Why helmets don't prevent concussions -- and what might | David Camarillo

Tłumaczenie: Mieszko Renusch Korekta: Agnieszka Fijałkowska

The word concussion evokes a fear these days more so than it ever has,

Pojęcie "wstrząśnienie mózgu" przeraża.

and I know this personally.

Wiem to z doświadczenia.

I played 10 years of football,

Grałem 10 lat w futbol amerykański.

was struck in the head thousands of times.

Tysiące razy dostałem w głowę.

And I have to tell you, though, what was much worse than that

Ale większe piętno odcisnęły dwa wypadki rowerowe,

was a pair of bike accidents I had where I suffered concussions,

które spowodowały u mnie wstrząśnienia mózgu.

and I'm still dealing with the effects of the most recent one

Z efektami ostatniego walczę do dzisiaj,

today as I stand in front of you.

tutaj, jak stoję przed wami.

There is a fear around concussion

Strach przed wstrząśnieniem mózgu

that does have some evidence behind it.

ma swoje uzasadnienie.

There is information that a repeated history of concussion

Badania wskazują, że wielokrotne wstrząśnienia

can lead to early dementia, such as Alzheimer's,

prowadzą do wcześniejszej demencji, na przykład choroby Alzheimera,

and chronic traumatic encephalopathy.

czy przewlekłej encefalopatii pourazowej.

That was the subject of the Will Smith movie "Concussion."

Było to tematem filmu "Wstrząs" z Willem Smithem.

And so everybody is caught up in football and what they see in the military,

Wszyscy myślą o futbolu, o zdarzeniach w wojsku,

but you may not know

ale nie każdy wie,

that bike riding is the leading cause of concussion for kids,

że wypadki rowerowe są najczęstszą przyczyną wstrząśnień u dzieci,

sports-related concussion, that is.

przynajmniej te związane ze sportem.

And so another thing that I should tell you

Kolejna kwestia,

that you may not know

nie wszystkim znana,

is that the helmets that are worn in bicycling and football

to fakt, że kaski rowerowe, futbolowe,

and many activities,

również wiele innych,

they're not designed or tested

nie są projektowane i testowane z myślą

for how well they can protect your children against concussion.

o ochronie dzieci przed wstrząśnieniem mózgu.

They're in fact designed and tested

Ich zadaniem jest

for their ability to protect against skull fracture.

przeciwdziałanie pęknięciom czaszki.

And so I get this question all the time from parents,

Rodzice ciągle zadają mi to pytanie.

and they ask me,

Pytają mnie:

"Would you let your own child play football?"

"Czy pozwoliłbyś swojemu dziecku grać w futbol?",

Or, "Should I let my child play soccer?"

"Pozwolić dziecku grać w piłkę nożną?".

And I think that as a field,

W tej dziedzinie

we're a long way from giving an answer with any kind of confidence there.

wciąż nam daleko do definitywnych odpowiedzi.

So I look at that question from a bit of a different lens,

Podchodzę do takiego pytania z innej strony

and I want to know, how can we prevent concussion?

i chcę się dowiedzieć, jak zapobiec wstrząśnieniom mózgu.

Is that even possible?

Czy to w ogóle możliwe?

And most experts think that it's not,

Większość ekspertów twierdzi, że nie.

but the work that we're doing in my lab

Ale badania w moim laboratorium

is starting to reveal more of the details around concussion

pozwalają odsłonić więcej szczegółów odnośnie wstrząśnień,

so that we can have a better understanding.

żeby móc je lepiej poznać.

The reason we're able to prevent skull fracture with helmets

Łatwiej przeciwdziałać pęknięciom czaszki,

is because it's pretty simple. We know how it works.

bo to dosyć prosty, znany mechanizm.

Concussion has been much more of a mystery.

Wstrząśnienie jest dalej tajemnicą.

So to give you a sense of what might be happening in a concussion,

By pokazać, co się może dziać podczas wstrząśnienia,

I want to show you the video here

pokażę filmik,

that you see when you type into Google,

który łatwo znaleźć w Google, wpisując:

"What is a concussion?"

"Co to jest wstrząśnienie mózgu?".

The CDC website comes up,

Wyskakuje strona CDC

and this video essentially tells the whole story.

i filmik wyjaśnia zagadnienie.

What you see is the head moves forward,

Jak widzicie, głowa rusza do przodu,

the brain lags behind,

mózg zostaje w tyle,

then the brain catches up

następnie mózg dogania resztę

and smashes into the skull.

i uderza w czaszkę.

It rebounds off the skull

Odbija się od niej

and then proceeds to run into the other side of the skull.

i uderza w drugą stronę czaszki.

And what you'll notice is highlighted in this video from the CDC,

Zwróćcie uwagę, co podkreśla ten film,

which I'll note was funded by the NFL,

swoją drogą ufundowany przez NFL.

is that the outer surface of the brain,

Podkreślono, że zewnętrzna część mózgu,

where it was to have smashed into the skull,

w miejscu, gdzie miała uderzyć w czaszkę,

looks like it's been damaged or injured, so it's on the outer surface of the brain.

wygląda na uszkodzoną na powierzchni.

And what I'd like to do with this video

Niektóre aspekty tego filmiku

is to tell you that there are some aspects that are probably right,

pewnie pokazują prawdę,

indicative of what the scientists think happens with concussion,

zgodnie z przypuszczeniami naukowców,

but there's probably more that's wrong with this video.

ale więcej tu przekłamań.

So one thing that I do agree with, and I think most experts would,

Zgadzam się, podobnie jak większość ekspertów,

is that the brain does have these dynamics.

że mózg tak się porusza.

It does lag behind the skull

Rzeczywiście nie nadąża za czaszką,

and then catch up and move back and forth and oscillate.

a potem uderza w nią raz po raz oscylując.

That we think is true.

To prawda.

However, the amount of motion you see in the brain in this video

Natomiast zakres ruchu mózgu widoczny w tym filmiku

is probably not right at all.

nie odzwierciedla rzeczywistości.

There's very little room in the cranial vault,

W czaszce jest bardzo mało miejsca,

only a few millimeters,

tylko kilka milimetrów,

and it's filled entirely with cerebral spinal fluid,

w całości wypełnionych płynem mózgowo-rdzeniowym,

which acts as a protective layer.

czyli warstwą ochronną.

And so the brain as a whole probably moves very little inside the skull.

Mózg jako całość raczej mało się porusza.

The other problem with this video

Innym przekłamaniem tego filmiku

is that the brain is shown

jest pokazanie mózgu

as a kind of rigid whole as it moves around,

jako sztywnej całości.

and that's not true either.

To również nieprawda.

Your brain is one of the softest substances in your body,

Mózg to jedna najbardziej miękkich substancji w ciele,

and you can think of it kind of like jello.

jest trochę jak galareta.

So as your head is moving back and forth,

Więc kiedy głowa rusza się w tę i we w tę,

your brain is twisting and turning and contorting,

mózg się skręca, obraca i wykrzywia,

and the tissue is getting stretched.

a tkanka się rozciąga.

And so most experts, I think, would agree

Myślę, że większość ekspertów się zgodzi,

that concussion is not likely to be something that's happening

że wstrząśnienie raczej nie oddziałuje

on this outer surface of the brain,

na powierzchnię mózgu,

but rather it's something that's much deeper

ale dotyka głębszych partii,

towards the center of the brain.

bardziej wewnątrz mózgu.

Now, the way that we're approaching this problem

Podchodzimy do tego problemu,

to try to understand the mechanisms of concussion

by zrozumieć mechanizm wstrząśnienia

and to figure out if we can prevent it

i zbadać metody zapobiegawcze,

is we are using a device like this.

przy pomocy takiego urządzenia.

It's a mouthguard.

To ochraniacz na zęby.

It has sensors in it that are essentially the same

Ma w sobie czujniki podobne do tych,

that are in your cell phone:

co w telefonach komórkowych.

accelerometers, gyroscopes,

Akcelerometry, żyroskopy.

and when someone is struck in the head,

Przy uderzeniu w głowę

it can tell you how their head moved

potrafią opisać jej ruch

at a thousand samples per second.

z dokładnością 1000 próbek na sekundę.

The principle behind the mouthguard is this:

To urządzenie oparto na założeniu,

it fits onto your teeth.

że jest nakładane na zęby,

Your teeth are one of the hardest substances in your body.

czyli jedną z najtwardszych substancji w ciele.

So it rigidly couples to your skull

Dzięki temu sprzęga się z czaszką,

and gives you the most precise possible measurement

dając najdokładniejsze pomiary

of how the skull moves.

ruchu czaszki.

People have tried other approaches, with helmets.

W przeszłości próbowano używać kasków.

We've looked at other sensors that go on your skin,

My sprawdziliśmy czujniki na skórze.

and they all simply move around too much,

Ale one wszystkie zbyt mocno się ruszają.

and so we found that this is the only reliable way

Stąd uznaliśmy, że obecny sposób

to take a good measurement.

daje najlepsze pomiary.

So now that we've got this device, we can go beyond studying cadavers,

Dzięki temu urządzeniu nie musimy poprzestawać na badaniu zwłok,

because you can only learn so much about concussion

bo wiedza o wstrząśnieniu z takich badań

from studying a cadaver,

jest ograniczona.

and we want to learn and study live humans.

Teraz możemy badać żywych ludzi.

So where can we find a group of willing volunteers

Tylko gdzie znaleźć ochotników

to go out and smash their heads into each other on a regular basis

skłonnych zderzać się głowami

and sustain concussion?

i doznawać wstrząśnień mózgu?

Well, I was one of them,

Jednym z nich byłem ja

and it's your local friendly Stanford football team.

oraz zaprzyjaźniona drużyna futbolowa Stanfordu.

So this is our laboratory,

To nasze laboratorium.

and I want to show you

Pokażę pierwsze wstrząśnienie,

the first concussion we measured with this device.

które zmierzyliśmy tym urządzeniem.

One of the things that I should point out is the device has this gyroscope in it,

Żyroskop zawarty w urządzeniu

and that allows you to measure the rotation of the head.

pozawala zmierzyć rotację głowy.

Most experts think that that's the critical factor

Większość ekspertów uznaje to za czynnik kluczowy,

that might start to tell us what is happening in concussion.

potrzebny do zbadania procesu wstrząśnienia.

So please watch this video.

Obejrzyjmy filmik.

Announcer: Cougars bring extra people late, but Luck has time,

Komentator: Cougars ściągają posiłki, ale Luck ma czas.

and Winslow is crushed.

Winslow oberwał.

I hope he's all right.

Mam nadzieję, że nie ucierpiał.

(Audience roars)

(Wrzask widowni)

Top of your screen,

Na górze ekranu,

you'll see him come on just this little post route,

widać jak wychodzi na pozycję,

get separation, safety.

szuka bezpiecznego miejsca.

Here it comes at you in real speed. You'll hear this.

Teraz w normalnej prędkości.

The hit delivered by --

Uderzony przez...

David Camarillo: Sorry, three times is probably a little excessive there.

David Camarillo: Przepraszam, trzy razy to już lekka przesada.

But you get the idea.

Ale wiecie, o co chodzi.

So when you look at just the film here,

Patrząc na ten filmik,

pretty much the only thing you can see is he got hit really hard and he was hurt.

widać tylko, że mocno oberwał i ucierpiał.

But when we extract the data

Ale kiedy wyciągniemy dane

out of the mouthguard that he was wearing,

z ochraniacza, który miał w ustach,

we can see much more detail, much richer information.

otrzymamy więcej szczegółów.

And one of the things that we noticed here

Zauważyliśmy między innymi,

is that he was struck in the lower left side of his face mask.

że dostał w lewą dolną część maski.

And so that did something first that was a little counterintuitive.

Ale efekt był zaskakujący.

His head did not move to the right.

Bo głowa nie poleciała na prawo.

In fact, it rotated first to the left.

Najpierw skręciła w lewo.

Then as the neck began to compress,

Potem, w miarę ucisku szyi,

the force of the blow caused it to whip back to the right.

siła uderzenia odrzuciła ją na prawo.

So this left-right motion was sort of a whiplash-type phenomenon,

Ten ruch lewo-prawo przypominał strzał z bicza.

and we think that is probably what led to the brain injury.

To najprawdopodobniej spowodowało uraz mózgu.

Now, this device is only limited in such that it can measure the skull motion,

Nasze urządzenie mierzy tylko ruchy czaszki,

but what we really want to know is what's happening inside of the brain.

a chcielibyśmy zajrzeć do środka mózgu.

So we collaborate with Svein Kleiven's group in Sweden.

Współpracujemy z grupą Sveina Kleivena ze Szwecji.

They've developed a finite element model of the brain.

Stworzyli model mózgu metodą elementów skończonych.

And so this is a simulation

Oto symulacja

using the data from our mouthguard from the injury I just showed you,

wykorzystująca dane z ochraniacza z tamtej kontuzji.

and what you see is the brain --

Widać mózg,

this is a cross-section right in the front

to przekrój poprzeczny z przodu.

of the brain twisting and contorting as I mentioned.

Mózg się skręca i wykrzywia.

So you can see this doesn't look a lot like the CDC video.

Niezbyt to podobne do filmiku CDC.

Now, the colors that you're looking at

Kolory reprezentują

are how much the brain tissue is being stretched.

stopień rozciągnięcia tkanki mózgowej.

And so the red is 50 percent.

Czerwony to 50%.

That means the brain has been stretched to 50 percent of its original length,

Oznacza to rozciągnięcie do 50% pierwotnej długości

the tissue in that particular area.

tkanki w danym obszarze.

And the main thing I want to draw your attention to is this red spot.

Popatrzcie na to czerwone miejsce.

So the red spot is very close to the center of the brain,

Ten czerwony fragment jest blisko środka mózgu.

and relatively speaking,

Stosunkowo mało jest

you don't see a lot of colors like that on the exterior surface

takich kolorów w zewnętrznych partiach,

as the CDC video showed.

w przeciwieństwie do filmiku CDC.

Now, to explain a little more detail

By przybliżyć nasz pogląd

about how we think concussion might be happening,

na mechanizm wstrząśnienia mózgu,

one thing I should mention

warto wspomnieć potwierdzoną obserwację,

is that we and others have observed that a concussion is more likely

że wstrząśnienie występuje częściej

when you're struck and your head rotates in this direction.

przy takim ruchu głowy.

This is more common in sports like football,

Ten jest częstszy w sportach takich jak futbol,

but this seems to be more dangerous. So what might be happening there?

ale taki jest bardziej niebezpieczny.

Dlaczego?

Well, one thing that you'll notice in the human brain

Jedno, co odróżnia mózg ludzki

that is different than other animals

od innych zwierząt,

is we have these two very large lobes.

to obecność dwóch dużych płatów.

We have the right brain and the left brain.

Mamy prawą półkulę i lewą.

And the key thing to notice in this figure here

Kluczowy detal na tej ilustracji:

is that right down the center of the right brain and the left brain

pośrodku mózgu, między prawą i lewą półkulą,

there's a large fissure that goes deep into the brain.

jest duża szczelina prowadząca w głąb mózgu.

And in that fissure, what you can't see in this image,

W tej szczelinie,

nie widać tego na obrazku, musicie mi uwierzyć,

you'll have to trust me,

there is a fibrous sheet of tissue.

jest włóknista płachta tkanki.

It's called the falx,

To sierp mózgu,

and it runs from the front of your head all the way to the back of your head,

przebiega przez całą długość głowy

and it's quite stiff.

i jest dosyć sztywny.

And so what that allows for is when you're struck

Przez to przy uderzeniu,

and your head rotates in this left-right direction,

kiedy głowa kiwa się w lewo i prawo,

forces can rapidly transmit right down to the center of your brain.

siły szybko przenoszą się do środka mózgu.

Now, what's there at the bottom of this fissure?

Co jest na dnie tej szczeliny?

It's the wiring of your brain,

Okablowanie mózgu.

and in fact this red bundle here at the bottom of that fissure

A ta czerwona wiązka na dole szczeliny

is the single largest fiber bundle

to największa zbitka włókien,

that is the wiring that connects the right and left sides of your brain.

łącząca prawą i lewą półkulę mózgu.

It's called the corpus callosum.

To ciało modzelowate.

And we think that this might be

Naszym zdaniem taki może być

one of the most common mechanisms of concussion,

jeden z najczęstszych mechanizmów wstrząśnienia.

and as the forces move down, they strike the corpus callosum,

W miarę jak siły przechodzą ku dołowi, oddziałują na ciało modzelowate,

it causes a dissociation between your right and your left brain

następuje rozłączenie prawej i lewej półkuli,

and could explain some of the symptoms of concussion.

co tłumaczy niektóre symptomy wstrząśnienia mózgu.

This finding is also consistent of what we've seen

To odkrycie jest też spójne z objawami

in this brain disease that I mentioned, chronic traumatic encephalopathy.

przewlekłej encefalopatii pourazowej, o której mówiłem wcześniej.

So this is an image of a middle-aged ex-professional football player,

Oto zdjęcie byłego futbolisty w średnim wieku.

and the thing that I want to point out is if you look at the corpus callosum,

Zwróćcie uwagę na ciało modzelowate.

and I'll page back here so you can see the size of a normal corpus callosum

Wrócę, żeby pokazać rozmiar normalnego ciała modzelowatego,

and the size of the person here who has chronic traumatic encephalopathy,

a teraz u osoby z przewlekłą encefalopatią pourazową.

it is greatly atrophied.

Jest w zaniku.

And the same goes for all of the space in the ventricles.

Tak samo przestrzeń w komorach.

These ventricles are much larger.

Te komory są dużo większe.

And so all of this tissue near the center of the brain

Więc cała ta tkanka w środku mózgu

has died off over time.

z czasem obumarła.

So what we're learning is indeed consistent.

To by się zgadzało.

Now, there is some good news here,

Czas na nieco dobrych wieści,

and I hope to give you a sense of hope by the end of this talk.

bo chcę zaszczepić trochę nadziei przed końcem prelekcji.

One of the things that we've noticed,

Zauważyliśmy,

specifically about this mechanism of injury,

konkretnie w tym mechanizmie obrażeń,

is although there's a rapid transmission of the forces down this fissure,

że co prawda siły szybko przechodzą do wewnątrz,

it still takes a defined amount of time.

ale wciąż trochę to trwa.

And what we think is that if we can slow the head down just enough

Może jeśli spowolni się głowę na tyle,

so that the brain does not lag behind the skull

by mózg nie zostawał w tyle do czaszki,

but instead it moves in synchrony with the skull,

ale poruszał się razem z nią,

then we might be able to prevent this mechanism of concussion.

powstrzymamy wstrząśnienie.

So how can we slow the head down?

Tylko jak spowolnić głowę?

(Laughter)

(Śmiech)

A gigantic helmet.

Olbrzymim kaskiem.

So with more space, you have more time,

Więcej miejsca, więcej czasu.

and this is a bit of a joke, but some of you may have seen this.

Trochę żart, ale może niektórzy mieli z tym kontakt.

This is bubble soccer, and it's a real sport.

To bańkowa piłka nożna, prawdziwy sport.

In fact, I saw some young adults

Widziałem kilku młodzieńców,

playing this sport down the street from my house the other day,

którzy w nią grali niedaleko mojego domu,

and as far as I know there have been no reported concussions.

podobno nie mieli wstrząśnień mózgu.

(Laughter)

(Śmiech)

But in all seriousness, this principle does work,

Ale na poważnie, to założenie działa,

tyle że tu posunięto się za daleko.

but this has gone too far.

This isn't something that's practical for bike riding or playing football.

W tej formie nie przyda się na rowerze, czy w futbolu.

And so we are collaborating with a company in Sweden called Hövding.

Współpracujemy ze szwedzką firmą Hövding.

Some of you may have seen their work,

Niektórzy może znają jej produkty.

and they're using the same principle of air to give you some extra space

Podobna zasada działania, powietrze daje przestrzeń,

to prevent concussion.

by zapobiec wstrząśnieniu mózgu.

Kids, don't try this at home please.

Dzieci, nie próbujcie tego w domu.

This stuntman does not have a helmet.

Ten kaskader nie ma kasku.

He instead has a neck collar,

Ma kołnierz,

and this neck collar has sensors in it,

taki z czujnikami,

the same type of sensors that are in our mouthguard,

podobnymi do tych w naszym ochraniaczu.

and it detects when he's likely to have a fall,

Kołnierz wykrywa możliwość upadku

and there's an airbag that explodes and triggers,

i wystrzeliwuje ukrytą poduszkę powietrzną.

the same way that an airbag works in your car, essentially.

Tak, jak w samochodzie.

And in the experiments we've done in my lab with their device,

Eksperymenty przeprowadzone w moim laboratorium

we found that it can greatly reduce the risk of concussion in some scenarios

wykazały w niektórych przypadkach znacznie mniejsze ryzyko wstrząsu

compared to a normal bicycle helmet.

w stosunku do zwykłych kasków rowerowych.

So it's a pretty exciting development.

Fascynujący wynalazek.

But in order for us to actually realize the benefits of technology

Ale zanim wykorzystamy nowinki techniczne

that can prevent concussion,

przeciwdziałające wstrząśnieniom,

it needs to meet regulations.

muszą być zgodne z przepisami.

That's a reality.

Takie są realia.

And this device is for sale in Europe

To urządzenie jest w sprzedaży w Europie,

but is not for sale in the US, and probably won't be any time soon.

ale nie jest i pewnie długo nie będzie w Stanach.

So I wanted to tell you why.

Wyjaśnię dlaczego.

There are some good reasons and then there are some not so good reasons.

Jest kilka dobrych powodów i kilka niezbyt dobrych.

Bike helmets are federally regulated.

Kaski rowerowe podlegają regulacjom.

The Consumer Product Safety Commission has been given jurisdiction

Komisja Bezpieczeństwa Produktów Konsumenckich

to approve any bike helmet for sale,

wydaje pozwolenia na sprzedaż kasków

and this is the test they use.

na podstawie takiego testu.

This is back to what I was telling you at the beginning about skull fracture.

Wracając do wcześniej wspomnianych pęknięć czaszki,

That's what this test is for.

to właśnie bada ten test.

And that's an important thing to do.

To ważny aspekt.

It can save your life, but it's not sufficient, I would say.

Może uratować życie, ale nie jest wystarczający.

So for example, one thing this test doesn't evaluate

Na przykład, nie potrafi ocenić,

is it doesn't tell you is that airbag going to trigger

czy poduszka powietrzna wyskoczy

at the right time and place, and not trigger when it doesn't need to?

w odpowiednim miejscu i czasie, a nie bez potrzeby.

Similarly, it's not going to tell you

Również nie powie,

is this helmet likely to prevent concussion or not?

czy kask zapobiegnie wstrząśnieniu.

And if you look at football helmets, which aren't regulated,

Kaski futbolowe nie podlegają regulacjom,

they still have a very similar test.

a mają podobne testy.

They're not regulated by the government, anyway.

Nie podlegają państwowej regulacji.

They have an industry body, which is the way most industries work.

Mają swój organ branżowy, jak w innych sektorach.

But this industry body, I can tell you, has been quite resistant

Ale ten organ jest dosyć oporny

na zmiany standardów.

to updating their standards.

W moim laboratorium pracujemy nie tylko nad wstrząśnieniem,

So in my lab, we are working on not only the mechanism of concussion,

but we want to understand how can we have better test standards?

ale też nad poprawą testów.

And we hope that the government can use this type of information

Mamy nadzieję, że rząd wykorzysta te informacje,

to encourage innovation

by stymulować innowacje,

by letting consumers know

informując konsumentów,

how protected are you with a given helmet.

jak dobrze chroni dany kask.

And I want to bring this back finally to the original question I asked,

Wracając do pytania,

which is, would I feel comfortable letting my child play football

czy pozwoliłbym grać dziecku w futbol

or ride a bicycle?

albo jeździć na rowerze.

And this might be just a result of my own traumatic experience.

Może to rezultat moich traumatycznych doświadczeń.

I'm much more nervous about my daughter, Rose, riding a bicycle.

Niepokoi mnie myśl o mojej córce, Rose, na rowerze.

So she's a year and a half old,

Ma 1,5 roku.

and she's already, well, wants to anyway, race down the streets of San Francisco.

Już ma ochotę mknąć po ulicach San Francisco.

This is the bottom of one of these streets.

To koniec jednej z tych ulic.

And so my personal goal is to -- and I believe this is possible --

Moim osobistym celem, wierzę że wykonalnym,

is to further develop these technologies,

jest dalszy rozwój tych technologii.

and in fact, we're working on something in my lab in particular

W tej chwili pracujemy nad czymś,

that really makes optimal use of the given space of a helmet.

co efektywnie wykorzysta przestrzeń w kasku.

And I am confident that we will be able to,

Jestem przekonany,

before she's ready to ride a two-wheeler,

że zanim dorośnie do dwukołowca,

have something available

będziemy mieć gotowe coś,

that can in fact really reduce the risk of concussion

co rzeczywiście ograniczy ryzyko wstrząśnienia

and comply with regulatory bodies.

i zadowoli ciała nadzorujące.

And so what I'd like to do --

Mam nadzieję,

and I know that this is for some of you of more immediate nature,

dla niektórych to bardziej pilna sprawa,

I've got a couple years here --

mi jeszcze parę lat zostało,

is to be able to tell parents and grandparents when I'm asked,

że będę mógł zapewnić rodziców i dziadków

it is safe and healthy for your children to engage in these activities.

o bezpieczeństwie ich dzieci.

And I'm very fortunate to have a wonderful team at Stanford

Mam szczęście pracować ze świetnym zespołem ze Stanford,

that's working hard on this.

który pracuje w pocie czoła.

So I hope to come back in a few years with the final story,

Może za kilka lat wrócę z pełną historią,

but for now I will tell you,

ale teraz powiem,

please don't just be afraid when you hear the word concussion.

nie bójcie się słowa "wstrząśnienie".

There is hope.

Jest nadzieja.

Thank you.

Dziękuję.

(Applause)

(Brawa)