Hewlett-Packard.
27
90330
3000
kończy zakładając Hewlett-Packard.
01:33
There's the glamour of physics.
28
93330
2000
Istnieje glamour w fizyce.
01:35
What could be more glamorous than understanding the entire universe,
29
95330
2000
Cóż może być bardziej urzekające, niż zrozumienie całego wszechświata,
01:37
grand unification? And, by the way, it helps if you're Brian Greene --
30
97330
4000
teorii wielkiej unifikacji – notabene, pomaga, jeśli jesteś Brianem Greenem.
01:41
he has other kinds of glamour.
31
101330
2000
On prezentuje swój glamour w nieco odmienny sposób.
01:43
And there is, of course, this glamour.
32
103330
2000
Istnieje również, oczywiście, taki glamour.
01:45
This is very, very glamorous: the glamour of outer space --
33
105330
3000
To jest efektowny glamour przestrzeni kosmicznej.
01:48
and not the alien-style glamour,
34
108330
3000
I nie chodzi tu o glamour w stylu 'obcych',
01:51
but the nice, clean, early '60s version.
35
111330
3000
ale miłą i schludną wersję z lat 60.
01:54
So what do we mean by glamour?
36
114330
2000
Zatem, co kryje pojęcie glamour?
01:56
Well, one thing you can do if you want to know what glamour means
37
116330
4000
Jeśli chcecie wiedzieć, co oznacza glamour,
02:00
is you can look in the dictionary.
38
120330
2000
możecie zajrzeć do słownika.
02:02
And it actually helps a lot more if you look in a very old dictionary,
39
122330
3000
Pomocne w tym jest odwołanie się do bardzo starego słownika,
02:05
in this case the 1913 dictionary.
40
125330
2000
z roku 1913.
02:07
Because for centuries, glamour had a very particular meaning,
41
127330
5000
Ponieważ przez wieki glamour miał bardzo szczególne znaczenie,
02:12
and the word was actually used differently from the way we think of it.
42
132330
5000
a słowo to było używane w inny sposób, niż nam się dzisiaj wydaje.
02:17
You had "a" glamour.
43
137330
2000
Urok się posiadało.
02:19
It wasn't glamour as a quality -- you "cast a glamour."
44
139330
2000
Nie był on właściwością – mam tu na myśli rzucanie uroków.
02:21
Glamour was a literal magic spell.
45
141330
3000
Urok był dosłownie magicznym zaklęciem.
02:24
Not a metaphorical one, the way we use it today,
46
144330
2000
Nie w znaczenieu metaforycznym, takim, w jakim używamy go dzisiaj,
02:26
but a literal magic spell associated with witches and gypsies
47
146330
4000
ale jako dosłownie magiczne zaklęcie związane z wiedźmami i cyganami
02:30
and to some extent, Celtic magic.
48
150330
3000
oraz, do pewnego stopnia, z celtycką magią.
02:33
And over the years, around the turn of the 20th century,
49
153330
3000
A na przestrzeni lat, u progu XX wieku,
02:36
it started to take on this other kind of deception --
50
156330
6000
zaczął on zmierzać raczej w stronę mistyfikacji,
02:42
this definition for any artificial interest in, or association with,
51
162330
5000
definiowanej jako każde sztucznie wywołane zainteresowanie albo związek
02:47
an object through which it appears delusively magnified or glorified.
52
167330
5000
z przedmiotem, który jest złudnie wyolbrzymiony lub gloryfikowany.
02:52
But still, glamour is an illusion.
53
172330
2000
Wciąż jednak glamour pozostaje iluzją.
02:54
Glamour is a magic spell.
54
174330
3000
Jest on magicznym zaklęciem.
02:57
And there's something dangerous about glamour
55
177330
2000
Jest również poniekąd niebezpieczny.
02:59
throughout most of history. When the witches cast a magic spell
56
179330
4000
W toku dziejów, kiedy wiedźmy rzucały na kogoś magiczne zaklęcie,
03:03
on you, it was not in your self-interest --
57
183330
2000
nigdy nie robiły tego, by przynieść temu komuś pożytek;
03:05
it was to get you to act against your interest.
58
185330
2000
ich celem było zmusić go, by działał na swoją niekorzyść.
03:07
Well of course, in the 20th century,
59
187330
2000
Oczywiście w XX wieku
03:09
glamour came to have this different meaning associated with Hollywood.
60
189330
4000
glamour zyskał owo odmienne znaczenie powiązane z Hollywoodem.
03:13
And this is Hedy Lamarr.
61
193330
2000
Oto Hedy Lamarr.
03:15
Hedy Lamarr said, "Anyone can look glamorous,
62
195330
2000
Hedy Lamarr powiedziała: "Każdy może wyglądać urzekająco,
03:17
all you have to do is sit there and look stupid." (Laughter)
63
197330
3000
wystarczy usiąść i głupio wyglądać."
03:20
But in fact, with all due respect to Hedy --
64
200330
5000
Ale w gruncie rzeczy, okazując Hedy – o której jeszcze usłyszymy –
03:25
about whom we'll hear more later -- there's a lot more to it.
65
205330
4000
cały należny jej szacunek, chodzi tu o coś więcej.
03:29
There was a tremendous amount of technical achievement
66
209330
3000
Aby osiągnąć efekt hollywoodzkiego blasku,
03:32
associated with creating this Hollywood glamour.
67
212330
2000
angażowano ogromny nakład najnowszych osiągnięć technicznych.
03:34
There were scores of retouchers and lighting experts and make-up experts.
68
214330
4000
Zatrudniano dziesiątki retuszerów, specjalistów od światła i makijażystów.
03:38
You can go to the museum of Hollywood history in Hollywood
69
218330
3000
W muzeum historii Hollywoodu w Hollywood
03:41
and see Max Factor's special rooms that he painted different colors
70
221330
3000
zobaczyć można specjalne studia Maxa Factora, które pomalował na różne kolory,
03:44
depending on the complexion of the star he was going to make up.
71
224330
4000
w zależności od wyglądu gwiazdy, którą miał charakteryzować.
03:48
So you've got this highly stylized portrait of something
72
228330
3000
Wszystko po to, aby osiągnąć ten nadmiernie wystylizowany portret
03:51
that was not entirely of this earth -- it was a portrait of a star.
73
231330
3000
czegoś nie z tej ziemi – portret gwiazdy.
03:54
And actually, we see glamorized photos of stars all the time --
74
234330
4000
Właściwie cały czas oglądamy wystylizowane zdjęcia gwiazd;
03:58
they call them false color.
75
238330
2000
jest to technika zwana barwą fałszywą.
04:00
Glamour is a form of falsification,
76
240330
4000
Glamour jest rodzajem fałszerstwa,
04:04
but falsification to achieve a particular purpose.
77
244330
3000
które służy osiągnięciu konkretnego celu:
04:07
It may be to illuminate the star; it may be to sell a film.
78
247330
4000
aby skierować uwagę na gwiazdę lub sprzedać film.
04:11
And it involves a great deal of technique.
79
251330
2000
Pociąga to za sobą ogromny nakład techniczny.
04:13
It's not -- glamour is not something --
80
253330
2000
Glamour nie jest czymś ...
04:15
you don't wake up in the morning glamorous. I don't care who you are.
81
255330
3000
nie budzisz się rano wyglądając uwodzicielsko, nieważne kim jesteś.
04:18
Even Nicole Kidman doesn't wake up in the morning glamorous.
82
258330
3000
Nawet Nicole Kidman nie wstaje rano wyglądając olśniewająco.
04:21
There is a process of "idealization, glorification and dramatization,"
83
261330
4000
To cały proces wyidealizowania, gloryfikowania i udramatyzowania,
04:25
and it's not just the case for people.
84
265330
2000
i nie odnosi się on wyłącznie do ludzi.
04:27
Glamour doesn't have to be people.
85
267330
2000
Glamour niekoniecznie cechuje ludzi.
04:29
Architectural photography --
86
269330
2000
Fotografia architektoniczna –
04:31
Julius Schulman, who has talked about transfiguration,
87
271330
3000
Julius Schulman, który zajmował się transfiguracją,
04:34
took this fabulous, famous picture of the Kauffman House.
88
274330
3000
zrobił to słynne, niesamowite zdjęcie Kauffman House.
04:37
Architectural photography is extremely glamorous.
89
277330
3000
Fotografia architektoniczna jest niesamowicie urzekająca.
04:40
It puts you into this special, special world.
90
280330
4000
Przenosi nas do tego niezwykłego świata.
04:44
This is Alex Ross's comic book art,
91
284330
3000
Oto komiks Alexa Rossa,
04:47
which appears to be extremely realistic,
92
287330
2000
który zdaje się być niezwykle realistyczny;
04:49
as part of his style is he gives you a kind of realism in his comic art.
93
289330
5000
częścią jego komiksowego stylu jest swoisty rodzaj realizmu.
04:54
Except that light doesn't work this way in the real world.
94
294330
3000
Pomijając fakt, że światło nie daje takiego efektu w rzeczywistości.
04:57
When you stack people in rows,
95
297330
2000
A kiedy ustawi się ludzi w rzędach,
04:59
the ones in the background look smaller than the ones in the foreground --
96
299330
3000
ci w tle wydają się mniejsi niż ci na pierwszym planie.
05:02
but not in the world of glamour.
97
302330
3000
Ale nie w świecie glamour.
05:05
What glamour is all about -- I took this from a blurb
98
305330
3000
Czym w istocie jest glamour – wzięłam to z notki reklamowej
05:08
in the table of contents of New York magazine,
99
308330
3000
w spisie treści nowojorskiego magazynu,
05:11
which was telling us that glamour is back --
100
311330
2000
który ogłaszał, że glamour powrócił –
05:13
glamour is all about transcending the everyday.
101
313330
3000
glamour oznacza przekraczanie codzienności.
05:16
And I think that that's starting to get at what the core
102
316330
3000
I sadzę, że to naprowadza nas na ślad tego, co leży
05:19
that combines all sorts of glamour is.
103
319330
3000
u podstaw przeróżnych gatunków glamour.
05:22
This is Filippino Lippi's 1543 portrait of Saint Apollonia.
104
322330
5000
To portret Filippino Lippiego z 1543 roku ukazujący św. Apolonię.
05:27
And I don't know who she is either,
105
327330
2000
Ja też nie wiem, kim ona jest,
05:29
but this is the [16th] century equivalent of a supermodel.
106
329330
3000
ale to jest XV-wieczny odpowiednik supermodelki.
05:32
It's a very glamorous portrait.
107
332330
2000
Jest to olśniewający portret.
05:34
Why is it glamorous?
108
334330
2000
Dlaczego?
05:36
It's glamorous, first, because she is beautiful --
109
336330
2000
Jest on glamour, po pierwsze dlatego, że dziewczyna jest piękna,
05:38
but that does not make you glamorous,
110
338330
2000
ale to nie czyni cię czarującą,
05:40
that only makes you beautiful.
111
340330
2000
a jedynie piękną.
05:42
She is graceful, she is mysterious and she is transcendent,
112
342330
5000
Jest ona pełna wdzięku, tajemnicza i niezwykła,
05:47
and those are the central qualities of glamour.
113
347330
2000
a są to główne wyznaczniki glamour.
05:49
You don't see her eyes; they're looking downward.
114
349330
4000
Nie widać jej oczu, są skierowane w dół.
05:53
She's not looking away from you exactly,
115
353330
2000
Spogląda odwrócona w nieco innym kierunku
05:55
but you have to mentally imagine her world.
116
355330
4000
i zmusza nas, abyśmy wyobrazili sobie jej świat.
05:59
She's encouraging you to contemplate this higher world
117
359330
4000
Zachęca nas do kontemplowania tego wyższego świata,
06:03
to which she belongs, where she can be completely tranquil
118
363330
3000
do którego należy, w którym może być zupełnie wyciszona,
06:06
while holding the iron instruments of her death by torture.
119
366330
4000
trzymając żelazne narzędzia tortur, które spowodowały jej śmierć.
06:10
Mel Gibson's "Passion Of The Christ" -- not glamorous.
120
370330
3000
"Pasja" Mela Gibsona – nie jest glamour.
06:13
That's glamour:
121
373330
2000
Oto, co jest.
06:15
that's Michelangelo's "Pieta," where Mary is the same age as Jesus
122
375330
3000
"Pieta" Michała Anioła – ukazana Maria ma tyle samo lat, co Jezus,
06:18
and they're both awfully happy and pleasant.
123
378330
3000
i oboje są ogromnie szczęśliwi i zadowoleni.
06:21
Glamour invites us to live in a different world.
124
381330
3000
Glamour zaprasza nas do innego świata.
06:24
It has to simultaneously be mysterious, a little bit distant --
125
384330
4000
Ten świat musi jednak równocześnie być tajemniczy, nieco odległy.
06:28
that's why, often in these glamour shots,
126
388330
2000
To dlatego często na tych efektownych ujęciach
06:30
the person is not looking at the audience,
127
390330
2000
osoba nie patrzy na widownię.
06:32
it's why sunglasses are glamorous --
128
392330
3000
Oto, dlaczego okulary przeciwsłoneczne są glamour,
06:35
but also not so far above us that we can't identify with the person.
129
395330
4000
choć nie na tyle, by uniemożliwić identyfikowanie się z ukazaną osobą.
06:39
In some sense, there has to be something like us.
130
399330
4000
W pewnym sensie musi się tam znajdować coś nam odpowiadającego.
06:43
So as I say, in religious art, you know, God is not glamorous.
131
403330
3000
Zatem, jak twierdzę, w sztuce religijnej Bóg nie jest postacią glamour.
06:46
God cannot be glamorous because God is omnipotent,
132
406330
3000
Nie może być, ponieważ jest wszechmogący,
06:49
omniscient -- too far above us.
133
409330
2000
wszystkowiedzący – obie cechy są nam zbyt odległe.
06:51
And yet you will see in religious art, saints or the Virgin Mary
134
411330
3000
Wciąż jednak można napotkać w sztuce religijnej świętych albo Marię Dziewicę
06:54
will often be portrayed -- not always -- in glamorous forms.
135
414330
3000
przedstawianych często, choć nie zawsze, w urzekającej postaci.
06:57
As I said earlier, glamour does not have to be about people,
136
417330
4000
I jak już wspomniałam wcześniej, glamour nie musi cechować tylko ludzi,
07:01
but it has to have this transcendent quality.
137
421330
3000
ale musi posiadać ową cechę przekraczania.
07:04
What is it about Superman?
138
424330
2000
Co takiego ma w sobie Superman?
07:06
Aside from Alex Ross's style, which is very glamorous,
139
426330
2000
Pomijając styl Alexa Rossa, który jest bardzo efektowny,
07:08
one thing about Superman is he makes you believe that a man can fly.
140
428330
4000
Superman sprawia, że wierzymy, że człowiek może latać.
07:12
Glamour is all about transcending this world
141
432330
3000
A glamour to coś wykraczającego poza ten świat
07:15
and getting to an idealized, perfect place.
142
435330
4000
i docierającego do wyidealizowanego, doskonałego miejsca.
07:19
And this is one reason that modes of transportation
143
439330
4000
Jest to jeden z powodów, dla którego środki transportu
07:23
tend to be extremely glamorous.
144
443330
2000
mogą być niezwykle efektowne.
07:25
The less experience we have with them,
145
445330
2000
A im mniej się z nimi stykamy,
07:27
the more glamorous they are.
146
447330
2000
tym bardziej urzekające się nam wydają.
07:29
So you can do a glamorized picture of a car,
147
449330
3000
Można więc stworzyć efektowne zdjęcie samochodu,
07:32
but you can't do a glamorized picture of traffic.
148
452330
2000
ale nie da się wykonać urzekającego zdjęcia ulicznego korka.
07:34
You can do a glamorized picture of an airplane, but not the inside.
149
454330
4000
Można stworzyć upiększone zdjęcie samolotu, ale nie jego wnętrza.
07:38
The notion is that it's going to transport you,
150
458330
2000
Założeniem jest to, że ma cię on przetransportować,
07:40
and the story is not about, you know, the guy in front of you in the airplane,
151
460330
4000
więc ta opowieść nie dotyczy faceta, siedzącego przed tobą w samolocie
07:44
who has this nasty little kid, or the big cough.
152
464330
4000
z tym okropnym dzieckiem albo wstrętnym kaszlem.
07:48
The story is about where you're arriving,
153
468330
2000
Opowieść jest o tym, dokąd zmierzasz
07:50
or thinking about where you're arriving.
154
470330
2000
albo o tym, dokąd sądzisz, że zmierzasz.
07:52
And this sense of being transported
155
472330
2000
I to poczucie bycia przenoszonym
07:54
is one reason that we have glamour styling.
156
474330
4000
jest jednym z powodów istnienia stylizacji glamour.
07:58
This sort of streamlining styling is not just glamorous
157
478330
4000
Ten opływowy rodzaj stylizacji jest nie tyleż olśniewający,
08:02
because we associate it with movies of that period, but because,
158
482330
4000
ponieważ kojarzymy go z filmami z tego okresu, ale dlatego,
08:06
in it's streamlining, it transports us from the everyday.
159
486330
3000
że ich opływowy kształt, wydziera nas z codzienności.
08:09
The same thing -- arches are very glamorous.
160
489330
3000
To samo dotyczy łuków – są niezwykle urzekające.
08:12
Arches with stained glass -- even more glamorous.
161
492330
3000
Witraże łukowe – nawet bardziej.
08:15
Staircases that curve away from you are glamorous.
162
495330
3000
Klatki schodowe, które zakręcają w dal, także są glamour.
08:18
I happen to find that particular staircase picture very glamorous
163
498330
3000
Uważam zdjęcie tej szczególnej klatki za wielce glamour,
08:21
because, to me, it captures the whole promise
164
501330
2000
gdyż, według mnie, zdołano na nim uchwycić obietnicę
08:23
of the academic contemplative life --
165
503330
3000
kontemplacyjnego akademickiego życia,
08:26
but maybe that's because I went to Princeton.
166
506330
2000
ale może to dlatego, że uczęszczałam do Princeton.
08:28
Anyway, skylines are super glamorous,
167
508330
3000
Tak czy siak, panoramy są nadzwyczaj efektowne,
08:31
city streets -- not so glamorous.
168
511330
2000
miejskie ulice – nie tak bardzo.
08:33
You know, when you get, actually to this town it has reality.
169
513330
3000
Bo kiedy dostaniecie się do miasta, okaże się, że posiada ono rzeczywistość.
08:36
The horizon, the open road, is very, very glamorous.
170
516330
4000
Horyzont, otwarta droga są szalenie glamour.
08:40
There are few things more glamorous than the horizon --
171
520330
3000
Istnieje kilka rzeczy bardziej urzekających niż horyzont,
08:43
except, possibly, multiple horizons.
172
523330
4000
prawdopodobnie z wyjątkiem wielokrotnego horyzontu,
08:47
Of course, here you don't feel the cold, or the heat --
173
527330
5000
i oczywiście, nie czuje się tutaj chłodu ani gorąca –
08:52
you just see the possibilities.
174
532330
2000
widzi się jedynie możliwości.
08:54
In order to pull glamour off, you need this Renaissance quality
175
534330
4000
By uzyskać glamour, konieczna jest owa renesansowa cecha określana
08:58
of sprezzatura, which is a term coined by Castiglione
176
538330
4000
jako "sprezzatura" – termin ukuty przez Castiglionego
09:03
in his book, "The Book Of The Courtier."
177
543330
2000
w jego książce "Księga dworzanina."
09:05
There's the not-glamorous version of what it looks like today,
178
545330
3000
Istnieje też wersja pozbawiona uroku, ukazująca, jak to wygląda dzisiaj,
09:08
after a few centuries.
179
548330
2000
po kilku wiekach.
09:10
And sprezzatura is the art that conceals art.
180
550330
4000
A sprezzatura jest sztuką, która ukrywa sztukę.
09:14
It makes things look effortless.
181
554330
2000
Sprawia, że rzeczy jawią się jako niewymuszone.
09:16
You don't think about how Nicole Kidman is maneuvering that dress --
182
556330
4000
Nie zastanawiacie się, w jaki sposób Nicole Kidman porusza się w tej sukience,
09:20
she just looks completely natural.
183
560330
2000
po prostu wygląda całkowicie naturalnie.
09:22
And I remember reading, after the Lara Croft movies,
184
562330
3000
Pamiętam, że czytałam, jak podczas kręcenia filmów o Larze Croft
09:25
how Angelina Jolie would go home completely black and blue.
185
565330
4000
Angelina Jolie wracała do domu cała posiniaczona.
09:29
Of course, they covered that with make-up,
186
569330
2000
Ale, oczywiście, zostało to ukryte pod makijażem,
09:31
because Lara Croft did all those same stunts --
187
571330
2000
bo Lara Croft umie wykonać wszystkie te kaskaderskie wyczyny,
09:33
but she doesn't get black and blue, because she has sprezzatura.
188
573330
4000
ale sama nie zostaje posiniaczona, a to dlatego, że posiada sprezzaturę.
09:37
"To conceal all art and make whatever is done or said appear to be without effort":
189
577330
5000
Celem jest ukryć sztukę i sprawić, by to, co zrobiono lub powiedziano, zdawało się niewymuszone.
09:42
And this is one of the critical aspects of glamour.
190
582330
3000
Jest to podstawowy aspekt działania glamour –
09:45
Glamour is about editing.
191
585330
2000
proces montażu.
09:47
How do you create the sense of transcendence,
192
587330
2000
W jaki sposób tworzy się wrażenie transcendencji,
09:49
the sense of evoking a perfect world?
193
589330
3000
wrażenie przywoływania doskonałego świata?
09:52
The sense of, you know, life could be better, I could join this --
194
592330
4000
To wrażenie, że życie mogłoby być lepsze, że mógłbym się tam znaleźć –
09:56
I could be a perfect person, I could join this perfect world.
195
596330
2000
mógłbym być doskonały, mógłbym być częścią tego doskonałego świata.
09:58
We don't tell you all the grubby details.
196
598330
3000
Nie ujawniamy żadnych brudnych szczegółów.
10:01
Now, this was kindly lent to me by Jeff Bezos, from last year.
197
601330
4000
Jeff Bezos użyczył mi tego zeszłego roku.
10:05
This is underneath Jeff's desk.
198
605330
2000
Oto, co znajduje się pod biurkiem Jeffa.
10:07
This is what the real world of computers,
199
607330
3000
Tak wygląda prawdziwy świat komputerów,
10:10
lamps, electrical appliances of all kinds, looks like.
200
610330
4000
lamp, wszelkiego rodzaju artykułów elektrycznych.
10:14
But if you look in a catalog --
201
614330
2000
Ale jeśli zajrzycie do katalogu –
10:16
particularly a catalog of modern, beautiful objects for your home --
202
616330
3000
zwłaszcza do katalogu nowoczesnych, pięknych przedmiotów użytkowych –
10:19
it looks like this.
203
619330
2000
to wygląda to właśnie tak.
10:21
There are no cords.
204
621330
2000
Nie ma kabli.
10:23
Look next time you get these catalogs in your mail --
205
623330
3000
Zwróćcie uwagę, gdy kolejnym razem otrzymacie pocztą katalog –
10:26
you can usually figure out where they hid the cord.
206
626330
3000
zwykle można się domyślić, gdzie ukryli kabel.
10:29
But there's always this illusion that if you buy this lamp,
207
629330
3000
Ale zazwyczaj wierzy się w tą iluzję, że jeśli kupi się tą lampę,
10:32
you will live in a world without cords. (Laughter)
208
632330
3000
będzie się żyło w świecie bez kabli.
10:35
And the same thing is true of, if you buy this laptop
209
635330
3000
To samo dotyczy laptopów
10:38
or you buy this computer -- and even in these wireless eras,
210
638330
3000
czy komputerów – nawet w dzisiejszej, bezprzewodowej erze
10:41
you don't get to live in the world without cords.
211
641330
2000
nie da się żyć bez kabli.
10:43
You have to have mystery and you have to have grace.
212
643330
4000
Trzeba być tajemniczym i trzeba mieć grację.
10:47
And there she is -- Grace.
213
647330
2000
I oto ona – Grace.
10:49
This is the most glamorous picture, I think, ever.
214
649330
2000
Moim zdaniem to najbardziej urzekające zdjęcie wszech czasów,
10:51
Part of the thing is that, in "Rear Window,"
215
651330
3000
częściowo dlatego, że w filmie "Okno na podwórze"
10:54
the question is, is she too glamorous to live in his world?
216
654330
3000
pojawia się pytanie: czy jest zbyt czarująca, by żyć w tym świecie?
10:57
And the answer is no, but of course it's really just a movie.
217
657330
3000
Odpowiedź brzmi: nie. Oczywiście to tylko film.
11:00
Here's Hedy Lamarr again.
218
660330
2000
Raz jeszcze Hedy Lamarr.
11:02
And, you know, this kind of head covering is extremely glamorous
219
662330
3000
A ten rodzaj nakrycia głowy jest niezwykle efektowny,
11:05
because, like sunglasses, it conceals and reveals at the same time.
220
665330
4000
ponieważ, tak jak okulary przeciwsłoneczne, jednocześnie zasłania i odkrywa.
11:09
Translucence is glamorous --
221
669330
2000
Prześwitywanie jest glamour –
11:11
that's why all these people wear pearls.
222
671330
2000
oto, dlaczego ci wszyscy ludzie noszą perły.
11:13
It's why barware is glamorous. Glamour is translucent --
223
673330
4000
I dlatego naczynia barowe są glamour – bo cechuje je półprzejrzystość,
11:17
not transparent, not opaque.
224
677330
2000
a nie przezroczystość czy matowość.
11:19
It invites us into the world
225
679330
2000
Zaprasza nas ona do świata,
11:21
but it doesn't give us a completely clear picture.
226
681330
4000
ale nie ukazuje nam całkowicie przejrzystego obrazu.
11:25
And I think if Grace Kelly is the most glamorous person,
227
685330
3000
I myślę, że jeśli Grace Kelly jest najbardziej olśniewającą osobą,
11:28
maybe a spiral staircase with glass block may be the most glamorous interior shot,
228
688330
6000
to być może spiralne schody z luksferami są najatrakcyjniejszym ujęciem wnętrza,
11:34
because a spiral staircase is incredibly glamorous.
229
694330
3000
ponieważ spiralne schody są niezwykle efektowne.
11:37
It has that sense of going up and away,
230
697330
4000
Dają poczucie wspinania się,
11:41
and yet you never think about how you would really trip
231
701330
3000
a jednak nie myślisz, że się potkniesz
11:44
if you were -- particularly going down.
232
704330
2000
schodząc.
11:46
And of course glass block has that sense of translucence.
233
706330
3000
A luksfery dają wrażenie częściowej przejrzystości.
11:49
So, this session's supposed to be about pure pleasure
234
709330
4000
Zatem ten odczyt powinien dotyczyć wyłącznie przyjemności,
11:53
but glamour's really partly about meaning.
235
713330
3000
ale glamour częściowo wiąże się ze znaczeniem.
11:56
All individuals and all cultures have ideals
236
716330
3000
Wszystkie jednostki i wszystkie kultury posiadają ideały,
11:59
that cannot possibly be realized in reality.
237
719330
4000
których nie można zrealizować w rzeczywistości.
12:03
They have contradictions,
238
723330
2000
Zawierają sprzeczności,
12:05
they uphold principles that are incommensurable with each other --
239
725330
3000
podtrzymują zasady, które są wzajemnie niewspółmierne,
12:08
whatever it is -- and yet these ideals give meaning and purpose
240
728330
3000
niezależnie czego dotyczą; mimo to ideały nadają cel i znaczenie
12:11
to our lives as cultures and as individuals.
241
731330
3000
naszemu życiu w sensie kulturowym i jednostkowym.
12:14
And the way we deal with that is we displace them --
242
734330
4000
Przeniesienie ich to sposób na uporanie się z tym dylematem –
12:18
we put them into a golden world, an imagined world,
243
738330
3000
umieszczamy je w złotej epoce, w wyimaginowanym świecie,
12:21
an age of heroes, the world to come.
244
741330
3000
erze herosów, świecie, który ma nadejść.
12:24
And in the life of an individual, we often associate that with some object.
245
744330
4000
W życiu jednostki ideały te często kojarzymy z jakimś przedmiotem.
12:28
The white picket fence, the perfect house.
246
748330
4000
Biały parkan, doskonały dom.
12:32
The perfect kitchen -- no bills on the counter in the perfect kitchen.
247
752330
3000
Idealna kuchnia – nie ma tam miejsca na rachunki na stole.
12:35
You know, you buy that Viking range, this is what your kitchen will look like.
248
755330
3000
Kupujecie markowy model pieca kuchennego, i tak właśnie będzie wyglądała kuchnia.
12:38
The perfect love life -- symbolized by the perfect necklace,
249
758330
3000
Idealne życie miłosne symbolizowane przez idealny naszyjnik,
12:41
the perfect diamond ring.
250
761330
2000
idealny diamentowy pierścionek.
12:43
The perfect getaway in your perfect car.
251
763330
2000
Idealna odskocznia od codzienności w idealnym samochodzie.
12:45
This is an interior design firm that is literally called Utopia.
252
765330
4000
Studio aranżacji wnętrz, noszące nazwę Utopia.
12:49
The perfect office --
253
769330
2000
Doskonałe biuro.
12:51
again, no cords, as far as I can tell.
254
771330
2000
Znowu brak kabli;
12:53
And certainly, no, it doesn't look a thing like my office.
255
773330
3000
z pewnością nie przypomina to mojego biura.
12:56
I mean, there's no paper on the desk.
256
776330
2000
To znaczy, nie ma papierów na biurku.
12:58
We want this golden world.
257
778330
2000
Pragniemy tego bajkowego świata.
13:00
And some people get rich enough,
258
780330
2000
Niektórzy ludzie są wystarczająco bogaci
13:02
and if they have their ideals -- in a sort of domestic sense,
259
782330
3000
i, jeśli ich ideały są mocno przesiąknięte domowym zmysłem praktycznym,
13:06
they get to acquire their perfect world.
260
786330
2000
udaje im się osiągnąć doskonały świat.
13:08
Dean Koontz built this fabulous home theater, which is --
261
788330
3000
Dean Koontz zbudował to bajeczne kino domowe, które wyraża –
13:11
I don't think accidentally -- in Art Deco style.
262
791330
4000
nieprzypadkowo, jak sądzę – styl Art Deco.
13:15
That symbolizes this sense of being safe and at home.
263
795330
3000
Symbolizuje poczucie bezpieczeństwa, bycia w domu.
13:18
This is not always good, because what is your perfect world?
264
798330
3000
To nie zawsze jest dobre, ponieważ czym jest twój doskonały świat?
13:21
What is your ideal, and also, what has been edited out?
265
801330
3000
Co jest twoim ideałem, a co zostało usunięte?
13:24
Is it something important?
266
804330
2000
Czy to coś znaczącego?
13:26
"The Matrix" is a movie that is all about glamour.
267
806330
3000
"Matrix" prezentuje glamour w każdym calu.
13:29
I could do a whole talk on "The Matrix" and glamour.
268
809330
2000
Mogłabym zrobić osobny odczyt o "Matrixie" i jego glamour,
13:31
It was criticized for glamorizing violence,
269
811330
4000
ale, jak wiecie, był krytykowany za gloryfikowanie przemocy.
13:35
because, look -- sunglasses and those long coats, and, of course,
270
815330
5000
Spójrzcie – okulary przeciwsłoneczne i te długie płaszcze, a także i to,
13:40
they could walk up walls and do all these kinds of things
271
820330
2000
że mogli chodzić po ścianach i robić te wszystkie rzeczy,
13:42
that are impossible in the real world.
272
822330
2000
niemożliwe w realnym świecie.
13:44
This is another Margaret Bourke-White photo.
273
824330
2000
Oto kolejne zdjęcie Margaret Bourke-White,
13:46
This is from Soviet Union. Attractive.
274
826330
2000
ze Związku Radzieckiego. Przykuwa uwagę.
13:48
I mean, look how happy the people are, and good-looking too.
275
828330
4000
Spójrzcie, jacy szczęśliwi i atrakcyjni są ci ludzie.
13:52
You know, we're marching toward Utopia.
276
832330
3000
Wiadomo: maszerujemy w kierunku Utopii.
13:55
I'm not a fan of PETA, but I think this is a great ad.
277
835330
3000
Nie jestem fanką PETA, ale sądzę, że to świetna reklama.
13:58
Because what they're doing is they're saying,
278
838330
2000
Bo jej twórcy mówią:
14:00
your coat's not so glamorous, what's been edited out is something important.
279
840330
4000
twój płaszcz nie jest taki efektowny. Ważne jest to, co ze zdjęcia usunięto.
14:04
But actually, what's even more important
280
844330
2000
Ale jeszcze ważniejsze, niż pamiętanie o tym,
14:06
than remembering what's been edited out is thinking, are the ideals good?
281
846330
4000
co usunięto, jest zastanowienie się, czy te ideały są wartościowe?
14:10
Because glamour can be very totalitarian and deceptive.
282
850330
4000
Ponieważ glamour może być totalitarny i zwodniczy.
14:14
And it's not just a matter of glamorizing cleaning your floor.
283
854330
3000
I to nie kwestia uatrakcyjnienia szorowania podłogi.
14:17
This is from "Triumph Of The Will" --
284
857330
2000
To pochodzi z "Triumfu woli" –
14:19
brilliant editing to cut together things.
285
859330
2000
genialny montaż, znakomicie dopasowane ujęcia.
14:21
There's a glamour shot.
286
861330
2000
Świetnie uchwycony glamour.
14:23
National Socialism is all about glamour.
287
863330
2000
Narodowy Socjalizm jest wyłącznie kwestią glamour.
14:25
It was a very aesthetic ideology.
288
865330
2000
To była niezwykle estetyczna ideologia.
14:27
It was all about cleaning up Germany, and the West, and the world,
289
867330
3000
Chodziło w niej o oczyszczenie Niemiec, Zachodu i świata
14:30
and ridding it of anything unglamorous.
290
870330
2000
ze wszystkiego, co nie było glamour.
14:32
So glamour can be dangerous.
291
872330
2000
Zatem glamour może być niebezpieczny.
14:34
I think glamour has a genuine appeal, has a genuine value.
292
874330
3000
Sądzę, że glamour cechuje prawdziwy powab, prawdziwa wartość.
14:37
I'm not against glamour.
293
877330
2000
Nie jestem przeciwna glamour.
14:39
But there's a kind of wonder in the stuff that gets edited away in the cords of life.
294
879330
5000
Ale istnieje pewien jego urok, który ginie w biegu życia.
14:44
And there is both a way to avoid the dangers of glamour
295
884330
4000
A istnieją zarówno sposoby na uniknięcie jego niebezpieczeństw,
14:48
and a way to broaden your appreciation of it.
296
888330
2000
jak i sposoby pozwalające bardziej go docenić.
14:50
And that's to take Isaac Mizrahi's advice
297
890330
3000
Posłuchajmy rady Isaaca Mizarahiego
14:53
and confront the manipulation of it all,
298
893330
2000
i stawmy czoło tej całej manipulacji,
14:55
and sort of admit that manipulation is something that we enjoy,
299
895330
5000
a następnie przyznajmy, że właściwie znajdujemy w niej upodobanie,
15:00
but also enjoy how it happens.
300
900330
2000
również w sposobie, w jaki się wydarza.
15:02
And here's Hedy Lamarr.
301
902330
2000
Przywołajmy Hedy Lamarr.
15:04
She's very glamorous but, you know, she invented spread-spectrum technology.
302
904330
3000
Jest niezwykle urocza, no ale wiecie – wynalazła technologię szerokiego widma.
15:07
So she's even more glamorous if you know that she really wasn't stupid,
303
907330
3000
Zatem jest jeszcze bardziej glamour, skoro wiemy, że wcale nie była głupia,
15:10
even though she thought she could look stupid.
304
910330
2000
nawet jeśli sądziła, że potrafiła tak wyglądać.
15:12
David Hockney talks about how the appreciation of this
305
912330
4000
David Hockney wyjaśnia, jak wzrasta uznanie dla tego,
15:16
very glamorous painting is heightened if you think about
306
916330
3000
jak sądzę, niezwykle efektownego obrazu, jeśli uwydatnimy fakt,
15:19
the fact that it takes two weeks to paint this splash,
307
919330
4000
że namalowanie tego rozbryzgu zajmuje dwa tygodnie,
15:23
which only took a fraction of a second to happen.
308
923330
2000
choć on sam powstaje w ułamku sekundy.
15:25
There is a book out in the bookstore --
309
925330
2000
W księgarniach dostępna jest książka
15:28
it's called "Symphony In Steel,"
310
928330
2000
pod tytułem "Symphony In Steel"
15:30
and it's about the stuff that's hidden under the skin of the Disney Center.
311
930330
3000
mówiąca o tym, co kryje się pod powłoką Disney Center.
15:33
And that has a fascination.
312
933330
2000
I jest w tym coś fascynującego.
15:35
It's not necessarily glamorous, but unveiling the glamour has an appeal.
313
935330
3000
Niekoniecznie zachwycające, ale odkrywa, że glamour posiada powab.
15:38
There's a wonderful book called "Crowns"
314
938330
3000
Istnieje wspaniała książka "Crowns",
15:41
that's all these glamour pictures of black women in their church hats.
315
941330
4000
zawierająca fotosy czarnych kobiet w kościelnych kapeluszach.
15:45
And there's a quote from one of these women, and she talks about,
316
945330
3000
Znajduje się tam cytat jednej z kobiet:
15:48
"As a little girl, I'd admire women at church with beautiful hats.
317
948330
3000
"Jako dziewczynka, podziwiałam w kościele kobiety w pięknych kapeluszach.
15:51
They looked like beautiful dolls, like they'd just stepped out of a magazine.
318
951330
4000
Wyglądały jak piękne lalki, jakby właśnie zeszły z okładki magazynu.
15:55
But I also knew how hard they worked all week.
319
955330
3000
Ale wiedziałam też, że w tygodniu ciężko pracowały."
15:58
Sometimes under those hats there's a lot of joy and a lot of sorrow."
320
958330
4000
Czasem pod tymi kapeluszami jest wiele radości i wiele smutku.
16:02
And, actually, you get more appreciation for glamour
321
962330
3000
W gruncie rzeczy – zaczynasz bardziej doceniać glamour,
16:05
when you realize what went into creating it.
322
965330
3000
kiedy zrozumiesz, ile trudu kosztowało jego stworzenie.
16:08
Thank you.
323
968330
1000
Dziękuję.
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7