George Whitesides: Toward a science of simplicity

Tłumaczenie: Bartłomiej Szóstak Korekta: Weronika Łabaj

Most of the talks

Większość przemówień

that you've heard in the last several fabulous days

w ostatnich wspaniałych dniach

have been from people who have the characteristic

wygłosili ludzie

that they have thought about something,

którzy rozmyślają nad czymś,

they are experts, they know what's going on.

są ekspertami, wiedzą o co chodzi.

All of you know about the topic

Wszyscy znacie temat

that I'm supposed to talk about.

który dziś poruszę.

That is, you know what simplicity is,

Wiecie czym jest prostota,

you know what complexity is.

wiecie czym jest złożoność.

The trouble is, I don't.

Problem w tym, że ja nie wiem.

And what I'm going to do is share with you

Zamierzam podzielić się z wami

my ignorance on this subject.

swoją niewiedzą w tym temacie.

I want you to read this,

Chciałbym żebyście to przeczytali,

because we're going to come back to it in a moment.

ponieważ za chwilę do tego wrócimy.

The quote is from

Cytat pochodzi ze

the fabled Potter Stewart

sławnej opinii Pottera Stewarta

opinion on pornography.

na temat pornografii.

And let me just read it,

Pozwólcie, że przytoczę

the important details here:

najistotniejsze szczegóły.

"Shorthand description, ['hardcore pornography'];

"Krótki opis ostrej pornografii:

and perhaps I could never succeed in intelligibly defining it.

pewnie nigdy jej nie zdefiniuję

But I know it when I see it."

ale rozpoznam ją gdy zobaczę."

I'm going to come back to that in a moment.

Wrócę do tego za chwilę.

So, what is simplicity?

Czym jest prostota?

It's good to start with some examples.

Lepiej zacząć od kilku przykładów.

A coffee cup -- we don't think about coffee cups,

Nigdy nie rozmyślamy o kubkach do kawy,

but it's much more interesting than one might think --

ale są bardzo interesujące.

a coffee cup is a device,

Kubek jest przyrządem,

which has a container and a handle.

zbiornikiem z uchwytem.

The handle enables you to hold it

Dzięki uchwytowi możemy go trzymać,

when the container is filled with hot liquid.

gdy jest wypełniony gorącym płynem.

Why is that important?

Dlaczego to ważne?

Well, it enables you to drink coffee.

Cóż, możemy się napić kawy.

But also, by the way, the coffee is hot,

Poza tym, że możemy się napić

the liquid is sterile;

kawa pozostaje sterylna.

you're not likely to get cholera that way.

Nie zarazisz się cholerą.

So the coffee cup, or the cup with a handle,

Kubek do kawy z uchem lub bez

is one of the tools used by society

jest narzędziem używanym przez ludzi

to maintain public health.

do utrzymania zdrowia.

Scissors are your clothes,

Nożyce są twoimi ubraniami.

glasses enable you to see things

Okulary pozwalają widzieć

and keep you from being eaten by cheetahs

i chronią przed pożarciem przez gepardy

or run down by automobiles,

lub wpadnięciem pod samochód.

and books are, after all, your education.

Książki to przecież nasze wykształcenie.

But there's another class of simple things,

Jest też inna kategoria prostych przedmiotów,

which are also very important.

równie ważna.

Simple in function,

Prostych w obsłudze

but not at all simple in how they're constructed.

lecz skomplikowanych w konstrukcji.

And the two here are just examples.

A oto dwa przykłady.

One is the cellphone, which we use every day.

Telefon komórkowy. Używamy go codziennie.

And it rests on a complexity,

Ma złożoną budowę

which has some characteristics

co nadaje mu cechy odmienne

very different from those that my friend

od omawianych przez mojego kolegę

Benoit Mandelbrot discussed,

Benoit Mandelbrota,

but are very interesting.

bardzo zresztą interesujących.

And the other, of course, is a birth control pill,

Druga rzecz to pigułka antykoncepcyjna,

which, in a very simple way,

która w bardzo prosty sposób

fundamentally changed the structure of society

całkowicie zmieniła strukturę społeczeństwa

by changing the role of women in it

zmieniając w nim rolę kobiet

by providing to them

przez stworzenie im

the opportunity to make reproductive choices.

możliwości wyboru w kwestii rozmnażania.

So, there are two ways of thinking about this word, I think.

Możemy rozumieć prostotę dwojako.

And here I've corrupted

Właśnie przeinaczyłem

the Potter Stewart quotation

cytat z Pottera Stewarta

by saying that we can think about something --

mówiąc, że możemy myśleć o czymś

which spans all the way from scissors

od nożyczek

to the cell phone,

przez telefon komórkowy

Internet and birth control pills --

aż po internet i pigułki antykoncepcyjne

by saying that they're simple,

mówiąc, że są proste

the functions are simple,

pełnią proste funkcje --

and we recognize what that simplicity is

i rozumiemy czym jest ta prostota

when we see it.

kiedy ją widzimy.

Or there may be another way of doing it,

Ale można też inaczej -

which is to think about the problem in terms of what --

można pomyśleć o tym w kontekście,

if you associate with moral philosophers --

jeśli kojarzycie filozofów moralnych,

is called the teapot problem.

problemu dzbanka na herbatę.

The teapot problem I'll pose this way.

Wyjaśnię o co chodzi.

Suppose you see a teapot,

Załóżmy, że widzicie dzbanek,

and the teapot is

który jest

filled with hot water.

wypełniony gorącą wodą.

And you then ask the question:

Następnie pytacie:

Why is the water hot?

Dlaczego woda jest gorąca?

And that's a simple question.

To jest proste pytanie.

It's like, what is simplicity?

To jak: Czym jest prostota?

One answer would be:

Możemy odpowiedzieć:

because the kinetic energy of the water molecules is high

Energia kinetyczna cząsteczek wody jest duża

and they bounce against things rapidly --

i gwałtownie uderzają o powierzchnię.

that's a kind of physical science argument.

To naukowy argument, fizyczny.

A second argument would be:

Możemy też powiedzieć:

because it was sitting on a stove with the flame on --

Woda stała na piecu nad płomieniem.

that's an historical argument.

To argument historyczny.

A third is that I wanted hot water

I na koniec: chciałem gorącą wodę

for tea --

na herbatę.

that's an intentional argument.

To argument woli.

And, since this is coming from a moral philosopher,

Z punktu widzenia filozofa moralnego,

the fourth would be that it's part of God's plan for the universe.

możemy mówić o Bożym planie.

All of these are possibilities.

Wszystkie odpowiedzi to możliwości.

The point is that you get into trouble

Chodzi o to, że można wpaść w tarapaty

when you ask a single question

zadając pytanie

with a single box for an answer,

i oczekując konkretnej odpowiedzi,

in which that single question actually is many questions

gdyż pojedyncze pytanie to naprawdę

with quite different meanings,

wiele pytań o różnych znaczeniach,

but with the same words.

ubranych w te same słowa.

Asking, "What is simplicity?" I think falls in that category.

Pytanie o istotę prostoty należy do tej kategorii.

What is the state of science?

Co na to nauka?

And, interestingly, complexity

Co ciekawe złożoność

is very highly evolved.

jest bardzo rozwinięta.

We have a lot of interesting information

Mamy wiele interesujących informacji

about what complexity is.

na temat złożoności.

Simplicity, for reasons

Z pewnych powodów

that are a little bit obscure,

prawie w ogóle

is almost not pursued,

nie pracuje się nad prostotą,

at least in the academic world.

przynajmniej nie naukowo.

We academics -- I am an academic --

My, akademicy -- jestem jednym z nich --

we love complexity.

kochamy złożoność.

You can write papers about complexity,

Piszemy prace naukowe o złożoności.

and the nice thing about complexity is

Plusem złożoności jest

it's fundamentally intractable in many ways,

trudność rozpracowania

so you're not responsible for outcomes. (Laughter)

więc nie ponosi się odpowiedzialności za rezultaty.

Simplicity -- all of you really would like

Prostota -- wszystko czego można by chcieć

your Waring Blender in the morning

to blender Philipsa o poranku

to make whatever a Waring Blender does,

by zrobić cokolwiek, co robi blender Philipsa,

but not explode or play Beethoven.

oprócz wybuchnięcia lub grania Beethovena.

You're not interested in the limits of these things.

Nie interesują nas ograniczenia.

So what one is interested in

Więc obiekt zainteresowań

has a lot to do with the rewards of the system.

zależy od nagród w danym systemie.

And there's a lot of rewards in thinking

Nagradza się myślenie

about complexity and emergence,

o złożoności i procesie powstawania,

not so much in thinking about simplicity.

ale nie myślenie o prostocie.

One of the things I want to do

Chciałbym teraz

is to help you with a very important task --

pomóc wam w ważnej rzeczy

which you may not know that you have very often --

o której możecie nie mieć pojęcia,

which is to understand

a jest nią zrozumienie

how to sit next to a physicist at a dinner party

jak siedzieć na kolacji obok naukowca

and have a conversation. (Laughter)

i prowadzić z nim rozmowę.

And the words that I would like you to focus on

Chcę, żebyście skupili się na

are complexity and emergence,

złożoności i procesie powstawania

because these will enable you to start the conversation

to one pozwolą wam rozpocząć rozmowę

and then daydream about other things.

a później śnić na jawie o innych rzeczach.

(Laughter)

(Śmiech)

All right, what is complexity in this view of things,

OK, czym jest złożoność w tym kontekście?

and what is emergence?

Czym jest proces powstawania?

We have, actually, a pretty good working definition of complexity.

Istnieje dość dobra definicja złożoności.

It is a system, like traffic,

Jest to system, jak ruch uliczny,

which has components.

składający się z elementów

The components interact with one another.

oddziałujących ze sobą.

These are cars and drivers. They dissipate energy.

To samochody i kierowcy trwoniący energię.

It turns out that, whenever you have that system,

Okazuje się, że kiedy już ma się taki system,

weird stuff happens,

dzieją się dziwne rzeczy,

and you in Los Angeles

a wy w Los Angeles

probably know this better than anyone.

prawdopodobnie wiecie o tym najlepiej.

Here's another example,

A oto kolejny przykład,

which I put up because

który przytaczam, ponieważ

it's an example of really important current science.

jest to przykład bardzo ważnej obecnie nauki.

You can't possibly read that. It's not intended that you read it,

Z założenia tego nie odczytacie.

but that's a tiny part

Ale jest to malutki fragment

of the chemical reactions going on

reakcji chemicznych zachodzących

in each of your cells at any given moment.

przez cały czas w każdej z waszych komórek.

And it's like the traffic that you see.

Trochę jak ruch uliczny, który widzicie.

The amazing thing about the cell is that

Niesamowitą rzeczą w komórkach jest to,

it actually does maintain a fairly stable

że całkiem dobrze współpracują

working relationship with other cells,

z innymi komórkami.

but we don't know why.

Ale nie wiemy dlaczego.

Anyone who tells you that we understand life,

Omijajcie każdego, kto powie wam,

walk away.

że rozumie życie.

And let me reduce this to the simplest level.

Pozwólcie mi to sprowadzić do najprostszej formy.

We've heard from Bill Gates recently.

Słyszeliśmy ostatnio o Billu Gatesie.

All of us, to some extent, study

Wszyscy, do pewnego stopnia,

this thing called a Bill Gates.

znają Billa Gatesa.

Terrific. You learn everything you can about that.

Świetnie. Dowiadujecie się o nim wszystkiego.

And then there's another kind of thing that you might study,

Jest jeszcze jedna rzecz

and you study that hard.

nad którą możecie tak ciężko pracować.

That's a Bono, this is a Bono.

To Bono.

But then, if you know everything you can know about those two things,

Kiedy już wiecie wszystko o obydwu

and you put them together,

i zestawicie ich razem,

what can you say about this combination?

co możecie powiedzieć o tej kombinacji?

The answer is, not a lot.

Odpowiedź brzmi: niewiele.

And that's complexity.

I to jest właśnie złożoność.

Now, imagine building that up to a city, or to a society,

Teraz rozszerzmy to na miasto lub społeczeństwo

and you've got, obviously, an interesting problem.

i pojawia się dość ciekawy problem.

All right, so let me give you an example

Pozwólcie, że podam przykład

of simplicity

prostoty

of a particular kind.

szczególnego rodzaju.

And I want to introduce a word

A następnie wprowadzę nowe słówko,

that I think is very useful,

które uważam za bardzo przydatne,

which is stacking.

a jest nim "układanie".

And I'm going to use stacking for a kind of simplicity

Użyję układania jako przykładu prostoty

that has the characteristic

posiadającego cechę

that it is so simple

prostoty

and so reliable

i niezawodności,

that I can build things with it.

że mogę stworzyć wiele rzeczy układając.

Or I'm going to use simple to mean

Będę mówił prosty mając na myśli

reliable, predictable, repeatable.

niezawodny, przewidywalny, powtarzalny.

And I'm going to use as an example the Internet,

Zamierzam użyć internetu jako przykładu,

because it's a particularly good example

szczególnie dobrego przykładu

of stacked simplicity.

uporządkowanej prostoty.

We call it a complex system, which it is,

Nazywamy go złożonym systemem, którym jest.

but it's also something else.

Ale nie tylko.

The Internet starts with mathematics,

U podstaw internetu leży matematyka.

it starts with binary.

Zaczyna się od kodu binarnego.

And if you look at the list of things on the bottom,

Popatrzcie na listę u dołu,

we are familiar with the Arabic numbers

jesteśmy przyzwyczajeni do cyfr arabskich

one to 10 and so on.

od 1 do 10, itd.

In binary, one is 0001,

W systemie dwójkowym jedynka to 0001

seven is 0111.

siódemka - 0111.

The question is: Why is binary

Pytanie brzmi: Dlaczego system binarny

simpler than Arabic?

jest prostszy od arabskiego?

And the answer is, simply,

Odpowiedź jest prosta.

that if I hold up three fingers, you can count that easily,

Jeśli pokażę trzy łatwo je policzyć

but if I hold up this,

ale jeżeli pokażę tak

it's sort of hard to say that I just did seven.

to już trudniej zauważyć, że jest ich 7.

The virtue of binary is that it's the simplest possible way

To najprostszy możliwy sposób

of representing numbers.

reprezentacji liczb.

Anything else is more complicated.

Wszystkie inne są skomplikowane.

You can catch errors with it,

Dzięki temu możemy odnaleźć błędy,

it's unambiguous in its reading,

a zapis jest jednoznaczny.

there are lots of good things about binary.

Jest wiele zalet systemu dwójkowego.

So it is very, very simple

Jest bardzo, ale to bardzo prosty

once you learn how to read it.

jak już się umie go czytać.

Now, if you like to represent

Jeśli chcemy reprezentacji

this zero and one of binary,

zera i jedynki, systemu binarnego

you need a device.

potrzebujemy do tego urządzenia.

And think of things in your life

Pomyślcie o przedmiotach binarnych

that are binary,

używanych na co dzień.

one of them is light switches.

Jednymi z nich są przełączniki światła.

They can be on and off. That's binary.

Mogą być włączone lub wyłączone.

Now wall switches, we all know, fail.

Wiemy, że włączniki ścienne się psują.

But our friends who are condensed matter physicists

Ale fizykom fazy skondensowanej

managed to come up, some 50 years ago,

udało się wynaleźć jakieś 50 lat temu

with a very nice device, shown under that bell jar,

bardzo fajne urządzenie, pokazane pod kloszem

which is a transistor.

czyli tranzystor.

A transistor is nothing more than a wall switch.

Tranzystor to przełącznik ścienny.

It turns things on and off,

Włącza się nim i wyłącza rzeczy

but it does so without moving parts

i nie ma żadnych ruchomych części

and it doesn't fail, basically, for a very long period of time.

więc działa bezawaryjnie przez długi czas.

So the second layer of simplicity

Więc drugą warstwą prostoty

was the transistor in the Internet.

były tranzystor i internet.

So, since the transistor is so simple,

Skoro tranzystor jest tak prosty

you can put lots of them together.

można połączyć większą ich liczbę,

And you put lots of them together and you come with

i tak otrzymujemy

something called integrated circuits.

układy scalone.

And a current integrated circuit

Obecnie układ scalony

might have in each one of these chips

może zawierać w każdym z tych chipów

something like a billion transistors,

około miliarda tranzystorów,

all of which have to work perfectly every time.

każdy perfekcyjnie działający.

So that's the next layer of simplicity,

Jest to kolejny etap prostoty

and, in fact, integrated circuits

w rzeczywistości układy scalone

are really simple in the sense that they,

są bardzo proste w tym sensie,

in general, work really well.

że naprawdę dobrze działają.

With integrated circuits, you can build cellphones.

Można z nich zbudować telefony komórkowe.

You all are accustomed to having your cellphones work

Przywykliśmy, że komórki pracują

the large majority of the time.

przez większość czasu.

In Boston ... Boston is a little bit like Namibia

W Bostonie, który nieco przypomina Namibię

in its cell phone coverage, (Laughter)

pod względem zasięgu

so that we're not accustomed to that all the time,

nie jesteśmy do tego przyzwyczajeni

but some of the time.

ale czasem mamy zasięg.

But, in fact, if you have cell phones,

Jeśli macie telefony komórkowe,

you can now go to this nice lady

możecie udać się do tej miłej pani,

who's somewhere like Namibia,

która jest gdzieś w Namibii,

and who is extremely happy with the fact

i która niezmiernie się cieszy,

that although she does not have

że pomimo tego że nie ma

an master's degree in

magistra

electrical engineering from MIT,

z inżynierii elektrycznej z M.I.T.

she's nonetheless able to hack her cell phone

jest w stanie posłużyć się

to get power in some funny way.

swoim telefonem.

And from that comes the Internet.

I tu wkracza internet.

And this is a map of bitflows across the continent.

To mapa przesyłu danych na kontynencie.

The two blobs that are light in the middle there

Te dwie świecące plamki na środku

are the United States and Europe.

to USA i Europa.

And then back to simplicity again.

Znowu wracamy do prostoty.

So here we have what I think is one of the great ideas,

Więc mamy tu

which is Google.

Google,

Which, in this simple portal

który w swej prostej formie

makes the claim

rości sobie prawo

that it makes accessible

do zapewniania dostępu

all of the world's information.

do wszystkich światowych informacji.

But the point is that

Głównie chodzi o to,

that extraordinary simple idea

że niesamowicie prosty pomysł

rests on layers of simplicity

spoczywa na warstwach prostoty

each compounded into a complexity

a każda z nich współtworzy coś złożonego

that is itself simple,

co jest proste samo w sobie

in the sense that it is completely reliable.

w tym sensie, że zupełnie niezawodne.

All right, let me then finish off

Pozwólcie mi zakończyć

with four general statements,

czterema stwierdzeniami,

an example and two aphorisms.

jednym przykładem i dwoma aforyzmami.

The characteristics, which I think

Moim zdaniem użyteczne

are useful to think about for simple things:

cechy prostych rzeczy to:

First, they are predictable.

Po pierwsze, są przewidywalne.

Their behavior is predictable.

Ich działanie jest przewidywalne.

Now, one of the nice characteristics

A teraz jedna z lepszych cech

of simple things

rzeczy prostych.

is you know what it's going to do, in general.

Wiemy jak zadziałają.

So simplicity and predictability

Więc prostota i przewidywalność

are characteristics of simple things.

to cechy rzeczy prostych.

The second is, and this is a real world statement,

Po drugie, z życia wzięte,

they're cheap.

są tanie.

If you have things that are cheap enough,

Ludzie znajdą zastosowanie

people will find uses for them,

dla tanich rzeczy

even if they seem very primitive.

nawet jeśli wydają się prymitywne.

So, for example, stones.

Na przykład, kamienie.

You can build cathedrals out of stones,

Z kamieni można zbudować katedry,

you just have to know what it does.

musimy tylko wiedzieć jak.

You carve them in blocks and then you

Kształtujemy je w bloki, a następnie

pile them on top of one another,

układamy jeden na drugim,

and they support weight.

a one podtrzymują ciężar.

So there has to be function, the function has to be predictable

Potrzebujemy więc przewidywalnego zastosowania

and the cost has to be low.

a koszt musi być niski.

What that means is

Oznacza to,

that you have to have a high performance

że trzeba mieć dużą wydajność

or value for cost.

lub stosunek wartości do ceny

And then I would propose

A następnie zaproponowałbym,

as this last component

jako ostatni element

that they serve, or have the potential to serve,

fakt że służą lub mogą służyć

as building blocks.

jako bloki budowlane.

That is, you can stack them.

Możemy je gromadzić.

And stack can mean this way, or it can mean this way,

"Gromadzić" może znaczyć to lub tamto

or it can mean in some arbitrary n-dimensional space.

albo jakąś dowolną n-wymiarową przestrzeń.

But if you have something that has a function,

Jeżeli coś pełni określoną funkcję

and it's really cheap,

i jest naprawdę tanie

people will find new ways of putting it together

ludzie znajdą nowe sposoby stworzenia z tego

to make new things.

jeszcze innych, nowych rzeczy.

Cheap, functional, reliable things

Tanie, funkcjonalne i niezawodne przedmioty

unleash the creativity of people

uwalniają ludzką kreatywność,

who then build stuff that you could not imagine.

powstają z nich niewyobrażalne rzeczy.

There's no way of predicting the Internet

Nie można było przewidzieć internetu

based on the first transistor.

patrząc na pierwszy tranzystor.

It just is not possible.

To po prostu niemożliwe.

So these are the components.

A więc są to składniki.

Now, the example

A teraz przykład,

is something that I want to give you

który chcę pokazać

from the work that we ourselves do.

zaczerpnięty z naszej pracy.

We are very interested in

Bardzo nam zależy na

delivering health care in the developing world,

zapewnieniu opieki zdrowotnej w trzecim świecie.

and one of the things that we wish to do in this particular business

Jedną z rzeczy, które chcemy zrobić

is to find a way of doing medical diagnosis

jest znalezienie diagnostyki medycznej

at as close to zero cost

o koszcie tak bliskim zeru

as we can manage.

jak tylko to możliwe.

So, how does one do that?

Więc jak to zrobić?

This is a world in which there's no electricity,

Oto świat bez elektryczności,

there's no money, there's no medical competence.

bez pieniędzy, bez wiedzy medycznej.

And I don't want to spend your time in going through the details,

Szkoda czasu na zagłębianie się w szczegóły,

but in the lower right-hand corner,

ale w prawym dolnym rogu

you see an example of the kind of thing that we have.

macie przykład pewnego przedmiotu.

It's a little paper chip.

To mały papierowy chip.

It has a few things printed on it

Nadrukowano na nim kilka rzeczy

using the same technology

przy użyciu tej samej technologii

that you use for making comic books,

której używa się do produkcji komiksów

which was the inspiration for this particular idea.

co było inspiracją dla tego pomysłu.

And you put a drop, in this case, of urine at the bottom.

Na dole nanosimy kroplę, w tym przypadku moczu.

It wicks its way up into these little branches.

Mocz dostaje się do małych rozgałęzień.

You know, no power required.

Wiadomo - nie wymaga to energii.

It turns colors. In this particular case,

Zmienia kolory. W tym przypadku,

you're reading kidney function.

badamy funkcjonowanie nerek.

And, since the health care worker

Z uwagi na to, że pracownik służby zdrowia

of much of this part of the world

w tej części świata

is an 18 year-old with an AK-47,

to 18-latek z uzbrojony w AK-47,

who happens to be out of work and is willing

bezrobotny i chętny

to go around and do this sort of thing,

do chodzenia i wykonywania tego typu pracy

he can take a picture of it with his cellphone,

może zrobić zdjęcie telefonem komórkowym

send the picture back to where there is a doctor,

i przesłać je do doktora

and the doctor can look at it.

który na nie rzuci okiem.

So what you've done is to take a technology,

Więc polega to na użyciu

which is available everywhere,

powszechnie dostępnej technologii

make a device, which is extremely cheap,

żeby zbudować niezwykle tanie urządzenie

and make it in such a fashion

i zrobić to w taki sposób

that it is very, very reliable.

by było bardzo, ale to bardzo niezawodne.

If we can pull this off,

Jeśli to nam się uda

if we can build more function,

jeśli wymyślimy nowe funkcje

it will be stackable.

będzie można na tym budować.

That is to say, if we can make the basic technology

Tzn. jeśli stworzymy podstawową

of one or two things work,

działającą technologię

it will be applicable to a very, very

będzie można ją zastosować w wielu

large variety of human conditions,

okolicznościach

and hence, extendable in both

i stąd rozszerzać ją

vertical and horizontal directions.

zarówno pionowo i poziomo.

Part of my interest in this, I have to say,

Po części interesuje mnie to,

is that I would like to -- how do I put this politely? --

chciałbym, nie wiem jak to grzecznie ująć,

change the way, or maybe eviscerate,

zmienić lub może wytrzebić

the capital structure of the U.S. health care system,

kapitalizm z systemu opieki zdrowotnej USA,

which I think is fundamentally broken.

który jest według mnie kompletnie niesprawny.

So, let me close --

Pozwólcie mi zakończyć --

(Applause)

(Oklaski)

Let me close with my two aphorisms.

-- dwoma aforyzmami.

One of them is from Mr. Einstein,

Jeden Pana Einsteina.

and he says, "Everything should be made

Einstein powiedział: "Wszystko trzeba robić

as simple as possible, but not simpler."

tak prosto, jak tylko się da, ale nie prościej".

And I think that's a very good way of thinking about the problem.

To dobry sposób myślenia o tym problemie.

If you take too much out

Jeżeli usuniemy z czegoś prostego zbyt wiele

of something that's simple, you lose function.

utracimy funkcjonalność.

You have to have low cost,

Koszty muszą być niskie,

but you also have to have a function.

ale musi istnieć funkcja.

So you can't make it too simple.

Więc nie możemy zrobić czegoś zbyt prostego.

And the second is a design issue,

Po drugie, istnieje kwestia designu,

and it's not directly relevant, but it's a nice statement.

która nie odnosi się bezpośrednio do problemu, ale ładnie brzmi.

This is by de Saint-Exupery.

A to powiedział de Saint-Exupery:

And he says, "You know you've achieved perfection in design,

"Perfekcję osiąga się wtedy,

not when you have nothing more to add,

gdy nie można już nic odjąć,

but when you have nothing more to take away."

a nie gdy nie można nic dodać".

And that certainly is going in the right direction.

To zdecydowanie dobry kierunek.

So, what I think one can begin to do

Więc co każdy mógłby zacząć robić

with this kind of

z pojmowaną

cut at the word simplicity,

w ten sposób prostotą

which doesn't cover Brancusi,

która nie dotyczy Rancuzzi'ego,

it doesn't answer the question of

nie odpowiada na pytanie dlaczego

why Mondrian is better or worse

Mondrian jest lepszy czy gorszy

or simpler or less simpler than Van Gogh,

lub prostszy czy trudniejszy od Van Gogha,

and certainly doesn't address the question

a już na pewno na to

of whether Mozart is simpler than Bach.

czy Mozart jest prostszy od Bacha

But it does make a point --

ale ma sens --

which is one which, in a sense,

w pewien sposób

differentiates the real world of people who make things,

oddziela prawdziwy świat ludzi tworzących rzeczy

and the world of people who think about things,

od ludzi myślących o rzeczach.

which is, there is an intellectual merit

Pewną intelektualną wartość ma pytanie:

to asking: How do we make things

Jak robić rzeczy

as simple as we can,

najprostsze jak się da,

as cheap as we can, as functional as we can

najtańsze, najbardziej funkcjonalne jak się da

and as freely interconnectable as we can?

by łatwo można tworzyć z nich różne kombinacje?

If we make that kind of simplicity in our technology

Jeśli w ten sposób uprościmy naszą technologię

and then give it to you guys,

i przekażemy ją ludziom.

you can go off and do all kinds of fabulous things with it.

będzie można zrobić z tym niezwykłe rzeczy.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Oklaski)

Chris Anderson: Quick question.

Chris Anderson: krótkie pytanie.

So can you picture

Czy możesz sobie wyobrazić,

that a science of simplicity

że nauka prostoty

might get to the point where

może mieć zastosowanie

you could look out at various systems --

jeśli popatrzymy na różne systemy

say a financial system or a legal system, health system -- and say,

np. finansowy lub prawny, zdrowotny i, powiedzmy,

"That has got to the point of danger

które znalazły się w sytuacji zagrożenia

or dysfunctionality for the following reasons,

lub z różnych przyczyn nie działają?

and this is how we might simplify it"?

Czy można je w ten sposób uprościć?

George Whitesides: Yes, I think you could. Because if you look

GW: Uważam że można. Jeśli przyjrzymy się

at the components from which the system is made

elementom składowym systemu

and examine their fragility, or their stability,

zbadamy ich słabości lub stabilność

you can probably build a kind of risk assessment based on that basis.

będziemy mogli stworzyć ocenę ryzyka.

CA: Have you started to do that?

CA: Zacząłeś już to robić?

I mean, with the health system, you got a sort of

W przypadku systemu ochrony zdrowia znalazłeś

radical solution on the cost side,

nieco radykalne rozwiązanie, jeżeli chodzi o koszty.

but in terms of the system itself?

A w przypadku samego systemu?

GW: Well, no.

GW: A więc, nie.

How do I put that simply? No.

Jakby to ująć najprościej, nie.

CA: That was a simple, powerful answer. GW: Yes.

CA: To była prosta, znacząca odpowiedź. GW: Tak.

CA: So, in terms of

CA: Więc w kategorii

that diagnostic technology that you've got,

twojej technologii diagnostycznej,

where is that, and when do you see that

gdzie i kiedy, twoim zdaniem,

maybe getting rolled out to scale.

ta technologia będzie mogła się rozwinąć.

GW: That's coming out soon. I mean, the systems work,

GW: Już niedługo, to znaczy, system działa,

and we have to find out how to manufacture them and do things of this kind,

musimy odkryć w jaki sposób wytwarzać te i podobne produkty,

but the basic technology works.

ale podstawowa technologia już działa.

CA: You've got a company set up to ...

CA: Masz firmę nastawioną na --

GW: A foundation, a foundation. Not-for-profit.

GW: Fundację, mam fundację. Non-profit.

CA: All right. Well, thank you so much for your talk. Thank you. (Applause)

CA: Serdecznie dziękuję za przemówienie.