Why books are here to stay | Small Thing Big Idea, a TED series

Transcriber: TED Translators admin Reviewer: Krystian Aparta

Tłumaczenie: TED Translators Admin Korekta: Ola Królikowska

I will lend books to people, but of course, the rule is

Pożyczam znajomym książki, ale oczywiście panuje zasada

"Don't do that unless you never intend to see that book again."

“Nie rób tego, chyba że zamierzasz więcej tej książki nie zobaczyć“.

[Small thing.]

[Mała rzecz]

[Big idea.]

[Wielki pomysł]

The physical object of a book is almost like a person.

Książka jako obiekt fizyczny jest niemal jak człowiek.

I mean, it has a spine and it has a backbone.

Ma grzbiet i bogate wnętrze.

It has a face.

Ma twarz.

Actually, it can sort of be your friend.

Właściwie może stać się przyjacielem.

Books record the basic human experience

Książki rejestrują podstawowe ludzkie doświadczenia,

like no other medium can.

jak nic innego.

Before there were books,

Zanim powstały książki,

ancient civilizations would record things

starożytne cywilizacje zapisywały rzeczy

by notches on bones or rocks or what have you.

nacięciami na kościach, kamieniach albo czymkolwiek, co mieli pod ręką.

The first books as we know them originated in ancient Rome.

Pierwsze książki w naszym rozumieniu pochodzą ze starożytnego Rzymu.

We go by a term called the codex,

Nazywamy je kodeksami.

where they would have two heavy pieces of wood

Składały się z dwóch ciężkich kawałków drewna

which become the cover,

służących za obwolutę,

and then the pages in between would then be stitched along one side

a kartki między nimi były przyszyte z jednej strony,

to make something that was relatively easily transportable.

co tworzyło dość łatwy przedmiot do transportu.

They all had to completely be done by hand,

Wszystkie były całkowicie zapisywane ręcznie

which became the work of what we know as a scribe.

przez skrybów.

And frankly, they were luxury items.

Były to przedmioty luksusowe.

And then a printer named Johannes Gutenberg,

Potem drukarz Johannes Gutenberg

in the mid-fifteenth century, created the means to mass-produce a book,

w połowie XV wieku wymyślił sposób na masową produkcję,

the modern printing press.

współczesną prasę drukarską.

It wasn't until then

Dopiero wtedy

that there was any kind of consumption of books by a large audience.

szersza publika uzyskała dostęp do książek.

Book covers started to come into use in the early nineteenth century,

Okładki książek pojawiły się na początku XIX wieku,

and they were called dust wrappers.

żeby chronić książki przed kurzem.

They usually had advertising on them.

Zwykle umieszczano na nich reklamy,

So people would take them off and throw them away.

więc ludzie ściągali je i wyrzucali.

It wasn't until the turn of the nineteenth into the twentieth century

Dopiero na przełomie XIX i XX wieku

that book jackets could be seen as interesting design

okładki zaczęły być postrzegane jako interesujący design,

in and of themselves.

jako same w sobie.

Such that I look at that and I think,

Do tego stopnia, że kiedy je widzę, myślę

"I want to read that.

"Chcę to przeczytać.

That interests me."

To mnie interesuje”.

The physical book itself represents both a technological advance

Książka jako obiekt, zarówno pokazuje postęp technologiczny,

but also a piece of technology in and of itself.

jak i sama jest kawałkiem technologii.

It delivered a user interface

Zapewniła interfejs użytkownika

that was unlike anything that people had before.

inny niż wszystko, do czego ludzie wcześniej mieli dostęp.

And you could argue that it's still the best way

Można stwierdzić, że wciąż jest najlepszym sposobem

to deliver that to an audience.

na dotarcie do odbiorców.

I believe that the core purpose of a physical book

Myślę, że głównym celem fizycznej książki

is to record our existence

jest zapisanie naszej egzystencji

and to leave it behind on a shelf, in a library, in a home,

i pozostawienie jej na półce, w bibliotece czy w domu

for generations down the road to understand where they came from,

dla przyszłych pokoleń, żeby mogły zrozumieć, skąd pochodzą

that people went through some of the same things

i że ludzie już przeszli przez niektóre rzeczy,

that they're going through,

przez które one przechodzą.

and it's like a dialogue that you have with the author.

To jak dialog z autorem.

I think you have a much more human relationship to a printed book

Myślę, że związek z fizyczną książką jest bardziej ludzki

than you do to one that's on a screen.

niż ten, który mamy z ekranem.

People want the experience of holding it,

Ludzie chcą doświadczać trzymania jej,

of turning the page, of marking their progress in a story.

przewracania kartek i zaznaczania postępu w historii.

And then you have, of all things, the smell of a book.

Do tego jest jeszcze zapach książki.

Fresh ink on paper or the aging paper smell.

Świeży tusz czy stare książki wydzielają zapach.

You don't really get that from anything else.

Nie można doświadczyć tego inaczej.

The book itself, you know, can't be turned off with a switch.

Książki nie da się wyłączyć.

It's a story that you can hold in your hand

To historia, którą trzymacie w rękach

and carry around with you

i nosicie ze sobą.

and that's part of what makes them so valuable,

To wpływa na ich wartość

and I think will make them valuable for the duration.

i sprawia, że pozostaną z nami na długo.

A shelf of books, frankly,

Półka pełna książek

is made to outlast you, (Laughs)

jest po to, by was przeżyć (Śmiech)

no matter who you are.

bez względu na to, kim jesteście.