Gordon Brown on global ethic vs. national interest

48,896 views ・ 2009-12-01

TED


Proszę kliknąć dwukrotnie na poniższe angielskie napisy, aby odtworzyć film.

Tłumaczenie: Marcin Mituniewicz Korekta: Monika Sulima
Chris Anderson: Dziękuję bardzo, panie premierze.
00:26
Chris Anderson: Thank you so much, Prime Minister,
0
26330
2381
00:28
that was both fascinating and quite inspiring.
1
28735
2191
To było naprawdę inspirujące i fascynujące.
00:30
So, you're calling for a global ethic.
2
30950
2682
Domaga się pan globalnej etyki.
00:34
Would you describe that as global citizenship?
3
34330
3976
Czy określiłby ją pan jako
bycie obywatelem świata?
00:38
Is that an idea that you believe in, and how would you define that?
4
38330
3191
Czy w to pan wierzy
i jak by pan to zdefiniował?
00:41
Gordon Brown: It is about global citizenship
5
41545
2126
Gordon Brown: Chodzi o bycie obywatelem świata
00:43
and recognizing our responsibilities to others.
6
43695
2197
oraz dostrzeżenie naszej odpowiedzialności za innych.
00:45
There is so much to do over the next few years
7
45916
3390
Wiele jest do zrobienia
przez kolejnych kilka lat,
00:49
that is obvious to so many of us
8
49330
2976
oczywista dla wielu z nas
00:52
to build a better world.
9
52330
1636
jest konieczność budowania lepszego świata,
00:54
And there is so much shared sense of what we need to do,
10
54506
4366
tak wielu z nas podziela poglądy na to,
co powinniśmy zrobić,
00:58
that it is vital that we all come together.
11
58896
2006
że niezbędne jest, abyśmy mówili jednym głosem.
01:00
But we don't necessarily have the means to do so.
12
60926
2702
Niekoniecznie jednak mamy ku temu sposoby.
01:03
So there are challenges to be met.
13
63652
1794
Stoją przed nami wyzwania.
01:05
I believe the concept of global citizenship
14
65890
2416
Koncepcja bycia obywatelem świata
pojawi się wśród rozmawiających ze sobą
01:08
will simply grow out of people talking to each other across continents.
15
68330
3976
ludzi z różnych kontynentów.
01:12
But of course the task is to create the institutions
16
72330
2434
Oczywiście zadanie polega
na powołaniu instytucji
01:14
that make that global society work.
17
74788
1936
zapewniających funkcjonowanie globalnej społeczności.
01:16
But I don't think we should underestimate
18
76748
1961
Nie powinniśmy nie doceniać tego, do jakiego stopnia
01:18
the extent to which massive changes in technology
19
78733
2573
ogromne zmiany w technologii,
01:21
make possible the linking up of people across the world.
20
81330
3185
pozwalają łączyć się
ludziom z całego świata.
01:24
CA: But people get excited about this idea of global citizenship,
21
84539
3767
CA: Ludzie ekscytują się
ideą globalnego obywatelstwa,
01:28
but then they get confused a bit again
22
88330
1976
jednak pewną dezorientację
01:30
when they start thinking about patriotism,
23
90330
2000
wprowadza u nich myślenie o patriotyźmie
01:32
and how to combine these two.
24
92354
1714
oraz to, jak pogodzić oba te pojęcia.
01:34
I mean, you're elected as Prime Minister
25
94092
2214
Został pan wybrany premierem
01:36
with a brief to bat for Britain.
26
96330
3292
z zadaniem wspierania Wielkiej Brytanii.
01:39
How do you reconcile the two things?
27
99646
3080
Jak pan godzi wspomniane wcześniej dwie rzeczy?
01:43
GB: Well, of course national identity remains important.
28
103251
2977
GB: Oczywiście tożsamość narodowa
wciąż jest ważna,
01:46
But it's not at the expense of people accepting their global responsibilities.
29
106252
3716
ale nie dbamy o nią kosztem
odrzucenia odpowiedzialności globalnej.
01:49
And I think one of the problems of recession
30
109992
3054
Myślę, że jednym z problemów związanych z recesją
01:53
is that people become more protectionist,
31
113070
3103
jest to, że ludzie zaczęli chronić samych siebie.
01:56
they look in on themselves,
32
116197
1785
Patrzeć na samych siebie.
01:58
they try to protect their own nation,
33
118006
2300
Starają się chronić swój naród
02:00
perhaps at the expense of other nations.
34
120330
3248
czasem kosztem innych narodów.
02:03
When you actually look at the motor of the world economy,
35
123602
2704
Kiedy przyjrzymy się motorowi światowej ekonomii,
02:06
it cannot move forward
36
126330
1737
zauważymy, że nie będzie pracował,
02:08
unless there is trade between the different countries.
37
128091
2895
jeśli nie będzie wymiany handlowej między krajami
02:11
And any nation that would become protectionist over the next few years
38
131010
3515
i że każdy z narodów, który wprowadzi u siebie protekcjonizm
02:14
would deprive itself of the chance of getting the benefits
39
134549
2757
w ciągu kilku kolejnych lat pozbawi się szansy
zyskania na wzrastaniu w światowej ekonomii.
02:17
of growth in the world economy.
40
137330
2076
02:19
So, you've got to have a healthy sense of patriotism;
41
139430
3238
Trzeba mieć zdrowe podejście do patriotyzmu.
02:22
that's absolutely important.
42
142692
1380
To niezmiernie ważne.
02:24
But you've got to realize that this world has changed fundamentally,
43
144096
3286
Trzeba jednak zdawać sobie sprawę, że świat zasadniczo się zmienił
02:27
and the problems we have cannot be solved by one nation and one nation alone.
44
147406
3900
i problemy, z jakimi się borykamy
nie mogą być rozwiązane przez jedno państwo.
02:31
CA: Well, indeed.
45
151330
1137
CA: Dokładnie. Ale co robić,
02:32
But what do you do when the two come into conflict
46
152491
3315
kiedy te dwie idee wchodzą w konflikt
02:35
and you're forced to make a decision
47
155830
2001
i trzeba podjąć decyzję
02:37
that either is in Britain's interest, or the interest of Britons,
48
157855
4451
czy poprzeć interesy Wielkiej Brytanii
i Brytyjczyków,
02:42
or citizens elsewhere in the world?
49
162330
2359
czy obywateli innych krajów?
02:44
GB: Well I think we can persuade people
50
164713
2003
Myślę, że możemy przekonać ludzi,
02:46
that what is necessary for Britain's long-term interests,
51
166740
3566
że to co jest konieczne dla interesów Wielkiej Brytanii,
02:50
what is necessary for America's long-term interests,
52
170330
2429
czy Ameryki, w dłuższej perspektywie,
02:52
is proper engagement with the rest of the world,
53
172783
2286
jest właściwym rozwiązaniem również dla reszty świata
02:55
and taking the action that is necessary.
54
175093
4907
i że podjęcie odpowiednich działań jest niezbędne.
03:00
There is a great story, again, told about Richard Nixon.
55
180024
4773
Posłuchajcie tej świetnej historii,
o Richardzie Nixonie.
03:04
1958, Ghana becomes independent,
56
184821
3951
Rok 1958, Ghana staje się niepodległa,
03:08
so it is just over 50 years ago.
57
188796
1788
działo się to ponad 50 lat temu.
03:11
Richard Nixon goes to represent the United States government
58
191203
3991
Richard Nixon jedzie reprezentować
rząd Stanów Zjednoczonych
03:15
at the celebrations for independence in Ghana.
59
195218
2976
w obchodach uzyskania niepodległości.
03:18
And it's one of his first outings as Vice President to an African country.
60
198661
4645
To jedna z jego pierwszych wizyt
w kraju afrykańskim jako wiceprezydent.
03:23
He doesn't quite know what to do,
61
203330
1640
Nie za bardzo wie co robić.
03:24
so he starts going around the crowd
62
204994
1749
Zaczyna więc chodzić wśród tłumu
03:26
and starts talking to people
63
206767
1539
i rozmawiać z ludźmi.
03:28
and he says to people in this rather unique way,
64
208330
2286
Mówi do nich w swoim specyficznym stylu,
03:30
"How does it feel to be free?"
65
210640
2217
"Jakie to uczucie być wolnym"?
03:32
And he's going around, "How does it feel to be free?"
66
212881
2722
Chodzi w kółko i mówi, "Jakie to uczucie być wolnym"?
03:35
"How does it feel to be free?"
67
215627
1587
"Jakie to uczucie być wolnym"?
Wtedy ktoś odpowiada mu,
03:37
And then someone says,
68
217238
1102
03:38
"How should I know? I come from Alabama."
69
218364
2147
"Skąd mam wiedzieć? Pochodzę z Alabamy".
03:40
(Laughter)
70
220535
2771
(śmiech)
03:43
And that was the 1950s.
71
223330
3404
To było w latach 50.
03:46
Now, what is remarkable
72
226758
4270
Godne uwagi jest to,
że przyznanie praw obywatelskich w Ameryce osiągnięto w latach 60.
03:51
is that civil rights in America were achieved in the 1960s.
73
231052
3721
03:55
But what is equally remarkable
74
235330
1976
Równie warte odnotowania jest to,
03:57
is socioeconomic rights in Africa have not moved forward very fast
75
237330
4976
że prawa społeczne i ekonomiczne w Afryce
nie rozwijały się zbyt szybko,
04:02
even since the age of colonialism.
76
242330
2341
nawet po upadku kolonializmu.
04:05
And yet, America and Africa have got a common interest.
77
245330
3865
Mimo tego Ameryka i Afryka
mają wspólne interesy
04:09
And we have got to realize that if we don't link up
78
249560
2746
i musimy sobie uświadomić,
że jeśli nie porozumiemy się z ludźmi
04:12
with those people who are sensible voices and democratic voices in Africa,
79
252330
3976
reprezentującymi głos rozsądku i wartości demokratyczne,
04:16
to work together for common causes,
80
256330
1976
aby osiągać z nimi wspólne cele,
04:18
then the danger of Al Qaeda and related groups
81
258330
2976
wtedy zagrożenie ze strony Al-Kaidy i innych grup
rosnących siłę w Afryce będzie bardzo duże.
04:21
making progress in Africa is very big.
82
261330
1976
04:23
So, I would say that what seems sometimes
83
263330
1976
Powiedziałbym, że to co wydaje się być
04:25
to be altruism, in relation to Africa, or in relation to developing countries,
84
265330
4818
altruizmem w relacjach z Afryką
oraz innymi krajami rozwijającymi się, jest czymś więcej.
04:30
is more than that.
85
270172
1149
W mądrze pojmowanym własnym interesie
04:31
It is enlightened self-interest for us to work with other countries.
86
271345
3294
jest współpraca z innymi krajami.
04:34
And I would say that national interest
87
274663
1850
Interes narodowy oraz globalny
04:36
and, if you like, what is the global interest
88
276537
2109
04:38
to tackle poverty and climate change
89
278670
2080
obejmujący walkę z biedą i zmianami klimatu
04:40
do, in the long run, come together.
90
280774
2532
w dłuższej perspektywie idą w parze.
04:43
And whatever the short-run price for taking action on climate change
91
283330
3239
Jakakolwiek byłaby doraźna cena podjęcia działań
04:46
or on security, or taking action to provide opportunities
92
286593
2683
dotyczących zmian klimatu, bezpieczeństwa,
cz też dania ludziom możliwości edukacji,
04:49
for people for education,
93
289300
1265
04:50
these are prices that are worth paying
94
290589
2202
koszty te są warte poniesienia,
04:52
so that you build a stronger global society
95
292815
2491
aby budować silniejsze społeczeństwo globalne,
04:55
where people feel able to feel comfortable with each other
96
295330
3385
w którym ludzie czują się swobodnie będąc razem
04:58
and are able to communicate with each other in such a way
97
298739
2682
i są w stanie porozumieć się ze sobą w taki sposób,
05:01
that you can actually build stronger links between different countries.
98
301445
3341
żeby zbudować silniejsze więzi
pomiędzy różnymi krajami.
05:04
CA: I still just want to draw out on this issue.
99
304810
2496
CA: Chciałbym pana zapytać o coś w tym kontekście.
05:07
So, you're on vacation at a nice beach,
100
307330
3397
Jest pan na wakacjach, na ładnej plaży
05:10
and word comes through that there's been a massive earthquake
101
310751
3207
i dowiaduje się pan, że miało miejsce potężne trzęsienie ziemi
05:13
and that there is a tsunami advancing on the beach.
102
313982
2420
i że do plaży zbliża się fala tsunami.
05:16
One end of the beach, there is a house containing a family of five Nigerians.
103
316426
4757
Na jednym końcu plaży stoi dom,
w którym przebywa pięcioro Nigeryjczyków,
a w domu na drugim końcu
05:21
And at the other end of the beach there is a single Brit.
104
321207
2713
jest jeden Brytyjczyk.
05:24
You have time to --
105
324487
1381
Ma pan czas żeby ostrzec tylko jeden dom.
05:25
(Laughter)
106
325892
1921
05:27
you have time to alert one house.
107
327837
2334
Co pan robi?
(śmiech)
05:30
What do you do?
108
330195
1001
05:31
(Laughter)
109
331220
2086
GB: Współczesna komunikacja.
05:33
GB: Modern communications.
110
333330
1976
05:35
(Applause)
111
335330
2976
(brawa)
05:38
Alert both.
112
338330
1976
Ostrzegam obydwa. (brawa)
05:40
(Applause)
113
340330
3436
05:43
I do agree that my responsibility
114
343790
3445
Zgadzam się, że jestem odpowiedzialny
przede wszystkim za zapewnienie
05:47
is first of all to make sure that people in our country are safe.
115
347259
3167
bezpieczeństwa ludziom w moim kraju.
Nie chciałbym, żeby coś,
05:50
And I wouldn't like anything that is said today to suggest
116
350450
3310
co dziś powiedziałem sugerowało, że umniejszam
05:53
that I am diminishing the importance of the responsibility
117
353784
2729
wagę odpowiedzialności,
05:56
that each leader has for their own country.
118
356537
2015
jaką każdy przywódca ponosi za swój kraj.
05:58
But I'm trying to suggest that there is a huge opportunity
119
358957
3152
Chcę powiedzieć,
że przed nami otwiera się wielka sposobność,
06:02
open to us that was never open to us before.
120
362133
2293
jakiej nigdy wcześniej nie mieliśmy,
06:04
But the power to communicate across borders
121
364450
2048
taka, że możność komunikacji pomiędzy krajami
06:06
allows us to organize the world in a different way.
122
366522
3229
pozwala nam organizować świat w odmienny sposób.
Myślę o tym tsunami. To klasyczny przykład.
06:10
And I think, look at the tsunami, it's a classic example.
123
370282
3572
06:13
Where was the early warning systems?
124
373878
1976
Gdzie były systemy wczesnego ostrzegania?
06:16
Where was the world acting together
125
376330
2786
Dlaczego świat nie współpracował,
aby poradzić sobie z narastającymi problemami,
06:19
to deal with the problems that they knew arose
126
379140
2235
06:21
from the potential for earthquakes,
127
381399
2433
jak zagrożenie trzęsieniami ziemi,
06:23
as well as the potential for climate change?
128
383856
2097
czy zmianami klimatu.
06:25
And when the world starts to work together,
129
385977
2049
Jeśli świat zacznie współpracować
dzięki lepszym systemom wczesnego ostrzegania,
06:28
with better early-warning systems,
130
388050
1689
06:29
you can deal with some of these problems in a better way.
131
389763
2682
wtedy można będzie poradzić sobie z niektórymi problemami znacznie lepiej.
06:32
I just think we're not seeing, at the moment,
132
392469
2123
Myślę, że w tej chwili nie dostrzegamy
06:34
the huge opportunities open to us by the ability of people to cooperate
133
394616
3930
wielkich możliwości dostępnych nam
dzięki umiejętności ludzi do współpracy
06:38
in a world where either there was isolationism before
134
398570
2977
w świecie, w którym panował izolacjonizm,
06:41
or there was limited alliances based on convenience
135
401571
3735
czy ograniczone sojusze
wynikające z wygody,
06:45
which never actually took you to deal with some of the central problems.
136
405330
3466
które to zjawiska nie pozwalały na zmierzenie się
z ogólnymi problemami.
06:48
CA: But I think this is the frustration
137
408820
1978
CA: Myślę, że takie frustracje
06:50
that perhaps a lot of people have, like people in the audience here,
138
410822
3220
przeżywa pewnie wielu ludzi, również na tej widowni,
06:54
where we love the kind of language that you're talking about.
139
414066
2889
ale podoba się nam sposób, w jaki pan o tym opowiada.
06:56
It is inspiring.
140
416979
1009
To inspirujące. Wielu z nas wierzy,
06:58
A lot of us believe that that has to be the world's future.
141
418012
3294
że tak musi wyglądać przyszłość świata.
Jednak gdy sytuacja się zmienia,
07:01
And yet, when the situation changes,
142
421330
2976
07:04
you suddenly hear politicians talking as if,
143
424330
2782
nagle słyszymy polityków mówiących
07:07
you know, for example, the life of one American soldier
144
427136
3170
na przykład o tym, że jeden amerykański żołnierz
07:10
is worth countless numbers of Iraqi civilians.
145
430330
2656
jest wart niezliczonej ilości irackich cywili.
07:13
When the pedal hits the metal,
146
433010
3555
Kiedy dociskamy gaz do dechy,
07:16
the idealism can get moved away.
147
436589
2976
idealizm może odejść na bok.
07:19
I'm just wondering whether you can see that changing over time,
148
439956
5470
Zastanawiam się, czy zauważa pan,
że to się dziś zmienia,
07:25
whether you see in Britain
149
445450
1856
że widzi pan u Brytyjczyków
07:27
that there are changing attitudes,
150
447330
1660
zmiany w postawach
07:29
and that people are actually more supportive
151
449014
2129
oraz że ludzie bardziej wspierają
07:31
of the kind of global ethic that you talk about.
152
451167
2999
ideę globalnej etyki, o której pan mówił.
07:34
GB: I think every religion, every faith,
153
454761
2849
GB: Uważam, że każda religia, każda wiara -
07:37
and I'm not just talking here to people of faith or religion --
154
457634
3105
i nie mówię teraz tylko
do ludzi wierzących -
07:40
it has this global ethic at the center of its credo.
155
460763
3627
zawiera globalną etykę w swoim credo,
07:44
And whether it's Jewish or whether it's Muslim
156
464780
3333
nieistotne, czy jest się Żydem, Muzułmaninem,
07:48
or whether it's Hindu, or whether it's Sikh,
157
468137
2833
Hinduistą, czy Sikhiem,
07:50
the same global ethic is at the heart of each of these religions.
158
470994
4995
ta sama globalna etyka leży w sercu
każdej z tych religii.
07:56
So, I think you're dealing with something
159
476013
2293
Myślę, że mamy do czynienia z czymś,
07:58
that people instinctively see as part of their moral sense.
160
478330
4791
co ludzie instynktownie postrzegają
jako element swojej moralności.
08:03
So you're building on something that is not pure self-interest.
161
483145
3762
Budujemy na fundamentach czegoś,
co nie dotyczy tylko własnego interesu.
08:06
You're building on people's ideas and values --
162
486931
3977
Budujemy na fundamentach idei i wartości,
08:10
that perhaps they're candles that burn very dimly on certain occasions.
163
490932
5667
które są jak świece, być może
w pewnych okolicznościach palące się słabo,
ale są to płomienie wartości,
08:17
But it is a set of values that cannot, in my view, be extinguished.
164
497060
4148
których w mojej opinii nie da się zgasić.
08:21
Then the question is,
165
501232
1555
Powstaje pytanie
08:22
how do you make that change happen?
166
502811
2658
jak spowodować takie zmiany?
08:25
How do you persuade people that it is in their interest
167
505493
3888
Jak przekonać ludzi,
że budowanie leży w ich interesie?
08:29
to build strong --
168
509405
1739
Po II wojnie światowej
08:31
After the Second World War,
169
511168
1504
08:32
we built institutions, the United Nations,
170
512696
2977
stworzyliśmy instytucje:
ONZ, Międzynarodowy Fundusz Walutowy, Bank Światowy,
08:35
the IMF, the World Bank,
171
515697
1363
08:37
the World Trade Organization, the Marshall Plan.
172
517084
2834
Światowa Organizacja Handlu, plan Marshalla.
08:39
There was a period in which people talked about an act of creation,
173
519942
4033
Był czas, w którym ludzie mówili
o akcie stworzenia,
08:43
because these institutions were so new.
174
523999
1977
bowiem te organizacje były czymś nowatorskim.
08:46
But they are now out of date. They don't deal with the problems.
175
526000
3111
W tej chwili są przestarzałe. Nie radzą sobie z problemami.
Jak powiedziałem, te instytucje nie poradzą sobie
08:49
You can't deal with the environmental problem
176
529135
2135
z problemami związanymi z ochroną środowiska.
08:51
through existing institutions.
177
531294
1475
08:52
You can't deal with the security problem in the way that you need to.
178
532793
3513
Nie poradzą sobie zadowalająco z zagrożeniami dla bezpieczeństwa,
ani problemami ekonomicznymi i finansowymi.
08:56
You can't deal with the economic and financial problem.
179
536330
2572
08:58
So we have got to rebuild our global institutions,
180
538926
2380
Musimy przebudować nasze globalne instytucje
09:01
build them in a way that is suitable to the challenges of this time.
181
541330
3219
w sposób adekwatny
do wyzwań naszych czasów,
09:04
And I believe that if you look at the biggest challenge we face,
182
544573
3068
uważam że największym z tych wyzwań
09:07
it is to persuade people to have the confidence
183
547665
2642
jest przekonanie ludzi, aby zaufali,
09:10
that we can build a truly global society
184
550331
2481
że możemy zbudować prawdziwie globalne społeczeństwo
09:12
with the institutions that are founded on these rules.
185
552836
3080
w oparciu o instytucje stworzone na tych zasadach.
09:15
So, I come back to my initial point.
186
555940
2317
Wracam zatem do punktu wyjścia.
09:18
Sometimes you think things are impossible.
187
558281
2001
Pewne rzeczy uważamy czasem za niemożliwe.
09:20
Nobody would have said 50 years ago
188
560306
1953
Nikt nie powiedziałby 50 lat temu,
09:22
that apartheid would have gone in 1990,
189
562283
2023
że w roku 1990 nastąpi kres apartheidu,
09:24
or that the Berlin wall would have fallen at the turn of the '80s and '90s,
190
564330
4399
że na przełomie lat 80. i 90. upadnie mur berliński,
09:28
or that polio could be eradicated,
191
568753
1774
lub że polio można wyeliminować.
09:30
or perhaps 60 years ago,
192
570551
1441
60 lat temu nikt nie spodziewał się,
09:32
nobody would have said a man could gone to the Moon.
193
572016
2468
że człowiek poleci na Księżyc.
09:34
All these things have happened.
194
574508
1798
To wszystko się wydarzyło.
09:36
By tackling the impossible, you make the impossible possible.
195
576330
2976
Jeśli zmagamy się z niemożliwym,
staje się to możliwe.
09:39
CA: And we have had a speaker who said that very thing,
196
579746
3560
CA: Mieliśmy kiedyś mówcę, który powiedział to samo,
a potem połknął miecz.
09:43
and swallowed a sword right after that, which was quite dramatic.
197
583330
3419
To było naprawdę dramatyczne. (śmiech)
09:46
(Laughter)
198
586773
1133
GB: Teraz będę musiał to zrobić. (śmiech)
09:47
GB: Followed my sword and swallow.
199
587930
2376
CA: Na pewno o globalnej etyce
09:50
CA: But, surely a true global ethic is for someone to say,
200
590330
4976
ktoś mógłby powiedzieć:
"Wierzę, że życie każdego człowieka
09:55
"I believe that the life of every human on the planet
201
595330
2662
na Ziemi warte jest tego,
09:58
is worth the same, equal consideration,
202
598016
2977
aby traktować je równo, niezależnie
10:01
regardless of nationality and religion."
203
601017
3289
od narodowości, czy wyznania".
10:04
And you have politicians who have --
204
604330
2977
Wy, politycy, wyznaczeni w wyborach,
10:07
you're elected.
205
607331
1053
w pewnym sensie nie możecie tak powiedzieć.
10:08
In a way, you can't say that.
206
608408
1415
10:09
Even if, as a human being, you believe that,
207
609847
2086
Pomimo, że uważacie tak jako ludzie,
10:11
you can't say that.
208
611957
1369
nie możecie tego powiedzieć.
10:13
You're elected for Britain's interests.
209
613350
2352
Został pan wybrany, aby bronić interesów Królestwa.
10:15
GB: We have a responsibility to protect.
210
615726
2580
GB: Nasza odpowiedzialność to ochrona.
10:18
I mean look, 1918, the Treaty of Versailles,
211
618330
3276
Przyjrzyjmy się traktatowi wersalskiemu z 1918 roku
10:21
and all the treaties before that,
212
621630
1812
i wszystkim wcześniejszym,
10:23
the Treaty of Westphalia and everything else,
213
623466
2127
jak pokój westfalski i pozostałe,
10:25
were about protecting the sovereign right of countries
214
625617
2620
które miały na celu ochronę suwerennych praw
państw do postępowania wedle własnej woli.
10:28
to do what they want.
215
628261
1319
10:29
Since then, the world has moved forward,
216
629604
2252
Od tego czasu świat poszedł do przodu,
10:31
partly as a result of what happened with the Holocaust,
217
631880
2977
po części z powodu tego, co działo się
podczas Holocaustu i związane było z obawami ludzi
10:34
and people's concern about the rights of individuals
218
634881
2847
dotyczącymi praw jednostki na obszarach,
10:37
within territories where they need protection,
219
637752
3554
na których potrzebowali ochrony,
10:41
partly because of what we saw in Rwanda,
220
641330
2801
po części z powodu tego co widzieliśmy w Rwandzie,
czy też w Bośni.
10:44
partly because of what we saw in Bosnia.
221
644155
1977
Idea odpowiedzialności za ochronę
10:46
The idea of the responsibility to protect
222
646156
2150
wszystkich ludzi znajdujących się
10:48
all individuals who are in situations where they are at humanitarian risk
223
648330
3976
w sytuacji zagrożenia klęską humanitarną
10:52
is now being established as a principle which governs the world.
224
652330
3048
w tej chwili staje się na świecie główną zasadą postępowania.
10:55
So, while I can't automatically say
225
655402
3619
Nie za bardzo mogę bez zastanowienia powiedzieć,
10:59
that Britain will rush to the aid of any citizen of any country, in danger,
226
659045
6261
że Wielka Brytania ruszy na pomoc
każdemu obywatelowi w każdym państwie,
11:05
I can say that Britain is in a position
227
665330
2976
ale mogę powiedzieć, że mój kraj
pracuje z innymi państwami nad tym, aby odpowiedzialność za ludzi,
11:08
where we're working with other countries
228
668330
1976
11:10
so that this idea that you have a responsibility
229
670330
2286
11:12
to protect people who are victims of either genocide or humanitarian attack,
230
672640
5278
którzy są ofiarami ludobójstwa,
czy klęski humanitarnej,
11:17
is something that is accepted by the whole world.
231
677942
2325
była czymś, co cały świat zaakceptuje.
To może w końcu nastąpić tylko,
11:20
Now, in the end, that can only be achieved
232
680291
2001
11:22
if your international institutions work well enough to be able to do so.
233
682316
3578
jeśli instytucje międzynarodowe będę pracować tak, aby móc to osiągnąć,
11:25
And that comes back to what the future role of the United Nations,
234
685918
3144
powracamy tu do przyszłej roli ONZ i tego,
11:29
and what it can do, actually is.
235
689086
2220
co tak naprawdę może ta instytucja zrobić.
11:31
But, the responsibility to protect is a new idea that is, in a sense,
236
691330
3976
Jednak odpowiedzialność za ochronę
to nowa idea, która w pewnym sensie czerpie
11:35
taken over from the idea of self-determination
237
695330
2632
z idei samostanowienia,
11:37
as the principle governing the international community.
238
697986
2747
jako głównej zasady kierowania społecznością międzynarodową.
11:40
CA: Can you picture, in our lifetimes,
239
700757
2549
CA: Czy wyobraża pan sobie, że za naszego życia
11:43
a politician ever going out on a platform
240
703330
3420
jakiś polityk zawrze w swoim programie
11:46
of the kind of full-form global ethic, global citizenship?
241
706774
4666
jakąś formę rozbudowanej globalnej etyki,
globalnego obywatelstwa i powie po prostu:
11:51
And basically saying, "I believe that all people across the planet
242
711948
4668
"Wierzę, że wszyscy ludzie
na całej planecie będą traktowani równo
11:56
have equal consideration,
243
716640
1451
11:58
and if in power we will act in that way.
244
718115
2882
i zrobimy co w naszej mocy, aby to osiągnąć,
12:01
And we believe that the people of this country
245
721021
2277
wierzymy też, że nasi rodacy
12:03
are also now global citizens and will support that ethic."
246
723322
2977
są obywatelami świata i będą wspierać tę moralność".
12:06
GB: Is that not what we're doing in the debate about climate change?
247
726323
3885
GB: Czy nie jest to coś, co robimy
podczas debaty o zmianach klimatu?
12:10
We're saying that you cannot solve
248
730232
2746
Mówimy o tym, że nie można rozwiązać
problemu zmian klimatu w jednym kraju.
12:13
the problem of climate change in one country;
249
733002
2304
12:15
you've got to involve all countries.
250
735330
1823
Należy zaangażować wszystkie.
Mówi się, że mamy obowiązek
12:17
You're saying that you must, and you have a duty to help those countries
251
737177
4571
pomocy tym państwom,
12:21
that cannot afford to deal with the problems of climate change themselves.
252
741772
3672
których nie stać na rozwiązanie problemu
zmian klimatu we własnym zakresie.
12:25
You're saying you want a deal
253
745468
1937
Mówi się, że chcemy współdziałać z różnymi krajami świata,
12:27
with all the different countries of the world
254
747429
2111
12:29
where we're all bound together
255
749564
1612
aby ograniczyć emisję dwutlenku węgla, w taki sposób,
12:31
to cutting carbon emissions in a way that is to the benefit of the whole world.
256
751200
4106
żeby skorzystał na tym cały świat.
12:35
We've never had this before because Kyoto didn't work.
257
755330
3976
Nigdy wcześniej nam się to nie udało,
ponieważ protokół z Kioto nie zadziałał.
12:39
If you could get a deal at Copenhagen, where people agreed,
258
759330
3861
Jeśli udałoby się dogadać w Kopenhadze
i osiągnąć porozumienie dotyczące tego, że:
12:43
A, that there was a long-term target for carbon emission cuts,
259
763215
3211
A) nastąpi zmniejszenie limitu emisji,
12:46
B, that there was short-range targets that had to be met
260
766450
2856
B) wyznaczy się krótkoterminowe cele,
12:49
so this wasn't just abstract;
261
769330
1787
które trzeba osiągnąć, aby to wszystko było realne,
12:51
it was people actually making decisions now
262
771141
2237
żeby w danej chwili podjęte decyzje
12:53
that would make a difference now,
263
773402
1764
spowodowały od razu jakieś zmiany.
12:55
and if you could then find a financing mechanism
264
775190
2379
Jeśli udałoby się opracować mechanizmy finansowe,
12:57
that meant that the poorest countries that had been hurt
265
777593
2713
które spowodowałyby, że najbiedniejsze kraje
13:00
by our inability to deal with climate change
266
780330
2096
cierpiące z tego powodu, że nie potrafimy
13:02
over many, many years and decades
267
782450
1856
przez wiele lat poradzić sobie ze zmianami klimatu,
13:04
are given special help
268
784330
1882
otrzymają pomoc, aby móc wdrożyć
13:06
so that they can move to energy-efficient technologies,
269
786236
3070
technologie oszczędzające energię
13:09
and they are in a position financially
270
789330
2794
i aby było je stać
na dokonanie długofalowych inwestycji
13:12
to be able to afford the long-term investment
271
792148
2325
związanych z redukcją poziomów emisji,
13:14
that is associated with cutting carbon emissions,
272
794497
2413
13:16
then you are treating the world equally,
273
796934
3615
wtedy będzie to równe traktowanie
poprzez wzięcie pod uwagę potrzeb,
13:20
by giving consideration to every part of the planet
274
800573
3452
jakie zaistnieją w każdym zakątku Ziemi.
13:24
and the needs they have.
275
804049
1627
13:25
It doesn't mean that everybody does exactly the same thing,
276
805700
2937
Nie oznacza to, że każdy ma robić dokładnie to samo,
13:28
because we've actually got to do more financially
277
808661
2308
bo należy zrobić więcej,
13:30
to help the poorest countries,
278
810993
1444
aby finansowo pomóc najbiedniejszym krajom,
13:32
but it does mean there is equal consideration
279
812461
2743
a oznacza to równe traktowanie
potrzeb wszystkich mieszkańców planety.
13:35
for the needs of citizens in a single planet.
280
815228
3459
13:38
CA: Yes.
281
818711
1015
13:39
And then of course the theory is still that those talks get rent apart
282
819750
3465
CA: Tak. Oczywiście istnieje obawa,
że wszystkie te rozmowy skończą się fiaskiem,
13:43
by different countries fighting over their own individual interests.
283
823239
3234
bo państwa będą walczyć o własne interesy.
13:46
GB: Yes, but I think Europe has got a position,
284
826497
2685
To prawda, jednak uważam, że Europa
jest w takiej sytuacji, że 27 krajów
13:49
which is 27 countries have already come together.
285
829206
3105
już się ze sobą zgadza.
13:52
I mean, the great difficulty in Europe
286
832335
1971
Wielkim problemem w Europie jest to,
13:54
is if you're at a meeting and 27 people speak,
287
834330
2209
że jeśli na spotkaniu rozmawia 27 osób,
13:56
it takes a very, very long time.
288
836563
1743
potrzeba bardzo dużo czasu.
13:58
But we did get an agreement on climate change.
289
838330
3797
Doszliśmy jednak do porozumienia w sprawie zmian klimatu.
14:02
America has made its first disposition on this
290
842151
3155
Stany Zjednoczone wydały pierwsze rozporządzenie
w tej sprawie, należy pogratulować
14:05
with the bill that President Obama should be congratulated
291
845330
3818
prezydentowi Obamie za przeforsowanie
14:09
for getting through Congress.
292
849172
1508
tego w Kongresie.
14:10
Japan has made an announcement.
293
850704
2181
Japonia wydała oświadczenie.
14:12
China and India have signed up to the scientific evidence.
294
852909
3397
Chiny i Indie oficjalnie uznały
dowody naukowe, więc teraz musimy
14:16
And now we've got to move them to accept
295
856330
2844
nakłonić ich do akceptacji
14:19
a long-term target, and then short-term targets.
296
859198
2648
długo i krótkoterminowych założeń.
14:21
But more progress has been made, I think, in the last few weeks
297
861870
3059
Uważam, że większy postęp miał miejsce w ostatnich tygodniach,
14:24
than had been made for some years.
298
864953
1700
niż na przestrzeni ostatnich lat.
14:26
And I do believe that there is a strong possibility
299
866677
3280
Wierzę, że istnieje duże prawdopodobieństwo,
że jeśli będziemy współpracować, możemy
14:29
that if we work together, we can get that agreement to Copenhagen.
300
869981
3492
osiągnąć porozumienie w Kopenhadze.
Oczywiście zgłosiłem propozycje rozwiązań
14:33
I certainly have been putting forward proposals
301
873497
2239
14:35
that would have allowed the poorest parts of the world
302
875760
2809
pozwalających najbiedniejszym regionom świata
14:38
to feel that we have taken into account their specific needs.
303
878593
4043
poczuć, że wzięliśmy pod uwagę
ich konkretne potrzeby
14:42
And we would help them adapt.
304
882660
1977
i że pomożemy im w dostosowaniu się
14:44
And we would help them make the transition to a low-carbon economy.
305
884661
3717
oraz w przejściu do ekonomii zakładającej
niski udział węgla.
14:48
I do think a reform of the international institutions is vital to this.
306
888402
3762
Reforma instytucji międzynarodowych
jest w tym kontekście niezbędna.
14:52
When the IMF was created in the 1940s,
307
892188
2301
Międzynarodowy Fundusz Walutowy powstał w roku 1940
14:54
it was created with resources that were five percent or so of the world's GDP.
308
894513
3668
w oparciu o środki finansowe stanowiące pięć procent światowego PKB.
Dziś ta instytucja ograniczona jest do jednego procenta.
14:58
The IMF now has limited resources, one percent.
309
898205
2310
15:00
It can't really make the difference
310
900539
1699
Nie ma znaczenia, że musiało to nastąpić
15:02
that ought to be made in a period of crisis.
311
902262
2149
w czasach kryzysu.
15:04
So, we've got to rebuild the world institutions.
312
904435
2871
Musimy przebudować światowe instytucje,
wielkim wyzwaniem
15:07
And that's a big task:
313
907330
1568
15:08
persuading all the different countries
314
908922
1830
jest przekonanie różnych krajów, z różną pulą głosów
15:10
with the different voting shares in these institutions to do so.
315
910776
3045
w tych instytucjach, aby to uczynić.
15:13
There is a story told about the three world leaders
316
913845
3184
Jest taka opowieść
o trzech światowych przywódcach,
15:17
of the day getting a chance to get some advice from God.
317
917053
4130
którzy dostają szansę otrzymania
porad od Boga.
15:21
And the story is told that Bill Clinton went to God
318
921711
3999
Mówi ona, że Bill Clinton
zapytał Boga,
15:25
and he asked when there will be successful climate change
319
925734
5166
kiedy osiągniemy sukces w zakresie
zmian klimatu i gospodarki niskowęglowej.
15:30
and a low-carbon economy.
320
930924
1549
15:32
And God shook his head and said,
321
932497
1587
Bóg pokręcił głową i odpowiedział,
15:34
"Not this year, not this decade, perhaps not even in [your] lifetime."
322
934108
4119
"Nie w tym roku, nie w tej dekadzie.
Być może nawet nie za twojego życia".
15:38
And Bill Clinton walked away in tears
323
938251
3055
Bill Clinton odszedł zapłakany,
bo nie dostał tego, co chciał.
15:41
because he had failed to get what he wanted.
324
941330
2096
Następnie Barroso,
15:43
And then the story is that Barroso, the president of the European Commission,
325
943450
3625
przewodniczący Komisji Europejskiej
poszedł do Boga i zapytał,
15:47
went to God and he asked,
326
947099
1457
15:48
"When will we get a recovery of global growth?"
327
948580
4345
"Kiedy ponownie zacznie się globalny wzrost"?
15:52
And God said, "Not this year, not in this decade,
328
952949
2335
Bóg odpowiedział, "Nie w tym roku, nie w tej dekadzie,
15:55
perhaps not in your lifetime."
329
955308
1619
być może nawet nie za twojego życia"
15:56
So Barroso walked away crying and in tears.
330
956951
2778
Barroso odszedł cały we łzach.
16:00
And then the Secretary-General of the United Nations
331
960707
4599
A potem Sekretarz Generalny
Organizacji Narodów Zjednoczonych
16:05
came up to speak to God and said,
332
965330
2464
zapytał Boga,
16:07
"When will our international institutions work?"
333
967818
2560
"Kiedy nasze instytucje międzynarodowe zaczną działać"?
16:11
And God cried.
334
971060
1193
Wtedy Bóg zapłakał.
16:12
(Laughter)
335
972277
3758
(śmiech)
16:16
It is very important to recognize that this reform of institutions
336
976059
6646
Bardzo ważne jest aby uświadomić sobie,
że reforma instytucji
16:22
is the next stage after agreeing upon ourselves
337
982729
4000
to kolejny etap
po tym, jak zgodzimy się,
16:26
that there is a clear ethic upon which we can build.
338
986753
2475
że istnieje klarowna etyka,
na której możemy budować.
16:29
CA: Prime Minister, I think there are many in the audience
339
989964
2731
CA: Panie premierze, myślę że na tej widowni jest wielu,
16:32
who are truly appreciative of the efforts you made
340
992719
2362
którzy doceniają wysiłek, jaki włożył pan
w rozwiązywanie finansowego bałaganu, w którym tkwimy.
16:35
in terms of the financial mess we got ourselves into.
341
995105
2501
16:37
And there are certainly many people in the audience
342
997630
2629
Na pewno na tej widowni znajdują się też ludzie,
16:40
who will be cheering you on as you seek to advance this global ethic.
343
1000283
3284
którzy będą pana dopingować w staraniach o rozwój tej globalnej etyki.
16:43
Thank you so much for coming to TED.
344
1003591
1931
Dziękuję bardzo, że był pan dziś z nami.
16:45
GB: Well, thank you.
345
1005546
1309
GB: Dziękuję za poświęcony mi czas.
16:46
(Applause)
346
1006879
3000
(brawa)
O tej stronie

Na tej stronie poznasz filmy z YouTube, które są przydatne do nauki języka angielskiego. Zobaczysz lekcje angielskiego prowadzone przez najlepszych nauczycieli z całego świata. Kliknij dwukrotnie na angielskie napisy wyświetlane na stronie każdego filmu, aby odtworzyć film od tego miejsca. Napisy przewijają się synchronicznie z odtwarzaniem filmu. Jeśli masz jakieś uwagi lub prośby, skontaktuj się z nami za pomocą formularza kontaktowego.

https://forms.gle/WvT1wiN1qDtmnspy7