A tribute to nurses | Carolyn Jones

Tłumaczenie: Mieszko Renusch Korekta: Rysia Wand

As patients,

Jako pacjenci

we usually remember the names of our doctors,

zwykle pamiętamy imiona lekarzy,

but often we forget the names of our nurses.

ale zapominamy pielęgniarki.

I remember one.

Ja jedną pamiętam.

I had breast cancer a few years ago,

Kilka lat temu miałam raka piersi,

and somehow I managed to get through the surgeries

jakoś przetrwałam operacje

and the beginning of the treatment just fine.

i początek leczenia.

I could hide what was going on.

Mogłam ukryć chorobę.

Everybody didn't really have to know.

Nie każdy musiał o niej wiedzieć.

I could walk my daughter to school,

Mogłam odprowadzać córkę do szkoły.

I could go out to dinner with my husband;

Pójść z mężem na obiad.

I could fool people.

Dało się zmylić ludzi.

But then my chemo was scheduled to begin

Zbliżający się termin chemioterapii

and that terrified me

napawał mnie strachem,

because I knew that I was going to lose every single hair on my body

bo wiedziałam, że stracę wszystkie włosy,

because of the kind of chemo that I was going to have.

przez ten typ chemii

I wasn't going to be able to pretend anymore

i już nie da się udawać,

as though everything was normal.

że wszystko w porządku.

I was scared.

Byłam przerażona.

I knew what it felt like to have everybody treating me with kid gloves,

Nie chciałam, żeby się ze mną cackano,

and I just wanted to feel normal.

tylko żebym mogła żyć jak zwykle.

I had a port installed in my chest.

Założono mi port w klatce piersiowej.

I went to my first day of chemotherapy,

Poszłam na pierwszą dawkę chemioterapii

and I was an emotional wreck.

i byłam kompletnie rozbita emocjonalnie.

My nurse, Joanne, walked in the door,

Weszła Joanne, moja pielęgniarka,

and every bone in my body was telling me to get up out of that chair

i całym ciałem poczułam chęć ucieczki.

and take for the hills.

But Joanne looked at me and talked to me like we were old friends.

Ale Joanne patrzyła i mówiła jak stara znajoma.

And then she asked me,

Zapytała mnie:

"Where'd you get your highlights done?"

"Gdzie zrobiłaś pasemka?".

(Laughter)

(Śmiech)

And I was like, are you kidding me?

Myślę sobie: serio?

You're going to talk to me about my hair when I'm on the verge of losing it?

Chcesz gadać o włosach, które mi zaraz wypadną?

I was kind of angry,

Trochę się zagotowałam

and I said, "Really? Hair?"

i powiedziałam: "Naprawdę? Włosy?".

And with a shrug of her shoulders she said,

Wzruszyła ramionami i odrzekła:

"It's gonna grow back."

"Odrosną".

And in that moment she said the one thing I had overlooked,

Zwróciła mi uwagę na to, co przeoczyłam,

and that was that at some point, my life would get back to normal.

że kiedyś wszystko wróci do normy.

She really believed that.

Szczerze w to wierzyła.

And so I believed it, too.

Więc i ja uwierzyłam.

Now, worrying about losing your hair when you're fighting cancer

Przejmowanie się utratą włosów, kiedy walczysz z rakiem,

may seem silly at first,

może się wydawać głupie,

but it's not just that you're worried about how you're going to look.

ale nie chodzi o sam wygląd.

It's that you're worried that everybody's going to treat you so carefully.

Chodzi o to, że ludzie będą się nad tobą użalać.

Joanne made me feel normal for the first time in six months.

Przy Joanne po raz pierwszy od 6 miesięcy poczułam się normalnie.

We talked about her boyfriends,

Rozmawiałyśmy o jej chłopakach,

we talked about looking for apartments in New York City,

o poszukiwaniu mieszkania w Nowym Jorku

and we talked about my reaction to the chemotherapy --

i o mojej reakcji na chemioterapię...

all kind of mixed in together.

wszystko po trochu.

And I always wondered,

Zawsze się zastanawiałam,

how did she so instinctively know just how to talk to me?

skąd ona wiedziała, jak ze mną rozmawiać?

Joanne Staha and my admiration for her

Joanne Staha i podziw dla niej

marked the beginning of my journey into the world of nurses.

dał początek mojej wędrówki po świecie pielęgniarek.

A few years later, I was asked to do a project

Kilka lat później poproszono mnie o przygotowanie projektu

that would celebrate the work that nurses do.

dla uczczenia ich pracy.

I started with Joanne,

Zaczęłam od Joanne

and I met over 100 nurses across the country.

i poznałam ponad 100 pielęgniarek z całego kraju.

I spent five years interviewing, photographing and filming nurses

Przez 5 lat prowadziłam wywiady, fotografując i filmując pielęgniarki

for a book and a documentary film.

na potrzeby książki i filmu dokumentalnego.

With my team,

Wspólnie z zespołem

we mapped a trip across America that would take us to places

zaplanowaliśmy podróż po Ameryce

dealing with some of the biggest public health issues facing our nation --

w miejsca zmagające się z problemami natury zdrowotnej,

aging, war, poverty, prisons.

jak starość, wojna, bieda, więzienia.

And then we went places

Pojechaliśmy do miejsc,

where we would find the largest concentration of patients

gdzie znajdują się skupiska pacjentów

dealing with those issues.

z takimi problemami.

Then we asked hospitals and facilities to nominate nurses

Poprosiliśmy szpitale i placówki, by wyznaczyły pielęgniarki

who would best represent them.

najlepiej je reprezentujące.

One of the first nurses I met was Bridget Kumbella.

Jedną z pierwszych była Bridget Kumbella.

Bridget was born in Cameroon,

Bridget urodziła się w Kamerunie,

the oldest of four children.

najstarsza z czworga rodzeństwa.

Her father was at work when he had fallen from the fourth floor

Jej ojciec spadł w pracy z 4 piętra

and really hurt his back.

i poważnie uszkodził kręgosłup.

And he talked a lot about what it was like to be flat on your back

Żalił się, jak to jest leżeć na plecach,

and not get the kind of care that you need.

bez odpowiedniej pomocy.

And that propelled Bridget to go into the profession of nursing.

To pchnęło Bridget do zostania pielęgniarką.

Now, as a nurse in the Bronx,

Jako pielęgniarka na Bronksie

she has a really diverse group of patients that she cares for,

ma bardzo różnorodnych pacjentów

from all walks of life,

z różnych grup społecznych

and from all different religions.

i wyznań.

And she's devoted her career to understanding the impact

Pracę zawodową poświęciła na badanie wpływu

of our cultural differences when it comes to our health.

różnic kulturowych na zdrowie.

She spoke of a patient --

Powiedziała o pacjencie,

a Native American patient that she had --

indiańskim pacjencie,

that wanted to bring a bunch of feathers into the ICU.

który chciał wnieść pęk piór na intensywną terapię.

That's how he found spiritual comfort.

Dawało mu to spokój ducha.

And she spoke of advocating for him

Mówiła, jak go wspierała,

and said that patients come from all different religions

bo pacjenci wyznają różne religie

and use all different kinds of objects for comfort;

i wspomagają się różnymi przedmiotami,

whether it's a holy rosary or a symbolic feather,

czy to różańcem, czy symbolicznym piórem,

it all needs to be supported.

wszystkie trzeba szanować.

This is Jason Short.

Oto Jason Short.

Jason is a home health nurse in the Appalachian mountains,

Jest pielęgniarzem domowym w Appalachach.

and his dad had a gas station and a repair shop when he was growing up.

Jego ojciec miał warsztat i stację paliw.

So he worked on cars in the community that he now serves as a nurse.

Dorastając, pracował przy samochodach, gdzie teraz pracuje jako pielęgniarz.

When he was in college,

Kiedy był na studiach,

it was just not macho at all to become a nurse,

pielęgniarstwo uchodziło za niemęskie zajęcie,

so he avoided it for years.

więc wiele lat go unikał.

He drove trucks for a little while,

Trochę jeździł ciężarówką,

but his life path was always pulling him back to nursing.

ale życie wciąż zachęcało go do bycia pielęgniarzem.

As a nurse in the Appalachian mountains,

Pielęgniarz w Appalachach

Jason goes places that an ambulance can't even get to.

udaje się w miejsca, gdzie ambulans nie dotrze.

In this photograph, he's standing in what used to be a road.

Na tym zdjęciu Jason stoi na pozostałościach drogi.

Top of the mountain mining flooded that road,

Została zalana przez kopalnię na szczycie

and now the only way for Jason to get to the patient

i teraz dotrzeć do pacjenta w tym domu,

living in that house with black lung disease

chorego na pylicę węglową,

is to drive his SUV against the current up that creek.

można tylko terenówką w górę strumienia.

The day I was with him, we ripped the front fender off the car.

W dzień spotkania odpadł nam przedni błotnik w samochodzie.

The next morning he got up, put the car on the lift,

Rankiem Jason wziął auto na podnośnik,

fixed the fender,

naprawił błotnik

and then headed out to meet his next patient.

i ruszyliśmy do kolejnego pacjenta.

I witnessed Jason caring for this gentleman

Byłam świadkiem, jak Jason zajmował się tym panem

with such enormous compassion,

z ogromnym współczuciem

and I was struck again by how intimate the work of nursing really is.

i uderzyła mnie intymność pracy przy chorym.

When I met Brian McMillion, he was raw.

Kiedy poznałam Briana McMilliona,

He had just come back from a deployment

dopiero co wrócił z misji

and he hadn't really settled back in to life in San Diego yet.

i nie zaaklimatyzował się jeszcze w San Diego.

He talked about his experience of being a nurse in Germany

Mówił o swojej pracy jako pielęgniarz w Niemczech

and taking care of the soldiers coming right off the battlefield.

i opiece nad żołnierzami wracającymi z pola bitwy.

Very often, he would be the first person they would see

Często był pierwszą osobą, którą widzieli

when they opened their eyes in the hospital.

po otwarciu oczu w szpitalu.

And they would look at him as they were lying there,

Leżąc, patrzyli na niego,

missing limbs,

pozbawieni kończyn,

and the first thing they would say is,

i ich pierwsze pytanie brzmiało:

"When can I go back? I left my brothers out there."

"Kiedy mogę wracać? Zostawiłem tam braci".

And Brian would have to say,

Brian odpowiadał:

"You're not going anywhere.

"Nigdzie się nie ruszaj.

You've already given enough, brother."

Wystarczająco już oddałeś, bracie".

Brian is both a nurse and a soldier who's seen combat.

Brian jest pielęgniarzem i żołnierzem, który doświadczył walki.

So that puts him in a unique position

To stawia go w pozycji osoby,

to be able to relate to and help heal the veterans in his care.

która może wspomóc ich leczenie, a zarazem wie, co przeżyli.

This is Sister Stephen,

To siostra Stephen.

and she runs a nursing home in Wisconsin called Villa Loretto.

Prowadzi dom opieki w Wisconsin o nazwie Villa Loretto.

And the entire circle of life can be found under her roof.

Pod jego dachem można dostrzec cały krąg życia.

She grew up wishing they lived on a farm,

Dorastała, marząc o życiu na farmie,

so given the opportunity to adopt local farm animals,

więc kiedy pojawiła się okazja adopcji zwierząt hodowlanych,

she enthusiastically brings them in.

od razu z niej skorzystała.

And in the springtime, those animals have babies.

Wiosną zwierzęta mają małe.

And Sister Stephen uses those baby ducks, goats and lambs

Siostra Stephen wykorzystuje

młode kaczki, kozy i owce jako terapię zwierzęcą

as animal therapy for the residents at Villa Loretto

dla pensjonariuszy Villa Loretto,

who sometimes can't remember their own name,

którzy miewają problemy z pamięcią,

but they do rejoice in the holding of a baby lamb.

ale uwielbiają kontakt z jagnięciem.

The day I was with Sister Stephen,

Kiedy odwiedziłam siostrę Stephen,

I needed to take her away from Villa Loretto

musiałam ją zabrać poza Villa Loretto,

to film part of her story.

by sfilmować fragment jej historii.

And before we left,

Zanim wyszłyśmy

she went into the room of a dying patient.

siostra wstąpiła do sali umierającego pacjenta.

And she leaned over and she said,

Pochyliła się i powiedziała:

"I have to go away for the day,

"Muszę dzisiaj wyjść,

but if Jesus calls you,

ale gdyby cię wezwał Jezus,

you go.

nie wahaj się.

You go straight home to Jesus."

Idź do domu Pana".

I was standing there and thinking

Stojąc tam, po raz pierwszy w życiu

it was the first time in my life

zdałam sobie sprawę,

I witnessed that you could show someone you love them completely

że oznaką miłości jest również umiejętność

by letting go.

pogodzenia się z losem.

We don't have to hold on so tightly.

Nie warto żyć na siłę.

I saw more life rolled up at Villa Loretto

W Villa Loretto widziałam więcej życia

than I have ever seen at any other time at any other place in my life.

niż gdziekolwiek indziej.

We live in a complicated time when it comes to our health care.

Żyjemy w skomplikowanych czasach jeżeli chodzi o opiekę zdrowotną.

It's easy to lose sight of the need for quality of life,

Często skupiamy się na długości życia,

not just quantity of life.

zapominając o jakości.

As new life-saving technologies are created,

Wraz z rozwojem metod ratowania życia,

we're going to have really complicated decisions to make.

pojawiają się dylematy.

These technologies often save lives,

Postęp pozwała wydłużyć życie,

but they can also prolong pain and the dying process.

ale może również przedłużyć ból i cierpienie.

How in the world are we supposed to navigate these waters?

Jak żeglować po tych wodach?

We're going to need all the help we can get.

Będzie nam potrzebna każda pomoc.

Nurses have a really unique relationship with us

Pielęgniarki mają z nami szczególną więź

because of the time spent at bedside.

za sprawą czasu spędzonego przy łóżku.

During that time,

W tym czasie rozwija się

a kind of emotional intimacy develops.

emocjonalna zażyłość.

This past summer, on August 9,

Zeszłego lata, 9 sierpnia,

my father died of a heart attack.

zmarł na zawał serca mój ojciec.

My mother was devastated,

Matka była zdruzgotana,

and she couldn't imagine her world without him in it.

nie wyobrażała sobie życia bez niego.

Four days later she fell,

Cztery dni później upadła,

she broke her hip,

złamała biodro,

she needed surgery

potrzebowała operacji

and she found herself fighting for her own life.

i sama musiała walczyć o życie.

Once again I found myself

Znowu znalazłam się w sytuacji,

on the receiving end of the care of nurses --

w której ważna rolę odgrywa pomoc pielęgniarska,

this time for my mom.

tym razem dla mamy.

My brother and my sister and I stayed by her side

Moja siostra, brat i ja czuwaliśmy u jej boku

for the next three days in the ICU.

przez kolejne 3 dni na intensywnej terapii.

And as we tried to make the right decisions

Usiłowaliśmy podejmować trafne decyzje,

and follow my mother's wishes,

zgodne z wolą matki,

we found that we were depending upon the guidance of nurses.

i nie obeszlibyśmy się bez rad pielęgniarek.

And once again,

Kolejny raz

they didn't let us down.

pielęgniarki nas nie zawiodły.

They had an amazing insight in terms of how to care for my mom

Rozumiały, jak opiekować się mamą

in the last four days of her life.

w ostatnich czterech dniach jej życia.

They brought her comfort and relief from pain.

Dawały jej ukojenie i uśmierzały ból.

They knew to encourage my sister and I to put a pretty nightgown on my mom,

Zachęciły moją siostrę i mnie, żeby założyć matce ładną koszulę nocną,

long after it mattered to her,

kiedy jej to już nie robiło różnicy,

but it sure meant a lot to us.

ale dla nas znaczyło bardzo wiele.

And they knew to come and wake me up just in time for my mom's last breath.

Wiedziały, kiedy mnie obudzić,

żebym była przy matce w jej ostatnim tchnieniu.

And then they knew how long to leave me in the room

Wiedziały, jak długo zostawić mnie w sali,

with my mother after she died.

kiedy matka zmarła.

I have no idea how they know these things,

Nie mam pojęcia, skąd one to wszystko wiedzą,

but I do know that I am eternally grateful

ale jestem im dozgonnie wdzięczna,

that they've guided me once again.

że znowu potrafiły mną pokierować.

Thank you so very much.

Bardzo wszystkim dziękuję.

(Applause)

(Brawa)