Jeremy Heimans: What new power looks like

Tłumaczenie: Szymon Grzesiukiewicz Korekta: Rysia Wand

So this is Anna Hazare,

To jest Anna Hazare,

and Anna Hazare may well be the most cutting-edge

być może jeden z czołowych

digital activist in the world today.

cyfrowych aktywistów na świecie.

And you wouldn't know it by looking at him.

Nie wygląda na to. Ma 77 lat.

Hazare is a 77-year-old Indian anticorruption and social justice activist.

Jest hinduskim aktywistą,

który walczy z korupcją i niesprawiedliwością społeczną.

And in 2011, he was running a big campaign

W 2011 roku prowadził dużą kampanię

to address everyday corruption in India,

na temat korupcji w Indiach.

a topic that Indian elites love to ignore.

Temat chętnie ignorowany przez hinduskie elity.

So as part of this campaign,

W części kampanii użył

he was using all of the traditional tactics

wszystkich tradycyjnych metod,

that a good Gandhian organizer would use.

właściwych dla zwolenników Gandhiego.

So he was on a hunger strike,

Przeprowadził strajk głodowy,

and Hazare realized through his hunger

który uświadomił mu,

that actually maybe this time,

że może tym razem,

in the 21st century,

w XXI wieku,

a hunger strike wouldn't be enough.

strajk głodowy to za mało.

So he started playing around with mobile activism.

Zaczął więc eksperymentować z telefonami komórkowymi.

So the first thing he did is he said to people,

Mówił ludziom:

"Okay, why don't you send me

"Wyślijcie mi

a text message if you support

SMS-a, jeśli popieracie

my campaign against corruption?"

moją kampanię przeciwko korupcji".

So he does this, he gives people a short code,

Podał krótki kod,

and about 80,000 people do it.

po czym około 80 000 ludzi wysłało SMS.

Okay, that's pretty respectable.

Całkiem przyzwoity wynik.

But then he decides,

Potem zdecydował:

"Let me tweak my tactics a little bit."

"Zmienię trochę taktykę".

He says, "Why don't you leave me a missed call?"

Mówił: "Wysyłajcie mi głuche sygnały".

Now, for those of you who have lived in the global South,

Mieszkańcy Globalnego Południa wiedzą,

you'll know that missed calls

że głuche sygnały są kluczową częścią

are a really critical part of global mobile culture.

światowej kultury telefonii komórkowej.

I see people nodding.

Widzę, że potakujecie.

People leave missed calls all the time:

Ciągle wysyłamy głuche sygnały:

If you're running late for a meeting

kiedy spóźniamy się na spotkanie

and you just want to let them know that you're on the way,

i chcemy powiadomić, że jesteśmy w drodze,

you leave them a missed call.

wysyłamy sygnał.

If you're dating someone and you just want to say "I miss you"

Kiedy chcę powiedzieć, że za kimś tęsknię

you leave them a missed call.

- wysyłam sygnał.

So a note for a dating tip here,

Wskazówka na randki

in some cultures,

w niektórych kulturach,

if you want to please your lover,

aby ucieszyć ukochaną osobę,

you call them and hang up. (Laughter)

trzeba zadzwonić i zaraz się rozłączyć.

So why do people leave missed calls?

Dlaczego wysyła się głuche sygnały?

Well, the reason of course is that

Powodem jest oczywiście

they're trying to avoid charges

chęć uniknięcia opłat

associated with making calls and sending texts.

za rozmowy i SMS-y.

So when Hazare asked people to leave him a missed call,

Hazar poprosił o wysyłanie sygnałów,

let's have a little guess how many people actually did this?

zgadnijcie, ilu ludzi tak zrobiło?

Thirty-five million.

35 milionów.

So this is one of the largest coordinated actions in human history.

Jest to największa zorganizowana akcja w historii.

It's remarkable.

Niesamowite.

And this reflects the extraordinary strength of the emerging Indian middle class

Pokazuje to, jak niezwykłą siłę ma powstająca hinduska klasa średnia

and the power that their mobile phones bring.

i moc telefonii komórkowej.

But he used that,

Hazar wykorzystał

Hazare ended up with this massive CSV file of mobile phone numbers,

zebrane numery telefonów

and he used that to deploy

do rozlokowania

real people power on the ground

prawdziwych zasobów ludzkiej siły

to get hundreds of thousands of people out on the streets in Delhi

i wyprowadził na ulice Delhi setki tysięcy ludzi,

to make a national point of everyday corruption in India.

żeby powszechnej korupcji nadać wagę państwową.

It's a really striking story.

Oszałamiająca historia.

So this is me when I was 12 years old.

To ja, kiedy miałem 12 lat.

I hope you see the resemblance.

Mam nadzieję, że widać podobieństwo.

And I was also an activist,

Byłem wtedy aktywistą

and I have been an activist all my life.

i pozostałem aktywistą przez całe życie.

I had this really funny childhood

Miałem wesołe dzieciństwo,

where I traipsed around the world

włócząc się po całym świecie,

meeting world leaders and Noble prize winners,

spotykając światowych przywódców i laureatów nagrody Nobla.

talking about Third World debt,

Słuchałem o zadłużeniu państw Trzeciego Świata,

as it was then called,

jak kiedyś o nich mówiono,

and demilitarization.

i o demilitaryzacji.

I was a very, very serious child. (Laughter)

Byłem bardzo poważnym dzieckiem. (Śmiech)

And back then,

Wtedy,

in the early '90s,

we wczesnych latach 90.,

I had a very cutting-edge tech tool of my own:

miałem cud techniki tamtych czasów:

the fax.

własny fax.

And the fax was the tool of my activism.

Fax był narzędziem mojego aktywizmu.

And at that time, it was the best way

Wtedy był najlepszym sposobem

to get a message to a lot of people

zawiadamiania wielu osób na raz.

all at once.

I'll give you one example of a fax campaign that I ran.

Podam wam przykład jednej z kampanii.

It was the eve of the Gulf War

W przeddzień wojny w Zatoce Perskiej

and I organized a global campaign to flood the hotel,

zorganizowałem globalną kampanię

the Intercontinental in Geneva,

w hotelu w Genewie,

where James Baker and Tariq Aziz

gdzie w przeddzień wybuchu wojny

were meeting on the eve of the war,

spotykali się James Baker i Tariq Aziz.

and I thought if I could flood them with faxes,

Wymyśliłem, że jeśli zaleję ich faksami,

we'll stop the war.

zatrzymamy wojnę.

Well, unsurprisingly,

Nie będzie zaskoczeniem,

that campaign was wholly unsuccessful.

że kampania się nie powiodła.

There are lots of reasons for that,

Z wielu powodów.

but there's no doubt that one sputtering fax machine

Nie mam wątpliwości, że jeden zadławiony fax

in Geneva was a little bit of a bandwidth constraint

w Genewie nie był łączem o największej przepustowości

in terms of the ability to get a message to lots of people.

z perspektywy przekazania wiadomości do wielu ludzi.

And so, I went on to discover some better tools.

Odkrywałem coraz lepsze narzędzia.

I cofounded Avaaz, which uses the Internet to mobilize people

Współfinansowałem Avaaz, mobilizujący ludzi w sieci.

and now has almost 40 million members,

Ma teraz 40 miliony użytkowników.

and I now run Purpose, which is a home for these kinds of

Teraz zarządzam "Purpose",

gdzie skupiają się ruchy

technology-powered movements.

związane z techniką.

So what's the moral of this story?

Jaki jest morał tej opowieści?

Is the moral of this story,

Czy morałem jest,

you know what, the fax is kind of eclipsed by the mobile phone?

że komórki przyćmiły faks?

This is another story of tech-determinism?

Czy to historia o determinizmie technicznym?

Well, I would argue that there's actually more to it than that.

Moim zdaniem coś więcej.

I'd argue that in the last 20 years,

Uważam, że przez ostatnie 20 lat

something more fundamental has changed

zmieniło się coś więcej

than just new tech.

niż tylko technika.

I would argue that there has been a fundamental shift

Uważam, że zasadnicza zmiana nastąpiła

in the balance of power

w światowym układzie sił.

in the world.

You ask any activist how to understand the world,

Zapytajcie aktywisty, jak zrozumieć świat

and they'll say, "Look at where the power is,

i odpowie: "Patrz, do kogo należy władza,

who has it, how it's shifting."

kto ją ma, jak to się zmienia".

And I think we all sense that something big is happening.

Wszyscy wyczuwamy, że dzieje się coś dużego.

So Henry Timms and I —

Henry Timms i ja,

Henry's a fellow movement builder —

Henry to mój kolega, aktywista,

got talking one day and we started to think,

postawiliśmy kiedyś pytanie,

how can we make sense of this new world?

jak zrozumieć nowy świat?

How can we describe it and give

Jak go opisać

it a framework that makes it more useful?

i nadać mu ramy, żeby był bardziej przydatny?

Because we realized that many

Zdaliśmy sobie sprawę,

of the lessons that we were discovering in movements

że wiele lekcji wyniesionych z aktywizmu

actually applied all over the world

ma zastosowanie na całym świecie,

in many sectors of our society.

w wielu wymiarach społecznych.

So I want to introduce you to this framework:

Zapoznam was z ramą pojęciową.

Old power, meet new power.

Stara siła spotyka nową siłę.

And I want to talk to you about what new power is today.

Powiem wam, co jest dzisiaj nową siłą.

New power is the deployment

Wdrażanie masowego udziału

of mass participation and peer coordination —

i równorzędnej koordynacji.

these are the two key elements —

To kluczowe elementy

to create change and shift outcomes.

tworzące zmianę i wpływające na rezultaty.

And we see new power all around us.

Widzimy nową siłę wokół.

This is Beppe Grillo

To Beppe Grillo,

he was a populist Italian blogger

był populistycznym włoskim blogerem,

who, with a minimal political apparatus and only some online tools,

który z minimalnym aparatem politycznym i kilkoma internetowymi narzędziami

won more than 25 percent of the vote

zdobył ponad 25% głosów

in recent Italian elections.

w ostatnich wyborach we Włoszech.

This is Airbnb,

To Airbnb,

which in just a few years

który w kilka lat

has radically disrupted the hotel industry

radykalnie namieszał w przemyśle hotelowym,

without owning a single square foot of real estate.

nie będąc właścicielem nawet skrawka nieruchomości.

This is Kickstarter,

To Kickstarter,

which we know has raised over a billion dollars

który zebrał ponad miliard dolarów

from more than five million people.

od ponad 5 milionów ludzi.

Now, we're familiar with all of these models.

Znamy te modele.

But what's striking is the commonalities,

Uderzająca jest w nich wspólnota,

the structural features of these new models

struktura nowych modeli

and how they differ from old power.

i to, jak się różnią od starych sił.

Let's look a little bit at this.

Przyjrzyjmy się temu.

Old power is held like a currency.

Stara siła działa jak waluta.

New power works like a current.

Nowa siła działa jak prąd.

Old power is held by a few.

Starą siłę posiada niewielu.

New power isn't held by a few, it's made by many.

Nowa siła należy do wielu i wielu ją tworzy.

Old power is all about download,

Stara siła koncentruje się na pobieraniu,

and new power uploads.

a nowa na wkładzie.

And you see a whole set of characteristics that you can trace,

Możecie wyśledzić cały zestaw charakterystycznych cech,

whether it's in media or politics or education.

czy to w mediach, czy polityce, czy systemie edukacji.

So we've talked a little bit about what new power is.

Powiedzieliśmy, czym jest nowa siła.

Let's, for a second, talk about what new power isn't.

Porozmawiajmy przez chwilę, czym nie jest.

New power is not your Facebook page.

Twój Facebook nie jest nową siłą.

(Śmiech)

I assure you that having a social media strategy

Zapewniam, strategia mediów społecznościowych

can enable you to do just as much download

sprawi, że dostaniesz tyle samo,

as you used to do when you had the radio.

co kiedyś używając radia.

Just ask Syrian dictator Bashar al-Assad,

Zapytaj syryjskiego dyktatora Bashara al-Assada.

I assure you that his Facebook page

Zapewniam, że jego Facebook

has not embraced the power of participation.

nie przyswoiła siły uczestnictwa.

(Śmiech)

New power is not inherently positive.

Nowa siła nie jest dobra z natury.

In fact, this isn't an normative argument that we're making,

Nie próbuję tu wprowadzać normatywów.

there are many good things about new power,

Jest wiele dobrych cech w nowej sile,

but it can produce bad outcomes.

ale jej rezultaty mogą być złe.

More participation, more peer coordination,

Więcej udziału, równorzędnej współpracy,

sometimes distorts outcomes

czasem miesza w wynikach.

and there are some things,

Są też dziedziny,

like things, for example, in the medical profession

jak medycyna,

that we want new power to get nowhere near.

gdzie nie powinno się nowej siły dopuszczać.

And thirdly, new power is not the inevitable victor.

Po trzecie, nowa siła wcale nie musi zwyciężyć.

In fact, unsurprisingly,

Nikogo nie zaskakuje,

as many of these new power models get to scale,

że wzrost nowej siły

what you see is this massive pushback

napotyka na ogromny opór

from the forces of old power.

ze strony starych sił.

Just look at this really interesting epic struggle

Popatrzcie na heroiczne zmagania

going on right now between Edward Snowden and the NSA.

między Edwardem Snowdenem i NSA.

You'll note that only one of the two people on this slide

Zauważycie, że tylko jedna ze stron

is currently in exile.

jest na wygnaniu.

And so, it's not at all clear

Wcale nie jest jasne,

that new power will be the inevitable victor.

czy nowa siła odniesie zwycięstwo.

That said, keep one thing in mind:

Niemniej pamiętajcie o jednym:

We're at the beginning of a very steep curve.

stoimy przed ostrym zakrętem.

So you think about some of these new power models, right?

Nowe modele sił

These were just like someone's

jeszcze niedawno były tylko

garage idea a few years ago,

chałupniczym pomysłem,

and now they're disrupting entire industries.

a teraz mieszają w całych przemysłach.

And so, what's interesting about new power,

W nowej sile ciekawe jest to,

is the way it feeds on itself.

jak sama się napędza.

Once you have an experience of new power,

Jeśli raz jej dotkniesz,

you tend to expect and want more of it.

więcej od niej chcesz i wymagasz.

So let's say you've used a peer-to-peer lending platform

Na przykład po skorzystaniu z platformy

like Lending Tree or Prosper,

udzielającej pożyczek, jak Lending Tree czy Prosper,

then you've figured out that you don't need the bank,

widać, że nie potrzeba banku.

and who wants the bank, right?

Kto by chciał iść do banku?

And so, that experience tends to embolden you

Doświadczenie dodało wam odwagi,

it tends to make you want more participation

zwiększyło chęć współuczestniczenia

across more aspects of your life.

w wielu aspektach życia.

And what this gives rise to is

To daje początek zestawowi wartości.

a set of values.

We talked about the models

Mówiliśmy o modelach,

that new power has engendered —

które zrodziły się z nowej siły,

the Airbnbs, the Kickstarters.

jak Airbnb, Kickstarter.

What about the values?

Co z wartościami?

And this is an early sketch

To pierwszy szkic,

at what new power values look like.

jak będą one wyglądać.

New power values prize transparency above all else.

Nowa siła nade wszystko ceni przejrzystość,

It's almost a religious belief in transparency,

prawie religijnie wierzy,

a belief that if you shine a light on something,

że to co jawne, będzie lepsze.

it will be better.

And remember that in the 20th century, this was not at all true.

Nie było tak w XX wieku.

People thought that gentlemen should sit behind closed doors

Dżentelmen miał za zamkniętymi drzwiami

and make comfortable agreements.

zawierać wygodne umowy.

New power values of informal, networked governance.

Nowa siła ceni nieformalne grupowe zarządzanie.

New power folks would never have invented the U.N. today,

Przedstawciele nowej siły nie stworzyli by ONZ,

for better or worse.

może to lepiej, a może nie.

New power values participation,

Nowa siła ceni uczestnictwo

and new power is all about do-it-yourself.

i samowystarczalność.

In fact, what's interesting about new power

Co ciekawe,

is that it eschews some of the professionalization

nowa siła unika profesjonalizacji

and specialization that was

i specjalizacji

all the rage in the 20th century.

popularnych w XX wieku.

So what's interesting about these

Interesujące

w wartościach nowej siły i jej modelach

new power values and these new power models

is what they mean for organizations.

jest ich znaczenie dla organizacji.

So we've spent a bit of time thinking,

Głowiliśmy się jakiś czas,

how can we plot organizations

jak przedstawić strukturę organizacji

on a two-by-two where, essentially,

na wykresie, który przedstawia

we look at new power values

wartości nowej siły

and new power models

i jej modele, żeby zobaczyć,

and see where different people sit?

gdzie znajdują się różni ludzie.

We started with a U.S. analysis,

Zaczęliśmy od analizy USA.

and let me show you some interesting findings.

Oto kilka interesujących odkryć.

So the first is Apple.

Najpierw Apple.

In this framework, we actually described Apple

Opisaliśmy Apple

as an old power company.

jako firmę starych sił,

That's because the ideology,

ze względu na ideologię zarządzania,

the governing ideology of Apple

mianowicie ideologię

is the ideology of the perfectionist

projektanta perfekcjonisty w Cupertino.

product designer in Cupertino.

It's absolutely about that beautiful, perfect thing descending upon us

Wszystko kręci się wokół pięknej, perfekcyjnej rzeczy

która perfekcyjnie do nas zstępuje.

in perfection.

And it does not value, as a company, transparency.

Firma nie ceni przejrzystości.

In fact, it's very secretive.

Przeciwnie, są bardzo skryci.

Now, Apple is one of the most succesful companies in the world.

Apple to sukces na miarę światową,

So this shows that you can

czyli jest przykładem, że można

still pursue a successful old power strategy.

działać według strategii starej siły,

But one can argue that there's real vulnerabilites in that model.

choć model ma słabe punkty.

I think another interesting comparison

Innym ciekawym porównaniem

is that of the Obama campaign

jest kampania Obamy

versus the Obama presidency.

kontra jego prezydentura.

(Applause)

(Śmiech)

(Brawa)

Now, I like President Obama,

Lubię prezydenta Obamę,

but he ran with new power at his back, right?

ale podczas kampanii wspierał się nową siłą.

And he said to people,

Powiedział ludziom,

we are the ones we've been waiting for.

że to na nich czekano.

And he used crowdfunding

Użył zbierania funduszy

to power a campaign.

do finansowania kampanii.

But when he got into office,

Ale po objęciu urzędu

he governed like more or less all the other presidents did.

zarządzał jak poprzedni prezydenci.

And this is a really interesting trend,

To ciekawy trend,

is when new power gets powerful,

że kiedy nowa siła potężnieje,

what happens?

co się dzieje?

So this is a framework you should look at

Pomyślcie w którym miejscu

and think about where your own organization

sits on it.

znajduje się wasza organizacja,

And think about where it should be

a gdzie powinna być

in five or 10 years.

za 5 czy 10 lat.

So what do you do if you're old power?

A jeśli ktoś jest starą siłą?

Well, if you're there thinking, in old power,

Jeśli myślicie,

że to wam nie grozi,

this won't happen to us.

Then just look at the Wikipedia entry for Encyclopædia Britannica.

spójrzcie na wpis z Wikipedii o encyklopedii Britannika.

Let me tell you, it's a very sad read.

Przykro czytać.

But if you are old power,

Jeśli jesteście starą siłą,

the most important thing you can do is to occupy yourself

najważniejsze będzie przekształcenie,

before others occupy you,

zanim inni zrobią to za was.

before you are occupied.

Imagine that a group of your biggest skeptics

Wyobraźcie sobie grupę największych sceptyków,

are camped in the heart of your organization

ulokowanych w sercu firmy,

asking the toughest questions

którzy zadają trudne pytania

and they can see everything inside of your organization.

i obserwują wszystko wewnątrz firmy.

And ask them, would they like what they see

Zapytajcie ich, czy im się to podoba,

and should our model change?

czy może trzeba coś zmienić?

What about if you're new power?

A jeśli jesteście nową siła?

Is new power kind of just riding the wave to glory?

Czy nadchodzi dla niej chwila tryumfu?

I would argue no.

Polemizowałbym.

I would argue that there are some very real challenges

Uważam, że w fazie narodzin musi stawić czoła

to new power in this nascent phase.

bardzo realnym wyzwaniom.

Let's stick with the Occupy Wall Street example for a moment.

Zostańmy przy ruchu "Okupuj Wall Street".

Occupy was this incredible example of new power,

Niezwykły przykład nowej siły,

the purest example of new power.

jej najczystszy przejaw.

And yet, it failed to consolidate.

Poniosła porażkę w fazie umacniania.

So the energy that it created

Energia, którą wytworzyła

was great for the meme phase,

była wspaniała w fazie memów,

but they were so committed to participation,

ale tak oddali się uczestniczeniu,

that they never got anything done.

że nic nie załatwili.

Model pokazuje,

And in fact that model

means that the challenge for new power is:

że wyzwaniem dla nowej siły jest

how do you use institutional power

używanie instytucjonalnej siły

bez instytucjonalizacji.

without being institutionalized?

One the other end of the spectra is Uber.

Innym końcem skali jest Uber.

Uber is an amazing,

Uber to wspaniały,

highly scalable new power model.

możliwy do wyskalowania model siły.

That network is getting denser and denser

Sieć się zagęszcza.

by the day.

But what's really interesting about Uber is

Co interesujące,

it hasn't really adopted new power values.

Uber nie przyjął

wartości nowej siły.

This is a real quote from the Uber CEO recently:

To prawdziwy cytat dyrektora naczelnego:

He says, "Once we get rid of the dude in the car" — he means drivers —

"Kiedy się pozbędziemy tego kolesia z samochodu..."

- miał na myśli kierowcę -

"Uber will be cheaper."

"...Uber będzie tańszy".

Now, new power models live and die

Nowe modele siły żyją i umierają

by the strength of their networks.

przez siłę swojej organizacji.

Przez to, czy to kierowcy i klienci

By whether the drivers and the consumers

who use the service actually believe in it.

wierzą w taką formę usług.

Because they're not an exercise of top-down perfectionism,

Nie jest to ćwiczenie z perfekcjonizmu,

they are about the network.

chodzi o organizację.

And so, the challenge,

Wyzwanie,

and this is why it's in no way surprising,

dlatego nie zaskakuje, że kierowcy Uberu

is that Uber's drivers are now unionizing.

zakładają związki zawodowe.

It's extraordinary.

To niebywałe.

Uber's drivers are turning on Uber.

Kierowcy Uberu zwracają się przeciwko Uberowi.

And the challenge for Uber —

Niełatwym wyzwaniem dla Ubera

this isn't an easy situation for them —

is that they are locked into a broader superstrcuture

jest ich zamknięcie w strukturze,

that is really old power.

jaką jest stara siła.

They've raised more than a billion dollars in the capital markets.

Zebrali ponad miliard dolarów na rynkach kapitałowych.

Those markets expect a financial return,

Rynki spodziewają się zwrotu inwestycji,

and they way you get a financial return

a drogą do tego

is by squeezing and squeezing

jest wyciskanie z pasażerów i kierowców

your users and your drivers

for more and more value

coraz większej wartości

and giving that value to your investors.

i oddawanie tego inwestorom.

So the big question about the future of new power, in my view, is:

Pytanie brzmi:

Will that old power just emerge?

Czy stara siła się po prostu się wyłoni?

Czy elity nowej siły

So will new power elites just become

old power and squeeze?

staną się starą siłą i zaczną wyciskać?

Or will that new power base bite back?

Czy nowa siła się odgryzie?

Will the next big Uber

Czy nowy wielki Uber

be co-owned by Uber drivers?

będzie współwłasnością kierowców Ubera?

And I think this going to be a very interesting

Myślę, że to ciekawe

structural question.

strukturalne pytanie.

Finally, think about new power

Wreszcie pomyślcie o nowe sile

being more than just an

jako czymś więcej niż jednostce miary

entity that scales things

that make us have slightly better consumer experiences.

ulepszania satysfakcji klienta.

My call to action for new power

Moim wyzwaniem dla nowej siły

is to not be an island.

jest zakończenie izolacji.

We have major structural problems in the world today

Świat ma poważne problemy strukturalne,

that could benefit enormously

które mogą skorzystać

z różnych rodzajów masowego uczestnictwa

from the kinds of mass participation

and peer coordination

i grupowego zarządzania,

that these new power players

tak świetnie tworzonych

know so well how to generate.

przez graczy nowych sił.

And we badly need them to turn their energies and their power

Musimy zwrócić ich energię i siłę

to big, what economists might call

do tego, co ekonomiści nazywają

public goods problems,

dużymi problemami dóbr publicznych,

that are often beyond markets

które znajdują się poza rynkiem

where investors can easily be found.

na którym łatwo o inwestorów.

And I think if we can do that,

Jeśli to się uda,

we might be able to fundamentally change

możemy zmienić u podstaw

not only human beings' sense of their own agency and power —

nie tylko poczucie własnych możliwości i siły,

because I think that's the most wonderful thing about new power,

bo najbardziej w nowej sile cenię to,

is that people feel more powerful —

że ludzie czują się silni,

but we might also be able to change

ale może też zmienić sposób,

the way we relate to each other

w jaki odnosimy się do siebie,

and the way we relate to authority and institutions.

a także do władz i instytucji.

Uważam, że absolutnie warto próbować.

And to me, that's absolutely

worth trying for.

Thank you very much.

Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)