Majora Carter: 3 stories of local eco-entrepreneurship

Korekta: Marek Kasiak

So today, I'm going to tell you about some people

Chcę wam dziś opowiedzieć historię osób,

who didn't move out of their neighborhoods.

które nie wyprowadziły się ze swojej okolicy.

The first one is happening right here in Chicago.

Pierwsza z nich wydarzyła się tu w Chicago.

Brenda Palms-Farber was hired

Brenda Palms-Farber została zatrudniona

to help ex-convicts reenter society

by pomóc byłym więźniom wrócić do społeczeństwa

and keep them from going back into prison.

i zapobiegać ich powrotowi do więzienia.

Currently, taxpayers spend

Obecnie, podatnicy wydają

about 60,000 dollars per year

około 60 000 dolarów rocznie

sending a person to jail.

wysyłając osobę do więzienia.

We know that two-thirds of them are going to go back.

Wiemy, że dwie trzecie z nich zamierza wrócić.

I find it interesting that, for every one dollar

Interesujące jest, że każdy jeden dolar

we spend, however, on early childhood education,

wydany na wczesną edukację,

like Head Start,

np. program Head Start,

we save 17 dollars

pozwala zaoszczędzić 17 dolarów

on stuff like incarceration in the future.

na rzeczach takich jak przyszłe więzienie.

Or -- think about it -- that 60,000 dollars

Lub -- pomyślcie o tym -- te 60 000,

is more than what it costs

to więcej, niż koszt

to send one person to Harvard as well.

wysłania jednej osoby do Harvardu.

But Brenda, not being phased by stuff like that,

Ale Brenda, nie mogła tak działać,

took a look at her challenge

przyjrzała się swojemu wyzwaniu

and came up

i znalazła

with a not-so-obvious solution:

niespodziewane rozwiązanie:

create a business

stworzyła zakład,

that produces skin care products from honey.

który produkuje środki do pielęgnacji skóry z miodu.

Okay, it might be obvious to some of you; it wasn't to me.

Ok, dla was może być to oczywiste; dla mnie nie było.

It's the basis of growing a form of social innovation

Oparta jest na rosnących innowacjach społecznych,

that has real potential.

które mają prawdziwe możliwości.

She hired seemingly unemployable men and women

Zatrudniła bezrobotnych mężczyzn i kobiety

to care for the bees, harvest the honey

by dbali o pszczoły, zbierali miód

and make value-added products

i tworzyli wartościowe produktu,

that they marketed themselves,

które sami wprowadzą do obrotu,

and that were later sold at Whole Foods.

i które były później sprzedawane w Whole Foods.

She combined employment experience and training

Połączyła doświadczenie zawodowe i szkolenie

with life skills they needed,

umiejętności jakich potrzebowali,

like anger-management and teamwork,

jak opanowanie i praca zespołowa,

and also how to talk to future employers

a także, jak rozmawiać z przyszłymi pracodawcami

about how their experiences

o ich doświadczeniu,

actually demonstrated the lessons that they had learned

rzeczywistość pokazała czego się nauczyli

and their eagerness to learn more.

i jak bardzo chcą wiedzieć więcej.

Less than four percent

Mniej niż 4 procent

of the folks that went through her program

osób, które przeszły jej program

actually go back to jail.

trafiło znowu do więzienia.

So these young men and women learned job-readiness

Ci młodzi mężczyźni i kobiety nauczyli się gotowości do pracy

and life skills through bee keeping

i nowych umiejętności,

and became productive citizens in the process.

dzięki temu są produktywnymi obywatelami.

Talk about a sweet beginning.

Porozmawiajmy na temat słodkiego początku.

Now, I'm going to take you to Los Angeles,

Zabiorę was teraz do Los Angeles.

and lots of people know

Wielu ludzi wie,

that L.A. has its issues.

że L.A. ma swoje problemy.

But I'm going to talk about L.A.'s water issues right now.

Chcę w tej chwili powiedzieć o problemie wody w L.A.

They have not enough water on most days

Nie mają wystarczającej ilości wody przez większość dni

and too much to handle when it rains.

i za dużo do złapania kiedy pada.

Currently, 20 percent

Obecnie, 20 procent

of California's energy consumption

konsumpcji energii w Kalifornii

is used to pump water

jest używana do pompowania wody

into mostly Southern California.

głównie do Południowej Kalifornii.

Their spending loads, loads,

Wydają masę pieniędzy,

to channel that rainwater out into the ocean

na kanał, którym deszczówka wpada do oceanu

when it rains and floods as well.

gdy pada i w czasie powodzi.

Now Andy Lipkis is working to help

Andy Lipkis pracuje by pomóc

L.A. cut infrastructure costs

L.A. obniżyć koszty infrastruktury

associated with water management and urban heat island --

związanej z zarządzaniem wodą i miejskimi wyspami ciepła --

linking trees, people and technology

łączy drzewa, ludzi i technologię

to create a more livable city.

by stworzyć bardziej przyjazne miasto.

All that green stuff actually naturally absorbs storm water,

Cała zieleń w naturalny sposób pochłania deszczówkę,

also helps cool our cities.

pomaga także ochłodzić nasze miasta.

Because, come to think about it,

Pomyśl o tym,

do you really want air-conditioning,

czy naprawdę potrzebujesz klimatyzacji,

or is it a cooler room that you want?

czy chcesz tylko chłodniejszego pokoju?

How you get it shouldn't make that much of a difference.

Jak to osiągasz nie powinno stanowić większej różnicy.

So a few years ago,

Więc kilka lat temu,

L.A. County

okręg L.A.

decided that they needed to spend 2.5 billion dollars

zdecydował, że potrzebuje 2,5 miliarda dolarów

to repair the city schools.

by zmodernizować miejskie szkoły.

And Andy and his team discovered

Andy i jego zespół odkryli,

that they were going to spend 200 million of those dollars

że wystarczy wydać 200 milionów z tej puli

on asphalt to surround the schools themselves.

na asfalt, który otacza szkoły.

And by presenting a really strong economic case,

Prezentując naprawdę wyraźne uzasadnienie ekonomiczne,

they convinced the L.A. government

przekonali rząd L.A.

that replacing that asphalt

by zastąpić ten asfalt

with trees and other greenery,

drzewami i inną zielenią,

that the schools themselves would save the system more on energy

dzięki temu szkoły zaoszczędzą na energii więcej,

than they spend on horticultural infrastructure.

niż będą wydały na utrzymanie ogrodniczej infrastruktury.

So ultimately, 20 million square feet of asphalt

Ostatecznie, 20 milionów stóp kwadratowych asfaltu

was replaced or avoided,

zostało zastąpionych lub usuniętych,

and electrical consumption for air-conditioning went down,

a konsumpcja energii na klimatyzacje spadła,

while employment

gdy zatrudniono

for people to maintain those grounds went up,

ludzi do utrzymania tych terenów,

resulting in a net-savings to the system,

skutkiem były jeszcze większe oszczędności,

but also healthier students and schools system employees as well.

a także zdrowsi uczniowie i pracownicy szkół.

Now Judy Bonds

Judy Bonds

is a coal miner's daughter.

jest córką górnika.

Her family has eight generations

Jej ośmio pokoleniowa rodzina

in a town called Whitesville, West Virginia.

pochodzi z miasta Whitesville, Zachodnia Wirginia.

And if anyone should be clinging

A jeśli ktoś powinien być przywiązany

to the former glory of the coal mining history,

do dawnej świetności górnictwa węgla kamiennego,

and of the town,

i do miasta,

it should be Judy.

to powinna być to Judy.

But the way coal is mined right now is different

Ale dzisiejsze górnictwo węgla kamiennego jest inne

from the deep mines that her father

niż głębokie kopalnie, gdzie jej ojciec

and her father's father would go down into

i jej dziadek zjeżdżali w dół

and that employed essentially thousands and thousands of people.

i gdzie zatrudnionych było tysiące ludzi.

Now, two dozen men

Teraz, 24 ludzi

can tear down a mountain in several months,

może zrównać z ziemią górę, w ciągu kilku miesięcy,

and only for about a few years' worth of coal.

dla węgla, którego starczy na kilka lat.

That kind of technology is called "mountaintop removal."

Tą technologię nazwano usuwaniem szczytów.

It can make a mountain go from this to this

Może zamienić taką górę w to,

in a few short months.

w ciągu kilku miesięcy.

Just imagine that the air surrounding these places --

Wyobraźcie sobie powietrze wokół tych miejsc --

it's filled with the residue of explosives and coal.

jest wypełnione pyłem materiałów wybuchowych i węglą.

When we visited, it gave some of the people we were with

W trakcie odwiedzin, było z nami kilka osób z

this strange little cough

tym dziwnym, lekkim kaszlem,

after being only there for just a few hours or so --

który występuje już po kilku godzinach --

not just miners, but everybody.

nie tylko u górników, ale u wszystkich.

And Judy saw her landscape being destroyed

Judy zobaczyła zniszczony krajobraz

and her water poisoned.

i zatrutą wodę.

And the coal companies just move on

Firmy wydobywcze po prostu odchodzą

after the mountain was emptied,

jak tylko góra zostanie opróżniona,

leaving even more unemployment in their wake.

pozostawiając jeszcze więcej bezrobotnych.

But she also saw the difference in potential wind energy

Ale widziała także potencjał dla energetyki wiatrowej

on an intact mountain,

w różnicy pomiędzy nienaruszoną górą,

and one that was reduced in elevation

a tą, której wysokość została zmniejszona

by over 2,000 feet.

o ponad 2000 stóp.

Three years of dirty energy with not many jobs,

Trzy lata brudnej energii z niskim zatrudnieniem,

or centuries of clean energy

lub wieki czystej energii

with the potential for developing expertise and improvements in efficiency

z możliwością rozwoju wiedzy i wydajności

based on technical skills,

opartej na technicznych umiejętnościach,

and developing local knowledge

oraz rozwój lokalnej wiedzy

about how to get the most out of that region's wind.

o tym, jak uzyskać najwięcej z tego regionalnego wiatru.

She calculated the up-front cost

Obliczyła początkowy koszt

and the payback over time,

i zwrot z inwestycji w czasie,

and it's a net-plus on so many levels

i są to korzyści na wielu poziomach,

for the local, national and global economy.

lokalnym, narodowym i w końcu globalnej ekonomii.

It's a longer payback than mountaintop removal,

Koszty zwracają się po dłuższym czasie,

but the wind energy actually pays back forever.

ale energia wiatrowa będzie dostępna zawsze.

Now mountaintop removal pays very little money to the locals,

Teraz firmy płacą bardzo mało lokalnej społeczności,

and it gives them a lot of misery.

i dają im wiele nieszczęść.

The water is turned into goo.

Woda jest zanieczyszczona.

Most people are still unemployed,

Większość ludzi jest nadal bezrobotna,

leading to most of the same kinds of social problems

występuje dużo społecznych problemów,

that unemployed people in inner cities also experience --

które doświadczają także inne miasta z dużym bezrobociem --

drug and alcohol abuse,

uzależnienie od narkotyków i alkoholu,

domestic abuse, teen pregnancy and poor heath, as well.

przemoc domowa, ciąże wśród nieletnich i problemy zdrowotne.

Now Judy and I -- I have to say --

Judy i Ja -- muszę to powiedzieć --

totally related to each other.

całkowicie się ze sobą związałyśmy.

Not quite an obvious alliance.

Teraz jest to dość oczywisty sojusz.

I mean, literally, her hometown is called Whitesville, West Virginia.

Dosłownie chodzi o to, Jej miasto to Whitesville.

I mean, they are not --

To znaczy, że nie jest --

they ain't competing for the birthplace of hip hop title

Nie walczy o miejsce narodzin przeboju hip hop

or anything like that.

lub czegoś podobnego.

But the back of my T-shirt, the one that she gave me,

Ale na plecach koszulki, którą mi dała,

says, "Save the endangered hillbillies."

pisze, "Ratujmy zagrożonych górali."

So homegirls and hillbillies we got it together

Wiec zebrałyśmy miejscowe dziewczyny i górali razem

and totally understand that this is what it's all about.

i całkowicie zrozumiałam, że o to w tym wszystkim chodzi.

But just a few months ago,

Ale kilka miesięcy później,

Judy was diagnosed

u Judy wykryto

with stage-three lung cancer.

trzecie stadium raka płuc.

Yeah.

Tak.

And it has since moved to her bones and her brain.

I od tego czasu przeniósł się do jej kości i mózgu.

And I just find it so bizarre

I wtedy odkryłam coś dziwnego,

that she's suffering from the same thing

że cierpi na to samo,

that she tried so hard to protect people from.

przed czym tak bardzo chciała ochronić innych.

But her dream

Ale jej marzenie

of Coal River Mountain Wind

o Górze Coal River

is her legacy.

jest jej dziedzictwem.

And she might not

I prawdopodobnie

get to see that mountaintop.

nie zobaczy ona tego szczytu.

But rather than writing

Jednak zamiast pisać

yet some kind of manifesto or something,

kolejny rodzaj manifestu,

she's leaving behind

zostawi po sobie

a business plan to make it happen.

biznes plan ze wskazówkami jak to uczynić.

That's what my homegirl is doing.

To jest właśnie to co robi.

So I'm so proud of that.

I jestem z tego bardzo dumna.

(Applause)

(Brawa)

But these three people

Tych troje ludzi

don't know each other,

nie znało się nawzajem,

but they do have an awful lot in common.

ale mają bardzo dużo wspólnego.

They're all problem solvers,

Wszyscy rozwiązują problemy,

and they're just some of the many examples

i są tylko jednymi z wielu podobnych,

that I really am privileged to see, meet and learn from

których mogłam spotkać, poznać i uczyć się

in the examples of the work that I do now.

na przykładach, by robić to co robię.

I was really lucky to have them all featured

Jestem szczęśliwa, że mogłam je wszystkie przedstawić

on my Corporation for Public Radio radio show

w mojej audycji w publicznym radio,

called ThePromisedLand.org.

którą nazwałam ThePromisedLand.org

Now they're all very practical visionaries.

Wszyscy są bardzo praktycznymi wizjonerami.

They take a look at the demands that are out there --

Spójrzcie na wymagania jakim sprostają --

beauty products, healthy schools, electricity --

kosmetyki, zdrowe szkoły, energia elektryczna --

and how the money's flowing to meet those demands.

i jak szukają pieniędzy by im sprostać.

And when the cheapest solutions

A jeśli najtańsze rozwiązanie

involve reducing the number of jobs,

polega na zredukowaniu miejsc pracy,

you're left with unemployed people,

oni pozostają po stronie bezrobotnych,

and those people aren't cheap.

dla nich Ci ludzie nie są tani.

In fact, they make up some of what I call the most expensive citizens,

W rzeczywistości, takie działania tworzą kosztownych obywateli,

and they include generationally impoverished,

i zawierają grupy permanentnie ubogich,

traumatized vets returning from the Middle East,

poszkodowanych weteranów z Bliskiego Wschodu,

people coming out of jail.

czy też ludzi wychodzących z więzień.

And for the veterans in particular,

Przykład weteranów jest szczególny,

the V.A. said there's a six-fold increase

urząd odnotował sześciokrotny wzrost

in mental health pharmaceuticals by vets since 2003.

kosztów leczenia psychologicznego, od 2003 roku.

I think that number's probably going to go up.

Myślę, że te liczby pójdą jeszcze w górę.

They're not the largest number of people,

Nie jest to najliczniejsza grupa ludzi,

but they are some of the most expensive --

ale jedna z najbardziej kosztownych.

and in terms of the likelihood for domestic abuse, drug and alcohol abuse,

Jeśli chodzi o przemoc domową, narkotyki i alkohol,

poor performance by their kids in schools

to wpływają one na słabe wyniki dzieci w szkołach

and also poor health as a result of stress.

a także problemy zdrowotne wynikające ze stresu.

So these three guys all understand

Wiec te trzy osoby wiedziały

how to productively channel dollars

jak kierować pieniądze

through our local economies

przez naszą lokalną ekonomię

to meet existing market demands,

by zaspokoić potrzeby rynku,

reduce the social problems that we have now

usunąć występujące społeczne problemy

and prevent new problems in the future.

i zapobiegać nowym problemom w przyszłości.

And there are plenty of other examples like that.

Jest wiele innych podobnych przykładów.

One problem: waste handling and unemployment.

Jeden problem: gospodarka odpadami i bezrobocie.

Even when we think or talk about recycling,

Nawet jeśli myślimy lub rozmawiamy o recyklingu,

lots of recyclable stuff ends up getting incinerated or in landfills

wiele materiałów kończy w spalarni lub na wysypisku,

and leaving many municipalities, diversion rates --

pozostawiając problem gminą,

they leave much to be recycled.

i jeszcze więcej do recyklingu.

And where is this waste handled? Usually in poor communities.

I gdzie tu jest zarządzanie odpadami? Często w biednych społecznościach.

And we know that eco-industrial business, these kinds of business models --

Wiemy, że ekologiczny biznes, taki rodzaj biznesu --

there's a model in Europe called the eco-industrial park,

istnieje w Europie, nazwano to eko-parkiem przemysłowym,

where either the waste of one company is the raw material for another,

gdzie odpady jednej firmy są wykorzystywane jako surowiec dla innej,

or you use recycled materials

lub odzyskiwane materiały

to make goods that you can actually use and sell.

są wykorzystane by tworzyć gotowe produkty.

We can create these local markets and incentives

Możemy tworzyć lokalne rynki i zachęty

for recycled materials

do odzyskiwania materiałów,

to be used as raw materials for manufacturing.

które mogą być wykorzystywane jako surowce przemysłowe.

And in my hometown, we actually tried to do one of these in the Bronx,

W moim rodzinnym Bronksie, chcieliśmy zrobić coś takiego,

but our mayor decided what he wanted to see

ale nasz burmistrz zdecydował,

was a jail on that same spot.

że chce w tym miejscu widzieć więzienie.

Fortunately -- because we wanted to create hundreds of jobs --

Szczęśliwie -- bo chcieliśmy stworzyć miejsca pracy --

but after many years,

po wielu latach,

the city wanted to build a jail.

gdy miasto chciało budować więzienie,

They've since abandoned that project, thank goodness.

zdecydowało się porzucić ten projekt, dzięki bogu.

Another problem: unhealthy food systems and unemployment.

Inny problem: chory system żywności i bezrobocie.

Working-class and poor urban Americans

Robotnicy i biedni Amerykanie

are not benefiting economically

nie otrzymują ekonomicznych korzyści

from our current food system.

z naszego obecnego systemu żywności.

It relies too much on transportation,

Opiera się on zbyt mocno na transporcie,

chemical fertilization, big use of water

chemicznym nawożeniu, dużym zużyciu wody

and also refrigeration.

a także mrożeniu.

Mega agricultural operations

Ogromne przedsiębiorstwa rolnicze

often are responsible for poisoning our waterways and our land,

są często odpowiedzialne za zanieczyszczenie wody i ziemi,

and it produces this incredibly unhealthy product

produkują niesamowicie niezdrowe produkty,

that costs us billions in healthcare

które kosztują nas miliardy na leczenie

and lost productivity.

i spadek wydajności.

And so we know "urban ag"

Ale znamy miejskie rolnictwo

is a big buzz topic this time of the year,

jest to popularny temat o tej porze roku,

but it's mostly gardening,

ale przeważnie dotyczy to ogrodnictwa,

which has some value in community building -- lots of it --

które ma pewną wartość w budowaniu wspólnoty -- to dużo --

but it's not in terms of creating jobs

ale nie tworzy miejsc pracy

or for food production.

i nie rozwiązuje problemu produkcji żywności.

The numbers just aren't there.

Liczby nie istnieją.

Part of my work now is really laying the groundwork

Częścią mojej pracy jest położyć fundamenty

to integrate urban ag and rural food systems

integracji miejskiego rolnictwa z wiejskim systemem żywności

to hasten the demise of the 3,000-mile salad

by zrezygnować z transportowanej 3000 mil sałaty

by creating a national brand of urban-grown produce

na rzecz narodowej marki miejskich upraw

in every city,

by w każdym mieście,

that uses regional growing power

które korzysta ze swej regionalnej siły

and augments it with indoor growing facilities,

i rozszerza tereny uprawne,

owned and operated by small growers,

właścicielami i pracownikami byli mali wytwórcy,

where now there are only consumers.

którzy teraz są tylko konsumentami.

This can support seasonal farmers around metro areas

Pomoże to wspierać sezonowych rolników obszarów miejskich,

who are losing out because they really can't meet

którzy tracą ponieważ nie mogą sprostać

the year-round demand for produce.

wymogom całorocznej produkcji.

It's not a competition with rural farm;

Nie jest to konkurencja z wiejskimi farmami,

it's actually reinforcements.

tak naprawdę to tylko wsparcie.

It allies in a really positive

Ten sojusz jest bardzo pozytywny

and economically viable food system.

i ekonomicznie opłacalny dla systemu żywności.

The goal is to meet the cities' institutional demands

Celem jest zaspokojenie zapotrzebowania miejskich instytucji

for hospitals,

szpitali,

senior centers, schools, daycare centers,

domów starców, szkół, ośrodków dziennej opieki,

and produce a network of regional jobs, as well.

i stworzenie sieci regionalnych miejsc pracy.

This is smart infrastructure.

To inteligentna infrastruktura.

And how we manage our built environment

To jak zarządzamy lub budujemy otoczenie

affects the health and well-being of people every single day.

każdego dnia wpływa na zdrowie i samopoczucie ludzi.

Our municipalities, rural and urban,

Nasze gminy, wiejskie i miejskie,

play the operational course of infrastructure --

działają by kształtować infrastrukturę --

things like waste disposal, energy demand,

rzeczy jak gospodarka odpadami, zapotrzebowanie na energię,

as well as social costs of unemployment, drop-out rates, incarceration rates

a w końcu koszty bezrobocia, pustostanów, więziennictwa

and the impacts of various public health costs.

i kosztów wpływu różnych czynników na ochronę zdrowia.

Smart infrastructure can provide cost-saving ways

Inteligentna infrastruktura daje oszczędności

for municipalities to handle

dla gmin, które chcą zapewnić

both infrastructure and social needs.

infrastrukturę i społeczne potrzeby.

And we want to shift the systems

Chcemy wprowadzić system,

that open the doors for people who were formerly tax burdens

który otworzy drzwi ludziom będącym obciążeniem podatkowym

to become part of the tax base.

tak by stali się częścią podstawy opodatkowania.

And imagine a national business model

Wyobraźcie sobie narodowy model biznesu,

that creates local jobs and smart infrastructure

który tworzy miejsca pracy i infrastrukturę

to improve local economic stability.

by wzmacniać lokalną stabilność ekonomiczną.

So I'm hoping you can see a little theme here.

Mam więc nadzieję, że widzicie ten schemat.

These examples indicate a trend.

Te przykłady wskazują na trend.

I haven't created it, and it's not happening by accident.

Nie wymyśliłam go, i nie dzieje się to przez przypadek.

I'm noticing that it's happening all over the country,

Wiem, że dzieje się tak w całym kraju,

and the good news is that it's growing.

i dobrą wiadomością jest wzrost tej tendencji.

And we all need to be invested in it.

I my wszyscy powinniśmy być tym zainteresowani.

It is an essential pillar to this country's recovery.

Jest to podstawowy filar odbudowy kraju.

And I call it "hometown security."

Nazywam to zabezpieczaniem rodzinnego miasta.

The recession has us reeling and fearful,

Recesja była wstrząsająca i pełna strachu,

and there's something in the air these days

ale jest coś, co wisi w powietrzu

that is also very empowering.

to przede wszystkim ogromne możliwości.

It's a realization

To świadomość,

that we are the key

że my jesteśmy kluczowi

to our own recovery.

dla naszej odbudowy.

Now is the time for us to act in our own communities

To czas byśmy działali dla naszej społeczności,

where we think local and we act local.

myśleli lokalnie i działali lokalnie.

And when we do that, our neighbors --

I gdy będziemy to robić, nasze sąsiedztwa --

be they next-door, or in the next state,

za drzwiami, w kolejnym stanie,

or in the next country --

w całym kraju --

will be just fine.

będą w porządku.

The sum of the local is the global.

Suma lokalnych działań jest globalna.

Hometown security means rebuilding our natural defenses,

Bezpieczeństwo rodzinnego domu to odbudowa obrony,

putting people to work,

przywrócenie ludzi do pracy,

restoring our natural systems.

odbudowa naturalnych systemów.

Hometown security means creating wealth here at home,

Bezpieczeństwo rodzinnego domu to budowa bogactwa w domu,

instead of destroying it overseas.

zamiast niszczenia go za granicami,

Tackling social and environmental problems

Walka z problemami społecznymi i środowiskowymi

at the same time with the same solution

w tym samym czasie, z tymi samymi rozwiązaniami

yields great cost savings,

daje duże oszczędności kosztów,

wealth generation and national security.

generuje bogactwo i bezpieczeństwo narodowe.

Many great and inspiring solutions

Wiele świetnych i inspirujących rozwiązań

have been generated across America.

jest tworzonych w całej Ameryce.

The challenge for us now

Naszym wyzwaniem

is to identify and support countless more.

jest je rozpoznać i bardziej wspierać.

Now, hometown security is about taking care of your own,

W końcu, bezpieczeństwo rodzinnego miasta to dbanie o siebie,

but it's not like the old saying,

bo jest takie stare przysłowie,

"charity begins at home."

dobroć zaczyna się w domu.

I recently read a book called "Love Leadership" by John Hope Bryant.

Przeczytałam ostatnio książkę "Love Leadership" John Hope Bryant.

And it's about leading in a world

To książka o przywódcach na świecie,

that really does seem to be operating on the basis of fear.

którzy jak się wydaje, nie działają na podstawie strachu.

And reading that book made me reexamine that theory

Czytając tą książkę musiałam zbadać tą teorię,

because I need to explain what I mean by that.

ponieważ muszę wyjaśnić co mam na myśli.

See, my dad

Zobaczcie, mój ojciec

was a great, great man in many ways.

był wspaniały, wspaniały pod wieloma względami.

He grew up in the segregated South,

Wychowywał się w odizolowanym południu,

escaped lynching and all that

uniknął linczu i podobnych rzeczy

during some really hard times,

w tych naprawdę ciężkich czasach,

and he provided a really stable home for me and my siblings

i dał naprawdę stabilne dzieciństwo dla mnie i mojego rodzeństwa

and a whole bunch of other people that fell on hard times.

i całej masy osób, które miały ciężkie dni.

But, like all of us, he had some problems.

Ale tak jak i my miał swoje problemy.

(Laughter)

(Śmiech)

And his was gambling,

A jego był hazard,

compulsively.

nałogowy.

To him that phrase, "Charity begins at home,"

Dla niego przysłowie, "Dobroć zaczyna się w domu,"

meant that my payday -- or someone else's --

oznaczało, że dzień mojej wypłaty -- lub kogoś innego --

would just happen to coincide with his lucky day.

akurat zbiegło się w czasie z jego szczęśliwym dniem.

So you need to help him out.

Więc trzeba mu pomóc.

And sometimes I would loan him money

I czasami pożyczałam mu pieniądze

from my after-school or summer jobs,

z mojej pracy po szkole lub letniej,

and he always had the great intention

a on zawsze miał dobre intencje

of paying me back with interest,

by oddać je z odsetkami,

of course, after he hit it big.

oczywiście, po tym jak rozbije bank.

And he did sometimes, believe it or not,

A on czasami, wierzcie lub nie,

at a racetrack in Los Angeles --

na torze wyścigowym w Los Angeles --

one reason to love L.A. -- back in the 1940s.

jedyny powód by kochać L.A. -- rok 1940.

He made 15,000 dollars cash

Zrobił 15 000 dolarów gotówki

and bought the house that I grew up in.

i kupił dom, w którym dorastałam.

So I'm not that unhappy about that.

Więc nie jestem niezadowolona z tego.

But listen, I did feel obligated to him,

Ale słuchajcie, czuję się zobowiązana,

and I grew up -- then I grew up.

i dorastałam -- aż dorosłam.

And I'm a grown woman now,

Teraz jestem dorosłą kobietą.

and I have learned a few things along the way.

I nauczyłam się kilku rzeczy w tym czasie.

To me, charity

Dla mnie, dobroczynność

often is just about giving,

często jest tylko dawaniem,

because you're supposed to,

ponieważ tak przypuszczasz,

or because it's what you've always done,

lub dlatego, że zawsze tak robimy,

or it's about giving until it hurts.

często dajemy aż do bólu.

I'm about providing the means

Myślę, że powinniśmy

to build something that will grow

budować coś co będzie rosnąć

and intensify its original investment

i wzmacniać początkową inwestycje

and not just require greater giving next year --

a nie tylko wymagać większego datku w następnym roku --

I'm not trying to feed the habit.

Nie chcę tworzyć takich zachowań.

I spent some years

Spędziłam kilka lat

watching how good intentions for community empowerment,

patrząc jak dobre intencje dla wzmocnienia społeczności,

that were supposed to be there

które miały tam być

to support the community and empower it,

by pomóc społeczności

actually left people

opuściły ludzi,

in the same, if not worse, position that they were in before.

często zostawiając gorszą sytuację niż była na początku.

And over the past 20 years,

W ciągu ostatnich 20 lat,

we've spent record amounts of philanthropic dollars

wydaliśmy rekordowe ilości dobroczynnych dolarów

on social problems,

na problemy społeczne,

yet educational outcomes,

poprawę wyników nauczania,

malnutrition, incarceration,

niedożywienie, więzienia,

obesity, diabetes, income disparity,

otyłość, cukrzycę, rozwarstwienie dochodów,

they've all gone up with some exceptions --

większość bez korzyści, poza pewnymi wyjątkami,

in particular, infant mortality

w szczególności, śmiertelność niemowląt

among people in poverty --

wśród ludzi w biedzie --

but it's a great world that we're bringing them into as well.

ale to wielki świat, na który przyszły.

And I know a little bit about these issues,

Wiem trochę o tych problemach,

because, for many years, I spent a long time

ponieważ, od wielu lat, spędzam czas

in the non-profit industrial complex,

w przemysłowej organizacji non-profit.

and I'm a recovering executive director,

I jestem dyrektorem z odzysku,

two years clean.

dwa lata w czystości.

(Laughter)

(Śmiech)

But during that time, I realized that it was about projects

Ale w tym czasie zdałam sobie sprawę, że projekty

and developing them on the local level

i ich rozwój na lokalnym szczeblu,

that really was going to do the right thing for our communities.

które naprawdę robią dobre rzeczy dla naszych społeczności.

But I really did struggle for financial support.

I naprawdę walczyłam o finansowe wsparcie.

The greater our success,

Im większy nasz sukces,

the less money came in from foundations.

tym mniej pieniędzy przychodzi z fundacji.

And I tell you, being on the TED stage

I powiem wam, bycie na scenie TED

and winning a MacArthur in the same exact year

i wygrana nagrody MacArthur-a w tym samym roku

gave everyone the impression that I had arrived.

dała wszystkim wrażenie, że wszystko osiągnął.

And by the time I'd moved on,

Ale od tego czasu ciągle działam,

I was actually covering a third

w tej chwili pokrywaj jedną trzecią

of my agency's budget deficit with speaking fees.

budżetu mojej agencji z opłacanych wystąpień.

And I think because early on, frankly,

I myślę, że na początku, szczerze,

my programs were just a little bit ahead of their time.

moje programy zbyt mocno wyprzedzały przyszłość.

But since then,

Ale od tego czasu,

the park that was just a dump and was featured at a TED2006 Talk

park był śmietnikiem, gdy był pokazany na TED2006,

became this little thing.

stał się tym.

But I did in fact get married in it.

W końcu wzięłam w nim ślub.

Over here.

Dokładnie tu.

There goes my dog who led me to the park in my wedding.

Tam idzie mój pies, który doprowadził mnie do ślubu w parku.

The South Bronx Greenway

South Bronx Greenway

was also just a drawing on the stage back in 2006.

było tylko rysunkiem na scenie w 2006.

Since then, we got

Od tego czasu, dostaliśmy

about 50 million dollars in stimulus package money

około 50 milionów dolarów różnych funduszy

to come and get here.

by to zrobić.

And we love this, because I love construction now,

Kochaliśmy to, ponieważ uwielbiam konstruować,

because we're watching these things actually happen.

uwielbiam patrzeć jak rzeczy dzieją się na naszych oczach.

So I want everyone to understand

Więc chce by każdy zrozumiał

the critical importance

kluczowe znaczenie

of shifting charity into enterprise.

przesunięcia dobroczynności w przedsięwzięcie.

I started my firm to help communities across the country

Stworzyłam firmę by pomagać społecznościom

realize their own potential

realizować ich własny potencjał,

to improve everything about the quality of life for their people.

by poprawić tym ludiom jakość życia.

Hometown security

Bezpieczeństwo rodzinnego domu

is next on my to-do list.

jest moją następną rzeczą do zrobienia.

What we need are people who see the value

Wszystko co potrzebujemy to ludzie, którzy widzą wartość

in investing in these types of local enterprises,

w inwestowaniu w taki rodzaj lokalnej przedsiębiorczości,

who will partner with folks like me

którzy będą partnerami dla takich jak ja,

to identify the growth trends and climate adaptation

by identyfikować tendencje wzrostu i zmiany klimatu

as well as understand the growing social costs

a w końcu zrozumieć koszty społeczne

of business as usual.

dzisiejszego biznesu.

We need to work together

Musimy pracować wspólnie

to embrace and repair our land,

by naprawić naszą ziemię,

repair our power systems

naprawić nasze systemy zasilania

and repair ourselves.

i naprawić nas samych.

It's time to stop building

To czas by przestać budować

the shopping malls, the prisons,

centra handlowe, więzienia,

the stadiums

stadiony

and other tributes to all of our collective failures.

i inne pomniki naszych wspólnych porażek.

It is time that we start building

To czas by zacząć budować

living monuments to hope and possibility.

żywe pomniki nadziei i możliwości.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)