Marcus Byrne: The dance of the dung beetle

Translator: Joseph Geni Reviewer: Morton Bast

Tłumaczenie: Capa Girl Korekta: Rysia Wand

This is poo,

To jest kupa,

and what I want to do today is share my passion

a ja chcę się dziś podzielić moim zamiłowaniem

for poo with you,

do kupy,

which might be quite difficult,

co może być dość trudne,

but I think what you might find more fascinating

ale myślę, że zainteresuje was

is the way these small animals deal with poo.

jak te małe zwierzęta sobie z nią radzą.

So this animal here has got a brain

To zwierzę ma mózg wielkości ziarnka ryżu,

about the size of a grain of rice, and yet it can do things

a mimo to może robić takie rzeczy,

that you and I couldn't possibly entertain the idea of doing.

które nam nie przyszłyby nawet do głowy.

And basically it's all evolved to handle its food source,

Ewolucyjnie udoskonalił metody zdobywania pożywienia,

which is dung.

czyli łajna.

So the question is, where do we start this story?

Skąd zacząć tę historię?

And it seems appropriate to start at the end,

Chyba wypada zacząć od końca,

because this is a waste product that comes out

bo mowa o odchodach zwierzęcych,

of other animals, but it still contains nutrients

które nadal zawierają substancje odżywcze

and there are sufficient nutrients in there

w ilości wystarczającej,

for dung beetles basically to make a living,

żeby żuki gnojaki mogły z tego wyżyć.

and so dung beetles eat dung, and their larvae

Gnojaki i ich larwy

are also dung-feeders.

żywią się gnojem.

They are grown completely in a ball of dung.

Larwy rozwijają się w kulce łajna.

Within South Africa, we've got about 800 species of dung beetles,

W RPA mamy około 800 gatunków żuków gnojaków,

in Africa we've got 2,000 species of dung beetles,

w całej Afryce żyje 2 tys. gatunków,

and in the world we have about 6,000 species of dung beetles.

a na świecie jest ich około 6 tys.

So, according to dung beetles, dung is pretty good.

Zdaniem gnojaków łajno jest całkiem dobre.

Unless you're prepared to get dung under your fingernails

Jeżeli ktoś nie chce grzebać w odchodach

and root through the dung itself, you'll never see

i mieć łajna pod paznokciami, to nigdy nie zobaczy

90 percent of the dung beetle species,

90% gatunków żuków gnojaków,

because they go directly into the dung,

bo wchodzą one prosto w łajno,

straight down below it, and then they shuttle back and forth

podkopują się, po czym kursują tam i z powrotem

between the dung at the soil surface

pomiędzy łajnem na powierzchni

and a nest they make underground.

i podziemnym gniazdem.

So the question is, how do they deal with this material?

Jak radzą sobie z tym materiałem?

And most dung beetles actually wrap it into a package of some sort.

Większość gnojaków zawija go w rodzaj paczki.

Ten percent of the species actually make a ball,

10% gatunków robi z niej kulkę,

and this ball they roll away from the dung source,

tę kulkę odtacza od źródła łajna

usually bury it at a remote place away from the dung source,

i zazwyczaj zagrzebuje ją w odległym miejscu.

and they have a very particular behavior

Gnojaki charakterystycznie

by which they are able to roll their balls.

toczą swoje kulki.

So this is a very proud owner of a beautiful dung ball.

Oto dumny posiadacz pięknej kulki łajna.

You can see it's a male

Widać, że to samiec,

because he's got a little hair on the back of his legs there,

bo ma trochę włosów tu, na nogach,

and he's clearly very pleased about what he's sitting on there.

i jest wyraźnie dumny z tego, na czym siedzi.

And then he's about to become a victim

Ale już za chwilę padnie ofiarą

of a vicious smash-and-grab. (Laughter)

podłego napadu rabunkowego. (Śmiech)

And this is a clear indication

To jednoznacznie pokazuje,

that this is a valuable resource.

że mamy do czynienia z cennymi zasobami,

And so valuable resources have to be looked after

których trzeba pilnować,

and guarded in a particular way, and we think

strzec w specjalny sposób.

the reason they roll the balls away is because of this,

Chyba właśnie dlatego toczą swoje kulki tak daleko,

because of the competition that is involved

z powodu konkurencji,

in getting hold of that dung.

obecnej przy zdobywaniu łajna.

So this dung pat was actually -- well, it was a dung pat

15 minut przed zrobieniem tego zdjęcia,

15 minutes before this photograph was taken,

to był placek łajna

and we think it's the intense competition

i to chyba silna konkurencja sprawia,

that makes the beetles so well-adapted

że żuki są tak dobrze przystosowane

to rolling balls of dung.

do toczenia kulek.

So what you've got to imagine here is this animal here

Wyobraźcie sobie to zwierzę,

moving across the African veld.

jak idzie przez Wyżynę Weldów.

Its head is down. It's walking backwards.

Z głową do dołu, poruszając się do tyłu.

It's the most bizarre way to actually transport your food in any particular direction,

To najdziwniejszy sposób transportu pożywienia.

and at the same time it's got to deal with the heat.

Muszą też sobie radzić z gorącem.

This is Africa. It's hot.

To Afryka. Jest gorąco.

So what I want to share with you now

Teraz opowiem o kilku eksperymentach,

are some of the experiments that myself and my colleagues

moich własnych i moich kolegów.

have used to investigate how dung beetles

Chcieliśmy zobaczyć, jak gnojaki

deal with these problems.

radzą sobie z tymi problemami.

So watch this beetle,

Popatrzcie na tego żuka,

and there's two things that I would like you to be aware of.

zwróćcie uwagę na dwie rzeczy.

The first is how it deals with this obstacle

Po pierwsze, jak sobie radzi z przeszkodami,

that we've put in its way. See, look, it does a little dance,

stawianymi mu drodze. Potańczy chwilę,

and then it carries on in exactly the same direction

a później kontynuuje w dokładnie tym samym kierunku,

that it took in the first place.

jaki wcześniej obrał.

A little dance, and then heads off in a particular direction.

Mały taniec, a później rusza w konkretnym kierunku.

So clearly this animal knows where it's going

To zwierzę dokładnie wie,

and it knows where it wants to go,

dokąd zmierza.

and that's a very, very important thing,

To bardzo ważne,

because if you think about it, you're at the dung pile,

ponieważ kupa łajna jest jak wielki placek,

you've got this great big pie that you want to get away from everybody else,

który chcesz zatrzymać dla siebie,

and the quickest way to do it is in a straight line.

a najszybsza droga prowadzi po linii prostej.

So we gave them some more tasks to deal with,

Daliśmy im trochę więcej zadań do rozwiązania,

and what we did here is we turned the world

konkretnie obróciliśmy im świat pod nogami

under their feet. And watch its response.

i patrzyliśmy, co zrobią.

So this animal has actually had the whole world

Świat tego żuka obrócono o 90 stopni.

turned under its feet. It's turned by 90 degrees.

Świat tego żuka obrócono o 90 stopni.

But it doesn't flinch. It knows exactly where it wants to go,

Nawet nie mrugnie. Dokładnie wie, dokąd chce iść,

and it heads off in that particular direction.

i kieruje się właśnie tam.

So our next question then was,

Później zadaliśmy sobie pytanie:

how are they doing this?

jak one to robią?

What are they doing? And there was a cue that was available to us.

Co właściwie robią? Mieliśmy jedną wskazówkę.

It was that every now and then they'd climb on top of the ball

Od czasu do czasu wspinają się na kulkę

and they'd take a look at the world around them.

i rozglądają dookoła.

And what do you think they could be looking at

Jak myślicie, na co patrzą,

as they climb on top of the ball?

stojąc na kulce?

What are the obvious cues that this animal could use

Jakie wskazówki pomagają im

to direct its movement? And the most obvious one

w określeniu kierunku? Najbardziej oczywiste,

is to look at the sky, and so we thought,

to patrzenie w niebo, więc zaczęliśmy się zastanawiać,

now what could they be looking at in the sky?

czego na niebie szukają?

And the obvious thing to look at is the sun.

Oczywiście słońca.

So a classic experiment here,

Tutaj mamy typowy eksperyment,

in that what we did was we moved the sun.

w którym przesunęliśmy słońce.

What we're going to do now is shade the sun with a board

Zaraz zasłonimy je tablicą,

and then move the sun with a mirror

a później przesuniemy za pomocą lustra

to a completely different position.

na zupełnie inną pozycję.

And look at what the beetle does.

Zobaczmy, co robi gnojak.

It does a little double dance,

Najpierw tańczy,

and then it heads back in exactly the same direction

a później idzie dalej w tym samym kierunku,

it went in the first place.

w którym szedł na początku.

What happens now? So clearly they're looking at the sun.

No i co teraz? Gnojaki wyraźnie patrzą na słońce.

The sun is a very important cue in the sky for them.

To dla nich bardzo istotna wskazówka.

The thing is the sun is not always available to you,

Ale słońce nie zawsze jest dostępne,

because at sunset it disappears below the horizon.

o zachodzie znika za horyzontem.

What is happening in the sky here

W tej części nieba widać grubą warstwę

is that there's a great big pattern of polarized light in the sky

spolaryzowanego światła,

that you and I can't see. It's the way our eyes are built.

którego budowa naszych oczu nie pozwala nam widzieć.

But the sun is at the horizon over here

Tu słońce jest na horyzoncie,

and we know that when the sun is at the horizon,

a wiemy, że gdy słońce znajduje się na horyzoncie,

say it's over on this side,

na przykład po tej stronie,

there is a north-south, a huge pathway across the sky

z północy na południe idzie ścieżka

of polarized light that we can't see

spolaryzowanego światła, którego my nie widzimy,

that the beetles can see.

ale żuki je widzą.

So how do we test that? Well, that's easy.

Jak to zbadać? To dość proste.

What we do is we get a great big polarization filter,

Bierzemy duży filtr polaryzacyjny,

pop the beetle underneath it, and the filter is at right angles

umieszczamy nad żukiem, pod kątem prostym

to the polarization pattern of the sky.

do warstwy polaryzacyjnej na niebie.

The beetle comes out from underneath the filter

Żuk wychodzi spod filtra

and it does a right-hand turn,

i skręca w prawo,

because it comes back under the sky

ponieważ wrócił pod niebo,

that it was originally orientated to

według którego wcześniej się kierował

and then reorientates itself back

i wraca na obrany wcześniej tor.

to the direction it was originally going in.

i wraca na obrany wcześniej tor.

So obviously beetles can see polarized light.

Czyli żuki widzą spolaryzowane światło.

Okay, so what we've got so far is,

Wiemy już,

what are beetles doing? They're rolling balls.

że żuki toczą kulki.

How are they doing it? Well, they're rolling them in a straight line.

W jaki sposób? Po linii prostej.

How are they maintaining it in a particular straight line?

Jak utrzymują linię prostą?

Well, they're looking at celestial cues in the sky,

Patrząc na znaki na niebie,

some of which you and I can't see.

nie zawsze dla nas widoczne.

But how do they pick up those celestial cues?

Ale jak odbierają te wskazówki?

That was what was of interest to us next.

To było nasze kolejne pytanie.

And it was this particular little behavior, the dance,

Ich zachowanie, ten krótki taniec,

that we thought was important, because look,

wydał nam się szczególnie ważny,

it takes a pause every now and then,

bo żuk zatrzymuje się co jakiś czas

and then heads off in the direction that it wants to go in.

i rusza w wybranym kierunku.

So what are they doing when they do this dance?

Co robią żuki podczas tego tańca?

How far can we push them before they will reorientate themselves?

Na ile możemy im przeszkodzić, zanim wrócą na obrany kurs?

And in this experiment here, what we did was we forced them

W tym eksperymencie zmusiliśmy je

into a channel, and you can see he wasn't

do przejścia przez tunel.

particularly forced into this particular channel,

Tego nie trzeba było za bardzo zmuszać.

and we gradually displaced the beetle by 180 degrees

Stopniowo przekręciliśmy go o 180 stopni,

until this individual ends up going in exactly the opposite direction

tak żeby zaczął iść w dokładnie przeciwnym kierunku,

that it wanted to go in, in the first place.

niż wybrał początkowo.

And let's see what his reaction is

Popatrzmy, jak zareagował

as he's headed through 90 degrees here,

po obróceniu o 90 stopni.

and now he's going to -- when he ends up down here,

Tutaj ma już odchylenie

he's going to be 180 degrees in the wrong direction.

o 180 stopni od pierwotnego kierunku.

And see what his response is.

Patrzcie, co robi.

He does a little dance, he turns around,

Najpierw tańczy, obraca się

and heads back in this. He knows exactly where he's going.

i wraca do tunelu. Dobrze wie, dokąd idzie.

He knows exactly what the problem is,

Dokładnie wie, w czym tkwi problem

and he knows exactly how to deal with it,

i jak sobie z nim poradzić,

and the dance is this transition behavior

a ten taniec jest zachowaniem przejściowym,

that allows them to reorientate themselves.

które pozwala im znów się zorientować.

So that's the dance, but after spending many years

Po wielu latach obserwacji gnojaków

sitting in the African bush watching dung beetles on nice hot days,

w upalnym afrykańskim buszu,

we noticed that there was another behavior

zauważyliśmy jeszcze jedno zachowanie

associated with the dance behavior.

związane z tym tańcem.

Every now and then, when they climb on top of the ball,

Co jakiś czas, żuki wspinają się na kulkę

they wipe their face.

i wycierają głowę.

And you see him do it again.

Znów to robi.

Now we thought, now what could be going on here?

Zastanawialiśmy się, o co chodzi.

Clearly the ground is very hot, and when the ground is hot,

Kiedy ziemia jest bardzo gorąca,

they dance more often, and when they do this particular dance,

żuki częściej tańczą, i podczas tańca

they wipe the bottom of their face.

wycierają dolną część pyszczka.

And we thought that it could be a thermoregulatory behavior.

Sądziliśmy, że chodzi o termoregulację.

We thought that maybe what they're doing is trying to

Może robią to po to,

get off the hot soil and also spitting onto their face

żeby strząsnąć gorącą ziemię i poślinić pysk,

to cool their head down.

żeby ochłodzić głowę.

So what we did was design a couple of arenas.

Zaprojektowaliśmy parę takich aren.

one was hot, one was cold.

Jedna była gorąca, druga zimna.

We shaded this one. We left that one hot.

Tę przysłoniliśmy, tę zostawiliśmy nagrzaną.

And then what we did was we filmed them with a thermal camera.

Sfilmowaliśmy je termowizorem.

So what you're looking at here is a heat image

Tutaj widzimy obraz ciepła tego systemu

of the system, and what you can see here emerging

oraz to, że kulka łajna jest chłodna.

from the poo is a cool dung ball.

oraz to, że kulka łajna jest chłodna.

So the truth is, if you look at the temperature over here,

Czyli według tej temperatury

dung is cool. (Laughter)

łajno jest przyjemnie chłodne. (Śmiech)

So all we're interested in here is comparing the temperature

Chcemy porównać temperaturę żuka

of the beetle against the background.

z temperaturą podłoża.

So the background here is around about 50 degrees centigrade.

Tutaj podłoże ma około 50 stopni.

The beetle itself and the ball are probably around about

Sam żuk i kulka mają pewnie

30 to 35 degrees centigrade,

około 30 - 35 stopni Celsjusza,

so this is a great big ball of ice cream

więc mamy tu dużą kulkę lodów,

that this beetle is now transporting across the hot veld.

którą żuk transportuje przez gorącą wyżynę.

It isn't climbing. It isn't dancing, because

Nie wspina się, nie tańczy,

its body temperature is actually relatively low.

ponieważ ma stosunkowo niską temperaturę ciała.

It's about the same as yours and mine.

Mniej więcej taką, jak nasza.

And what's of interest here is that little brain is quite cool.

Co ciekawe, ten mały mózg jest dość chłodny.

But if we contrast now what happens in a hot environment,

Porównajmy teraz, co się dzieje w gorącym otoczeniu.

look at the temperature of the soil.

Spójrzcie na temperaturę ziemi.

It's up around 55 to 60 degrees centigrade.

Ma jakieś 55 - 60 stopni Celsjusza.

Watch how often the beetle dances.

Patrzcie, jak często żuk tańczy.

And look at its front legs. They're roaringly hot.

Ma nogi rozgrzane do białości.

So the ball leaves a little thermal shadow,

Kulka rzuca mały cień,

and the beetle climbs on top of the ball

żuk wspina się na nią

and wipes its face, and all the time it's trying to cool itself down,

i wyciera głowę, próbując się ochłodzić

we think, and avoid the hot sand that it's walking across.

i na chwilę oderwać od gorącego piasku.

And what we did then was put little boots on these legs,

Później założyliśmy im małe buciki,

because this was a way to test if the legs

bo to był najprostszy sposób na sprawdzenie,

were involved in sensing the temperature of the soil.

czy nogi odgrywają rolę w wyczuwaniu temperatury ziemi.

And if you look over here, with boots they climb onto the ball

Tu widać, że w butach wspinają się na kulkę

far less often when they had no boots on.

dużo rzadziej niż bez nich.

So we described these as cool boots.

Nazywaliśmy je fajnymi chłodzącymi butami.

It was a dental compound that we used to make these boots.

Zrobiliśmy je z masy dentystycznej.

And we also cooled down the dung ball, so we were able

Chłodziliśmy też kulkę łajna,

to put the ball in the fridge, gave them a nice cool dung ball,

wsadziliśmy ją do lodówki i oddaliśmy przyjemnie chłodną

and they climbed onto that ball far less often

i wtedy wspinały się na nią dużo rzadziej,

than when they had a hot ball.

niż gdy miały gorącą kulkę.

So this is called stilting. It's a thermal behavior

Nazywamy to chodzeniem na szczudłach.

that you and I do if we cross the beach,

Zachowujemy się podobnie, kiedy przechodząc przez plażę,

we jump onto a towel, somebody has this towel --

skaczemy na czyjś ręcznik.

"Sorry, I've jumped onto your towel." --

"O, przepraszam",

and then you scuttle across onto somebody else's towel,

a później przeskakujemy na inny ręcznik

and that way you don't burn your feet.

i w ten sposób unikamy poparzenia stóp.

And that's exactly what the beetles are doing here.

Dokładnie to samo robią żuki.

However, there's one more story I'd like to share with you,

Chcę jeszcze o coś powiedzieć

and that's this particular species.

o tym konkretnym gatunku.

It's from a genus called Pachysoma.

To żuk z rodzaju Pachysoma.

There are 13 species in the genus, and they have

13 gatunków tego rodzaju

a particular behavior that I think you will find interesting.

ma charakterystyczny zwyczaj.

This is a dung beetle. Watch what he's doing.

To jest żuk gnojak. Patrzcie co robi.

Can you spot the difference?

Widzicie różnicę?

They don't normally go this slowly. It's in slow motion.

To nagranie w zwolnionym tempie.

but it's walking forwards,

Żuk idzie do przodu

and it's actually taking a pellet of dry dung with it.

i zabiera ze sobą kulkę suchego łajna.

This is a different species in the same genus

To inny gatunek z tego samego rodzaju,

but exactly the same foraging behavior.

ale zachowuje się tak samo.

There's one more interesting aspect of this

Jest jeszcze jeden ciekawy aspekt

dung beetle's behavior that we found quite fascinating,

zachowania żuków, który nas zafascynował,

and that's that it forages and provisions a nest.

mianowicie wyszukiwanie i zaopatrywanie gniazda.

So watch this individual here, and what he's trying to do

Spójrzcie, jak ten osobnik próbuje

is set up a nest.

założyć gniazdo.

And he doesn't like this first position,

Nie podoba mu się pierwsza lokalizacja,

but he comes up with a second position,

ale wybiera drugą

and about 50 minutes later, that nest is finished,

i po jakiś 50 minutach, gniazdo jest ukończone,

and he heads off to forage and provision

a on odchodzi po pożywienie

at a pile of dry dung pellets.

do tej kupki kulek suchego łajna.

And what I want you to notice is the outward path

Porównajcie drogę od gniazda

compared to the homeward path, and compare the two.

i drogę powrotną.

And by and large, you'll see that the homeward path

Wyraźnie widać, że droga powrotna

is far more direct than the outward path.

jest o wiele prostsza niż pierwsza.

On the outward path, he's always on the lookout

Odchodząc od gniazda wciąż szuka

for a new blob of dung.

jakiejś nowej kulki łajna.

On the way home, he knows where home is,

Wracając wie, gdzie jest dom,

and he wants to go straight to it.

i idzie prosto do niego.

The important thing here is that this is not a one-way trip,

To ważne, że nie chodzi o podróż w jedną stronę,

as in most dung beetles. The trip here is repeated

jak w przypadku większości żuków. Trasa się powtarza

back and forth between a provisioning site and a nest site.

w tę i z powrotem, między łajnem a gniazdem.

And watch, you're going to see

Teraz zobaczycie

another South African crime taking place right now. (Laughter)

inną południowoafrykańską zbrodnię. (Śmiech)

And his neighbor steals one of his dung pellets.

Sąsiad kradnie mu jedną z kulek.

So what we're looking at here

To, co tu widzimy,

is a behavior called path integration.

nazywa się ścieżką integracji.

And what's taking place is that the beetle

Ten żuk zna miejsce,

has got a home spot, it goes out on a convoluted path

w którym jest dom, wychodzi na zawiłą ścieżkę

looking for food, and then when it finds food,

w poszukiwaniu jedzenia, a gdy je znajdzie,

it heads straight home. It knows exactly where its home is.

wraca prosto do domu. Dokładnie wie, gdzie.

Now there's two ways it could be doing that,

Może to robić na dwa sposoby,

and we can test that by displacing the beetle

co można zbadać przemieszczając żuka

to a new position when it's at the foraging site.

na nowe miejsce, gdy jest z dala od domu.

If it's using landmarks, it will find its home.

Jeśli kieruje się otoczeniem, wróci do domu.

If it is using something called path integration,

Jeśli użyje ścieżki integracji,

it will not find its home. It will arrive at the wrong spot,

nie znajdzie go, trafi do innego miejsca.

and what it's doing here if it's using path integration

Używanie ścieżki integracji oznacza,

is it's counting its steps or measuring the distance out in this direction.

że liczy kroki lub odmierza odległość.

It knows the bearing home, and it knows it should be in that direction.

Wie, gdzie jest dom i w jakim kierunku się udać.

If you displace it, it ends up in the wrong place.

Jeśli zmienimy jego położenie, wyląduje w złym miejscu.

So let's see what happens when we put this beetle

Zobaczmy, co się stanie, jeśli poddamy tego żuka

to the test with a similar experiment.

podobnemu eksperymentowi.

So here's our cunning experimenter.

Oto nasz sprytny eksperymentator.

He displaces the beetle,

Przestawi żuka,

and now we have to see what is going to take place.

i zobaczymy co się stanie.

What we've got is a burrow. That's where the forage was.

Tu gdzie było pożywienie, teraz jest dziura.

The forage has been displaced to a new position.

Przeniesiono je w inne miejsce.

If he's using landmark orientation,

Jeśli żuk orientuje się obserwując otoczenie,

he should be able to find the burrow,

powinien znaleźć tę dziurę,

because he'll be able to recognize the landmarks around it.

bo rozpozna charakterystyczne obiekty.

If he's using path integration,

Jeśli używa ścieżki integracji,

then it should end up in the wrong spot over here.

powinien wylądować w złym miejscu, gdzieś tu.

So let's watch what happens

Popatrzmy co się stanie,

when we put the beetle through the whole test.

gdy przeprowadzimy ten test.

So there he is there.

Tu jest żuk.

He's about to head home, and look what happens.

Ma iść do domu i spójrzcie co się dzieje.

Shame.

Wstyd.

It hasn't a clue.

Nie ma pojęcia, co robić.

It starts to search for its house in the right distance

Zaczyna szukać domu w dobrej odległości

away from the food, but it is clearly completely lost.

od jedzenia, ale jest wyraźnie zagubiony.

So we know now that this animal uses path integration

Wiemy już, że używa ścieżki integracji,

to find its way around, and the callous experimenter

żeby odnaleźć drogę, a bezduszny badacz

leads it top left and leaves it. (Laughter)

najpierw myli mu drogę, a później go zostawia. (Śmiech)

So what we're looking at here are a group of animals

Mamy do czynienia z grupą zwierząt,

that use a compass, and they use the sun as a compass

które żeby znaleźć drogę,

to find their way around,

używają słońca jak kompasu,

and they have some sort of system

i mają jakiś sposób

for measuring that distance,

na mierzenie odległości.

and we know that these species here actually

Wiemy również, że te gatunki

count the steps. That's what they use as an odometer,

liczą kroki. Jako drogomierza używają

a step-counting system, to find their way back home.

systemu liczenia kroków.

We don't know yet what dung beetles use.

Jeszcze nie wiemy czego więcej gnojaki używają.

So what have we learned from these animals

Czego możemy się nauczyć od tych zwierząt

with a brain that's the size of a grain of rice?

o mózgach wielkości ziarnka ryżu?

Well, we know that they can roll balls in a straight line

Wiemy, że mogą pchać kulkę po prostej linii,

using celestial cues.

używając znaków na niebie.

We know that the dance behavior is an orientation behavior

Wiemy, że ich taniec pomaga im w orientacji

and it's also a thermoregulation behavior,

i termoregulacji,

and we also know that they use a path integration system

oraz że używają systemu ścieżki integracji,

for finding their way home.

żeby znaleźć drogę do domu.

So for a small animal dealing with a fairly revolting substance

Od małego stworzenia o odpychających gustach

we can actually learn an awful lot from these things

możemy się nauczyć rzeczy,

doing behaviors that you and I couldn't possibly do.

których my raczej nie potrafilibyśmy zrobić.

Thank you. (Applause)

Dziękuję. (Brawa)