Gabby Giffords and Mark Kelly: Be passionate. Be courageous. Be your best.

Tłumaczenie: Justyna Tabor Korekta: Rysia Wand

Pat Mitchell: That day,

Pat Mitchell: Ten dzień,

January 8, 2011, began like all others.

8 stycznia 2011 roku, zaczął się jak inne.

You were both doing the work that you love.

Oboje robiliście to, co kochacie.

You were meeting with constituents,

Ty spotykałaś się z wyborcami,

which is something that you loved doing

co bardzo lubiłaś

jako kongresmenka,

as a congresswoman,

and Mark, you were happily preparing

a ty Mark, z radością szykowałeś się

for your next space shuttle.

do kolejnego wylotu wahadłowcem kosmicznym.

And suddenly, everything that you had planned

I nagle wszystkie wasze plany

or expected in your lives

i oczekiwania

was irrevocably changed forever.

nieodwracalnie się zmieniły.

Mark Kelly: Yeah, it's amazing,

Mark Kelly: Tak, to niezwykłe,

it's amazing how everything can change

jak życie każdego

for any of us in an instant.

może się zmienić w jednej chwili.

People don't realize that.

Ludziom nie przychodzi to do głowy.

I certainly didn't.

Mnie z pewnością nie przyszło.

Gabby Giffords: Yes.

MK: And on that Saturday morning,

W tamtą sobotę rano

I got this horrible phone call

odebrałem tę straszną wiadomość

from Gabby's chief of staff.

od szefowej sztabu wyborczego Gabby.

She didn't have much other information.

Nie miała dużo informacji.

She just said, "Gabby was shot."

Powiedziała tylko "Gabby została postrzelona".

A few minutes later, I called her back

Szybko oddzwoniłem

and I actually thought for a second,

i przez moment łudziłem się,

well, maybe I just imagined getting this phone call.

że tamta wiadomość tylko mi się przywidziała.

I called her back, and that's when she told me

Oddzwoniłem i usłyszałem,

that Gabby had been shot in the head.

że Gabby postrzelono w głowę.

And from that point on,

Wtedy zrozumiałem,

I knew that our lives were going to be a lot different.

że nasze życie bardzo się zmieni.

PM: And when you arrived at the hospital,

PM: Kiedy dotarłeś do szpitala,

what was the prognosis that they gave you

jak oceniano stan Gabby

about Gabby's condition and what recovery, if any,

jakiej poprawy, jeśli w ogóle,

you could expect?

mogłeś się spodziewać?

MK: Well, for a gunshot wound to the head

MK: W przypadku postrzału w głowę

and a traumatic brain injury,

i urazowego uszkodzenia mózgu,

they typically can't tell you much.

nie da się zwykle wiele powiedzieć.

Every injury is different. It's not predictable

Każda rana jest inna.

Trudno coś przewidzieć

like often a stroke might be predictable,

jak przy wylewie,

which is another TBI kind of injury.

które jest innym rodzajem urazowego uszkodzenia mózgu.

So they didn't know how long Gabby would be in a coma,

Nikt nie wiedział, jak długo Gabby będzie w śpiączce,

didn't know when that would change

Ani kiedy to się może zmienić

and what the prognosis would be.

i jakie są przewidywania.

PM: Gabby, has your recovery

PM: Gabby, czy wracając do zdrowia

been an effort to create a new Gabby Giffords

próbowałaś stworzyć nową Gabby Giffords,

or reclaim the old Gabby Giffords?

czy odzyskać starą Gabby Giffords?

GG: The new one -- better, stronger, tougher.

GG: Nową - lepszą, silniejszą, mocniejszą.

(Applause)

(Brawa)

MK: That to say,

MK: Trzeba przyznać,

when you look at the picture behind us,

patrząc na zdjęcie za nami,

to come back from that kind of injury

że aby wyzdrowieć po takim urazie

and come back strong and stronger than ever

nie tylko odzyskać siły, ale nabrać ich więcej niż przedtem,

is a really tough thing to do.

to nie lada wyzwanie.

I don't know anybody

Nie znam nikogo,

that's as tough as my wonderful wife right here.

kto byłby tak mocny, jak moja cudowna żona.

(Applause)

(Brawa)

PM: And what were the first signs

PM: A jakie były pierwsze sygnały,

that recovery was not only going to be possible

że nie tylko wyzdrowienie jest możliwe,

but you were going to have some semblance

ale że wrócicie praktycznie

of the life that you and Gabby had planned?

do wspólnie planowanego życia?

MK: Well, the first thing, for me, was

MK: Zobaczyłem pierwszy sygnał,

Gabby was still kind of almost unconscious,

gdy Gabby była wciąż prawie nieprzytomna.

but she did something when she was in the ICU hospital bed

W szpitalnym łóżku zrobiła coś,

that she used to do when we might

co robiła zwykle w restauracji.

be out to dinner at a restaurant,

in that she pulled my ring off

Zdjęła pierścionek

and she flipped it from one finger to the next,

i przełożyła go z jednego palca na drugi,

and at that point I knew

Wówczas wiedziałem,

that she was still in there.

że nadal tam jest.

PM: And there were certain words, too.

PM: Czy nie powiedziała też czegoś,

Didn't she surprise you with words in the beginning?

co cię zaskoczyło?

MK: Well, it was tough in the beginning. GG: What? What? Chicken. Chicken. Chicken.

MK: Na początku było ciężko. GG: Co? Co? Kurczak. Kurczak. Kurczak.

MK: Yeah, that was it.

MK: Tak, to było to.

For the first month, that was the extent

Przez pierwszy miesiąc to był cały

of Gabby's vocabulary.

zasób słownictwa Gabby.

For some reason, she has aphasia,

Z jakiegoś powodu, miała zanik mowy,

which is difficulty with communication.

co sprawia trudności z komunikacją.

She latched on to the word "chicken,"

Zacięła się na słowie "kurczak",

which isn't the best but certainly is not the worst.

co nie jest najlepsze, ale na pewno nie najgorsze.

(Laughter)

(Śmiech)

And we were actually worried

Przedtem martwiliśmy się, że będzie dużo gorzej.

it could have been a lot worse than that.

PM: Gabby, what's been the toughest challenge

PM: Gabby, co było dla ciebie najcięższym wyzwaniem

for you during this recovery?

podczas rekonwalescencji?

GG: Talking. Really hard. Really.

GG: Mówienie. Naprawdę trudne.

MK: Yeah, with aphasia, Gabby knows what she wants to say,

MK: Przez tę afazję, Gabby wie, co chce powiedzieć,

she just can't get it out.

nie umie tylko tego wyrazić.

She understands everything,

Wszystko rozumie,

but the communication is just very difficult

ale komunikacja jest bardzo utrudniona.

because when you look at the picture,

Popatrz na zdjęcie,

the part of your brain where those communication centers are

część mózgu, w której znajdują się ośrodki mowy,

are on the left side of your head,

po lewej stronie głowy,

which is where the bullet passed through.

a tamtędy właśnie przeszła kula.

PM: So you have to do a very dangerous thing:

PM: Musisz robić coś bardzo niebezpiecznego,

speak for your wife.

czyli mówić w imieniu żony.

MK: I do.

MK: Zgadza się.

It might be some of the most dangerous things I've ever done.

Chyba najniebezpieczniejsza rzecz w moim życiu.

PM: Gabby, are you optimistic

PM: Gabby, czy jesteś optymistką

about your continuing recovery --

w sprawie dalszego powrotu do zdrowia,

walking, talking,

chodzenia, mówienia,

being able to move your arm and leg?

poruszania ręką i nogą?

GG: I'm optimistic. It will be a long, hard haul,

GG: Jestem optymistką. To będzie długa i trudna przeprawa,

but I'm optimistic.

ale jestem optymistką.

PM: That seems to be the number one characteristic of Gabby Giffords,

PM: To chyba główna cecha Gabby Giffords,

wouldn't you say? (Applause)

zgodzicie się? (Brawa)

MK: Gabby's always been really optimistic.

MK: Gabby zawsze była optymistyczna.

She works incredibly hard every day.

Co dzień ciężko pracuje.

GG: On the treadmill, walked on my treadmill,

GG: Chodzę na bieżni,

Spanish lessons, French horn.

uczę się hiszpańskiego, waltorni.

MK: It's only my wife who could be --

MK: Tylko moja żona tak potrafi.

and if you knew her before she was injured,

Gdybyście ją znali przed postrzałem,

you would kind of understand this --

zrozumielibyście to trochę.

somebody who could be injured

Ofiara postrzału,

and have such a hard time communicating

ma trudności z komunikacją,

and meets with a speech therapist,

spotyka się z logopedą,

and then about a month ago, she says,

i nagle miesiąc temu mówi:

"I want to learn Spanish again."

"Chcę się znowu uczyć hiszpańkiego",

PM: Well, let's take a little closer look

PM: Przyjrzyjmy się trochę bliżej

at the wife, and this was even before

twojej żonie jeszcze zanim ją poznałeś.

you met Gabby Giffords.

And she's on a motor scooter there,

Widać ją tam na skuterze,

but it's my understanding that's a very tame image

ale o ile wiem, to łagodny przykład tego,

of what Gabby Giffords was like growing up.

jaka była Gabby Giffords w młodości.

MK: Yeah, Gabby, she used to race motorcycles.

MK: Tak, Gabby jeździła na motocyklu.

So that's a scooter, but she had --

To jest skuter, ale miała,

well, she still has a BMW motorcycle.

właściwie nadal ma motocykl BMW.

PM: Does she ride it? MK: Well, that's a challenge

PM: Jeździ nim? MK: Nie bardzo się da

with not being able to move her right arm,

bez władzy w prawej ręce,

but I think with something I know about, Velcro,

ale może coś w rodzaju rzepa,

we might be able to get her back on the bike,

pozwoli jej wsiąść znów na motor,

Velcro her right hand up onto the handlebar.

przypinając jej rękę do kierownicy.

PM: I have a feeling we might see that picture next,

PM: Pewnie to będzie następne zdjęcie.

Gabby.

But you meet, you're already decided

Gdy ją poznałeś, zdecydowałeś już

that you're going to dedicate your life to service.

poświęcić życie służbie.

You're going into the military

Wybierasz się do wojska,

and eventually to become an astronaut.

aby później zostać astronautą.

So you meet.

Wtedy ją spotykasz.

What attracts you to Gabby?

Co ci się w niej podoba?

MK: Well, when we met, oddly enough,

MK: Poznaliśmy się w dość dziwny sposób,

it was the last time we were in Vancouver,

podczas ostatniej wizyty w Vancouver,

about 10 years ago. We met in Vancouver,

jakieś 10 lat temu.

at the airport, on a trip that we were both taking

Poznaliśmy się na lotnisku w drodze do Chin, w podróż,

to China,

that I would actually, from my background,

która z mojego punktu widzenia

I would call it a boondoggle.

była stratą czasu.

Gabby would — GG: Fact-finding mission.

GG: Misja rozpoznawcza.

MK: She would call it an important fact-finding mission.

MK: Ona nazwałaby to ważną misją rozpoznawczą.

She was a state senator at the time,

Była wtedy senatorem

and we met here, at the airport,

i poznaliśmy się tu, na lotnisku,

before a trip to China.

przed podróżą do Chin.

PM: Would you describe it as a whirlwind romance?

PM: Czy opisałabyś to uczucie jako grom z jasnego nieba?

GG: No, no, no.

GG: Nie.

(Laughter)

(Śmiech)

A good friend.

Dobry przyjaciel.

MK: Yeah, we were friends for a long time.

MK: Przyjaźniliśmy się przez długi czas.

GG: Yes. (Laughter)

GG: Tak. (Śmiech)

MK: And then she invited me on, about a year or so later,

MK: Jakiś rok później

she invited me on a date.

zaprosiła mnie na randkę.

Where'd we go, Gabby?

Dokąd poszliśmy, Gabby?

GG: Death row.

GG: Do celi śmierci.

MK: Yes. Our first date was to death row

MK: Tak, na pierwszą randkę poszliśmy do celi śmierci

at the Florence state prison in Arizona,

w więzieniu stanowym Florence w Arizonie,

which was just outside Gabby's state senate district.

które było tuż za granicą okręgu Gabby.

They were working on some legislation

Pracowali nad jakąś ustawą

that had to do with crime and punishment

dotyczącą przestępstw i kar

and capital punishment in the state of Arizona.

oraz kary śmierci w stanie Arizona.

So she couldn't get anybody else to go with her,

Nie mogła znaleźć nikogo, kto by z nią pojechał.

and I'm like, "Of course I want to go to death row."

Stwierdziłem: "Pewnie, że chcę iść do celi śmierci".

So that was our first date.

To była nasza pierwsza randka.

We've been together ever since. GG: Yes.

Odtąd jesteśmy razem.

PM: Well, that might have contributed to the reason

PM: Pewnie to był jeden z powodów,

that Gabby decided to marry you.

dla których Gabby zdecydowała, że za ciebie wyjdzie.

You were willing to go to death row, after all.

W końcu byłeś gotów iść do celi śmierci.

MK: I guess.

MK: Tak sądzę.

PM: Gabby, what did make you want to marry Mark?

PM: Gabby, co spowodowało, że chciałaś wyjść za Marka?

GG: Um, good friends. Best friends. Best friends.

GG: Dobrzy przyjaciele. Najlepsi przyjaciele.

MK: I thought we always

MK: Pomyślałem sobie,

had a very special relationship.

że nasz związek był zawsze szczególny.

We've gone through some tough times

Przeszliśmy ciężkie chwile

and it's only made it stronger. GG: Stronger.

i to tylko go umocniło.

PM: After you got married, however,

PM: Jednak po waszym ślubie

you continued very independent lives.

żyliście dalej bardzo niezależnie.

Actually, you didn't even live together.

Właściwie nawet razem nie mieszkaliście.

MK: We had one of those commuter marriages.

MK: To było małżeństwo w rozjazdach

In our case, it was Washington, D.C., Houston,

między Waszyngtonem, Huston i Tucson.

Tucson.

Sometimes we'd go clockwise,

Czasem lataliśmy zgodnie z ruchem wskazówek zegara,

sometimes counterclockwise,

Czasami przeciwnie,

to all those different places,

do wszystkich tych miejsc

and we didn't really live together

i nie mieszkaliśmy naprawdę razem

until that Saturday morning.

aż do tamtego sobotniego poranka.

Within an hour of Gabby being shot,

Godzinę od postrzału Gabby

I was on an airplane to Tucson,

byłem w samolocie do Tucson.

and that was the moment

where that had changed things.

Wtedy właśnie wszystko się zmieniło.

PM: And also, Gabby, you had run for Congress

PM: I ty także, Gabby startowałaś do Kongresu

after being a state senator

będąc senatorem stanowym

and served in Congress for six years.

i później służyłaś w Kongresie przez sześć lat.

What did you like best

Co lubiłaś najbardziej

about being in Congress?

w pracy w Kongresie?

GG: Fast pace. Fast pace.

GG: Szybkie tempo. Szybkie tempo.

PM: Well it was the way you did it. GG: Yes, yes. Fast pace.

PM: To był twój styl. GG: Tak. Szybkie tempo.

PM: I'm not sure people would describe it entirely that way.

PM: Nie jestem pewna, czy ludzie opisaliby senat tak samo.

(Laughter)

(Śmiech)

MK: Yeah, you know, legislation is often

MK: Ustawodawstwo zwykle

at a colossally slow pace,

odbywa się w żółwim tempie,

but my wife, and I have to admit,

ale moja żona i, muszę przyznać,

a lot of other members of Congress that I know,

wielu innych znajomych kongresmenów

work incredibly hard.

pracuje bardzo ciężko.

I mean, Gabby would run around like a crazy person,

Gabby lata jak szalona,

never take a day off,

nigdy nie biorąc dnia wolnego,

maybe a half a day off a month,

może pół dnia na miesiąc,

and whenever she was awake she was working,

pracowała od rana do nocy,

and she really, really thrived on that,

naprawdę kwitła

and still does today. GG: Yes. Yes.

i nadal tak jest.

PM: Installing solar panels on the top of her house,

PM: Na tym zdjęciu instalujesz panele słoneczne na dachu swojego domu,

I have to say.

So after the tragic incident, Mark,

Po tym tragicznym zamachu

you decided to resign

postanowiłeś zrezygnować

your position as an astronaut,

z pracy astronauty,

even though you were supposed to take

mimo że miałeś wziąć udział

the next space mission.

w następnej misji kosmicznej.

Everybody, including Gabby,

Wszyscy, z Gabby włącznie,

talked you into going back,

namawiali cię, byś wrócił,

and you did end up taking.

i w końcu się zdecydowałeś.

MK: Kind of. The day after Gabby was injured,

MK: Tak jakby. Dzień po zamachu

I called my boss, the chief astronaut,

zadzwoniłem do mojej przełożonej,

Dr. Peggy Whitson, and I said,

dr Peggy Whitson i powiedziałem:

"Peggy, I know I'm launching in space

"Wiem, że mam lecieć w kosmos

in three months from now.

za trzy miesiące.

Gabby's in a coma. I'm in Tucson.

Gabby jest w śpiączce. Jestem w Tucson.

You've got to find a replacement for me."

Musisz znaleźć zastępstwo".

So I didn't actually resign from being an astronaut,

Nie zrezygnowałem z pracy,

but I gave up my job and they found a replacement.

ale odłożyłem ją na bok, a oni znaleźli zastępstwo.

Months later, maybe about two months later,

Dwa miesiące później

I started about getting my job back,

zacząłem starać się o powrót do pracy.

which is something,

when you become this primary caregiver person,

Bycie czyimś opiekunem,

which some people in the audience here

a myślę, że wiele osób na sali

have certainly been in that position,

było na pewno w takiej sytuacji.

it's a challenging role but at some point

to trudna rola.

you've got to figure out when you're going to get your life back,

W pewnym momencie musisz zdecydować,

kiedy zamierzasz odzyskać dawne życie,

and at the time, I couldn't ask Gabby

a nie mogłem wówczas zapytać Gabby,

if she wanted me to go fly in the space shuttle again.

czy chce, żebym znów poleciał wahadłowcem.

But I knew she was— GG: Yes. Yes. Yes.

Zawsze jednak kibicowała mojej karierze

MK: She was the biggest supporter of my career,

and I knew it was the right thing to do.

I wiedziałem, że to właściwa droga.

PM: And yet I'm trying to imagine, Mark,

PM: Staram się wyobrazić sobie

what that was like, going off onto a mission,

ten wylot na misję.

one presumes safely, but it's never a guarantee,

Ogólnie uchodzi za bezpieczną, ale nigdy nie ma gwarancji,

and knowing that Gabby is —

a tymczasem Gabby...

MK: Well not only was she still in the hospital,

MK: Nie tylko nadal była w szpitalu,

on the third day of that flight,

Trzeciego dnia lotu

literally while I was

rendezvousing with the space station,

dobijałem do stacji kosmicznej.

and you've got two vehicles moving at 17,500 miles an hour,

2 pojazdy poruszają się 28 000 km na godzinę,

I'm actually flying it, looking out the window,

Steruję, patrząc przez okno,

a bunch of computers,

chmara komputerów,

Gabby was in brain surgery,

A Gabby przechodziła właśnie

literally at that time having the final surgery

ostatnią operację mózgu,

to replace the piece of skull

zastąpienie fragmentu czaszki,

that they took out on the day she was injured

który wyjęto w dniu postrzału,

with a prosthetic, yeah, which is the whole side of her head.

protezą, która wypełnia jej połowę głowy.

Now if any of you guys would ever come

Jeśli ktoś z was odwiedzi nas w Tucson

to our house in Tucson for the first time,

Gabby would usually go up to the freezer

Gabby wyciągnie z zamrażalnika

and pull out the piece of Tupperware

pudełko Tupperware

that has the real skull. (Laughter)

z prawdziwą czaszką. (Śmiech)

GG: The real skull. MK: Which freaks people out, sometimes.

GG: Prawdziwa czaszka. MK: Co często przeraża ludzi.

PM: Is that for appetizer or dessert, Mark?

PM: To na przystawkę, czy deser?

MK: Well, it just gets the conversation going.

MK: Raczej dla podtrzymania rozmowy.

PM: But there was a lot of conversation about

PM: Dużo mówiło się o tym,

something you did, Gabby, after Mark's flight.

co ty, Gabby, zrobiłaś po locie Marka.

You had to make another step of courage too,

Też musiałaś zrobić śmiały krok,

because here was Congress deadlocked again,

bo w Kongresie był kryzys.

and you got out of the rehabilitation center,

Opuściłaś centrum rehabilitacji,

got yourself to Washington

pojechałaś do Waszyngtonu

so that you could walk on the floor of the House --

żeby tam pójść...

I can barely talk about this without getting emotional —

trudno mi nawet o tym mówić bez emocji,

and cast a vote which could have been

i oddać głos,

the deciding vote.

który mógł być tym decydującym.

GG: The debt ceiling. The debt ceiling.

GG: Pułap zadłużenia.

MK: Yeah, we had that vote,

MK: Tak, wygraliśmy to głosowanie.

I guess about five months after Gabby was injured,

Pięć miesięcy po postrzale,

and she made this bold decision to go back.

podjęła śmiałą decyzje o powrocie.

A very controversial vote,

Bardzo kontrowersyjne głosowanie,

but she wanted to be there

ale chciała tam być,

to have her voice heard one more time.

żeby jeszcze raz ją usłyszano.

PM: And after that, resigned

PM: I po tym zrezygnowałaś

and began what has been a very slow

i rozpoczęłaś bardzo powolny

and challenging recovery.

i wymagający proces leczenia.

What's life like, day to day?

Jakie to jest życie, dzień po dniu?

MK: Well, that's Gabby's service dog Nelson.

MK: To jest psi pomocnik Gabby, Nelson.

GG: Nelson.

MK: New member of our family. GG: Yes, yes.

MK: Nowy członek naszej rodziny.

MK: And we got him from a—

MK: Dostaliśmy go z...

GG: Prison. Murder. MK: We have a lot of connections

GG: Więzienia. Morderstwo. MK: Mamy znajomości

with prisons, apparently. (Laughter)

w więzieniach najwyraźniej. (Śmiech)

Nelson came from a prison,

Nelson przyszedł z więzienia,

raised by a murderer in Massachusetts.

wychowany przez mordercę w Massachusetts.

But she did a great job with this dog.

Świetnie dała sobie radę z tym psem.

He's a fabulous service dog.

To jest wspaniały pies pomocnik.

PM: So Gabby, what have you learned

PM: Gabby, czego nauczyły cię

from your experiences the past few years?

doświadczenia ostatnich kilku lat?

MK: Yeah, what have you learned? GG: Deeper. Deeper.

MK: Tak, czego się nauczyłaś? GG: Głębia.

PM: Your relationship is deeper.

PM: Wasz związek jest głębszy.

It has to be. You're together all the time now.

Musi być. Teraz jesteście razem cały czas.

MK: I imagine being grateful, too, right?

MK: Myślę, że również wdzięczności.

GG: Grateful.

GG: Wdzięczności.

PM: This is a picture of family and friends gathering,

PM: To zdjęcie ze spotkania rodziny i znajomych,

but I love these pictures because they show

ale lubię te zdjęcia, bo pokazują

the Gabby and Mark relationship now.

obecny związek Gabby i Marka.

And you describe it, Gabby, over and over,

Gabby często mówi,

as deeper on so many levels. Yes?

że jest głębszy na wielu poziomach. Tak?

MK: I think when something tragic happens

MK: Myślę, że tragedie w rodzinie

in a family, it can pull people together.

mogą jednoczyć ludzi.

Here's us watching the space shuttle

Tutaj oglądamy wahadłowiec kosmiczny

fly over Tucson,

przelatujący nad Tucson,

the Space Shuttle Endeavour,

wahadłowiec Endeavour,

the one that I was the commander on its last flight,

którego byłem dowódcą podczas ostatniego lotu

on its final flight on top of an airplane

na samolocie

on a 747 on its way to L.A.,

747 w drodze do Los Angeles,

NASA was kind enough to have it fly over Tucson.

NASA zgodziło się, żeby przeleciał nad Tucson.

PM: And of course, the two of you

PM: Oczywiście razem przechodzicie

go through these challenges

of a slow and difficult recovery,

przez długie i trudne leczenie.

and yet, Gabby, how do you maintain

Gabby, jak utrzymujesz

your optimism and positive outlook?

optymizm i pozytywne nastawienie?

GG: I want to make the world a better place.

GG: Chcę ulepszyć świat.

(Applause)

(Brawa)

PM: And you're doing that

PM: I robisz to,

even though your recovery has to remain

choć powrót do zdrowia musi pozostać

front and center for both of you.

nadrzędnym celem dla was obojga.

You are people who have done service

to your country and you are continuing to do that

Oboje służyliście krajowi

i nadal to robicie

with a new initiative, a new purpose.

z nową inicjatywą, z nowym celem.

And Gabby, what's on the agenda now?

Gabby, co jest teraz w twoim terminarzu?

GG: Americans for Responsible Solutions.

GG: Amerykanie dla Odpowiedzialnych Rozwiązań.

MK: That's our political action committee,

MK: To nasz polityczny komitet.

where we are trying to get members of Congress

Staramy skłonić kongresmenów

to take a more serious look at gun violence in this country,

do poważnego zajęcia się problemem przemocy związanej z bronią w tym kraju,

and to try to

pass some reasonable legislation.

żeby przegłosowali jakieś rozsądne ustawy.

GG: Yes. Yes. (Applause)

GG: Tak. Tak. (Brawa)

MK: You know, this affected us very personally,

MK: To dotknęło nas bardzo osobiście,

but it wasn't what happened to Gabby that got us involved.

ale nie dlatego się zaangażowaliśmy.

It was really the 20 murdered first graders

Chodziło nam o tych 20 zamordowanych pierwszoklasistów

and kindergartners in Newtown, Connecticut,

i przedszkolaków w Newton, Connecticut,

and the response that we saw afterwards

i reakcja na to.

where -- well, look what's happened so far.

Spójrz, co się do tej pory wydarzyło.

So far the national response has been

Społeczeństwo właściwie

pretty much to do nothing.

nie chce nic z tym zrobić.

We're trying to change that.

Staramy się to zmienić.

PM: There have been 11 mass shootings

PM: Było już 11 takich masowych ataków

since Newtown,

a school a week in the first two months of last year.

jedna szkoła na tydzień

w pierwszych dwóch miesiącach zeszłego roku.

What are you doing that's different

Co odróżnia wasze starania

than other efforts to balance

od innych prób znalezienia balansu

rights for gun ownership and responsibilities?

między prawem do posiadania broni i odpowiedzialnością?

MK: We're gun owners, we support gun rights.

MK: Sami mamy broń, wspieramy prawo do posiadania broni.

At the same time, we've got to do everything we can

Ale w jednocześnie, musimy zrobić wszystko co możliwe

to keep guns out of the hands of criminals

aby broń nie dostawała się w ręce kryminalistów

and the dangerously mentally ill.

i osób niebezpiecznie chorych psychicznie,

It's not too difficult to do that.

To nie jest takie trudne.

This issue, like many others,

Ten problem, jak wiele innych,

has become very polarizing and political,

stał się bardzo nagłośniony i polityczny,

and we're trying to bring some balance

a my staramy się wprowadzić równowagę

to the debate in Washington.

do debaty w Waszyngtonie.

PM: Thank you both for that effort.

PM: Dziękuję wam obojgu za ten wysiłek.

And not surprisingly for this woman of courage

Jako kobieta odważna i żądna przygód

and of a sense of adventure,

you just keep challenging yourself,

ciągle stawiasz sobie wyzwania

and the sky seems to be the limit.

i chyba nie ma dla ciebie granic.

I have to share this video

Muszę pokazać wam film

of your most recent adventure.

z najnowszej przygody.

Take a look at Gabby.

Spójrzcie na Gabby.

MK: This is a couple months ago.

MK: To jest kilka miesięcy temu.

(Video) MK: You okay? You did great. GG: Yes, it's gorgeous. Thank you.

(Film) MK: Wszystko OK? GG: Tak, wspaniale. Dziękuję.

Good stuff. Gorgeous. Oh, thank you.

Wspaniale. Dziękuję.

Mountains. Gorgeous mountains.

Góry. Wspaniałe góry.

(Applause)

(Brawa)

MK: Let me just say

MK: Dodam, że jeden z chłopaków,

one of the guys that Gabby jumped with

z którym skakała Gabby

that day was a Navy SEAL

to komandos,

who she met in Afghanistan

którego poznała w Afganistanie,

who was injured in combat,

kiedy został ranny w walce,

had a really rough time.

przechodził ciężkie chwile.

Gabby visited him

Gabby odwiedziła go,

when he was at Bethesda

gdy był w Bethesda

and went through a really tough period.

i przechodził ciężkie chwile.

He started doing better.

Zaczął się czuć lepiej.

Months later, Gabby was shot in the head,

Kilka miesięcy później to Gabby była ranna

and then he supported her

i wtedy on ją wspierał,

while she was in the hospital in Houston.

gdy była w szpitalu w Houston.

So they have a very, very nice connection.

Wiąże ich coś szczególnego.

GG: Yes.

GG: Tak.

PM: What a wonderful moment.

PM: Jaka piękna chwila.

Because this is the TED stage,

Ponieważ to jest scena TED,

Gabby, I know you worked very hard

Gabby, wiem, że pracowałaś bardzo ciężko

to think of the ideas that you wanted to leave

nad przemyśleniami,

którymi chcesz się podzielić z publicznością.

with this audience.

GG: Thank you.

GG: Dziękuję.

Hello, everyone.

Cześć wszystkim.

Thank you for inviting us here today.

Dziękuję, że mnie tu dziś zaprosiliście.

It's been a long, hard haul,

To była długa, trudna przeprawa,

but I'm getting better.

ale czuję się coraz lepiej.

I'm working hard,

Ciężko pracuję,

lots of therapy -- speech therapy,

dużo terapii - leczenie mowy,

physical therapy, and yoga too.

leczenie fizyczne, joga.

But my spirit is strong as ever.

Ale mój duch jest silny jak nigdy.

I'm still fighting to make the world a better place,

Ciągle walczę o poprawę świata

and you can too.

i wy tez możecie.

Get involved with your community.

Włącz się w lokalne działania.

Be a leader. Set an example.

Bądź liderem. Daj przykład.

Be passionate. Be courageous.

Bądź pełen pasji. Bądź odważny.

Be your best. Thank you very much.

Bądź najlepszy. Dziękuję bardzo.

(Applause)

(Brawa)

MK: Thank you. GG: Thank you.

MK: Dziękuję. GG: Dziękuję.

(Brawa)

(Applause)

MK: Thank you everybody. GG: Bye bye. (Applause)

MK: Dziękuję wszystkim. GG: Pa, pa. (Brawa)