The new American Dream | Courtney Martin

Tłumaczenie: Michał Stoma Korekta: Ewa Stein

I'm a journalist,

Jestem dziennikarką,

so I like to look for the untold stories,

więc lubię szukać nieopowiedzianych historii,

the lives that quietly play out under the scream of headlines.

życia, które toczy się po cichu za krzykliwymi nagłówkami.

I've also been going about the business of putting down roots,

Interesują mnie również sprawy zapuszczania korzeni,

choosing a partner, making babies.

wyboru partnera, rodzenia dzieci,

So for the last few years,

Przez kilka ostatnich lat

I've been trying to understand

próbowałam zrozumieć,

what constitutes the 21st-century good life,

co składa się na dobre życie w XXI wieku,

both because I'm fascinated by the moral and philosophical implications,

bo jestem zafascynowana moralnymi i filozoficznymi konsekwencjami,

but also because I'm in desperate need of answers myself.

jak i sama desperacko potrzebuję odpowiedzi.

We live in tenuous times.

Żyjemy w niepewnych czasach.

In fact, for the first time in American history,

Po raz pierwszy w historii Ameryki

the majority of parents do not think that their kids will be better off

większość rodziców uważa, że ich dzieci nie będą miały lepiej

than they were.

niż oni.

This is true of rich and poor, men and women.

Dotyczy to bogatych i biednych, mężczyzn i kobiet.

Now, some of you might hear this and feel sad.

Niektórzy, słysząc to, mogą poczuć smutek.

After all, America is deeply invested

Przecież Amerykę charakteryzuje

in this idea of economic transcendence,

idea gospodarczej transcendencji,

that every generation kind of leapfrogs the one before it,

zgodnie z którą nowe pokolenie ma się lepiej niż poprzednie,

earning more, buying more, being more.

więcej zarabiając, kupując, lepiej żyjąc.

We've exported this dream all over the world,

Wyeksportowaliśmy to marzenie w świat,

so kids in Brazil and China and even Kenya

więc dzieci w Brazylii i Chinach, a nawet w Kenii,

inherit our insatiable expectation

przejmują nasze nienasycone pragnienie,

for more.

by mieć więcej.

But when I read this historic poll for the first time,

Kiedy po raz pierwszy przeczytałam ten historyczny sondaż,

it didn't actually make me feel sad.

właściwie mnie nie zasmucił.

It felt like a provocation.

Był niczym prowokacja.

"Better off" -- based on whose standards?

"Lepiej", ale według czyich standardów?

Is "better off" finding a secure job

Czy "lepiej" oznacza bezpieczną pracę,

that you can count on for the rest of your life?

na którą można liczyć do końca życia?

Those are nearly extinct.

Takich już praktycznie nie ma.

People move jobs, on average, every 4.7 years,

Ludzie zmieniają pracę średnio co 4,7 lat

and it's estimated that by 2020,

i szacuje się, że do 2020 roku

nearly half of Americans will be freelancers.

blisko połowa Amerykanów będzie wolnymi strzelcami.

OK, so is better off just a number?

Czy "lepiej" oznacza jedynie liczbę?

Is it about earning as much as you possibly can?

Czy chodzi o zarabianie jak najwięcej?

By that singular measurement, we are failing.

Według tej pojedynczej miary odnosimy porażkę.

Median per capita income has been flat since about 2000,

Mediana dochodu na głowę jest stała od około 2000 roku,

adjusted for inflation.

uwzględniając inflację.

All right, so is better off getting a big house with a white picket fence?

Czy "lepiej" to kupienie dużego domu z płotem z białych sztachet?

Less of us are doing that.

Coraz mniej z nas to robi.

Nearly five million people lost their homes in the Great Recession,

Blisko pięć milionów ludzi straciło domy w trakcie Wielkej Recesji,

and even more of us sobered up about the lengths we were willing to go --

a jeszcze więcej z nas zrozumiało, do czego byliśmy w stanie się posunąć

or be tricked into going, in many predatory cases --

lub jak nami zmanipulowano, w wielu przypadkach nadużyć,

to hold that deed.

aby utrzymać tę własność.

Home-ownership rates are at their lowest since 1995.

Wskażniki własności domów są najniższe od 1995 roku.

All right, so we're not finding steady employment,

Zatem nie znajdujemy stabilnego zatrudnienia,

we're not earning as much money,

nie zarabiamy mnóstwa pieniędzy

and we're not living in big fancy houses.

i nie mieszkamy w dużych, drogich domach.

Toll the funeral bells

Bijcie w dzwony pogrzebowe temu,

for everything that made America great.

co uczyniło Amerykę wielką.

But,

Ale

are those the best measurements of a country's greatness,

czy to najlepsze wskaźniki potęgi kraju,

of a life well lived?

dobrze przeżytego życia?

What I think makes America great is its spirit of reinvention.

Myślę, że Ameryka jest wspaniała dzięki jej duchowi odbudowy.

In the wake of the Great Recession,

W wyniku Wielkiej Recesji

more and more Americans are redefining what "better off" really means.

coraz więcej Amerykanów przedefiniowuje, co "lepiej" oznacza.

Turns out, it has more to do with community and creativity

Ma więcej wspólnego ze wspólnotą i kreatywnością

than dollars and cents.

niż dolarami i centami.

Now, let me be very clear:

Chcę powiedzieć bardzo wyraźnie:

the 14.8 percent of Americans living in poverty need money,

14,8 procent Amerykanów żyjących w biedzie potrzebuje pieniędzy,

plain and simple.

to oczywiste.

And all of us need policies that protect us from exploitation

Wszyscy potrzebujemy zasad chroniących nas przed wyzyskiem

by employers and financial institutions.

przez pracodawców i instytucje finansowe.

Nothing that follows is meant to suggest that the gap between rich and poor

Nie sugeruję, że przepaść między bogatymi i biednymi

is anything but profoundly immoral.

nie jest głęboko niemoralna.

But,

Jednak

too often we let the conversation stop there.

zbyt często kończymy na tym dyskusję.

We talk about poverty as if it were a monolithic experience;

Traktujemy biedę jako jednolite doświadczenie,

about the poor as if they were solely victims.

a biednych jako tylko i wyłącznie ofiary.

Part of what I've learned in my research and reporting

Z moich badań i raportów nauczyłam się,

is that the art of living well

że sztuka dobrego życia

is often practiced most masterfully

jest często najlepiej opanowana

by the most vulnerable.

przez najbardziej bezbronnych.

Now, if necessity is the mother of invention,

Jeśli potrzeba jest matką wynalazku,

I've come to believe

to zaczęłam wierzyć,

that recession can be the father of consciousness.

że recesja może być ojcem świadomości.

It confronts us with profound questions,

Stawia nas wobec dogłębnych pytań,

questions we might be too lazy or distracted to ask

których nie zadajemy sobie z lenistwa lub nieuwagi

in times of relative comfort.

w czasach względnego komfortu.

How should we work?

Jak powinniśmy pracować?

How should we live?

Jak powinniśmy żyć?

All of us, whether we realize it or not,

Wszyscy, świadomie lub nieświadomie,

seek answers to these questions,

szukamy odpowiedzi na te pytania,

with our ancestors kind of whispering in our ears.

a przodkowie szepczą nam do ucha.

My great-grandfather was a drunk in Detroit,

Mój pradziadek był pijakiem w Detroit,

who sometimes managed to hold down a factory job.

któremu czasem udawało się utrzymać pracę w fabryce.

He had, as unbelievable as it might sound,

Miał, co może zabrzmieć niewarygodnie,

21 children,

21 dzieci,

with one woman, my great-grandmother,

z jedną kobietą, moją prababcią,

who died at 47 years old of ovarian cancer.

która umarła na raka jajnika w wieku 47 lat.

Now, I'm pregnant with my second child,

Po raz drugi jestem w ciąży

and I cannot even fathom what she must have gone through.

i nie mogę wyobrazić sobie, przez co przeszła.

And if you're trying to do the math -- there were six sets of twins.

Jeśli próbujecie to obliczyć, to było sześć par bliźniąt.

So my grandfather, their son,

Więc ich syn, mój dziadek,

became a traveling salesman,

został komiwojażerem

and he lived boom and bust.

i żył od hossy do bessy.

So my dad grew up answering the door for debt collectors

Mój tata dorastał, otwierając drzwi windykatorom

and pretending his parents weren't home.

i udająć, że rodziców nie ma w domu.

He actually took his braces off himself with pliers in the garage,

Zdjął sobie aparat ortodontyczny przy pomocy kombinerek, w garażu,

when his father admitted he didn't have money

gdy ojciec przyznał, że nie ma pieniędzy,

to go back to the orthodontist.

aby pójść ponownie do ortodonty.

So my dad, unsurprisingly,

Mój tata, co było do przewidzenia,

became a bankruptcy lawyer.

został prawnikiem upadłościowym.

Couldn't write this in a novel, right?

Nie można tego napisać w powieści, prawda?

He was obsessed with providing a secure foundation

Miał obsesję, aby zapewnić dobry start

for my brother and I.

mojemu bratu i mnie.

So I ask these questions by way of a few generations of struggle.

Pytam w imieniu kilku borykających się z tym pokoleń.

My parents made sure that I grew up on a kind of steady ground

Moi rodzice zadbali, żebym dorosła na stabilnym gruncie,

that allows one to question and risk and leap.

który pozwala kwestionować, ryzykować i próbować.

And ironically, and probably sometimes to their frustration,

Jak na ironię, a czasami ku ich frustracji,

it is their steadfast commitment to security

to ich niezłomne oddanie bezpieczeństwu

that allows me to question its value,

pozwala mi kwestionować jego wartość,

or at least its value as we've historically defined it

a przynajmniej jego wartość zdefiniowaną

in the 21st century.

w XXI wieku.

So let's dig into this first question:

Rozważmy pierwsze pytanie:

How should we work?

"Jak powinniśmy pracować?".

We should work like our mothers.

Powinniśmy pracować jak nasze matki.

That's right -- we've spent decades

Poświęciliśmy dekady,

trying to fit women into a work world built for company men.

próbując wpasować kobiety w świat pracy zbudowany dla mężczyzn pracoholików.

And many have done backbends to fit in,

Wiele napociło się, żeby się dopasować,

but others have carved a more unconventional path,

ale inne wytyczyły nietypową ścieżkę,

creating a patchwork of meaning and money

łącząc sens i zarobek

with enough flexibility to do what they need to do

z wystarczającą elastycznością, żeby robić to, co trzeba

for those that they love.

dla tych, których kochają.

My mom called it "just making it work."

Mama nazywała to "spraw, aby to działało".

Today I hear life coaches call it "a portfolio career."

Trenerzy życiowi nazywają to "karierą typu portfolio".

Whatever you call it,

Jakkolwiek by to nazwać,

more and more men are craving these whole, if not harried, lives.

coraz więcej mężczyzn chce pełnego, a nawet zabieganego, życia.

They're waking up to their desire and duty to be present fathers and sons.

Chcą i czują się w obowiązku, aby być obecnymi ojcami i synami.

Now, artist Ann Hamilton has said,

Artystka Anna Hamilton powiedziała:

"Labor is a way of knowing."

"Praca jest sposobem poznania".

Labor is a way of knowing.

Praca jest sposobem poznania.

In other words, what we work on

Innymi słowy, to nad czym pracujemy,

is what we understand about the world.

jest tym, co wiemy o świecie.

If this is true, and I think it is,

Jeśli to prawda, a tak myślę,

then women who have disproportionately cared for the little ones

kobiety, które niewspółmiernie dbają o najmłoszych,

and the sick ones and the aging ones,

chorych i osoby starsze,

have disproportionately benefited

niewspółmiernie czerpią

from the most profound kind of knowing there is:

z najbardziej gruntownej wiedzy:

knowing the human condition.

wiedzy o kondycji człowieka.

By prioritizing care,

Traktując opiekę priorytetowo,

men are, in a sense, staking their claim

mężczyźni zgłaszają roszczenie

to the full range of human existence.

do pełnego zakresu ludzkiej egzystencji.

Now, this means the nine-to-five no longer works for anyone.

Praca od 9 do 5 nikomu już nie służy.

Punch clocks are becoming obsolete, as are career ladders.

Odbijanie karty staje się przestarzałe, tak jak szczeble kariery.

Whole industries are being born and dying every day.

Branże powstają i zanikają każdego dnia.

It's all nonlinear from here.

Od teraz wszystko jest nieliniowe.

So we need to stop asking kids,

Musimy więc przestać pytać dzieci:

"What do you want to be when you grow up?"

"Kim chcesz być, kiedy dorośniesz?"

and start asking them, "How do you want to be when you grow up?"

i zapytać: "Jak chcesz żyć?".

Their work will constantly change.

Ich praca będzie się ciągle zmieniała.

The common denominator is them.

Wspólnym mianownikiem są oni.

So the more they understand their gifts

Im lepiej poznają swoje talenty,

and create crews of ideal collaborators,

i zostaną idealnymi współpracownikami,

the better off they will be.

tym będą miały lepiej.

The challenge ahead is to reinvent the social safety net

Wyzwaniem jest zreformowanie zabezpieczeń społecznych,

to fit this increasingly fragmented economy.

aby dopasować je do coraz bardziej rozdrobnionej gospodarki.

We need portable health benefits.

Możliwość prznoszenia świadczeń zdrowotnych.

We need policies that reflect that everyone deserves to be vulnerable

Potrzebujemy zasad uznających, że każdy ma prawo na bycie bezbronnym,

or care for vulnerable others,

albo opiekę nad bezbronnymi,

without becoming destitute.

bez zostania nędzarzem.

We need to seriously consider a universal basic income.

Trzeba rozważyć bezwarunkowy dochód podstawowy.

We need to reinvent labor organizing.

Trzeba zreformować organizację pracy.

The promise of a work world that is structured to actually fit

Obietnica świata pracy dopasowanego

our 21st century values,

do naszych XXI wiecznych wartości,

not some archaic idea about bringing home the bacon,

a nie archaicznej idei sukcesu,

is long overdue --

jest bardzo zapóźniona,

just ask your mother.

zapytaj o to swoją matkę.

Now, how about the second question:

Teraz drugie pytanie:

How should we live?

"Jak powinniśmy żyć?".

We should live

Powinniśmy żyć

like our immigrant ancestors.

jak nasi przodkowie imigranci.

When they came to America,

Kiedy przybyli do Ameryki,

they often shared apartments, survival tactics, child care --

często dzielili się mieszkaniami, sposobami przetrwania, opieką na dziećmi,

always knew how to fill one more belly,

zawsze umieli nakarmić kolejną osobę,

no matter how small the food available.

niezależnie jak mało mieli jedzenia.

But they were told that success meant leaving the village behind

Powiedziano im, że sukces to opuszczenie wioski

and pursuing that iconic symbol of the American Dream,

i pogoń za kultowym symbolem amerykańskiego marzenia,

the white picket fence.

czyli płotem z białych sztachet.

And even today, we see a white picket fence

Nawet dzisiaj, kiedy widzimy taki płot,

and we think success, self-possession.

myślimy o sukcesie, poukładaniu.

But when you strip away the sentimentality,

Ale kiedy odrzucimy sentymenty,

what it really does is divides us.

to naprawdę oznacza to podziały.

Many Americans are rejecting the white picket fence

Wielu Amerykanów odrzuca płot z białymi sztachetami

and the kind of highly privatized life that happened within it,

i swego rodzaju sprywatyzowane życie rozgrywające się za nim,

and reclaiming village life,

i przywraca życie wspólnotowe,

reclaiming interdependence instead.

przywraca zamiast tego współzależność.

Fifty million of us, for example,

Na przykład, 50 milionów z nas

live in intergenerational households.

żyje w domach międzypokoleniowych.

This number exploded with the Great Recession,

Ta liczba gwałtownie wzrosła wraz z Wielką Recesją,

but it turns out people actually like living this way.

ale okazało się, że ludzie lubią tak żyć.

Two-thirds of those who are living with multiple generations under one roof

Dwie trzecie żyjących pod jednym dachem z wieloma pokoleniami

say it's improved their relationships.

twierdzi, że poprawiło to ich relacje.

Some people are choosing to share homes not with family,

Niektórzy dzielą dom nie z rodziną,

but with other people who understand the health and economic benefits

ale z ludźmi, którzy rozumieją zdrowotne i ekonomiczne korzyści

of daily community.

życia we wspólnocie.

CoAbode, an online platform for single moms looking to share homes

CoAbode, internetowa platforma dla samotnych mam chcących dzielić dom

with other single moms,

z innymi samotnymi mamami,

has 50,000 users.

ma 50 000 użytkowniczek.

And people over 65 are especially prone

Ludzie po 65 są szczególnie skłonni

to be looking for these alternative living arrangements.

do szukania alternatywnych sposobów na życie.

They understand that their quality of life

Rozumieją, że jakość ich życia

depends on a mix of solitude and solidarity.

zależy od mieszanki samotności i jedności.

Which is true of all of us when you think about it,

Dotyczy to nas wszystkich,

young and old alike.

zarówno młodych, jak i starych.

For too long, we've pretended that happiness is a king in his castle.

Zbyt długo udawaliśmy, że szczęście jest naszym władcą.

But all the research proves otherwise.

Ale wszystkie badania temu zaprzeczają.

It shows that the healthiest, happiest and even safest --

Pokazują, że najzdrowsi, najszczęśliwsi oraz najbezpieczniejsi,

in terms of both climate change disaster, in terms of crime, all of that --

jeśli chodzi o zmianę klimatu, przestępczość itd,

are Americans who live lives intertwined with their neighbors.

są Amerykanie, których życia są splecone z ich sąsiadami.

Now, I've experienced this firsthand.

Sama tego doświaczyłam.

For the last few years, I've been living in a cohousing community.

Przez ostatnich kilka lat żyję we wspólnocie typu "cohousing".

It's 1.5 acres of persimmon trees,

To 1.5 akra śliwodaktyli,

this prolific blackberry bush that snakes around a community garden,

wybornych krzaków jeżyn wijących się wokół wspólnego ogrodu,

all smack-dab, by the way, in the middle of urban Oakland.

w samym centrum miejskiego Oakland.

The nine units are all built to be different,

Każdy z dziewięciu budynków jest zbudowany inaczej,

different sizes, different shapes,

w innym rozmiarze i kształcie,

but they're meant to be as green as possible.

ale wszystkie są jak najbardziej ekologiczne.

So big, shiny black solar cells on our roof

Duże, czarne baterie słoneczne na dachach

mean our electricity bill rarely exceeds

sprawiają, że rachunki za prąd

more than five bucks in a month.

rzadko przekraczają pięć dolarów miesięcznie.

The 25 of us who live there are all different ages and political persuasions

Mieszka tam 25 osób w różnym wieku, o różnych poglądach politycznych,

and professions,

i wykształceniu,

and we live in homes that have everything a typical home would have.

a nasze domach mają to, co typowe domy.

But additionally,

Ale dodatkowo

we share an industrial-sized kitchen and eating area,

dzielimy ogromną kuchnię i jadalnię,

where we have common meals twice a week.

gdzie wspólnie jemy dwa razy w tygodniu.

Now, people, when I tell them I live like this,

Kiedy mówię ludziom, że tak żyję,

often have one of two extreme reactions.

często mają dwie ekstremalne reakcje.

Either they say, "Why doesn't everyone live like this?"

Pytają: "Dlaczego każdy tak nie mieszka"?

Or they say, "That sounds totally horrifying.

Albo mówią: "To przerażające.

I would never want to do that."

Nigdy bym tego nie zrobiła".

So let me reassure you: there is a sacred respect for privacy among us,

Zapewniam was, że szanujemy prywatność,

but also a commitment to what we call "radical hospitality" --

ale także przywiązanie do czegoś, co nazywamy "radykalną gościnnością",

not the kind advertised by the Four Seasons,

nie taką reklamowaną przez Four Seasons,

but the kind that says that every single person is worthy of kindness,

zgodnie z którą każdy zasługuje na życzliwość,

full stop, end of sentence.

koniec i kropka.

The biggest surprise for me of living in a community like this?

Największe zaskoczenie z mieszkania w takiej wspólnocie?

You share all the domestic labor -- the repairing, the cooking, the weeding --

Dzielimy się obowiązkami domowymi, naprawami, gotowaniem, pieleniem,

but you also share the emotional labor.

ale również pomocą emocjonalnom.

Rather than depending only on the idealized family unit

Zamiast polegać na wyidealizowanej jednostce rodzinnej,

to get all of your emotional needs met,

żeby zaspokoić potrzeby emocjonalne,

you have two dozen other people that you can go to

masz dwa tuziny ludzi

to talk about a hard day at work

do rozmowy o trudnym dniu w pracy

or troubleshoot how to handle an abusive teacher.

albo o sposobie na obelżywego nauczyciela.

Teenagers in our community will often go to an adult that is not their parent

Nastolatkowie we wspólnocie często idą do dorosłego, który nie jest ich rodzicem,

to ask for advice.

żeby zapytać o poradę.

It's what bell hooks called "revolutionary parenting,"

To coś, co bell hooks nazwała "rewolucyjnym rodzicielstwem",

this humble acknowledgment

skromnie potwierdzając,

that kids are healthier when they have a wider range of adults

że dzieci są zdrowsze, kiedy otaczają ich różni dorośli,

to emulate and count on.

których mogą naśladować i na których mogą liczyć.

Turns out, adults are healthier, too.

Okazuje się, że dorośli też są zdrowsi.

It's a lot of pressure,

Dużo stresu

trying to be that perfect family behind that white picket fence.

koszuje próba bycia idealną rodziną za płotem z białych sztachet.

The "new better off," as I've come to call it,

W "nowym lepiej", jak to nazywam,

is less about investing in the perfect family

nie chodzi o inwestycję w idealną rodzinę,

and more about investing in the imperfect village,

a raczej o inwestycję w niedoskonałą wioskę,

whether that's relatives living under one roof,

o krewnych żyjących pod jednym dachem,

a cohousing community like mine,

wspólnotę jak moja,

or just a bunch of neighbors who pledge to really know

czy po prostu grupę sąsiadów, którzy zobowiązują się znać

and look out for one another.

i dbać o siebie.

It's good common sense, right?

To zdroworozsądkowe, prawda?

And yet, money has often made us dumb

Pieniądze nas jednak często ogłupiły,

about reaching out.

jeśli chodzi o wspólnotę.

The most reliable wealth

Najbardziej pewne bogactwo

is found in relationship.

znajduje się w relacjach.

The new better off is not an individual prospect at all.

W "nowym lepiej" nie chodzi o indywidualną szansę.

In fact, if you're a failure or you think you're a failure,

Jeśli jesteś chodzącą porażką, albo tak o sobie myślisz,

I've got some good news for you:

mam dla ciebie dobre wiadomości:

you might be a success by standards you have not yet honored.

możesz odnosić sukces według standardów, których jeszcze nie uznałeś.

Maybe you're a mediocre earner but a masterful father.

Może i nie zarabiasz najlepiej, ale jesteś wspaniałym ojcem.

Maybe you can't afford your dream home,

Może nie stać cię na wymarzony dom,

but you throw legendary neighborhood parties.

ale urządzasz legendarne, sąsiedzkie imprezy.

If you're a textbook success,

Jeśli odnosisz podręcznikowy sukces,

the implications of what I'm saying could be more grim for you.

konsekwencje tego, o czym mówię, mogą być groźniejsze dla ciebie.

You might be a failure by standards you hold dear

Możesz być do niczego według drogich ci standardów,

but that the world doesn't reward.

których świat nie nagradza.

Only you can know.

Tylko ty to wiesz.

I know that I am not a tribute

Wiem, że nie składam hołdu

to my great-grandmother,

mojej prababci,

who lived such a short and brutish life,

która przeżyła krótkie i brutalne życie,

if I earn enough money to afford every creature comfort.

jeśli zarobię tyle, by stać mnie było na zapewnienie każdemu komfortu.

You can't buy your way out of suffering or into meaning.

Nie można wykupić się od cierpienia albo kupić sensu życia.

There is no home big enough

Nie ma odpowiednio dużego domu,

to erase the pain that she must have endured.

żeby wymazać ból, jakiego doświadczyła.

I am a tribute to her

Składam jej hołd,

if I live a life as connected and courageous as possible.

jeśli żyję najlepiej jak to możliwe, społecznie i dzielnie.

In the midst of such widespread uncertainty,

Pośrodku rozpowszechnionej niepewności

we may, in fact, be insecure.

możemy czuć się niepewnie.

But we can let that insecurity make us brittle

Niepewność może uczynić nas kruchymi

or supple.

albo giętkimi.

We can turn inward, lose faith in the power of institutions to change --

Możemy zamknąć się w sobie, stracić wiarę w zdolność instytucji do zmiany,

even lose faith in ourselves.

a nawet stracić wiarę w siebie.

Or we can turn outward,

Albo możemy się otworzyć,

cultivate faith in our ability to reach out, to connect, to create.

kultywować wiarę w nasze możliwości do pomagania, łączenia, tworzenia.

Turns out, the biggest danger

Okazuje się, że największym zagrożeniem

is not failing to achieve the American Dream.

nie jest nieosiągnięcie amerykańskiego marzenia.

The biggest danger is achieving a dream

Największe zagrożenie to spełnienie marzenia,

that you don't actually believe in.

w które samu się nie wierzy.

So don't do that.

Więc nie rób tego.

Do the harder, more interesting thing,

Rób rzeczy trudniejsze, bardziej interesujące,

which is to compose a life where what you do every single day,

takie jak tworzenie życia, w którym to, co robisz każdego dnia,

the people you give your best love and ingenuity and energy to,

ludzie, których obdarzasz miłością, pomysłami i energią,

aligns as closely as possible with what you believe.

współgrali najlepiej z tym, w co wierzysz.

That, not something as mundane as making money,

To, a nie prozaiczne zarabianie pieniędzy,

is a tribute to your ancestors.

jest hołdem wobec twoich przodków.

That is the beautiful struggle.

To piękny wysiłek,

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)